Αναστάτωση για τα χημικά

1 από 2

Δεκαέξι τόνους ζυγίζει το πρώτο φορτίο με τα χημικά όπλα που μεταφέρει το δανέζικο πλοίο “Ark Futura” από τη Συρία στην Ιταλία, απ’ όπου θα μεταφορτωθούν σε αμερικανικό σκάφος για να καταστραφούν σε διεθνή ύδατα μεταξύ Ιταλίας – Κρήτης.

Εντονες αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο μετά τους κινδύνους της επιχείρησης που ανέδειξαν τα δημοσιεύματα των “Χ.Ν.”, με το θέμα να έρχεται χθες και στη Βουλή, την ώρα που με δηλώσεις στα “Χανιώτικα νέα” η εκπρόσωπος Τύπου του αμερικανικού Υπουργείου Αμυνας δίνει διαβεβαιώσεις για την «τήρηση των διεθνών κανόνων ασφαλείας».
Το τοξικό φορτίο, με το άγνωστο ακόμα περιεχόμενο, συνέχιζε χθες το ταξίδι του, με το δανέζικο φορτηγό πλοίο να συνοδεύεται από πολεμικά σκάφη Ρώσων, Κινέζων, Δανών και Νορβηγών. Αγνοια δηλώνει η Περιφέρεια Κρήτης για τις εξελίξεις, αντιδρώντας έντονα στην επιχείρηση, για την οποία μέχρι χθες δεν είχε τοποθετηθεί επίσημα ούτε το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
ΕΥΛΟΓΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ
Μετά τις επισημάνσεις της επιστημονικής κοινότητας μέσα από τα δημοσιεύματα των “Χ.Ν.” τις τελευταίες δύο ημέρες, προκύπτουν εύλογα ερωτηματικά για τον σχεδιασμό της επιχείρησης καταστροφής των χημικών όπλων τα οποία άμεσα πρέπει να απαντηθούν από την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς:
• Γνωρίζει η ελληνική κυβέρνηση για την επιχείρηση αυτή και αν ναι, γιατί δεν είχε ανακοινωθεί;
• Υπάρχει άδεια ή εμπλοκή από τα αρμόδια Υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος;
• Τηρείται η σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση;
Την ίδια ώρα, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η δημοσιογράφος του βρετανικού BBC, Αννα Χόλιγκαν, που βρισκόταν πάνω στο δανέζικο πλοίο “Ark Futura”, καλύπτοντας την εξέλιξη της επιχείρησης, μετέδιδε ότι έχει επιβληθεί “media blackout” και ζητήθηκε από τους ρεπόρτερ να εγκαταλείψουν το πλοίο για να ξεκινήσει η μεταφορά. «Δόθηκε εντολή η όποια ενημέρωση να δίδεται από τα Ηνωμένα Εθνη και τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των χημικών όπλων (OPCW)», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε.
Τα “Χ.Ν.” επικοινώνησαν με τον αρμόδιο επίτροπο Περιβάλλοντος της Ε.Ε. Γιάνεζ Ποτότσνικ, o εκπρόσωπος του οποίου Τζο Χένον δήλωσε ότι: «Το σχέδιο για την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας τελεί υπό την επίβλεψη του OPCW και των Ηνωμένων Εθνών και  λήφθηκε υπόψη η γνώμη των κρατών – μελών της Ε.Ε. και του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) αναφορικά με τις λεπτομέρειες του σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση όλες οι λεπτομέρειες και οι τεχνικές διαδικασίες καθορίζονται από τον OPCW και το UNEP, τα οποία είναι αρμόδια να δώσουν απαντήσεις».

