Γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Ενα ρομπότ προσομοίωσης έκτακτων περιστατικών. Μια επιφάνεια για την εκπαίδευση των ηλικιωμένων στο προσεκτικό περπάτημα μετά από πτώση ή εγχείρηση. Η σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού.
Από τον Μάιο μέχρι τα μέσα Αυγούστου, πέρασα αρκετές ώρες στις αίθουσες αναμονής του πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Αγίου Λουκά (St Luc) στις Βρυξέλλες. Το Νοσοκομείο άρχισε να λειτουργεί το 1976 και υπάγεται στο γαλλόφωνο Πανεπιστήμιο της Λουβέν (Louvain), το οποίο δημιουργήθηκε το 1968, όταν αποσχίσθηκε από το αντίστοιχο φλαμανδόφωνο της Λέβεν (Leuven). Ξεφυλλίζοντας αρκετά τεύχη του διμηνιαίου περιοδικού του πανεπιστημιακού Νοσοκομείου μου έκαναν εντύπωση ορισμένα θέματα που μου φάνηκαν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα.
Ενα ρομπότ προσομοίωσης έκτακτων περιστατικών. Ο Σιμόν (το πραγματικό του όνομα είναι SimMan 3G) είναι μια εξελιγμένη κούκλα που επιτρέπει την προσομοίωση διάφορων έκτακτων ιατρικών περιστατικών για την εκπαίδευση των νέων γιατρών. Ο Σιμόν αναπνέει, έχει καρδιακό σφυγμό, η κοιλιά του και οι πνεύμονές του γουργουρίζουν, τα μάτια του ανοιγοκλείνουν και δακρύζουν, η μύτη του τρέχει, τα χείλια του μπλαβίζουν, ο λαιμός του μπορεί να διογκωθεί, ο σφυγμός του μοιάζει πραγματικός και μπορεί ακόμη και να ιδρώσει. Μπορεί να προσομοιώσει σπασμούς, να αντιδράσει στα φάρμακα, να αιμορραγήσει, να δεχτεί ενέσεις και ενδοφλέβιες μεταγγίσεις, ακόμη και να «πεθάνει». Συνδέεται ασύρματα με ένα κέντρο ελέγχου που επιτρέπει στον διδάσκοντα να παρακολουθήσει το σενάριο της ασθένειας αλλά και τις ζωτικές του παραμέτρους (πίεση, καρδιακός ρυθμός κ.λπ.) ανάλογα με τις «επεμβάσεις» των μαθητών. Οι εκπαιδευτικές επεμβάσεις μαγνητοσκοπούνται και αποτελούν αντικείμενο περαιτέρω μαθήματος για τους φοιτητές πριν από το στάδιο της πρακτικής τους άσκησης με πραγματικούς ασθενείς. Ο Σιμόν ανήκει σε μια ολόκληρη οικογένεια σύγχρονων εκπαιδευτικών ρομπότ που περιλαμβάνουν βρέφη, παιδιά και εφήβους. Κοστίζει γύρω στα 10.000 ? και χωρίς να αποτελεί υποκατάστατο της εκπαίδευσης με πραγματικούς ασθενείς σίγουρα χρησιμεύει στην εξοικείωση με τις συνθήκες που επικρατούν στα τμήματα επειγόντων περιστατικών.
