«Ο κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τη μοίρα του. Ποτέ δεν βασίστηκα σε κανέναν άλλον παρά στον εαυτό μου. Πρέπει οι νέοι άνθρωποι να σχεδιάσουν τι θέλουν να κάνουν και να “κτίσουν” τα όνειρά τους» λέει στις “διαδρομές” ο σφακιανής καταγωγής, Στιβ Βρανάκης που από το 2011 εργάζεται σε μια από τις βασικές αρτηρίες της παγκόσμιας τεχνολογίας, τη Google, ως διευθυντής του δημιουργικού εργαστηρίου (Creative Lab) για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Μιλάει για τη δουλειά του και τους νέους ανθρώπους με πάθος, τονίζοντας ότι ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας του οφείλεται στον τόπο καταγωγής του, τα Σφακιά. Πιστεύει ακράδαντα στις ικανότητες της νέας γενιάς των Ελλήνων και επισημαίνει ότι «πρέπει να “ξανακτίσουμε” την αυτοπεποίθησή μας, την ομαδικότητά μας και να πιστέψουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε».
Με αφορμή την επίσκεψή του στα Χανιά, ο ταλαντούχος Χανιώτης υπεύθυνος της Google Creative Lab, μας μίλησε για τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις, τα πρόσφατα project της Google, τη δημιουργία ενός εθνικού brand (μιας εθνικής ταυτότητας) που του ανατέθηκε να δημιουργήσει το οποίο θα χαρακτηρίζει κάθε δραστηριότητα της χώρας μας. Αλλά και για τα πράγματα που αγαπάει στην Κρήτη: τον Καλλικράτη Σφακίων, το Μουσείο Τυπογραφίας των Χανιώτικων Νέων, το σπίτι του Βενιζέλου, το ξεκίνημά του, την πορεία του, τα ρίσκα που πήρε, την τόλμη τού να πολεμάς για τα όνειρά σου, δείχνοντάς μας ότι «ο τολμών νικά»…
Η καταγωγή σας είναι από τον Καλλικράτη Σφακίων. Έχετε αναμνήσεις από τα Χανιά, υπάρχει κάποιο σημείο που αγαπάτε πιο πολύ;
Αυτό που αγαπάω πιο πολύ είναι η μπουγάτσα στο μαγαζί του ξαδέρφου μου του Βρανά που για μένα είναι η καλύτερη στα Χανιά. Ναι, πράγματι η καταγωγή του πατέρα μου είναι από τον Καλλικράτη. Για μένα έχει πολύ μεγάλη σημασία η καταγωγή μου. Πολλές από τις σκέψεις μου, στο πώς προσεγγίζω τη δουλειά μου, η προσοχή μου στις λεπτομέρειες, το πάθος μου, καθορίστηκαν από το πού κατάγομαι. Είναι αυτό που θα έλεγα δημιουργικότητα με συνείδηση, πράγματα που θέλω να επιστρέψω κάνοντας καλό στο περιβάλλον, στην κοινωνία, στον κόσμο ολόκληρο. Διότι κατάγομαι από έναν τόπο όπου οι άνθρωποι σέβονταν ο ένας τον άλλον, σέβονταν το περιβάλλον και ήταν περήφανοι για τα έργα τους, ανεξαρτήτως τι ήταν αυτά. Κι αυτό είναι σημαντικό. Γι’ αυτό ο βασικός λόγους που ήρθα από την Αμερική αυτό το διάστημα στα Χανιά ήταν για να παρευρεθώ σε εκδήλωση της Ενωσης Σφακιανών, η οποία με τίμησε.