H απάντηση του αμερικανικού Υπουργείου Αμυνας στα “Χ.Ν.”
Μετά από επικοινωνία των “Χ.Ν.” με το αμερικανικό Υπουργείο Αμυνας, η απάντηση της εκπροσώπου ήταν άμεση και καθησυχαστική. Σε γραπτή της δήλωση προς την εφημερίδα η εκπρόσωπος Τύπου Τζένιφερ Ελζέα ανέφερε πως η επίσημη θέση του Υπουργείου είναι η εξής:
«Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει πιστή στην πάγια θέση για καταστροφή του συριακού χημικού οπλοστασίου, αφού διασφαλιστεί η ασφάλεια των πολιτών, η προστασία του περιβάλλοντος και τηρηθούν όλες οι προβλεπόμενες από τον OPCW διαδικασίες και τα διεθνή πρότυπα.
Κανένα υποπροϊόν από τη διαδικασία της υδρόλυσης (FDHS) δεν θα απελευθερωθεί στο θαλάσσιο περιβάλλον. Η αδρανοποίηση εν πλω θα είναι συμβατή με το διεθνές δίκαιο, τους κανόνες ασφαλείας και τις διεθνείς συνθήκες. Ολα τα υποπροϊόντα θα καταστραφούν με ασφάλεια και όπως αρμόζει σε ειδικές εγκαταστάσεις που θα ορίσει ο OPCW.  Το σύστημα με το οποίο θα πραγματοποιηθεί η καταστροφή (transportable Field Deployable Hydrolysis System) βασίζεται στη διαδικασία της αδρανοποίησης πάνω στην οποία το αμερικανικό Υπουργείο Αμυνας έχει μακρά εμπειρία και γνώση, δεδομένου ότι το έχουμε χρησιμοποιήσει και σε δικά μας προγράμματα καταστροφής χημικών όπλων. Το σύστημα βασίζεται σε μεθόδους υδρόλυσης που έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για την καταστροφή περισσότερων από 7.000 τόνων χημικών όπλων στις Ηνωμένες Πολιτείες».

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΑΡΝΑΟΥΤΑΚΗ
Το θέμα προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία δεν έχει καμία ενημέρωση για τις εξελίξεις.  Με διαδοχικές επιστολές του προς τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Βενιζέλο και τον υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Μανιάτη, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης επισημαίνει την ανησυχία όλων για τον κίνδυνο περιβαλλοντικής απειλής του κλειστού θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μεσογείου και τους καλεί να αποτρέψουν εντελώς τη συγκεκριμένη επιχείρηση καταστροφής.
«Η Περιφέρεια Κρήτης είναι κάθετα αντίθετη σε κάθε σχετική ενέργεια και αναμένουμε από σας να επιδιώξετε να αποτραπεί εντελώς η συγκεκριμένη επιχείρηση και να αναζητηθεί άλλος τρόπος ή περιοχή εξουδετέρωσης και διάθεσης των συριακών χημικών όπλων», τονίζει, μεταξύ άλλων, στην επιστολή του ο περιφερειάρχης Κρήτης.
Συγκεκριμένα στην επιστολή του ο κ. Αρναουτάκης αναφέρει: «Πρόσφατα ενημερωθήκαμε από δημοσιεύματα μεγάλων διεθνών μέσων ενημέρωσης (New York Times, BBC, κ.λπ.) για την κίνηση των Ηνωμένων Εθνών να καταστρέψουν τα χημικά όπλα της Συρίας σε διεθνή ύδατα της Μεσογείου δυτικά της Κρήτης. Τα δημοσιεύματα αυτά έχουν αναπαραχθεί και από τον ελληνικό Τύπο. Η διαδικασία, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, θα λάβει χώρα πάνω στο πλοίο MV CAPE RAY, το οποίο διαθέτει σύστημα επεξεργασίας σχεδιασμένο από το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε αμφιβολία ότι θα προασπίσετε με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα της χώρας μας, θα θέλαμε να κατανοήσετε την ανησυχία μας για την περιβαλλοντική απειλή του κλειστού θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μεσογείου, ένα από τα πιο ευαίσθητα και πιο σημαντικά θαλάσσια οικοσυστήματα του πλανήτη μας. Για τον λόγο αυτό σας γνωρίζουμε ότι η Περιφέρεια Κρήτης είναι κάθετα αντίθετη σε κάθε σχετική ενέργεια και αναμένουμε από σας να επιδιώξετε να αποτραπεί εντελώς η συγκεκριμένη επιχείρηση και να αναζητηθεί άλλος τρόπος ή περιοχή εξουδετέρωσης και διάθεσης των συριακών χημικών όπλων».

