Γράφει ο δρ Βαγγέλης Α. Μπούρμπος*
Οπως συμβαίνει πάντα σε μια διεθνοποιημένη αγορά, έρχονται στο προσκήνιο πολλά νέα προϊόντα χωρίς να προηγηθεί καμία μελέτη για ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Κάτι ανάλογο έγινε και με το ηλεκτρονικό τσιγάρο το γνωστό και ως e-τσιγάρο, e-cigarette ή e-cigar.
Οι ελπίδες γιγαντώθηκαν. Ενα νέο μέσο απόλαυσης της αίσθησης του καπνίσματος ήρθε στο προσκήνιο. Τώρα με το ηλεκτρονικό τσιγάρο το κάπνισμα θα είναι υγιεινό. Τέλος στο παθητικό κάπνισμα. Τέρμα η μάστιγα της εποχής μας, το κάπνισμα. Παρελθόν οι 4.000 τοξικές ή καρκινογόνες ουσίες που παράγονται κατά το παραδοσιακό κάπνισμα και εισπνέονται. Ξεχασμένο το παιχνίδι της «γάτας με το ποντίκι» του αρμόδιου Υπουργείου και των καπνιστών για την επικινδυνότητα του παραδοσιακού τσιγάρου.
Μάλιστα για να καλοδεχτεί η αγορά το ηλεκτρονικό τσιγάρο κατασκευάστηκε σε πλήρη απομίμηση του τσιγάρου. Ακόμα και η καύτρα έχει εξομοιωθεί. Απλή η κατασκευή του. Μία μπαταρία, ένας μικροατμοποιητής, αναλώσιμα φίλτρα και ένα υγρό που περιέχει προπυλενογλυκόλη, νικοτίνη στην επιθυμητή δόση και το επιζητούμενο από κάθε «ηλεκτρονικό καπνιστή» άρωμα.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο από τα πρώτα χρόνια κατασκευής του μπήκε και στην ελληνική αγορά και σημειώνει σημαντικές πωλήσεις. Βλέπεις είναι πιο οικονομικό από το παραδοσιακό, άοσμο, δεν αφήνει αποτσίγαρα και στάχτη, περιβαλλοντικά αποδεκτό και δεν σε υποχρεώνει να έχεις μαζί σου σπίρτα ή αναπτήρα. Ασε που διαφημίζεται, παρόλο που δεν είναι σωστό, πως μπορεί να βοηθήσει και στο «κόψιμο» του καπνίσματος. Τώρα αν αυτό μπορεί να έχει και αντίστροφο αποτέλεσμα της προτροπής, δηλαδή του νέου στο κάπνισμα αυτό είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο».
Οι ημέρες δόξας του ηλεκτρονικού τσιγάρου ήταν λίγες. Σε πολλά κράτη άρχισε ήδη να απαγορεύεται η χρήση του ακόμα και σε ανοιχτούς χώρους. Ο Εθνικός Οργανισμός Τροφίμων (Ε.Ο.Φ.) προέβη στη χώρα μας σε ανάλογη ενέργεια. Μάλιστα από επίσημα χείλη ακούστηκε και η επιβολή προστίμου σε όσους διακινούν το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Κι αυτό γίνεται γιατί και το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι τόσο ακίνδυνο όσο παρουσιάζεται. Ας δούμε μερικά στοιχεία που προέκυψαν, μετά από σχετική έρευνα που έγινε σε διάφορα ανά τον κόσμο ερευνητικά Ιδρύματα.
Πρώτα – πρώτα η ίδια η νικοτίνη δεν είναι τόσο αθώα. Δεν πρέπει να θεωρείται ως ουσία που προκαλεί μόνο εθισμό. Σε μεγαλύτερη συγκέντρωση δηλητηριάζει. Μπορεί να προκαλέσει κοιλιακές κράμπες, διέγερση, ανησυχία, ενθουσιασμό, κατάθλιψη, μυϊκή σύσπαση, αναπνευστική διαταραχή, αίσθημα καψίματος στο στόμα, σιελόρροια, πονοκέφαλο ταχύ ή βραδυπαλμία, υπέρταση, εμετό, γενική αδυναμία, σπασμούς, λιποθυμία και κώμα.
