Aνησυχία για την ποιότητα του ελαιολάδου και φόβος μήπως έχει την… τύχη των πορτοκαλιών των Χανίων, εκδηλώθηκε στην ενημερωτική συνάντηση μεταξύ τυποποιητών, παραγωγών, γεωπόνων καταστημάτων που πουλάνε φυτοφάρμακα και της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Χανίων.
Η συνάντηση έγινε το απόγευμα της Τετάρτης στον χώρο της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (Ο.Α.Κ.) στο Κολυμπάρι, με όλα τα μετέχοντα μέρη να δηλώνουν την πρόθεσή τους να βελτιώσουν τη συνεργασία τους ώστε να αλλάξουν τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί την τελευταία 15ετία στην Κρήτη.
Ωστόσο στη συνάντηση δεν έλειψαν και οι βολές εκατέρωθεν για το ποιος ευθύνεται για την κατάσταση. Οι παραγωγοί διαμαρτυρήθηκαν στους τυποποιητές για τις χαμηλές τιμές και άφησαν υπόνοιες για υποβάθμιση της ποιότητας στα ελαιουργεία.
Από μεριά τους, οι τυποποιητές και οι ιδιοκτήτες ελαιουργείων αναφέρθηκαν στις λάθος καλλιεργητικές πρακτικές που ακολουθούν πολλοί αγρότες και ειδικά στο ζήτημα των ξεκασμών. Όλοι πάντως δήλωσαν αντίθετοι στη χρήση μη επιτρεπομένων φυτοφαρμάκων και όλοι αναφέρθηκαν στη δακοκτονία και στα προβλήματα που έχουν προκληθεί από το 2011 έως σήμερα στην εφαρμογή της. «Το γενικότερο περιβάλλον των τροφίμων γίνεται όλο και αυστηρότερο, ειδικά στο ελαιόλαδο. Όλες οι εταιρείες που διακινούν τρόφιμα, τα super market έχουνε ξεκινήσει αναλύσεις που περιλαμβάνουν ότι δεν μπορείς να φανταστούμε (φυτοφάρμακα, βαρέα μέταλλα, διοξίνεςκα.) επομένως πολύ εύκολα μπορεί να βρεθεί μια παρτίδα με πρόβλημα και να υπάρξει τεράστια δυσφήμιση. Για αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή για να μην βρεθούμε ενώπιον μιας τέτοιας αρνητικής εξέλιξης» ανέφερε ο κ. Μιχάλης Στρατηγάκης εκ των εταιρειών τυποποίησης, συμπληρώνοντας πως το Κρητικό λάδι έχει ένα «γευστικό προφίλ που αρέσει στις διεθνείς αγορές και πρέπει να το διαφυλάξουμε».
ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ
«Στην Ιταλία που είχαν μια κακή χρονιά το ελαιόλαδο πουλιέται 5.50 ευρώ κατά μέσο όρο. Γιατί; Γιατί έχει φτιάξει ένα πολύ καλό όνομα και το υποστηρίζει με πολύ καλή ποιότητα. Ένα λάδι Ιταλικό που πουλιέται 10 ευρώ το μπουκάλι των 500 ml το αξίζει πραγματικά, είναι ποιοτικό ελαιόλαδο. Ανοίγεις το μπουκάλι και καταλαβαίνεις ότι παίρνεις ένα άλλο προϊον. Αντίθετα εμείς εδώ στην Κρήτη παρότι έχουμε τη φήμη ότι βγάζουμε πολύ καλό ελαιόλαδο τα τελευταία χρόνια η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε το καλύτερο ελαιόλαδο. Το ελληνικό ελαιόλαδο μετά από 12 μήνες δεν είναι εξαιρετικά παρθένο είναι απλά παρθένο…» επισήμανε ο κ. Φώτης Σούσαλης από τους τυποποιητές επίσης.
Παραγωγοί που συμμετείχαν στη συνάντηση τόνισαν πως η ποιότητα εξασφαλίζεται αν υπάρχει καλή αντιμετώπιση του δάκου, να μην μένει έκθετος στα χωράφια ή αποθηκευμένος ο καρπός της ελιάς αλλά να γίνεται η έκθλιψη του άμεσα και να αυξηθεί η ποσότητα του τυποποιημένου ελαιόλαδου. Ειδικά για την διατήρηση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του ελαιόλαδου υπογραμμίσθηκε πως πέρα από την άμεση έκθλιψη του καρπού, απαιτείται μεγάλη καθαριότητα στα ελαιουργεία. Από τη μεριά των ελαιουργών επισημάνθηκε πως το 80% της ποιότητας έχει να κάνει με τον παραγωγό και ότι 9 στα 10 ελαιουργεία έχουν εκσυγχρονιστεί και λειτουργούν άψογα κάνοντας πολύ καλή δουλειά, ενώ αντίθετα παραγωγοί υποστήριξαν πως ο ρόλος του παραγωγού στην ποιότητα δεν είναι ούτε το 20% και για το αν το λάδι βγει άριστο βασικό ρόλο παίζει η διαδικασία που γίνεται στο ελαιουργείο.