ΣΥΣΚΕΨΗ ΚΑΛΕΙ Ο ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗΣ
Σύσκεψη με το Τμήμα Περιβάλλοντος καλεί εν τω μεταξύ ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Απόστολος Βουλγαράκης, ο οποίος, μιλώντας χθες στα “Χ.Ν.”, ξεκαθάρισε ότι «δεν έχουμε καμία ενημέρωση για το γεγονός, πέρα από όσα διαβάσαμε στην εφημερίδα».
Ο αντιπεριφερειάρχης σημείωσε ότι «θα έπρεπε να είχαμε ενημερωθεί για ένα τόσο σοβαρό θέμα ώστε να έχουμε λάβει τα μέτρα μας».
Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε ότι θα έχει επικοινωνία με το Τμήμα Περιβάλλοντος, αλλά και συνάντηση με το Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης «ώστε να εξετάσουμε το μέγεθος του κινδύνου και να δούμε με ποιον τρόπο και αν μπορούμε να παρέμβουμε».
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΟ ΘΕΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΝΟΥΣΟ ΒΟΛΟΥΔΑΚΗ
Το θέμα έφερε στη Βουλή χθες ο βουλευτής Χανίων της Ν.Δ. Μανούσος Βολουδάκης, ο οποίος κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση προς τους υπουργούς  Εξωτερικών  κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Ιωάννη Μανιάτη και Εθνικής Αμυνας κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο σχετικά με τις πληροφορίες για την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβύης, Ιταλίας και Κρήτης. Ο Μ. Βολουδάκης ερωτά, αν και πώς διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρχει επιβάρυνση του θαλασσίου περιβάλλοντος από τη διαδικασία, ενώ παράλληλα τονίζει ότι η καταστροφή θα πρέπει να γίνει σε ανοιχτή θάλασσα και όχι στην ήδη επιβαρυμένη Μεσόγειο.
Αναλυτικά η ερώτηση του Χανιώτη βουλευτή έχει ως εξής:
«Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας του ΒΒC της 7ης Ιανουαρίου, τα χημικά όπλα  της Συρίας, που αποσύρονται  στο πλαίσιο της σχετικής συμφωνίας της Συρίας με τον Ο.Η.Ε., θα καταστραφούν πάνω σε πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού των Η.Π.Α., εν πλω στα διεθνή ύδατα μεταξύ Ιταλίας, Λιβύης και Κρήτης. Το πρώτο φορτίο των χημικών αυτών όπλων ήδη κατευθύνεται διά θαλάσσης προς την Ιταλία, με συνοδεία ρωσικών και κινεζικών πολεμικών  πλοίων.
Σύμφωνα με πρόσθετες πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα “Χανιώτικα νέα” στις 8 και 9 Ιανουαρίου, η ακαδημαϊκή κοινότητα εκφράζει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια της μεθόδου καταστροφής που έχει επιλεγεί, αλλά και σχετικά με την επιλογή της συγκεκριμένης θαλάσσιας περιοχής ως τόπου της καταστροφής των όπλων. Η Μεσόγειος, ήδη επιβαρυμένη με ρύπους κάθε είδους, δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να υποστεί περαιτέρω περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Με αυτά τα δεδομένα, ερωτώνται οι υπουργοί:
1. Είναι δυνατόν να διασφαλισθεί ότι η καταστροφή των όπλων θα γίνει χωρίς να αποβληθούν στη θάλασσα επικίνδυνα για την οικολογική ισορροπία κατάλοιπα;
2. Ενημερώνεται η κυβέρνηση για τις σχετικές με το ζήτημα ενέργειες των Πολεμικών Ναυτικών των Η.Π.Α., της Ρωσίας και της Κίνας που εμπλέκονται στην όλη διαδικασία;  Με ποιον τρόπο θα παρακολουθήσει η κυβέρνηση τα επόμενα -και κρίσιμα- στάδια της διαδικασίας;
3. Προτίθεται η κυβέρνηση να ζητήσει αλλαγή του σχεδίου καταστροφής, ώστε αυτή να γίνει σε ανοιχτή θάλασσα και όχι στη Μεσόγειο;».
Ο ΝΟΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ
Παρέμβαση στη Βουλή έκανε και ο βουλευτής Ηρακλείου Νότης Μαριάς, με αφορμή δημοσιεύματα που έγιναν και στον τοπικό Τύπο του Ηρακλείου, μετά το θέμα που ανέδειξαν τα “Χ.Ν.”.  Στην αναφορά που κατέθεσε ο βουλευτής των Ανεξαρτήτων Ελλήνων σημειώνει ότι:  «Σύμφωνα με το δημοσίευμα δυτικά των Χανίων, σε διεθνή ύδατα μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, εντός της κλειστής λεκάνης της Μεσογείου, πρόκειται να καταστραφεί μέρος του χημικού οπλοστασίου της Συρίας.
Στα τοξικά αυτά απόβλητα, των οποίων την ακριβή σύσταση δεν γνωρίζουμε, εμπεριέχονται μεταξύ άλλων το άκρως επικίνδυνο τοξικό αέριο Σαρίν και το αέριο της Κωστάντζας.
Χώρες, όπως η Νορβηγία, το Βέλγιο και η Αλβανία, ουδόλως τυχαία, αρνήθηκαν η καταστροφή του φορτίου να γίνει στα δικά τους χωρικά ύδατα, ενώ για το σοβαρότατο αυτό θέμα δεν υπάρχει καμιά ενημέρωση από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας.
Επειδή κατά την καταστροφή του φορτίου, με οποιαδήποτε μέθοδο, θα παραχθούν μεγάλες ποσότητες τοξικών αποβλήτων και συγκεκριμένα υγρών αποβλήτων των οποίων η εναπόθεσή τους στο θαλάσσιο περιβάλλον:
α) Θα επιφέρει καταστροφικές και επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της Κρήτης, θα μολύνει ανεπανόρθωτα το θαλάσσιο περιβάλλον και θα καταστρέψει το οικοσύστημα.
β) Θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στον τομέα της αλιείας, θα καταστρέψει οικονομικά τους ψαράδες της περιοχής και θα πλήξει ανεπανόρθωτα τον τουρισμό και την εν γένει οικονομική ανάπτυξη του νησιού».
Για τους λόγους αυτούς, ο Νότης Μαριάς ζητά απάντηση, ενέργειες και σχετική ενημέρωση προκειμένου να αποτραπούν τα παραπάνω επικίνδυνα και καταστροφικά αποτελέσματα.

