Γράφει ο δρ. ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ*
Η αρκετά καλή παραγωγή που έφεραν οι ελαιώνες της Κρήτης δυστυχώς έγινε για τους παραγωγούς «δώρον άδωρον», αφού τελικά οι απαράδεκτα χαμηλές τιμές, οι άσχημες αποδόσεις του καρπού σε λάδι και η όχι άριστη -όπως άλλες χρονιές- ποιότητα εξανέμισαν το εισόδημα, που θα μπορούσε να αποκτήσει ο παραγωγός.
Οι τιμές παραγωγού -πράγματι ολόκληρο το 2010- ακολουθώντας τη γενική καθοδική πορεία που άρχισαν από τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο του 2009 οπότε κυμαίνονταν στα 2,40 – 2,50 ?, έφτασαν στα τέλη του Δεκέμβρη να κυμαίνονται κατά μ.ο. γύρω στα 2,08 ? για οξύτητα 0,3%, που αντιστοιχεί στα 1,93 ?/κιλό για την οξύτητα 0,8% του έξτρα παρθένου.
Η ίδια πορεία, όμως, συνεχίστηκε το ίδιο και το 2011 και ήδη στα τέλη του Ιανουαρίου (Πιν.1) στην Κρήτη οι τιμές κυμαίνονται από 1,90 – 2,10 ?/κ., στην Πελοπόννησο στα 2,0 και στη Λέσβο στα 2,20.
Στην Ισπανία (Πιν.2) την ίδια εβδομάδα (19 – 25 Ιανουαρίου) οι τιμές παρουσίασαν μια ελαφρά πτώση 0,5 – 6% και κυμάνθηκαν από 1,96 η μέση μέχρι 2,11 η μέγιστη και μέχρι 1,80 η ελάχιστη. Αντίθετα, στην Ιταλία (Πιν.3) μια εβδομάδα νωρίτερα (13 – 19 Ιανουαρίου) παρουσίασαν μια αύξηση της τάξεως του 0,3 – 2,7% και κυμάνθηκαν από 2,58 έως 3,25 με μέσο όρο σε επίπεδο χώρας 2,91 ?.
Ετσι, στην Ιταλία συνεχίζεται το φαινόμενο να υπάρχουν τιμές αρκετά υψηλότερες σχεδόν κατά 1 ? από τις τιμές των αντίστοιχων ημερομηνιών σε Ελλάδα και Ισπανία, πράγμα που οπωσδήποτε δεν μπορεί να αποδοθεί μόνο στα έξοδα μεταφοράς και τις προμήθειες των μεσαζόντων αλλά στον κατακερματισμό και την χωρίς διαπραγμάτευση προσφορά της ελληνικής και ιδιαίτερα της αγοράς της Κρήτης.
Οι αποδόσεις του καρπού σε λάδι, τελικά δεν βελτιώθηκαν και πολύ με την πρόοδο της συγκομιδής και κυμάνθηκαν από 4,5/1 έως 6/1.
Η ποιότητα, επίσης, παρουσιάζεται φέτος όπως και πέρυσι σχετικά υποβαθμισμένη. Το μέσο επίπεδο οξύτητας στα ελαιουργεία της Κρήτης πρέπει να κυμαίνεται φέτος στους από 0,3 – 0,7 βαθμούς, ενώ ελαιόλαδα με οξύτητα 0,3%, που άλλες χρονιές αποτελούσαν το 80% και πλέον της παραγωγής, φέτος αποτελούν ποσοστό χαμηλότερο του 20%. Πάντως τα καλύτερα λάδια, από πλευράς οξύτητας, επιτεύχθηκαν και πάλι στους Συν/σμούς Κριτσάς και Θραψανού, όπου εφαρμόζεται κοινή άλεση.
Προφανής αιτία για την κατάσταση της ποιότητας είναι οι αυξημένες δακοπροσβολές λόγω της παρατεταμένης καλοκαιρίας αλλά και των αδυναμιών στη σωστή εφαρμογή της, πράγμα που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και έγκαιρα να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες για την ερχόμενη σεζόν.
Αρνείται η Ε.Ε. την εφαρμογή της Ιδιωτικής Αποθεματοποίησης
Αρνητική ήταν η απάντηση του Ευρωπαίου επιτρόπου Γεωργίας, κ. Dacian Ciolos, στο αίτημα που του υπέβαλε η υπουργός Γεωργίας της Ισπανίας, κα Rosa Aguilar, για την ενεργοποίηση της ιδιωτικής αποθεματοποίησης ελαιολάδου με την αιτιολογία ότι δεν υπάρχουν τόσο χαμηλά επίπεδα των τιμών για να καταστεί δυνατή η εφαρμογή του μέτρου.