Πρόσφατα αποδείχτηκε πως κατά το κάπνισμα με ηλεκτρονικό τσιγάρο σχηματίζονται και άλλες επικίνδυνες καρκινογόνες ή τοξικές ουσίες. Βρέθηκε πως σχηματίζονται οι ειδικές του καπνού νιτροζαμίνες στις οποίες εμπεριέχονται οι Ν-νιτροζονικοτίνη, η Ν-νιτροζοαναβασίνη, η Ν-νιτροζοαναταβίνη και η 4-(μεθυλνιτροζαμινο)-1-3-(πυρριδυλ)-1-βουτανόνη. Ακόμα διαπιστώθηκε η παραγωγή της αιθυλενγλυκόλης, της διεθυλγλυκόλης και της β-νικοτυρίνης. Αναφέρεται επίσης ο σχηματισμός της κοτίνης, του οξειδίου της Ν-νικοτίνης, της αναταβίνης, της αναβασίνης, της ψευδοοξυνικοτίνης, της μυοσμίνης και της 1-μεθυλ-3-νικοτινολπυρρολιδίνης.
Μια από τα ίδια λοιπόν και το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
*γεωπόνος, ερευνητής, οικοτοξικολόγος
Καλημέρα..
Με ενδιαφέρον διάβασα το άρθρο σας και πραγματικά μένω έκπληκτος με όλα όσα λέτε…
Είμαι “ατμιστής” (ναι..πλέον δεν θεωρώ τον εαυτό μου καπνιστή) εδώ και 4 μήνες, και το παρακολουθώ το θέμα πολύ πρίν πάρω την απόφαση να το ξεκινήσω.
Εγώ αυτό που γνωρίζω, πέρα από αρκετές έρευνες οι οποίες έχουν γίνει ανά τον κόσμο και σχεδόν όλες αποδεικνύουν το πόσο ΚΑΛΥΤΕΡΟ σε όλα είναι το η.τ. από το κ.τ., είναι ότι έχω δει και τρομερές αλλαγές στην υγεία μου..
Επειδή βλέπω και αναφέρεστε αόριστα σε έρευνες που “απόδειξαν ότι..” θα ήθελα να μας πείτε σε ποιές ακριβώς έρευνες αναφέρεστε και σε τι είδους υγρά έγινε η ανάλυση (προέλευση,κατασκευαστής).
Καλό θα είναι και στο μέλλον, όταν γίνονται δημοσιεύσεις στον τύπο σε θέματα υγείας (έστω κι αν είναι απόψεις..), να αναφέρονται επίσημα στοιχεία.
Υ.Γ.Φυσικά και δεν αναφέρομαι στην νικοτίνη που όλοι ξέρουμε τι προκαλεί και φυσικά δεν υπάρχει μόνο στο η.τ. αλλά και σε πολλά προιόντα που χρησιμοποιούνται για την διακοπή του καπνίσματος (και έχουν άδεια απ”τον ΕΟΦ…) αλλά και σε ποιό “βρώμικη” μορφή στο παραδοσιακό τσιγάρο…
Ναι αλλά σε τι ποσότητες εμφανίζονται αυτές οι ουσίες?
Μήπως σε αμελητέες και πρακτικά ασήμαντες για την υγεία μας ειδικά σε σχέση με το τσιγάρο?
Χωρίς νουμερα και σύνδεσμο προς την πηγή των ερευνών αυτά που λέτε δεν μπορώ να τα κρίνω αξιόπιστα.
1. Οι έρευνες που μας περιγράφετε για τα διάφορα ανά τον κόσμο ερευνητικά Ιδρύματα , ποια είναι αυτά ;
2. Φυσικά απαραίτητο είναι να υπάρχουν και τα μεγέθη στα συγκεκριμένα ευρήματα .
3. Δίπλα από τα αποτελέσματα πρέπει να υπάρχουν και τα αποδεκτά όρια των τιμών αυτών .
4. Σωστή έρευνα θα ήταν εάν υπάρχουν και οι τιμές από το αντίστοιχο κανονικό τσιγάρο μια και έχει άμεση σχέση με αυτό .
5. Προσωπικά θα ήθελα να υπάρχει και μία σύγκριση με τον ατμοσφαιρικό αέρα που αναπνέουμε όλοι μας οταν ζούμε σε μεγάλα αστικά κέντρα ( Αυτό δεν είναι υποχρεωτικό σε μία σωστή και εμπεριστατωμένη έρευνα )
Εάν δεν μπορείτε να τα γράψετε η δεν έχει χώρο η εν λόγο εφημερίδα να δημοσιεύσει ας μπει ένα Link που να παραπέμπει στα αποτελέσματα των ερευνών .