Κατά την επίσκεψή σας στα Χανιά βρεθήκατε στο Μουσείο Τυπογραφίας των Χανιώτικων Νέων και είδαμε αμέσως να δημοσιεύετε στο προσωπικό σας προφίλ στo facebook δεκάδες φωτογραφίες με τα εκθέματα του Μουσείου. Ποιές ήταν οι εντυπώσεις σας και πώς μπορεί η Google να προβάλλει τέτοιες προσπάθειες πολιτισμού;
Το Μουσείο της Τυπογραφίας είναι φανταστικό. Επειδή στο παρελθόν ξεκίνησα από το free press, κι έκανα τυπώματα, φωτογραφίες κ.λπ. καταλαβαίνω τι ακριβώς παρουσιάζει το Μουσείο Τυπογραφίας. Κι αυτό που αγάπησα με την πρώτη ματιά και με ενθουσίασε, δεν ήταν μόνο ότι μου θύμισε με έναν ρομαντικό τρόπο από πού ξεκίνησα την καριέρα μου αλλά παράλληλα δείχνει την σύνδεση μεταξύ του ατόμου με το δημιούργημά του. Αυτή η σχέση, αυτό το πάθος με συγκίνησε. Αυτό που πρέπει πάντα να θυμόμαστε με την τεχνολογία είναι ότι μπορεί να είναι μακρινή και “ψυχρή” ως μέσο, μόνο εάν δεν τη δούμε από τη σωστή οπτική γωνία.
Θα πρέπει να αγκαλιάσουμε την τεχνολογία και να της προσδώσουμε ένα ανθρώπινο πρόσωπο. Εμείς βλέπουμε τους Η/Υ σαν τεράστιες μηχανές που τις τροφοδοτούμε με ιδέες. Χρειάζεται να μοιραστούμε και να προωθήσουμε αυτές τις ιδέες σε άλλους ανθρώπους και να τις διανείμουμε. Οπως όταν τυπώνουμε λέξεις στο χαρτί, τυπώνουμε ιδέες. Και η τεχνολογία, το ίντερνετ, είναι ένα φανταστικό μέρος που μπορούμε επίσης να προωθήσουμε ιδέες. Αυτά τα δύο πράγματα δεν είναι ανταγωνιστικά, μπορούν να συνυπάρξουν και να δουλέψουν μαζί. Τώρα από άποψης προβολής, δεν είναι το πιο σημαντικό τι μπορεί να κάνει η δική μου εταιρεία για να προωθήσει αυτές τις δομές αλλά τι μπορεί η τεχνολογία και το ίντερνετ να κάνουν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Εγώ πιστεύω απόλυτα ότι η τεχνολογία και το ίντερνετ επιτρέπουν στον κόσμο να δει υπέροχα σημεία όπως το Μουσείο Τυπογραφίας των Χανιώτικων Νέων, στα Χανιά. Και μέσω της τεχνολογίας μπορούμε να διηγηθούμε την υπέροχη ιστορία του είτε αυτό γίνει μεσα από ψηφιακές πλατφόρμες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε μεσα από την Google. Το ίδιο είπα και στο Ίδρυμα Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος όταν επισκέφθηκα την οικία του Εθνάρχη. Εχουν έναν υπέροχο χώρο όπου έζησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος και θα μπορούσαν να σκεφτούν πώς να “ανοίξουν” προς τον κόσμο τις πόρτες της ιστορικής αυτής οικίας και να κάνουν τον επισκέπτη να περιηγηθεί ψηφιακά και να νοιώσει το πνεύμα του σπουδαίου αυτού ηγέτη μέσα από την Τεχνολογία. Γιατί αυτό κάνει η τεχνολογία, αναδεικνύει τα πράγματα.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με την Google; Ποιο ήταν πρώτο πράγμα που μάθατε μέσα από αυτήν την συνεργασία;