Η Ομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (FAECA) της Ανδαλουσίας ενώ ευχαρίστησε την υπουργό για την υποβολή του αιτήματος εξέφρασε τη λύπη της για την άρνηση του Ευρωπαίου επιτρόπου και δήλωσε ότι θα συνεχίσει τους αγώνες της για την εφαρμογή του μέτρου. Κι αυτό γιατί όπως δήλωσε πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το κόστος παραγωγής δεν καλύπτει πλέον τις δαπάνες στην ελαιοκαλλιέργεια.
Οι τιμές του προϊόντος τον περασμένο μήνα ήταν ελαφρώς πάνω από την τιμή των ? 1.85 ανά κιλό, ενώ σύμφωνα με μελέτες του Υπουργείου ο σταθμισμένος μέσος όρος του αθροιστικού κόστους του ελαιολάδου στην έξοδο του ελαιοτριβείου είναι ? 2.491 / κιλό.
Επομένως, τα όρια για την εφαρμογή της Ιδιωτικής Αποθεματοποίησης που καθορίζονται με τον κανονισμό 1234/2007, τα οποία χρονολογούνται από το 1998 και είναι σήμερα ? 1.779 / κιλό για το εξαιρετικό παρθένο, ? 1.710 / κιλό για τα παρθένα και ? 1.524 ανά κιλό για το μειονεκτικό, πρέπει να αναθεωρηθούν προς τα άνω.
Περίεργες φθηνές προσφορές ελαιολάδου!
Ισπανικές Οργανώσεις καταγγέλουν πολυκαταστήματα
Οι προσφορές ελαιολάδου σε φθηνές τιμές, πολύ κάτω του κόστους αλλά και οι διαφημίσεις άλλων προϊόντων και υπηρεσιών με το όνομα του ελαιολάδου, φαίνεται ότι έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις σε διάφορες χώρες και ιδιαίτερα στην Ισπανία αλλά και στην Ελλάδα.
Αγροτικές Οργανώσεις στην Ισπανία αλλά και πρόσφατα στη Μεσσηνία προβαίνουν τελευταία σε έντονες διαμαρτυρίες εναντίον συγκεκριμένων αλυσίδων και απαιτούν ελέγχους.
Στην Ισπανία, η COAG (Συντονιστική Αγροτικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων ) και η UPA (Ενωση Μικρών Αγροτών) καταγγέλλουν την αλυσίδα Carrefour για πώληση ελαιολάδου λευκής ετικέτας (δηλαδή με το όνομα της αλυσίδας) σε τιμές κάτω του κόστους.
Οι νομικές υπηρεσίες της COAG κατήγγειλαν την αλυσίδα στις αρμόδιες Αρχές Προστασίας των Καταναλωτών των Περιφερειών της Ανδαλουσίας, της Αραγωνίας, της Καστίλια λα Μάντσα, της Καταλονίας, και της Μούρτσιας επισυνάπτοντας διαφημιστικό φυλλάδιο της αλυσίδας Carrefour στου οποίου την πρόσοψη προβάλλεται ελαιόλαδο «έξτρα παρθένο» και ελαιόλαδο «έξτρα παρθένο φρουτώδες» με το σήμα Carrefour, του οποίου η τελική τιμή λιανικής πώλησης είναι 1,76 ? ανά λίτρο.
Με την καταγγελία της η Οργάνωση ζητά επισταμένους ελέγχους της γνησιότητας του προϊόντος, αφού -όπως επισημαίνει- η μέση τιμή ελαιολάδου τον τελευταίο χρόνο ουδέποτε έφθασε κάτω από το επίπεδο που έχει η προσφορά και ότι μια τέτοια πώληση είτε γίνεται με ζημία είτε υποκρύπτει κάποια άπατη.
Επιπλέον, η Οργάνωση επισημαίνει ότι τέτοιες προσφορές προκαλούν «μπανανοποίηση» και «ευτελισμό» της εικόνας του ελαιολάδου στους καταναλωτές, οι οποίοι θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους για την πραγματική αξία του.
Στο ίδιο πνεύμα, η UPA (Ενωση Μικρών Αγροτών) στην Ανδαλουσία ανακοίνωσε ότι καταγγέλλει την Carrefour στο Υπουργείο Εμπορίου για «καταχρηστική πολιτική» και μάλιστα «επαναλαμβανόμενη», η οποία ευτελίζει την εικόνα του προϊόντος και επί πλέον αποτελεί αθέμιτο ανταγωνισμό ενάντια στα συμφέροντα των ελαιόλαδων των επωνύμων « εμπορικών σημάτων»
Η UPA σημειώνει ότι η Carrefour χρησιμοποιεί το ελαιόλαδο σαν ρεκλάμα σε μια προσφορά δύο φιαλών των πέντε λίτρων με έκπτωση 70% στη δεύτερη (βλέπε φωτ.) όποτε η τιμή ανά λίτρο φθίνει στα 1,75 τιμή πολύ κάτω της μέσης τιμής που είχε πληρωθεί στον παράγωγο το παρελθόν έτος.
