ΑΛΑΙΝ ΝΤΕ ΜΠΕΝΟΥΑ • Εκδόσεις: Ελεύθερη σκέψις, έκδοση 1987
Προσανατολισμοί για τα επόμενα αποφασιστικά χρόνια
Tου Δ. KAKABEΛAKH
Ενα βιβλίο βαθιάς σκέψης και αποφασιστικής τόλμης. Ενα βιβλίο που έγραψε ένας συντηρητικός Γάλλος διανοούμενος, που δεν ευνοούσε τον κομμουνισμό… αλλά έφθασε στο σημείο της μεγάλης υπέρβασης να πει πως, αν ήταν υποχρεωμένος να διαλέξει (τότε) μεταξύ κομμουνισμού και φιλελευθερισμού, θα διάλεγε το στρατόπεδο εκείνο που δεν θα ήταν -η διατήρησή του- ο κυριώτερος εχθρός ανθρώπων – λαών – ανθρωπότητας – πλανήτη.
Για να καταλήξει να πει τον βαρύ λόγο για εκείνη την εποχή: «…Ο κυριώτερος εχθρός, για μας, θα είναι συνεπώς ο ΑΣΤΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ και η ΝΑΤΟΪΚΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ´ΔΥΣΗ´ της οποίας η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία δεν είναι παρά ένα από το πλέον επικίνδυνα επακόλουθα…».
Ενώ παράλληλα τόνισε, από τότε, πως η Ευρώπη πρέπει να ανήκει και να συμπράττει με τους λαούς του ΤΡΙΤΟΥ κόσμου…
Ενα βιβλίο με δημιουργικές σκέψεις, προκλήσεις για ανάγκη βαθύτατων πολιτικών πληγών, στον τότε, στον σημερινό και στον αυριανό κόσμο μας.
Εναν κόσμο σύγχυσης και κρίσης μέσα στον οποίο οι πολιτικοί παραπαίουν καταστροφικά και οι πολίτες καταρρέουν περιστροφικά, εκτοξευόμενοι στην άβυσσο που τους βυθίζουν οι αμέτρητες πολιτικές ανευθυνότητες.
Για να γράψει στο βιβλίο του ο Μπενουά ότι: «Δεν υπάρχει εμβόλιο στην πολιτική (σελ. 27).
Υπάρχουν μόνο φάρμακα».
Ομως τα «φάρμακα» των τόσων αντιλαϊκών μέτρων των φιλελεύθερων συστημάτων μας δεν μας θεραπεύουν, αλλά μας… ΦΑΡΜΑΚΩΝΟΥΝ!
«Ο προσδιορισμός του κυριώτερου εχθρού» (προσανατολισμοί για τα επόμενα αποφασιστικά χρόνια).
Αυτός είναι ο τίτλος ενός σπουδαίου βιβλίου που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1987 από τις εκδόσεις «Ελεύθερη σκέψις». Από τότε το βιβλίο αυτό μου έκαμε βαθιά εντύπωση για τη φοβερή τόλμη του συγγραφέα του, του Γάλλου διανοούμενου ΑΛΑΙΝ ΝΤΕ ΜΠΕΝΟΥΑ.
Αυτός είχε την τόλμη (4 χρόνια πριν από την κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ) να διακηρύξει ότι:
«Ο ατομικισμός είναι ο κοινός παρονομαστής του Φιλελευθερισμού και του Μαρξισμού».
Η «ΘΕΙΑ» ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΜΕ ΑΟΡΑΤΟ ΧΕΡΙ…
Γιατί αναγνωρίζει μόνον δικαιώματα ατόμων και όχι λαών και πολιτισμών. Λατρεύει με μια φανατική θρησκευτική πίστη τη φυσική (;) ισότητα όλων των μονάδων ενός κοινωνικού ΟΛΟΥ -βεβαίως, στην πράξη η θεωρητική ισότητα γίνεται ανισότητα και η άγρια πλέον εκμετάλλευση των μονάδων, αλλά και του συνόλου, από τα οικονομικά και κοινωνικά μονοπώλια είναι ο Κανόνας- για να θέσει σε λειτουργία τους αυτόματους σταθεροποιητικούς μηχανισμούς της «θείας» και παντοδύναμης αγοράς (άραγε, ποιος θεός και ποια θρησκεία ενδιαφέρεται για οικονομικές αγορές και αποτελούν ταυτοχρόνως και την «ΑΟΡΑΤΗ ΧΕΙΡΑ» που εξισορροπεί την προσφορά με τη ζήτηση;).
