Η σημερινή αγορά εργασίας δεν απαιτεί μόνο πτυχία, αλλά και συγκεκριμένες δεξιότητες… Mια από τις σοβαρότερες δυσμενείς επιπτώσεις της κρίσης είναι βέβαια η ανεργία. Μάλιστα η ανεργία των νέων βρίσκεται σταθερά στο 50%, με αποτέλεσμα οι νέοι και οι νέες μας που σπουδάζουν, να γνωρίζουν ότι είναι πολύ πιθανό να δυσκολευτούν ιδιαίτερα να βρουν δουλειά. Ταυτόχρονα όμως, με βάση τις έρευνες που διεξάγουν κάθε χρόνο οι εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού, παρατηρείται και το φαινόμενο μία στις δύο επιχειρήσεις να μην μπορεί να βρει προσωπικό με τις κατάλληλες δεξιότητες…
Και ποιες είναι άραγε αυτές οι δεξιότητες; Μια πρώτη ανάλυση έχει γίνει από τη Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της υλοποίησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Στόχος αυτής της στρατηγικής που συμφωνήθηκε από 2010 είναι να μετατρέψει την Ευρώπη σε μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία. «Έξυπνη», σημαίνει να στηρίζεται στη γνώση και την καινοτομία. «Διατηρήσιμη», σημαίνει να μην κατασπαταλά τους φυσικούς πόρους, να εξοικονομεί ενέργεια και να προωθεί ανταγωνιστικές οικολογικές λύσεις. Και τέλος «Χωρίς αποκλεισμούς», σημαίνει να ενισχύει την απασχόληση, την κοινωνική και εδαφική συνοχή και την ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στο πλαίσιο της παραπάνω στρατηγικής, προτάθηκαν το 2012 κάποιοι στόχοι για τον «Ανασχεδιασμό της Εκπαίδευσης». Οι στόχοι αυτοί καλύπτουν αρκετές δεξιότητες όπως γλωσσικές, ψηφιακές, επιχειρηματικές, μαθησιακές. Δεξιότητες που θα πρέπει να αποκτηθούν με ευθύνη των κρατών μελών, επειδή η παιδεία και η επαγγελματική κατάρτιση αποτελούν τομείς αποκλειστικής εθνικής αρμοδιότητας, για τους οποίους η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να οργανώνει μόνο δράσεις υποστήριξης, ενίσχυσης και συμπλήρωσης.
Γλωσσικές δεξιότητες.
Ο στόχος που έχει τεθεί είναι πολλαπλός. Κατ’ αρχάς, οι απόφοιτοι θα πρέπει να γνωρίζουν καλά τη μητρική τους γλώσσα και να μπορούν να επικοινωνήσουν άνετα σε αυτήν. Όσον αφορά τις ξένες γλώσσες, οι μισοί από τους 15χρονους μαθητές (απόφοιτοι Γυμνασίου) θα πρέπει να γνωρίζουν μια ξένη γλώσσα σε επίπεδο Β2 δηλαδή να είναι Ανεξάρτητοι Χρήστες. Αυτό σημαίνει ότι κατανοούν τις κύριες ιδέες ενός σύνθετου κειμένου για συγκεκριμένα και για αφηρημένα θέματα, συμπεριλαμβανομένων συζητήσεων πάνω σε τεχνικά ζητήματα της ειδικότητάς τους. Ότι μπορούν να επικοινωνήσουν με άνεση και αυθορμητισμό με φυσικούς ομιλητές της γλώσσας, ότι μπορούν να παραγάγουν σαφές, λεπτομερές κείμενο για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και να εξηγήσουν μια άποψη πάνω σε ένα κεντρικό ζήτημα, αναφέροντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των διαφόρων επιλογών. Ο δεύτερος στόχος είναι το 75% των μαθητών αυτών να έχει αρχίσει να μαθαίνει και μια δεύτερη ξένη γλώσσα. Προσοχή, τα παραπάνω δεν συνδέονται απαραίτητα με την κατοχή κάποιου πτυχίου! Χαρακτηριστική η ιστορία που μου αφηγήθηκε φίλος που διατηρεί μια μικρή εταιρεία. Όταν ζήτησε να προσλάβει μια γραμματέα εμφανίστηκαν πολλές κοπέλες με Proficiency, οι οποίες όμως δεν μπορούσαν να συντάξουν μια απλή απαντητική επιστολή με βάση κάποιες οδηγίες. Είναι κρίμα, η επένδυση που κάνουν τόσοι νέοι και νέες να εξαντλείται στην κατάκτηση ενός πτυχίου χωρίς να συνοδεύεται από τις αντίστοιχες δεξιότητες… Ψηφιακές δεξιότητες. Οι εν λόγω δεξιότητες περιλαμβάνουν την ικανότητα εύρεσης, αξιολόγησης, αξιοποίησης, κοινοποίησης και δημιουργίας περιεχομένου χρησιμοποιώντας τη πληροφορική και το διαδίκτυο.