Πώληση ελαιολάδου – ´κράχτη´ από πολυεθνική στην Καλαμάτα
Κινητοποιήσεις αγροτών της Μεσσηνίας επιτυγχάνουν δημιουργία γωνιάς με Μεσσηνιακά Προϊόντα στα πολυκαταστήματα
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας ´Ελευθερία´ της Καλαμάτας στις 23-1-11 οι Αγροτικοί Σύλλογοι Γαργαλιάνων, Χώρας, Λευκοχώρας και Κορώνης με αφορμή την πώληση του ελαιολάδου ´Κτήμα Κορέ´ σε 5λιτρη συσκευασία αντί 11,90 ευρώ, για το οποίο αποκαλύφθηκε παράνομη τυποποίηση και διακίνηση, διαμαρτυρήθηκαν έντονα πραγματοποιώντας εκδήλωση εμπρός από το κατάστημα Carrefour στην οδό Αρτέμιδος στην Καλαμάτα.
Σε ανακοίνωσή τους οι Σύλλογοι επισημαίνουν ότι «ο αθέμιτος ανταγωνισμός και η ασυδοσία στην αγορά πρέπει να ελεγχθούν με όλα τα μέσα που διαθέτει οργανωμένη Πολιτεία» και τονίζουν ότι «τη στιγμή που στην περιοχή μας η παραγωγή ελαιόλαδου βρίσκεται στην κορύφωσή της, με τις τιμές παραγωγού να κατρακυλάνε στα 2,20 ευρώ, τα ´Carrefour´ σπάνε τις τιμές ξεφτιλίζοντας την τιμή παραγωγού στα 1,30 ευρώ».
Σε προηγούμενη δήλωσή τους (Ελευθερία, 22.01.11) οι Σύλλογοι σημειώνουν ότι :«Σήμερα, 2 – 3 πολυεθνικές εταιρείες στον χώρο των τροφίμων ελέγχουν την αγορά και την κατανάλωση στη χώρα μας. Οι 2 – 3 αυτές αλυσίδες έχουν βάλει το χέρι στην τσέπη μας, έχουν κλείσει τις ντόπιες επιχειρήσεις και τα μικρομάγαζα και τα τεράστια κέρδη τους φεύγουν από την ντόπια αγορά και επενδύονται στη Γερμανία, στη Γαλλία ή όπου έχουν συμφέροντα. Και συμπληρώνουν: «?πρέπει τα θεσμικά όργανα να εφαρμόσουν τους ελέγχους για την ποιότητα, την προέλευση, τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Πρέπει και εμείς να αλλάξουμε συνείδηση, να προτιμήσουμε την ντόπια αγορά, να δίνουμε τελικά τα λεφτά μας εκεί από όπου θα επιστρέψουν σε εμάς.
Μετά από αυτά οι υπεύθυνοι της εταιρείας έδωσαν στους Mεσσήνιους αγρότες, που πραγματοποίησαν την παράσταση διαμαρτυρίας στο κατάστημα της οδού Αρτέμιδος στην Καλαμάτα. υπόσχεση ότι στα ράφια των σούπερ μάρκετ ´Carrefour´ θα διατίθενται Μεσσηνιακό ελαιόλαδο και άλλα τοπικά προϊόντα.
Υπέρ της Οργανοληπτικής τα Συμβούλια των ελαιόλαδων ΠΟΠ
Αντίθετα με τις απόψεις των Τυποποιητικών Ομίλων, που ζητούν την κατάργηση της Οργανοληπτικής εξέτασης, εμφανίζονται τα Συντονιστικά Συμβούλια των ελαιόλαδων ΠΟΠ της Ισπανίας. Τα Συμβούλια αυτά, τα οποία εκπροσωπούν 300 ελαιοτριβεία από τα οποία 200 είναι Συνεταιριστικά και αντιπροσωπεύουν το 15% του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου της Ισπανίας, εκφράζουν την απορία και την αντίθεσή τους στην ενεργεία των Μεγάλων Τυποποιητικων Οργανώσεων να ζητήσουν από το Υπουργείο την κατάργηση της Οργανοληπτικής εξέτασης.