Ο Μ. ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

Αργά χθες βράδυ ερώτηση στη βουλή κατέθεσε προς τους υπουργούς Εξωτερικών, Άμυνας, Περιβάλλοντος και Ναυτιλίας και ο βουλευτής Ηρακλείου της Ν.Δ. Μανόλης Κεφαλογιάννης.
«Σύμφωνα με πληροφορίες του BBC, μετά την άρνηση πολλών χωρών να δεχθούν για καταστροφή τα χημικά όπλα της Συρίας, τα επικίνδυνα αυτά απόβλητα θα απορριφθούν και θα καταστραφούν στα διεθνή ύδατα δυτικά της Κρήτης», σημειώνει ο κ. Κεφαλογιάννης και προσθέτει: «Επειδή η διεθνής σύμβαση “MARPOL” για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη ρύπανση ρητά απαγορεύει ενέργειες όπως αυτή, το θαλάσσιο περιβάλλον Αδριατικής – Ιονίου Πελάγους – Μεσογείου έχει βαρύτατα ρυπανθεί από την απόρριψη χιλιάδων βομβών εμπλουτισμένου ουρανίου στην Αδριατική κατά τη διάρκεια του πόλεμου της Γιουγκοσλαβίας, η οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008, που κυρώθηκε με νόμο από τη Βουλή, θέτει σαφή όρια για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών που πρέπει να τεθούν υπό ειδική προστασία, σε συνεργασία με όλες τις παράκτιες ευρωπαϊκές χώρες και η Μεσόγειος ως κλειστή θάλασσα ήδη εμφανίζει σοβαρή ρύπαν-ση και μείωση των αλιευμάτων, ερωτάσθε: 1. Πότε και ποια άδεια δόθηκε για την απόρριψη των χημικών όπλων της Συρίας δυτικά της Κρήτης; 2. Ποια είναι η γνώμη σχετικά των Ινστιτούτων Θαλάσσιας Βιολογίας των Πανεπιστημίων Κρήτης και Πατρών;».