Περιλαμβάνουν επίσης σε δεύτερο επίπεδο την ικανότητα προγραμματισμού όπως προσωπικούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες ακόμη και μεγάλα συστήματα. Και σε αυτόν το τομέα δεν αρκεί να ξέρει κάποιος να γκουγκλάρει μια λέξη ή ένα προϊόν, να γράψει ένα κείμενο στον επεξεργαστή κειμένου ή τέλος να κάνει κάποιους υπολογισμούς. Θα πρέπει να μπορεί να αξιολογήσει τα ευρήματα της έρευνας. Θα πρέπει να μπορεί να παρουσιάσει ένα καλαίσθητο, δομημένο και πλήρες κείμενο. Τέλος, θα πρέπει να μπορεί να παρουσιάσει έναν ολοκληρωμένο υπολογισμό συνδυάζοντας πολλά στοιχεία και χρησιμοποιώντας μαθηματικούς τύπους. Κάτι που προϋποθέτει και καλές γνώσεις μαθηματικών από το σχολείο. Επιχειρηματικές δεξιότητες. Περιλαμβάνουν την ικανότητα ατομικής και ομαδικής εργασίας, την αποτελεσματική επικοινωνία επιχειρηματικών ιδεών στους άλλους καθώς και την δημιουργική και καινοτόμο σκέψη.
Τον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την κατανομή εργασιών, την ηγεσία στο πλαίσιο ομαδικής εργασίας καθώς και την ικανότητα οργάνωσης συναντήσεων κατιδεασμού. Την ικανότητα ομαδικής επίλυσης προβλημάτων, λήψης κοινών αποφάσεων και εντοπισμού και εκτίμησης κινδύνων. Την εκτίμηση των διαθέσιμων πόρων και δεξιοτήτων αλλά και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις αποφάσεις. Και τέλος την αξιολόγηση αποτελεσμάτων και διαδικασιών. Αλλά και κατά πόσο αναλαμβάνει κάποιος τις ευθύνες για την ολοκλήρωση των εργασιών και την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Τους τρόπους που δικτυώνεται με άτομα και ομάδες. Την επίδειξη αλληλοσεβασμού, αποδοχής της καινοτομίας και της αλλαγής και τέλος την υπεύθυνη αντιμετώπιση και χρήση των δημόσιων αγαθών. Άλλες δεξιότητες. Μια βασική δεξιότητα για όλες τις εποχές είναι να μάθουμε πώς να μαθαίνουμε. Αυτό εξασφαλίζει τον εμπλουτισμό των γνώσεων και τη διά βίου μάθηση ακόμη και μετά την ολοκλήρωση του υποχρεωτικού κύκλου σπουδών. Μια άλλη δεξιότητα αφορά την πολιτιστική εγρήγορση και έκφραση. Περιλαμβάνει την αξιολόγηση της σχέσης μεταξύ της πολιτιστικής κληρονομιάς, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων) και των απαιτήσεων για αλληλοσεβασμό. Επίσης, τον εντοπισμό και διόρθωση διάφορων διαπολιτισμικών παρεξηγήσεων που ενδέχεται να προκαλούν συγκρούσεις στους χώρους εργασίας.
Πόσες από τις παραπάνω δεξιότητες διδάσκονται σήμερα στα σχολεία; Για πόσες από αυτές διατίθεται επαρκής αριθμός καταρτισμένων εκπαιδευτικών; Σε πόσα σχολεία υπάρχουν οι συνθήκες εκείνες που θα επιτρέψουν να ανθίσουν η δημιουργικότητα και η καινοτομία σε όλους τους παραπάνω τομείς;
Πόσες αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στο Κοινοβούλιο; Δυστυχώς, οι αρνητικές απαντήσεις προδικάζουν με βεβαιότητα και τη διαιώνιση του προβλήματος της ανεργίας… *φυσικός, στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
