Γράφει ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΛΥΜΑΚΗΣ
Στην πόλη μας, στην ευρύτερη περιοχή του τ. Νομού Χανίων, υπάρχουν αξιόλογα αντικείμενα συλλεκτικά, πολλών ειδών και μεγάλου ενδιαφέροντος, που όμως είναι σκορπισμένα σε μικρές ή μεγαλύτερες συλλογές, ενώ θα μπορούσε να έχουν συγκροτηθεί σοβαρά Μουσεία σχετικά.
Ισως η πόλη μας είναι η μοναδική που δεν έχει ένα Λαογραφικό σοβαρό Μουσείο. Ούτε φυσικά κάποιο σοβαρό Ιστορικό Μουσείο και τα αντικείμενα από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, την Κρητική Πολιτεία, τη Μάχη της Κρήτης και Κατοχή βρίσκονται και αυτά σε πολλά σημεία.
Ο γράφων, συνήθιζε, όπως πολλοί άλλοι, να αναφέρεται πάντα με τον όρο Μουσεία, ως μη ειδικός, μέχρι που ειδικός μου εξήγησε πως τα περισσότερα αποτελούν συλλογές και όχι Μουσεία.
Στη συνέχεια αναφέρομαι σε συλλογές και Μουσεία, όσα έχω πληροφορηθεί και ασφαλώς θα υπάρχουν και άλλα. Κάποτε μπορεί να συμπεριληφθούν σε ένα σχετικό πληροφοριακό φυλλάδιο. Ας σημειωθεί ότι ορισμένα από αυτά ίσως έχουν αδρανήσει και ότι η σειρά που τα καταγράφω δεν αποτελεί και σειρά αξιολόγησής των που δεν είναι έργο μου.
1. Το θαυμάσιο Αρχαιολογικό Μουσείο στην οδό Χάληδων.
2. Το νέο θαυμαστό, σε κτήριο μα και διαρρύθμιση, Αρχαιολογικό Μουσείο Κισάμου.
3. Η συλλογή Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων στον Τοπανά.
4. Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης με τις ιστορικές και λαογραφικές συλλογές του.
5. Το Ιδρυμα – Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα.
6. Το Πολεμικό Μουσείο Χανίων (κλειστό τον περισσότερο χρόνο).
7. Το θαυμαστό και μοναδικό Μουσείο Τυπογραφίας Χανίων (Χανιώτικων νέων).
8. Το ιδιωτικό, αλλά θαυμάσιο, Λαογραφικό «Κρητικό Σπίτι» στην οδό Χάληδων.
9. Το Λαογραφικό Μουσείο Σούδας (Ν. Φρονιμάκη).
10. Το Μουσείο Χημείας Χανίων.
11. Το ιδιωτικό, αλλά μοναδικό, Ιστορικό – Πολεμικό Μουσείο στ’ Ασκύφου Σφακίων.
12. Το Μουσείο Ακριτών της Ευρώπης στην Παλαιόχωρα.
13. Συλλογή – Μουσείο Κρητικών Βοτάνων στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης.
14. Θαυμαστή συλλογή Βοτάνων και άλλης χλωρίδας στο Μ.Α.Ι.Χ.
15. Το Πάρκο Διάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας του Πολυτεχνείου Κρήτης.
(Αν αυτά τα τρία συγκεντρώνονταν σε ένα, π.χ. στο Πολυτεχνείο, θα είχαμε ένα από τα καλύτερα στην Ευρώπη).
16. Ιδιωτικό Βοτανικό Πάρκο μετά τον Φουρνέ προς τον Ομαλό με μεγάλη ποικιλία χλωρίδας, δέντρων κ.λπ. από πολλές χώρες τροπικές και άλλες.
17. Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι. Μονής Χρυσοπηγής.
18. Λαογραφικό Μουσείο Ι. Μονής Χρυσοπηγής.
19. Εκκλησιαστικό κ.λπ. Μουσείο Ι.Μ. Αγίας Τριάδας Ακρωτηρίου.
20. Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι.Μ. Γωνιάς Κολυμπαρίου.
21. Βυζαντινή – Εκκλησιαστική Συλλογή Μητρόπολης Κισάμου – Σελίνου.
22. Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι.Μ. Γουβερνέτου (κλειστό προς το παρόν).
23. Η συλλογή βυζαντινών εικόνων (από τον 12ο αιώνα) με 150 εικόνες και ιερά σκεύη στη Σπηλιά Κισάμου του π. Ευαγ. Σφακιανάκη.
24. Το Λαογραφικό – Ιστορικό Μουσείο στην περιοχή σπηλαίου Αγίου Ιωάννη Ερημίτη στη Μαραθοκεφάλα Σπηλιάς (π. Ευαγ. Σφακιανάκης).