Για να μην πάτε από πέσιμο. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπείς να σκοντάψουν και να πέσουν ιδίως όταν λόγω κάποιας ασθένειας έχουν χάσει την ευστάθειά τους και την αίσθηση της ισορροπίας. Στο τμήμα γηριατρικής οι κινησιοθεραπευτές έχουν κατασκευάσει μια διαδρομή από δυνητικά επικίνδυνες επιφάνειες που ενδέχεται να συναντήσει ο ασθενής στην καθημερινή του ζωή. Πρόκειται για 16 συνολικά διαφορετικές επιφάνειες που περιλαμβάνουν γλιστερά ή υπερυψωμένα πεζοδρόμια, ξεκολλημένες μοκέτες, διπλωμένα χαλιά, σκάλες, επιφάνειες με χόρτα και άλλες. Οι ηλικιωμένοι που ξαναρχίζουν να περπατούν μετά από ένα πέσιμο ή μετά από εγχείρηση τοποθέτησης τεχνητού ισχίου ή επιγονατίδας, μετά από εγκεφαλικό ή και όσοι πάσχουν από νευρολογικές ασθένειες όπως για παράδειγμα Πάρκινσον, μαθαίνουν να προσέχουν περισσότερο τα βήματά τους και να αποφεύγουν τις κακοτοπιές. Βέβαια για το άμεσο περιβάλλον τους καλύτερο είναι να φροντίσουν, οι ίδιοι ή οι οικείοι τους, να επιδιορθώσουν τις μικρές ατέλειες στα χαλιά και τα πατώματα, έτσι ώστε να προληφθούν τα ενδεχόμενα ατυχήματα. Η διαδρομή αποφυγής των πτώσεων έχει κατασκευαστεί με ελάχιστα έξοδα από υλικά που υπάρχουν στο εμπόριο. Υφίσταται στο εξωτερικό του νοσοκομείου αλλά και σε εσωτερικούς χώρους, αφού οι συχνές βροχές δεν επιτρέπουν πάντα τις δραστηριότητες στο ύπαιθρο.
Μάθετε να αναγνωρίζετε το εγκεφαλικό επεισόδιο. Το εγκεφαλικό επεισόδιο οφείλεται σε εγκεφαλικό θρόμβο ή αιμορραγία. Μπορεί να επιφέρει βαριές αναπηρίες όπως πλήρη ή μερική παράλυση ή διαταραχές της όρασης, της ομιλίας και της βάδισης. Με τα πρώτα συμπτώματα απαιτείται η άμεση μετάβαση στα επείγοντα προκειμένου να γίνει σωστή διάγνωση για τα αίτια του εγκεφαλικού (θρόμβωση ή αιμορραγία) και να εφαρμοστεί η σωστή θεραπεία. Συχνά όμως δεν αντιλαμβανόμαστε εγκαίρως τα συμπτώματα του εγκεφαλικού κι έτσι χάνουμε πολύτιμο χρόνο με συχνά τραγικά αποτελέσματα. Τα συμπτώματα αυτά είναι:
Αδυναμία, μούδιασμα ή παράλυση της μιας πλευράς του σώματος, ενός χεριού ή ενός ποδιού συμπεριλαμβανομένου ή όχι του κάτω μέρους του προσώπου.
Δυσκολία στην άρθρωση και στην έκφραση, σύγχυση και δυσκολία στην κίνηση της γλώσσας.
Ξαφνική απώλεια της αίσθησης σε ένα χέρι, σε ένα πόδι ή στο μισό μέρος του προσώπου.
Διαταραχές της όρασης που περιλαμβάνουν απώλεια της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια.
Ζαλάδες, απώλεια ισορροπίας, δυσκολίες βαδίσματος, απώλεια συντονισμού των κινήσεων.
Εντονος επίπονος πονοκέφαλος που εμφανίζεται ξαφνικά χωρίς να υπάρχει γνωστή αιτία.
Εντονη όσφρηση καμένου.
Με βάση τα παραπάνω η αναγνώριση των πρώιμων ενδείξεων του εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να αποβεί χρησιμότατη για να βοηθήσουμε γονείς, παππούδες και γιαγιάδες, αλλά και νεώτερους συνανθρώπους μας που ενδέχεται να προσβληθούν από εγκεφαλικό λόγω υπέρτασης, καρδιαγγειακής νόσου, υψηλής χοληστερίνης ή διαβήτη. Πριν από λίγες εβδομάδες έμαθα ότι έπαθε εγκεφαλικό ένας γερμανός συνάδελφος κάτω των 30 ετών. Ευτυχώς έφτασε έγκαιρα στο Νοσοκομείο και τώρα σιγά – σιγά αναρρώνει και μαθαίνει να περπατά ξανά. Αντίθετα, μια άλλη φίλη κάτω των 30 που δεν μεταφέρθηκε έγκαιρα στο νοσοκομείο διατηρεί κάποια σοβαρά προβλήματα κινητικότητας. Γι? αυτό καλόν είναι να θυμόμαστε ότι η ταχύτητα της επέμβασης είναι κρίσιμης σημασίας. Οσο πιο γρήγορα ειδοποιήσουμε το ΕΚΑΒ (166 ή 112) τόσο το καλύτερο?
* φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ? ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com. Με στοιχεία από το www.saintluc.be.