Περιμένω απάντηση δημόσια .
Όσο αναφορά τώρα την εφημερίδα Χανιώτικα Νέα :
Δεν περίμενα να δημοσιεύσετε ένα τόσο απαράδεκτο και αντιδεοντολογικό κείμενο χωρίς επιστημονικά στοιχεία επειδή κάποιος (Δρ) συνέταξε και που απευθύνετε σε πάρα πολύ κόσμο ο οποίος προσπαθεί να απεξαρτηθεί από το αποδεδειγμένα κανονικό τσιγάρο !
Δεν ειμαι δοκτορ, δεν ειμαι επιστημονας! Ευτυχως ομως θεωρω τον εαυτο μου νοημονα ανθρωπο κ οχι δεσμιο των τακτικων του καταναλωτικου εκμοντερνισμου που μας περιβαλλει….Ως εκ τουτου, η κοινη μου λογικη, λεει πως η φραση “Μια από τα ίδια λοιπόν και το ηλεκτρονικό τσιγάρο” ειναι ακρως αυθαιρετη, ουσιαστικα ολο το αρθρο ειναι αυθαιρετο εφ” οσον:
1. Δεν αναφερονται πουθενα στοιχεια για το ποια ερευνα εδωσε τα αποτελεσματα που αναφερει το αρθρο, απο ποιο οργανισμο, σε ποια χωρα – ουσιαστικα ετσι οπως παρουσιαζονται τα στοιχεια μου θυμιζουν εκφρασεις που μονο ενας ανθρωπος ανειδικευτος θα χρησιμοποιουσε (του τυπου “ακουσα οτι”) κ οχι οπως αρμοζει σε ενα δοκτωρ οπως παρουσιαζεται ο συγγραφεας του αρθρου
2. Γενικοτερα, στην εποχη του ιντερνετ, μου κανει εντυπωση το γεγονος οτι ενας επιστημονας ανθρωπος δεν αντιλαμαβανεται οτι αρθρο στο ιντερνετ διχως αναγραφη “πηγων” δεν ειναι παρα “κιτρινισμος”…Ειναι δυνατον;
3.Εφ” οσον ο συγγραφεας καταληγει στο συμπερασμα “Μια από τα ίδια λοιπόν και το ηλεκτρονικό τσιγάρο” η κοινη λογικη θα ελεγε οτι τα στοιχεια που αναφερθηκαν στο αρθρο, επρεπε πρωτιστως να συγκριθουν με τα αντιστοιχα στοιχεια χρησης ενος τυπικου κανονικου τσιγαρου…Αλλιως πως επιχειρειται τετοια συγκριση;
Δε θα σχολιασω καν τις επιμερους λεπτομερειες που αναγραφει ο συγγραφεας για τη βλαβεροτητα της νικοτηνης, λες κ υπαρχει νοημων ανθρωπος που πιστευει το αντιθετο.
Λυπαμαι, για την εφημεριδα σας, κ για το συγγραφεα του αρθρου αυτου, γιατι μετα απο οσα διαβασα, μονο με δυο ερμηνειες μπορω να κατανοησω το τροπο που παρουσιαστηκαν οσα παρουσιαστηκαν στο αρθρο αυτο:
1. παντελης ελλειψη κοινης, στοιχειωδους λογικης κ ποσο μαλλον επιστημονικης επιχειρηματολογησης κ προσεγγισης απο ενα ανθρωπο που το Ελλ. Κρατος θεωρει δοκτωρ
2. δολος
Δε γνωριζω ποια απο τις δυο ερμηνειες ειναι χειροτερη, το αφηνω στη κριση σας!
Ευχαριστω!