Είχαμε ξεκινήσει μια διαφημιστική εταιρεία στο Λονδίνο μαζί με συνεργάτες μου και για 8-9 χρόνια αναλάβαμε καταπληκτικές δουλειες, λανσάραμε το I phone στη Μεγάλη Βρετανία, την Coca cola zero, το Amazon κ.ά. Οταν “πάτησα” στα 40 μου χρόνια, έφτασα σε αυτό που λέμε «κρίση μέσης ηλικίας». Και σκέφτηκα: «Είμαι 40 χρονών, έχω μια υπέροχη δουλειά ως executive creative director και λόγω της ρουτίνας ή θα βολευτώ ή θα κάνω το αντίθετο: θα καταστρέψω ό,τι έκτισα στη ζωή μου, θα παρατήσω την δουλειά μου, θα μετακομίσω κ.λπ.. …Επρεπε να είμαι ειλικρινής, ήμουν έτοιμος για νέες δημιουργικές περιπέτειες. Στη ζωή χρειάζονται οι συγκρόυσεις. Γιατί οι συγκρούσεις δημιουργούν γέφυρες για την αλλαγή και δοκιμάζουν τις ικανότητές σου. Έτσι έκανα αυτό που πίστευα κόντρα σε κάθε λογική, και επιλέχθηκα από την Google ξεκινώντας όμως πάλι από το μηδέν. Άφησα μια διαφημιστική εταιρεία με 3.000 εργαζόμενους και έπρεπε να αποδείξω ότι μπορώ να τα καταφέρω μόνος μου, σχεδιάζοντας, δουλεύοντας σκληρά μέχρι που έκτισα ένα προφιλ πολύ αποδοτικό και ενέπνευσα κάποιους ανθρώπους ότι είμαι υπεύθυνος για να φτιάξω μια ομάδα και να την καθοδηγήσω μέσα στην Google. Ετσι τώρα έχω μια φανταστική ομάδα…
Αλλά ακόμη θυμάμαι τη γυναίκα μου να λέει τότε την εποχή που σκεφτόμουν ποια επιλογή να ακολουθήσω: «Μα τι κάνεις; Είσαι τρελός;». Τελικά αποδείχτηκε πως ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσα να κάνω.
Η Google ξεκίνησε ως ένα πολύ εναλλακτικό εγχείρημα στηριζόμενο στην καινοτομία. Τι νέο έχουμε να περιμένουμε από την Google στο μέλλον; Πού οδηγούν οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις;
Υπάρχουν πολλά αλλά δεν μπορώ να μιλήσω γι’ αυτά διότι είναι εμπιστευτικά. Κάτι όμως που λάνσαρε η ομάδα μου πολύ πρόσφατα ήταν ενα πρόγραμμα που ονομάζεται DevArt (Art made with code).
Και η ιδέα ήταν πως η Τέχνη είναι μια αντανάκλαση της κοινωνίας. Αν σκεφτεί κανείς τις εφαρμογές που έχει η τεχνολογία σήμερα, η Τέχνη θα έπρεπε περισσότερο από ότιδήποτε άλλο να οδηγείται από αυτήν. Το DevArt είναι ένα φιλόφοξο εγχείρημα της Google που δημιουργεί Τέχνη μέσω κωδικών. Η επόμενη γενιά καλλιτεχνών, developers, προγραμματιστές και μηχανικοί θα μπορούν να χρησιμοποιούν κώδικες για να δείχνουν στον κόσμο τη δημιουργική τους έκφραση. Πιστεύω ότι η Τέχνη αλλάζει και η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιθεί προς αυτήν την κατεύθυνση.
Τα τελευταία χρόνια μέσα από τη δοκιμασία που περνά η Ελλάδα λόγω της οικονομικής κρίσης εκατομμύρια νέοι άνθρωποι έχουν χάσει τη δουλειά τους, κι ενώ διαθέτουν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δεν μπορούν να βρουν εργασία στη χώρα μας για να προσφέρουν τις γνώσεις τους. Υπάρχει σωτηρία για την νέα γενιά στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα έχει ένα απίστευτα μεγάλο αριθμό νέων ανθρώπων, μορφωμένων με δεξιότητες και ικανότητες. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση με τους καλύτερα καταρτισμένους επιστήμονες και μηχανικούς στον κόσμο.
Υπάρχουν εξαιρετικά ταλαντούχοι άνθρωποι σε αυτήν την χώρα και αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε το περιβάλλον ώστε να τοποθετήσουν τις ιδέες τους. Από εκεί και πέρα -κι αυτό είναι προσωπική μου άποψη- ο κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τη μοίρα του.