25. Τη φωτογραφική συλλογή στην ίδια περιοχή του π. Ευαγ. Σφακιανάκη με 800 παλαιές φωτογραφίες από την περιοχή.
26. Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στην Ι.Μ. Χρυσοσκαλίτισσας.
27. Τη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων στην οδό Χάληδων.
28. Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Ελαιουργείο στο Δρομόνερο.
29. Ιστορικό Μουσείο Σούγιας (Αντώνη Κοσμαδάκη).
30. Ιστορικό Μουσείο Καντάνου (Ευτύχη Κορκίδη).
31. Μουσείο Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου από τον «Γαλανόλευκο Φάρο».
32. Μουσείο Μητροπολίτη Ειρηναίου Γαλανάκη στην Κίσαμο.
33. Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο Αζωγυρέ Σελίνου.
34. Μουσείο Αλιείας στο Κολυμπάρι.
35. Μουσείο Σχολικής Ζωής στα Χανιά.
36. Ιστορικό Μουσείο Οπλαρχηγού Σκαλίδη στα Περβόλια Κισάμου.
37. Λαογραφικό στις Λουσακιές Κισάμου.
38. Λαογραφικό στην Ποταμίδα Κισάμου.
39. Συλλογή Μουσικών Οργάνων από τη γη στο Μον. Καρόλου στα Χανιά.
40. Λαογραφικό Βατολάκκου Χανίων.
41. Λαογραφικό και Κοπανελιού στο Γαβαλοχώρι Αποκορώνου.
42. Ιδιωτικό Ιστορικό στην Αση Γωνιά Αποκορώνου.
43. Εκκλησιαστικό και Λαογραφικό Μουσείο αξιόλογο στην Ι.Μ. Κορακιών.
44. Λαογραφικό στον Βάμο Αποκορώνου.
45. Κέντρο Προφορικής Ιστορίας στη Ραμνή Αποκορώνου.
46. Μουσείο Πρώτου Γυμνασίου Χανίων.
47. Μουσείο Ελιάς στις Πάνω Βούβες Κισάμου.
48. Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στο Θέρισο.
49. Μουσείο ΕΛΤΑ στις Βούβες.
50. Λαογραφική Συλλογή Ι.Λ.Α.Ε.Κ. Χανιά.
51. Αεροπορική Συλλογή στο Αεροδρόμιο Μάλεμε.
52. Ιδιωτικό Πολεμικό Μουσείο στο καφέ του Γερμανικού Νεκροταφείου Μάλεμε.
53. Λαογραφικό στις Στέρνες Ακρωτηρίου.
54. Λαογραφικό στον Δραπανιά Κισάμου.
55. Κέντρο (Μουσείο) πληροφόρησης Εθνικού Δρυμού Λευκών Ορέων στο Ξυλόσκαλο Ομαλού. Ενα θαυμάσιο Μουσείο της φύσης της περιοχής.
56. Ανθρωπος και Πέτρα. Στην Αγιά Ρουμέλη από τους παράγοντες του Δρυμού.
57. Λαογραφικό – Εθνογραφικό για το χωριό της Σαμαριάς σ’ αυτόν τον οικισμό.
58. Μουσείο (και Σύλλογος) Μεταξιού στο Καλαμίτσι Αποκορώνου.
59. Ιδιωτικό Μουσείο Κρασιού στις Βρύσες Αποκορώνου (έξοδος προς Ρέθυμνο στην παλαιά εθνική οδό).
60. Μουσείο ιδιωτικό κρασιού στο χωριό Κολένι Καμάρα Κισάμου.
61. Ιδιωτική Συλλογή Απολιθωμάτων Ιακώβου Τσουρουνάκη, Προφ. Ηλία Χανίων.
62. Ιδιωτική Συλλογή Νομισμάτων και Κειμηλίων από τη βυζαντινή περίοδο, μέχρι των ημερών μας, Κώστα Γύπαρη.
63. Ιδιωτική Συλλογή (μοναδική) από σπαθιά και γιαταγάνια, Κώστα Γύπαρη.
64. Ιδιωτική Συλλογή πετρωμάτων από Λευκά Ορη κ.λπ., Αντ. Πλυμάκη.
65. Ιδιωτική Λαογραφική Συλλογή, κυρίως από σκεύη – εργαλεία μιτάτων, Αντ. Πλυμάκη.
Εκκρεμούν προτάσεις για άλλα Μουσεία όπως: Μίκη Θεοδωράκη στο πατρικό του σπίτι στον Γαλατά. Μουσείο Σπηλαίων και Σπηλαιολογίας. Μουσείο Λευκών Ορέων. Μουσείο Μετανάστευσης και Ταξιδίων (Ελλήνων Μεταναστών από Αντ. Πλυμάκη). Μουσείο Ερασιτεχνικής Αλιείας στην πόλη μας. Μουσείο Φωτογραφίας και Κινηματογράφου κ.λπ..