ΚΙΝΗΣΗ “ΜΙΑ ΚΡΗΤΗ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – ΑΝΘΡΩΠΟΣ”
Παρέμβαση για το θέμα έκανε και η Ανεξάρτητη Περιφερειακή κίνηση πολιτών “ΜΙΑ ΚΡΗΤΗ, περιβάλλον – άνθρωπος” επισημαίνοντας -μεταξύ άλλων- ότι «δεν είναι η πρώτη φορά που τοξικά χημικά απορρίπτονται στη θάλασσα, αλλά μέχρι τώρα αυτό συνέβαινε στους ωκεανούς. Η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα και στο συγκεκριμένο σημείο απόρριψης κινούνται πληθυσμοί φαλαινών, δελφινιών, χελωνών και φώκιας και φαίνεται να είναι κοντά σε θαλάσσιες περιοχές υπό καθεστώς προστασίας. Η περιοχή επίσης είναι γνωστό ότι είναι ήδη επιβαρυμένη από τη συστηματική απόρριψη τοξικών αποβλήτων που διαχειρίζεται η Μαφία στη γειτονική χώρα. Επιπλέον υπάρχει η ανησυχία ότι τα θαλάσσια ρεύματα μπορεί να μεταφέρουν τις τοξικές ουσίες στα γειτονικά παράλια, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η Κρήτη, με άγνωστες επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα ή στις ιχθυοκαλλιέργειες».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση «είναι θετικό το γεγονός ότι η επιχείρηση καταστροφής των χημικών γίνεται με τον συντονισμό των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού για την Απαγόρευση Χρήσης Χημικών Οπλων ώστε να μην καταλήξουν τα χημικά όπλα σε άγνωστες αποθήκες, αλλά θεωρούμε ότι η λύση της απόρριψής τους στη θάλασσα δεν είναι ασφαλής. Είναι επίσης δικαίωμα των πολιτών να έχουν πληροφόρηση γι’ αυτό το σχέδιο καθώς και για τα επόμενα που θα ακολουθήσουν. Είναι τέλος καθήκον της Περιφέρειας Κρήτης να ζητήσει ενημέρωση για τη μέθοδο αδρανοποίησης, για την πιθανότητα παραγωγής τοξικών παραπροϊόντων, για το σημείο απόρριψης, για τις ποσότητες και την ταυτότητα των χημικών ουσιών και τις επιπτώσεις του πριν από οποιαδήποτε συναίνεση στο σχέδιο αυτό».

Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
Την έντονη ανησυχία της εκφράζει και η Οικολογική πρωτοβουλία Χανίων επισημαίνοντας -μεταξύ άλλων- ότι «η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης και Ιταλίας έχει ήδη γίνει νεκροταφείο τοξικών που βύθισε εκεί τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Μαφία, δεν χρειάζεται κι άλλα τοξικά, δεν χρειάζεται κι άλλα χημικά.
Η θάλασσα γύρω από την Κρήτη, η Μεσόγειος, είναι πηγή ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι τρέφονται με ψάρια και θαλάσσιους οργανισμούς, πίνουν θαλασσινό νερό μετά από αφαλάτωση. Η καθαρότητα του νερού είναι ζήτημα ζωής και θανάτου τόσο για τη φύση, τους θαλάσσιους οργανισμούς όσο και για τους κατοίκους της Κρήτης και της Μεσογείου.
Οι φορείς της Κρήτης, η Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, η ελληνική κυβέρνηση, πρέπει να ξεσηκωθούν τώρα, άμεσα και να παρέμβουν για να μην πληρώσει η Κρήτη κι η Μεσόγειος τα σπασμένα των χημικών όπλων και του διεθνούς ανταγωνισμού των εξοπλισμών».