Για να είναι, δηλαδή, ο Φιλελευθερισμός στα μύχια του ένας υλισμός, ένας οικονομισμός. Αλλά και ο Μαρξισμός δεν φαίνεται διατεθειμένος να ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΙ. Είναι ερωτευμένος με την ΥΛΗ και τις οικονομικές δυνάμεις (πρωτείο και εδώ της οικονομίας).
Οπου και αυτός μιλά συνεχώς και μονότονα για ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΕΣ (;) παραγωγικές σχέσεις και για ισότητα. Οραματιζόμενος μια μελλοντική αταξική και δίχως πατρίδες ανθρωπότητα ατόμων που επαγγέλλονται οι φιλελεύθερες αρχές…
ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΦΡΙΚΗ, Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΙΧΕ ΕΣΤΩ ΕΝΑ ΠΕΝΙΧΡΟ ΝΟΗΜΑ
Παρ’ όλα αυτά, ο ανατολικός κομμουνισμός που χαρακτηρίζεται (το βιβλίο είχε γραφτεί και εκδοθεί πριν από την κατάρρευση του Σοβιετικού μηχανισμού) από κοινωνίες με ωμή τυραννική διακυβέρνηση, διατηρεί ακόμη, έστω και πενιχρά κάποιο νόημα και κάποια αξία στην κατά τ’ άλλα καταπιεστική, παραλυτική και μονότονη ζωή των ανθρώπων τους.
Ο άλλος, όμως, ο Δυτικός φιλελεύθερος ατομικισμός είναι «γλυκά» τυραννικός, έχει προσωπείο ελευθερίας, ευημερίας, Δικαιοσύνης, όμως, το πρόσωπό του (κάτω από το προσωπείο) είναι ΦΡΙΚΤΟ. Είναι κατασκαμμένο από ηθική σήψη, παρακμή και εκφυλισμό.
Με τις Δυτικές κοινωνίες να έχουν αναγάγει σε ιερό καθήκον τους τον καταναλωτισμό, τον καταστροφικό ευδαιμονισμό και ηδονισμό, παράλληλα με την απαξία κάθε πολιτιστικής αξίας και κάθε πολιτιστικής κληρονομιάς. Με απορρύθμιση της κοινωνικής και εθνικής συνεκτικότητας. Για υποβάθμιση της πολιτικής που δημιουργεί συμμετοχή στα κοινά, ενώ εξαθλιώνεται η λειτουργία του κράτους και του δυναμικού του.
Ομως το κράτος αποτελεί τον μόνο δυνατό φορέα ενσάρκωσης ζωτικών και ιστορικά αναγκαίων συλλογικών συμφερόντων.
Τέλος (όπως τονίζεται στον πρόλογο του βιβλίου) «οι δυτικές κοινωνίες διαπράττουν το αποτρόπαιο ιστορικό έγκλημα» μετουσίωσης του ανώτερου πνευματικού όντος, του ανθρώπου, σ’ ένα άθλιο, άμορφο σαρκίο που γνωρίζει μόνο να παράγει και να καταναλώνει αποπροσανατολισμένο και αποχαυνωμένο…
ΠΡΟΕΒΛΕΨΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ομως, ο πυρήνας της επαναστατικής σκέψης του Αλαίν Ντε Μπενουά και της ομάδας (G.R.E.C.E.) που μαζί του επεξεργάστηκε μια διαφορετική κοσμοθεώρηση των πραγμάτων (πέρα από τη Δεξιά και την Αριστερά, αλλά και πέρα από την αποκαλούμενη Δυτική Ευρώπη) εκφράζει την αναβάπτιση του Ευρωπαίου ανθρώπου στην πολιτιστική του ΑΝΑΤΑΣΗ και στην ιστορική του επικυριαρχία. Με στόχευση τον εναρμονισμό και συγχρονισμό του παλαιού ως υποδομής και του νέου ως εποικοδομήματος.