Ο Jos? Manuel Bajo, γραμματέας του Τομέα των ΠΟΠ Ισπανίας, δήλωσε ότι η θέση αυτή των Ομίλων είναι ακατανόητη, διότι με αυτή κινδυνεύει να καταστραφεί ένα από τα πολύτιμα εργαλεία που βοηθά τον ελαιοπαραγωγό, τον ελαιουργό και τον τυποποιητή να εγγυηθούν στον καταναλωτή ότι το ισπανικό ελαιόλαδο είναι υψηλής ποιότητας. Η Οργανοληπτική εξέταση αποτελεί, όπως υπογραμμίζει, ένα εργαλείο πολύ αξιόλογο τώρα και 25 χρόνια.
Κατά την άποψη του κ. J. M. Bajo θα πρέπει να δημιουργηθεί ομάδα εργασίας, η οποία να μελετήσει νέες βελτιώσεις στις υπάρχουσες μεθόδους, ώστε να διευκολυνθεί η ενημέρωση του καταναλωτή και προς την κατεύθυνση αυτή τα Συμβούλια των ΠΟΠ ετοιμάζουν σχετική εισήγηση προς το Υπουργείο.
Εμφύλιος πόλεμος για την Οργανοληπτική στην Ισπανία
Κατάργηση ζητούν οι τυποποιητές, διατήρηση οι παραγωγοί ΠΟΠ
Μετά το σκάνδαλο που απασχόλησε τα ΜΜΕ της Ισπανίας τον περασμένο Νοέμβριο – Δεκέμβριο, για τις περιπτώσεις «ετικετών απάτης» σε εξαιρετικά παράξενα ελαιόλαδα στην Ισπανία, πόλεμος έχει ανοίξει μεταξύ βιομηχανιών τυποποίησης και παραγωγών ΠΟΠ για την αξιοπιστία της Οργανοληπτικής εξέτασης!
Μια ομάδα τεσσάρων μεγάλων θιγομένων Τυποποιητικων Ομίλων υπέβαλαν έγγραφο διαμαρτυρίας προς το Υπουργείο Γεωργίας καταγγέλλοντας «τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εξαιτίας της ακαταλληλότητας της μεθόδου της Οργανοληπτικής εξέτασης», που εφαρμόζεται στους ελέγχους.
Κατά τους Τυποποιητικούς Ομίλους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι μεγάλοι Asoliva, Anierac, Infaoliva και διάφορες Αγροδιατροφικές Ενώσεις, τα προβλήματα που συνάντησαν πριν μερικές εβδομάδες προέκυψαν ως αποτέλεσμα της υποκειμενικότητας της μεθόδου Οργανοληπτικής εξέτασης. Διότι, όπως τονίζουν, η «δοκιμή ομάδας (panel test)» που εφαρμόζεται, είναι μειωμένης αξιοπιστίας. Αυτό φαίνεται από την ασυμφωνία που παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων του ιδίου ελαιόλαδου από διαφορετικές ομάδες (panel) αλλά μερικές φορές και από την ίδια ομάδα.
Κατά τους διαμαρτυρομένους Ομίλους το ισχύον σύστημα Οργανοληπτικής ανάλυσης δεν λαμβάνει υπόψη τις μεταβολές που μπορεί να υποστεί το ελαιόλαδο μετά την συσκευασία του καθώς και κατά την διατήρηση και έκθεσή του στα ράφια των Σούπερ Μάρκετ´.
Ετσι, όπως οι διαμαρτυρόμενοι Ομιλοι υποστηρίζουν, όλες οι μεγάλες ελαιοπαραγωγής χώρες προβληματίζονται με το “Panel Test” και ειδικότερα με το γεγονός ότι το ελαιόλαδο είναι το μόνο προϊόν που υποβάλλεται σε εξέταση με μια μέθοδο αυτής της μορφής.
Αποτέλεσμα της μεθόδου αυτής, είναι η δημιουργία μιας ψευδούς και αβάσιμης αναστάτωσης στους καταναλωτές και η απαξίωση των ελαιόλαδων, των επιχειρήσεων και των ονομάτων μας, όχι μόνο στην Ισπανία αλλά και σε όλον τον κόσμο. Αυτοί, ζητούν την άμεση παύση των οργανοληπτικών ελέγχων, ώστε να περιοριστεί η περαιτέρω δυσφήμιση του παρθένου ελαιόλαδου της Ισπανίας, του οποίου η εικόνα έχει υποστεί σοβαρή βλάβη διεθνώς, πράγμα που επωφελούνται οι παραγωγοί και συσκευαστές των άλλων ελαιοπαραγωγών χωρών.