Κι αυτό ήταν η κινητήριος δύναμη για μένα καθόλη τη διάρκεια της πορείας μου. Ποτέ δεν βασίστηκα σε κανέναν άλλον παρά στον εαυτό μου. Πρέπει λοιπόν οι νέοι άνθρωποι να σχεδιάσουν τι θέλουν να κάνουν και να “κτίσουν” τα όνειρά τους.
Πώς γίνεται να περάσει ένας λαός, όπως ο ελληνικός, από τον εξευτελισμό στην αυτοεκτίμηση;
Πρέπει να “ξανακτίσουμε” την αυτοπεποίθησή μας και την ομαδικότητά μας. Αυτό ίσως, για μένα είναι το μεγαλύτερο θέμα. Οι παγκόσμιες αγορές, οτιδήποτε στον κόσμο βασίζεται στην εμπιστοσύνη που δημιουργούν στο καταναλωτικό κοινό.
Εμείς ως έθνος πρέπει να εμπιστευθούμε σθεναρά τις ικανότητες μας και να πιστέψουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Αλλά ακόμη κι εάν περάσουμε αυτό το στάδιο, πρέπει να θυμόμαστε ότι εμείς δημιουργούμε τις ιστορίες μας. Όμως αυτές που επικοινωνούμε και αποτυπώνονται στο μυαλό του κόσμου τα τελευταία χρόνια είναι οι αρνητικές ιστορίες.
Εάν κοιτάξει κάποιος το success story μεγάλων εταιρειών και βιομηχανιών του κόσμου, δεν θα δει πουθενά να προβάλουν τα μειονεκτήματά τους. Αυτό που πρέπει να βελτιώσουμε είναι πώς οι ιστορίες που επικοινωνούμε προς τα έξω θα φαίνονται ενδιαφέρουσες σε κάποιους άλλους ανθρώπους.
Εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε: πώς θα εξάγουμε τα καλά νέα, τις επιτυχημένες ιστορίες μας, τα βραβεία που κερδίζουν τα αγροδιατροφικά μας προϊόντα, τους επιτυχημένους νέους Ελληνες επιστήμονες που γίνονται “πρεσβευτές” μας ανά τον κόσμο. Εγώ είμαι μόνο ένας από τους πολλούς Έλληνες στο εξωτερικό που κάνουν ενδιαφέροντα πράγματα.
Στα μέσα του 2013 ανατέθηκε σε μια ομάδα ειδικών μεταξύ των οποίων και εσείς, η δημιουργία ενός εθνικού brand (μιας εθνικής ταυτότητας) το οποίο θα χαρακτηρίζει κάθε δραστηριότητα της χώρας. Ποιό είναι το telling story, η διήγηση, για το brand που θα χρησιμοποιήσετε;
Στην ομάδα που δημιουργήθηκε και είχα την τύχη να συνεργαστώ με πολλούς ανθρώπους από διαφορετικά υπουργεία και οργανισμούς, προσπαήσαμε να αφηγηθούμε μια νέα ιστορία για την Ελλάδα. Κι αυτό που ξεκαθαρίσαμε είναι ότι δεν θα πρόκειται για άλλη μια διαφημιστική καμπάνια αλλά για δομικά στοιχεία που θέλουμε να αλλάξουμε δια παντός για να μπορούν πλέον οι νέοι άνθρωποι να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα. Θα θέλα να κάνω τους ανθρώπους να σκεφτούν αλλιώς και να αναλάβουν δράση. Η Ελλάδα έχει μεγάλη δυναμική σε νέους ανθρώπους κάτω των 30 που όμως σήμερα το 67% είναι άνεργο. Αν οι νέοι προσπαθήσουν να φτιάξουν τα πιο δύσκολα προβλήματα αυτού του τόπου, σίγουρα θα υπάρξει ριζική λύση. Χρειάζεται όμως αλληλεγγύη και ομαδικότητα για να επιτευχθεί αυτό. Πρέπει να σταματήσουμε να ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλον. Η δύναμη των ανθρώπων που συνεργάζονται είναι μεγάλη, ιδιαίτερα σε δύσκολες περιόδους.