Πραγματικά λυπάμαι όταν βλέπω ανθρώπους που θεωρούντε επιστήμονες να γράφουν τέτοια άρθρα κι ας είναι και “απόψεις”…Πώς μπορείτε να καταδικάζετε τον “αφελή” κόσμο που όπως κι εγώ έχει μια αρρώστια που λέγετε εθισμός στο τσιγάρο να απορρίψει μία ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ κατα πολύ λιγότερο βλαβερή μορφή καπνίσματος και να γυρίζει στον ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟ θάνατο που προσφέρει το παραδοσιακό τσιγάρο…Παρακαλώ να δημοσιευτούν ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ οι έρευνες που επικαλείται ο “γιατρός-γεωπόνος”.Επειδή τυχαίνει να τις γνωρίζω τις “έρευνες” που επικαλείτε, να δημοσιευτούν ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ (και σε ποια υγρά αναφέρεται) και συγχρόνως να δημοσιευτούν οι αντίστοιχες μετρήσεις ενός παραδοσιακού τσιγάρου για να δούμε πόσο στέκει αυτός ο εντελώς ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΟΣ τίτλος του άρθρου που φιλοξενείτε στην εφημερίδα σας…
Καλησπερα.Συμφωνω με τα προηγουμενα σχολια και θα ηθελα να παραθεσω την δικη μου εμπειρια στο ηλεκτρονικο τσιγαρο. Σταματησα το κ.τ. τον Απριλιο του 2011. Εκτοτε, δεν εχω καπνισει κανονικο τσιγαρο. Μετα απο δυο εβδομαδες ανεβοκατεβαινα τις σκαλες σαν 20αρης…ενω ειμαι 40 ετων.., ολα τα φαγητα εγιναν ξαφνικα πολυ πιο νοστιμα και αλλα πολλα. Αυτα τα ολιγα. Φτανουν για να καταλαβει ο απλος αναγνωστης και ισως καπνιστης, το μεγεθος της ζημιας που κανει το κανονικο τσιγαρο που περιεχει και αυτο νικοτινη και αλλες τοσες καρκινογονες ουσιες….και δεν το εχει απαγορευσει ο ΕΟΦ….. Συμφωνω οτι και το ηλεκτρονικο τσιγαρο πρεπει να ελεγχθει αλλα οπως και να το κανουμε…τα παραπανω ολιγα..δεν τα ειδα εγω μονο αλλα και χιλιαδες αλλοι! Οφειλει λοιπον ο εοφ να κανει την ερευνα του ως πρεπει και οχι επειδη καποιες μεγαλες καπνοβιομηχανιες εχασαν δισεκατομυρια ενω συγχρονως αγοραζουν(ακουσον ακουσον) εταιρειες παραγωγης υγρων αναπληρωσης Η.Τ. Γιατι αν μη τι αλλο, ακομα και ο πιο απλος ανθρωπος σε αυτη τη χωρα εχει καταλαβει οτι ολα αυτα γινονται για το χρημα που χανουν καποιοι και οχι για το οτι ενα υγρο περιεχει νικοτινη…. Ο κοσμος εχει αφυπνιστει, το ιντερνετ δινει πληροφοριες απο εγκυρες πηγες παγκοσμιως που δειχνουν τις διαφορες μεταξυ ΗΤ και ΚΤ.
Αγαπητέ συνάδερφε σας βρίσκω αρκετά ανενημέρωτο,
1ον. το ηλεκτρονικό τσιγάρο που περιγράφεται είναι του 2004.
2ον. προφανώς δεν είστε ο ίδιος καπνιστής και για αυτό δεν αναφέρεστε καθόλου στην επικινδυνότητα του κλασικού τσιγάρου.
3ον αποκρύπτεται εσκεμμένα την ύπαρξη του πολωνίου-210 ενός ραδιενεργού ισοτόπου που υπάρχει στα φύλλα του καπνού
4ον προφανώς δεν μπήκατε καν στο κόπο να διαβάσετε τα αποτελέσματα της μελέτης του πανεπιστημίου Θεσσαλίας σχετικά με το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα του κανονικού και του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Σας προτρέπω κύριε συνάδερφε να τη μελετήσετε και μετά να επανέλθετε με νέο άρθρο σας
5ον οι παρενέργειες που γράφετε κατάθλιψη, μυϊκή σύσπαση, αναπνευστική διαταραχή, αίσθημα καψίματος στο στόμα, σιελόρροια, πονοκέφαλο ταχύ ή βραδυπαλμία, υπέρταση, εμετό, είναι ακριβώς τα συμπτώματα του champix που δίνουν στα εργαστήρια διακοπής καπνίσματος οι “φίλοι” πνευμονολόγοι και για το οποίοι δεν σας βλέπω να κάνετε καμία αναφορά.
όλα αυτά κύριε συνάδερφε με κάνουν να σας απευθύνω μία ερώτηση!!!!