«Αυτή τη στιγμή στα Χανιά πάει να κατοχυρωθεί μια διαφορά 10 σεντς από γραμμή σε γραμμή ελαιολάδου. Έχουμε τις πιο χαμηλές τιμές από όλους, αν το λάδι 7 γραμμών πάει στα 2 ευρώ τότε ξεφτιλίζεται ο αγρότης» είπε παραγωγός αφήνοντας αιχμές για τις τιμές που αγοράζουν το λάδι οι τυποποιητές. Απαντώντας οι τυποποιητές τόνισαν πως είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν παραπάνω αρκεί η ποιότητα να είναι καλή και ότι ελαιόλαδα πάνω από τρεις γραμμές χάνουν μεγάλο μέρος της αξίας τους. «Είναι η τρίτη συνάντηση που οργανώνουμε και είναι θετικό πως όλοι επιδιώκουμε τη συνεργασία. Μπορούμε να έχουμε ένα άριστο ελαιόλαδο αν εργαστούμε όλοι μαζί» τόνισε η κ. Μ. Μυλωνάκη διευθύντρια της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας της Π.Ε. Χανίων.
ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟ ΜΕΙΖΟΝ ΘΕΜΑ
Eιδικά για το θέμα της δακοκτονίας στην οποία βασίζεται ένα σημαντικό κομμάτι της ποιότητας και στο ότι δεν γίνεται καλή εποπτεία των συνεργείων που ψεκάζουν η κ. Μυλωνάκη επισήμανε πως «η εποπτεία είναι θέμα προσλήψεων όσο μπορούμε την κάνουμε με το υπάρχων δυναμικό αλλά δεν είναι θέμα μόνο της υπηρεσίας μας. Είναι και ο εργολάβος και ο ψεκαστής που την έχουν αναλάβει αλλά και ο παραγωγός που είναι συνήθως απών! Αν κάνουμε μερικές διορθωτικές παρεμβάσεις δηλαδή ο εργολάβος να κοιτάξει λιγότερο το κέρδος, ο ψεκαστής να έχει φιλότιμο και ο παραγωγός να είναι παρών στον ψεκασμό και να τον παρακολουθεί τα πράγματα θα βελτιωθούν».
Μιλώντας με την εμπειρία της υλοποίησης των ψεκασμών ως “Κοινωφελής Επιχείριση” του Δήμου Πλατανιά ο κ. Γιάννης Λουφαρδάκης ανέφερε πως «πριν από 20-30 χρόνια η δυναμική της ποιότητας του λαδιού ήταν τεράστια. Πλέον τα πράγματα είναι δύσκολα. Οφείλουμε να συνεργαστούμε ώστε να πάρει την αξία του το προϊόν μας. Για να γίνει αυτό η ΔΑΟΚ, η Περιφέρεια, το κράτος οφείλουν να κάνουν τις προσλήψεις του προσωπικού άμεσα, το ίδιο και τον εφοδιασμό των φυτοφαρμάκων. Από την άλλη είναι η ποιότητα της εργασίας της δακοκτονίας που είναι πολύ σημαντική παράμετρος».
Παραγωγοί και τυποποιητές συμφώνησαν πως απαιτείται σοβαρός έλεγχος της διαδικασίας της δακοκτονίας. «Πρέπει να υπάρχει έλεγχος δεν γίνεται διαφορετικά χρειάζεται “μπαμπούλας” που να παρακολουθεί την όλη λειτουργία. Πρέπει όλος ο ψεκασμός και όλα τα συνεργεία να παρακολουθούνται με GPS» είπαν παραγωγοί, συμπληρώνοντας πως ένα μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού είναι γηρασμένος και δεν μπορεί να είναι παρών στους ψεκασμούς. Από τη ΔΑΟΚ σημειώθηκε πως αυτή τη στιγμή από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου έχει φτιαχτεί ένα λογισμικό για την παρακολούθηση της δακοκτονίας που βρίσκεται σε πειραματική μορφή αλλά δεν μπορεί να αξιοποιηθεί άμεσα. Τη συνάντηση χαιρέτησε ο διευθυντής της ΟΑΚ κ. Κ. Ζορμπάς που αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει πάρει η Ορθόδοξη Ακαδημία για θέματα αγροτικής ανάπτυξης
Βιομηχανία διαγωνισμών χωρίς ουσία
Αναφορικά με τα ελάχιστα βραβεία που έχουν αποσπάσει τα τελευταία χρόνια τα ελληνικά ελαιόλαδα στον κορυφαίο διαγωνισμό του Παγκόσμοιυ Συμβουλίου Ελαιολάδου, ενώ την ίδια ώρα…θριαμβεύουν σε διάφορους ιδιωτικούς διαγωνισμούς ρωτήσαμε στέλεχος τυποποιητικές εταιρείας. «Έχει δημιουργηθεί μια Βιομηχανία διαγωνισμών από ιδιώτες. Σε αυτούς υπήρχαν βραβεία για όλους τους διαγωνιζόμενους που είχαν πληρώσει για τη συμμετοχή τους. Τώρα όμως φαίνεται ότι έχει ατονίσει» είπε χαρακτηριστικά.