Ορμώμενος ο διανοητής Αλαίν Ντε Μπενουά από την πολιτιστική και πολιτική καταβαράθρωση της γαλλικής δεξιάς (το 1981) και την ενθρόνιση της «αριστεράς» στην εξουσία, αναλύει και καταδεικνύει την ανικανότητα της κάθε παλαιάς δεξιάς να αρθρώσει έναν συνεπή και υγιή πολιτικό λόγο (όπως συνέβη τότε και αργότερα και στην Ελλάδα) θεώρησε την οικονομία ως αυτοσκοπό και όχι σαν μέσο μιας πολιτικής του κράτους.
Για να φθάσει στην αγωνιώδη προσπάθεια να υπερπηδήσει το πρόβλημα του ιδεολογικού της αυτοεντειχισμού με πλήρη έλλειψη ποιοτικών ηθικών αρχών.
Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΜΕ ΛΟΓΟ ΔΕΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΜΕ ΛΟΓΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε μια οδυνηρή γι’ αυτήν διέξοδο υιοθέτησης ενός ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΛΟΓΟΥ.
Οπως, επισημαίνουμε εμείς, έκαμε (αργότερα) και ο Ευρωπαίος Δημοκρατικός Σοσιαλισμός, που υιοθέτησε και τον Λόγο της Αριστεράς, κυρίως όμως τον Φιλελεύθερο αστικό ΔΕΞΙΟ Λόγο, ο οποίος, σήμερα, μεγεθύνεται εφιαλτικά, στη χώρα μας και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου, κυρίως στις αναδυόμενες περιοχές.
Πάντως ο Αλαίν Μπενουά, στο κρίσιμο ερώτημα της εποχής (1980-1990) «Τι πρέπει να πράξει η Ευρώπη» (στις τότε συνθήκες, που τώρα ζούμε τις κρίσιμες συνέπειές τους) κατ’ αρχήν τόνισε την ανάγκη αποκάλυψης μιας αλήθειας για να κατανοηθεί η ειρωνεία την τέχνη των αντιθέσεων και αντιπαλοτήτων για την ανυπαρξία θεωρητικών χασμάτων μεταξύ (από τότε) ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ και ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ.
Ακόμα, όμως, για να καταφανεί το γελοίο των ψευδοπολιτικών μαχών και διλημμάτων (δεξιά – αριστερά) (1) μεταξύ «Δύσης και Ανατολής».
Με τη σύγκρουση να μην υπάρχει αλλά να μην είναι ιστορική και ιδεολογική, αλλά σύγκρουση επεκτατισμού.
Γι’ αυτό πρέπει να σταματήσει η Ευρώπη να αναπαράγει το ανυπόστατο ιδεολόγημα ότι «η Ευρώπη είναι Δύση».
Η ΕΥΡΩΠΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΗ;
*Πώς, όμως, εννοεί ο Μπενουά αυτή τη ριζοσπαστική πρότασή του;
Από τις σελίδες 40 – 44 αποσπούμε τα πιο ενδιαφέροντα σημεία:
* «…Η Ευρώπη δεν θα έπρεπε να συγχέεται με τη Δύση».
* «…Όσο η Ευρώπη θα είναι η ´σύμμαχος´ της μιας ή της άλλης υπερδύναμης, θα μείνει σε κατάσταση εξάρτησης. Δεν θα κατέχει, όμως, τη δυνατότητα αυτονομίας που της είναι αναγκαία, για να διασφαλίσει το πεπρωμένο της».
* Η Ευρώπη, επομένως, δεν θα έπρεπε να συγχέεται με τη «Δύση».