Μήπως είστε μέτοχος σε κάποιο εργαστήριο διακοπής καπνίσματος? μια και το όλο θέμα ξεκίνησε από τους “ελευθερους πνευμονολόγους της Κρήτης” ας μη το ξεχνάμε και αυτό
ΓΙΑΤΡΕ ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ ΝΑ ΛΕΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝΕ ΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΟΡΙΣΤΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ.ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΤΑΜΕ ΣΤΟΝ ΚΑΙΑΔΑ ΚΑΤΙ ΜΟΝΟ ΟΤΑΝ ΕΙΜΑΣΤΕ 100% ΣΙΓΟΥΡΟΙ . ΔΙΑΒΑΣΕ » Η FDA έκανε την έρευνά της πάνω σε 2 ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ εταιρίες – την N-JOY και την Smoking Everywhere. Μπορεί λοιπόν να πάρει η μπόρα όλες τις εταιρίες ηλεκτρονικου τσιγαρου απλά επειδή 2 ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ βρέθηκαν “ένοχες”; Κάθε χρόνο έχουν συμβεί παρόμοια περιστατικά με ακατάλληλα καταναλωτικά αγαθά κινέζικης προέλευσης όπως γάλα, οδοντόκρεμες κ.τ.λ. Βρέθηκε κάποιος που να γενικοποιήσει την κατάσταση και να ισχυριστεί πως το γάλα ή οι οδοντόκρεμες προϊόντα ακατάλληλα; Φυσικά όχι! Γιατί λοιπόν με το ηλεκτρονικό τσιγάρο όλοι βιάστηκαν να γενικοποιήσουν την κατάσταση και να το “μαρκάρουν” ως καρκινογόνο; Όσο για τον FDA, η πρόθεση του να φορολογήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο με τον ίδιο τρόπο που φορολογούνται τα προϊόντα καπνού είναι γνωστή (για καθαρά οικονομικούς λόγους λοιπόν). Όσο για τα Media, είναι γνωστό πως οι “μεγάλες” ειδήσεις, κάνουν καλά νούμερα!
» Η FDA ποτέ δεν ανακοίνωσε συγκεκριμένα νούμερα για τις βλαβερές ουσίες που εντοπίστηκαν. Τίποτα από αυτά που καταναλώνουμε δεν είναι 100% καθαρό. Ακόμα και το νερό που πίνουμε καθημερινά περιέχει βλαβερές ουσίες – από την στιγμή όμως που η περιεκτικότητα του σε αυτές τις ουσίες είναι εξαιρετικά χαμηλή, θεωρείτε κατάλληλο προς κατανάλωση. Θα μπορούσαμε λοιπόν με την ίδια λογική να ισχυριστούμε πως το νερό που πίνουμε καθημερινά είναι καρκινογόνο/θανατηφόρο κτλ; Έχει νόημα;
» Τέλος, το ηλεκτρονικο τσιγαρο παρουσιάστηκε σαν μια εναλλακτική, ποιο υγιεινή λύση για τους καπνιστές. Αυτό σημαίνει πως η καταλληλότητα του θα πρέπει πάντα να κρίνετε με γνώμονα ένα και μοναδικό κριτήριο: είναι το ηλεκτρονικο τσιγαρο λιγότερο βλαβερό από το κανονικό τσιγάρο; Είναι καλύτερο ο καπνιστής να λαμβάνει τις 4500 τοξικές/καρκινογόνες ουσίες που περιέχει το κανονικό τσιγάρο ή είναι καλύτερο να λαμβάνει 10 ή 20 από αυτές ?
ΓΙΑΤΡΕ…..ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ
Ανακοίνωση του ΕΟΦ
Σε αντίθεση με την λανθασμένη άποψη που έχουν δημιουργήσει κάποιοι ο ΕΟΦ δεν έχει απαγορεύσει ή έχει θεωρήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο επικίνδυνο. Ο ΕΟΦ ισχυρίζεται ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες που να αποδεικνύουν ότι πρόκειται για τρόπο διακοπής του καπνίσματος, άρα θεωρείται μία μέθοδος υποκατάστασης της νικοτίνης. Κάποιοι, ίσως και επίτηδες, έχουν παρερμηνεύσει τα λόγια του ΕΟΦ ή τα έχουν παρεξηγήσει. Για το λόγο αυτό ο ΕΟΦ έχει προβεί σε αυτές τις δηλώσεις. Το ηλεκτρονικο τσιγαρο είναι ένας νέος εναλλακτικός τρόπος καπνίσματος και όχι μία συσκευή για την διακοπή του τσιγάρου.