Συμμετέχετε σε οργανισμούς όπως το “Reload Greece” και “Greeks in the UK” που προωθούν ελληνικά ξεκινήματα, start ups εκτός χώρας και τα ενθαρρύνουν να αξιοποιήσουν το διαδίκτυο. Υπάρχουν οι δυνατότητες για να γίνει η Ελλάδα, η Κρήτη μια μεγάλη εστία βασισμένη στην καινοτομία ή στις εξαγωγές των αγροδιατροφικών προϊόντων της;
Συμμετέχω σε πολλούς εθελοντικούς οργανισμούς που συμμετέχουν κυρίως νέοι εθελοντές, δουλεύοντας μέρα και νύκτα για να ενθαρρύνουν τα ελληνικά ξεκινήματα, start ups με συμβουλευτική, mentoring. Και η όλη ιδέα είναι να κάνουν επιχειρηματικά ξεκινήματα εντός ή εκτός Ελλάδας.
Ξέρετε έξω από την Ελλάδα υπάρχει μια μεγάλη αγορά, υπάρχουν ιδέες και ευκαιρίες. Κι αυτή η νέα, έξυπνη, γενιά των Ελλήνων που έχουμε, εάν προωθήσουν τις ιδέες τους στο εξωτερικό, μπορούν να γίνουν “πρεσβευτές” της Ελλάδας και να προβάλουν την καλή εικόνα της χώρας μας προς τα έξω.
Κατά την πρόσφατη διαμονή μου στην Κρήτη πέρασα από το Ηράκλειο και επισκέφθηκα το TEDx όπου με είχαν καλέσει σαν ομιλητή. Πήγα γιατί ήθελα να δω τι κάνει η νεολαία, οι νέοι Κρητικοί. Και όσα είδα ήταν φανταστικά. Ήταν πιο πολύ μορφωτικό παρα τεχνολογικό. Είχε μουσικούς,αρχαιολόγους, ξένους που μένουν στην Κρήτη και μίλαγαν για το νησί. Για μένα ήταν απίστευτη έμπνευση.
Βλέποντας ένα από τα πρόσφατα βίντεο της Google που μόλις κυκλοφόρησε “The Google Science Fair 2014” με το μήνυμα “είναι η σειρά σου να αλλάξεις τον κόσμο”, ακούγονται οι εξής ερωτήσεις: «εάν μπορούσατε αλλάξετε κάτι, τι θα ήταν αυτό; Ενα μπορούσατε να βοηθήσετε κάποιον, ποιος θα ήταν αυτός και τι θα μας έκανε καλύτερους»;
Τι θα απαντούσατε σε αυτές ερωτήσεις;
Εαν θα μπορούσα να αλλάξω κάτι, είναι αυτό που προσπαθώ για την Ελλάδα με το branding group. Να αλλάξω την εικόνα της Ελλάδας προς τα έξω. Και προσπαθώ να εμπνεύσω τη νέα γενιά, τους νέους ανθρώπους, ότι υπάρχει ελπίδα, ότι πρέπει να είναι αισιόδοξοι για ένα καλύτερο μέλλον. Και δεν πληρώνομαι γι’ αυτό διότι ειλικρινά πιστεύω στους νέους ανθρώπους. Οσο για το τι θα μας έκανε καλύτερους, είναι αυτό που είπαμε και πριν: να μάθουμε να δουλεύουμε όλοι μαζί, σαν ομάδα. Και πρέπει να εμπιστευθούμε, να πιστέψουμε στον εαυτό μας και να μην στηριχθούμε σε κανέναν άλλον. Μόνο έτσι θα γίνουμε καλύτεροι. Εγώ αυτό έκανα και συνεχίζω να κάνω.