Η Δύση είναι ένας τεράστιος χώρος σήμερα, ο οποίος εκτείνεται από τις ΗΠΑ έως το Ισραήλ. Ο χώρος αυτός δεν είναι ο δικός μας. Τα συμφέροντά του δεν είναι τα δικά μας.
Η Ευρώπη δεν ανήκει στο δυτικό στρατόπεδο… Πρέπει να τελειώνουμε μ’ αυτό τον όρο «Δύση… ο μακροπρόθεσμος στόχος» δεν δύναται να είναι άλλος από την επιδίωξη να ξαναγίνει η Ευρώπη, με κάθε δυνατό τρόπο μια αυτόματη δύναμη. Πρόκειται για το τέλος της διχοτόμησης του κόσμου, σε μια «Ανατολή και μια Δύση».
Με ανάγκη να υπάρξει υπεράνω αυτών η Ευρώπη, ως τρίτη οδός… αυτή που θα είναι μια ΑΝΑΛΗΨΗ.
…Εμείς ανάμεσα στο ΑΠΕΙΡΟ της ανατολής και στο δομημένο της Δύσης, εμείς προτιμούμε τη γη, το πνεύμα, την ήπειρο, τον Λαό, τον μέσο άνθρωπο.
* Υπό αυτή την προοπτική, η Ευρώπη είναι αναγκαστικά αλληλέγγυος του τρίτου κόσμου… Ή ακριβέστερα όλων των τρίτων χωρών που αρνούνται την ευθυγράμμιση με τις υπερδυνάμεις (Ή τώρα με τη μόνη υπερδύναμη).
Για να προσθέσει ότι:
«Αν δεν είχαμε, όμως, τώρα να επιλέξουμε μια εκ των δύο υπερδυνάμεων δεν θα κάναμε τουλάχιστον το λάθος να επιλέξουμε το χειρότερο…».
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ, Ο ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΣ ΕΧΘΡΟΣ…
Αλλά, ποιο ήταν τότε το χειρότερο. Ο συντηρητικός διανοούμενος Αλαίν Μενουά είπε τότε, με ιδιαίτερο θάρρος και πρόβλεψη βάθους:
«Ο ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΣ ΕΧΘΡΟΣ για μας θα είναι ο αστικός Φιλελευθερισμός και η ΝΑΤΟϊκοΑμερικανική Δύση της οποίας η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία δεν είναι παρά ένα από τα πλέον επικίνδυνα επακόλουθα!».
Ένα βιβλίο που ο συγγραφέας του έκαμε εδώ και 30 χρόνια τη φοβερή πρόβλεψη να καταδικάσει το εφιαλτικά υλιστικό Δυτικο-Αμερικανικό όνειρο.
Ένα όνειρο που από το 1924 μας ξυπνά με τρομερούς εφιάλτες κρίσεων. Για να μας φέρει στο σημερινό αδιέξοδο, χωρίς να κατανοείται η απόλυτη αναγκαιότητα ανατροπής των κανόνων που η Δύση παίζει, το καταστρεπτικό για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη ΑΝΟΣΙΟ και απάνθρωπο παιχνίδι.
Για να καταλήξει ο Μπενουά στον επίλογό του να γράψει: «Κάθε δικτατορία είναι απεχθής, αλλά κάθε παρακμή απεχθέστερη…».
Αλλά πιο φωτεινό πνεύμα συνελάμβανε τα τραγικά μηνύματα εκείνων των καιρών, αλλά και των σημερινών καιρών που είναι τόσο πολύ πιο τραγικοί;
(1) Την κατάλυση Δεξιάς – Αριστεράς πραγματοποίησα με την πρωτοποριακή ποιητική μου συλλογή ΑΦ-ΑΙΡΕΣΕΙΣ, με διπλή έννοια. Ένα έργο που κατατέθηκε και διαβάστηκε από εμένα το 1977 στο Ιστορικό Πανεπιστήμιο των ΗΠΑ «William and Mary».