Οι φράκτες και το ψέκασμα
Οι δυσκολίες που ανακύπτουν για τον σωστό ψεκασμό επισημάνθηκαν στη συνάντηση. «Στο Σέλινο πχ. υπάρχουν περιοχές που τα συνεργεία ψεκασμού καταναλώνουν περισσότερο χρόνο για να καταφέρουν να περάσουν από φράκτες και να μπουν στις περιουσίες παρά για να ψεκάσουν. Δεν μπορούμε να τους καταλογίσουμε ότι δεν κάνουν καλή δουλειά» ειπώθηκε χαρακτηριστικά.
Προσοχή στους ψεκασμούς
Ξεχωριστή συζήτηση έγινε για τα φάρμακα μου χρησιμοποιούνται από τους ψεκασμούς. Τονίσθηκε χαρακτηριστικά πως λίγοι παραγωγοί είτε επειδή νομίζουν ότι έτσι πετυχαίνουν καλύτερη αντιμετώπιση του δάκου, είτε από άγνοια χρησιμοποιούν μη επιτρεπόμενα φυτοφάρμακα υποβαθμίζοντας την ποιότητα του ελαιολάδου, ενώ παράλληλα διακινδυνεύουν τη δυσφήμιση του. Ειδικότερα έγινε λόγο για την δραστική ουσία φενθίον (fenthion) . Στη συνάντηση ειπώθηκε ότι ορισμένοι παραγωγοί την εισάγουν παράνομα μέσω διαδικτύου στην Ελλάδα, ενώ άλλοι ότι κάποιοι “έχουν στοκάρει ποσότητες μη επιτρεπόμενων και τα χρησιμοποιούν κατά το δοκούν”. Σε αυτό το σημείο οι παραγωγοί ζήτησαν ελέγχους στο χωράφι, σε αποθήκες και αυστηρά πρόστιμα σε όλους όσους παρανομούν. Από τη μεριά των στελεχών της ΔΑΟΚ τονίσθηκε πως στο παρελθόν έχουν ζητήσει τη συνδρομή εισαγγελέα για τέτοιους ελέγχους και ότι θα ήταν καλό να αποφευχθούν τα κατασταλτικά μέτρα και να γίνει προσπάθεια κατανόησης από τους παραγωγούς ότι η σωστή χρήση εγκεκριμένων φυτοφαρμάκων θα φέρει οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, με τουςν παρόντες παραγωγούς πάντως να επιμένουν για αυστηρούς και συνεχείς ελέγχους. Σύμφωνα με το νόμο 4036/2012 η χρήση μη επιτρεπόμενων στην καλλιέργεια της ελιάς φυτοπροστατευτικών ουσιών ελέγχεται, μεταξύ άλλων, στα πλαίσια των ελέγχων των αγροτών που πραγματοποιούνται από την Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής.
Συγκεκριμένα κατά την διάρκεια των ελέγχων πραγματοποιούνται:
• Έλεγχοι στις αποθήκες των ελαιοπαραγωγών, στα ημερολόγια επεμβάσεων στην καλλιέργεια και στα τιμολόγια αγοράς φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
• Έλεγχοι στα ιδιωτικά ψεκαστικά μηχανήματα κατά την διάρκεια του ψεκασμού λαμβάνοντας δείγματα του ψεκαστικού υγρού.
• Λήψη δειγμάτων ελαιοκάρπου και εν συνεχεία χημικές αναλύσεις από τυχαίους ελαιώνες παραγωγών πολύ πριν την συγκομιδή.
• Λήψη δειγμάτων από παρτίδες παραγωγών κατά την διάρκεια της ελαιοποίησης στο ελαιουργείο
• Έλεγχοι στα γεωπονικά καταστήματα για την εφαρμογή της νομοθεσίας
• Επίσης, τα ελαιουργεία θα κάνουν λήψη δειγμάτων ανά παρτίδα από κάθε παραγωγό, ενώ για κάθε δεξαμενή του ελαιουργείου θα τηρείται βιβλίο καταγραφής ποσοτήτων ώστε να είναι γνωστά τα ονόματα των παραγωγών που το ελαιόλαδο τους περιέχεται στη κάθε δεξαμενή.
Η νομοθεσία προβλέπει ποινές έως και 10.000 ευρώ για παραγωγούς που παραβιάζουν τον νόμο.
