Εκουϊζέτο

1 από 6

Bιότοπος – περιγραφή
H λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Equisetum arvense (Ιπουρίς η αρουραία). Ανήκει στην οικογένεια των Ιππουροειδών. Tο συναντούμε στη χώρα μας με τις ονομασίες κοντυλόχορτο, πολυτρίχι, πολυκόμπι, ουρά του αλόγου.
Υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Το συναντούμε σε καλλιέργειες, αναχώματα και άκρες δρόμων, σε πετρώδη και ξερά εδάφη.
Είναι ποώδες, πολυετές φυτό με όρθια στελέχη, χωρίς φύλλα. Το ύψος του φτάνει τα 60 εκατοστά. Οι σπόνδυλοι των κλάδων είναι αδύνατοι, ανοιχτοπράσινοι με μαύρες οδοντώσεις στην κορυφή. Το φυτό παράγει στείρα και γόνιμα στελέχη. Τα γόνιμα στερούνται σπονδύλων και χλωροφύλλης, εμφανίζονται πριν από τα στείρα και φέρουν ένα σποραγγειοφόρο στάχυ ύψους 3 εκατοστών. Οι ρίζες του έρπουν βαθιά κάτω από το έδαφος και βγάζουν συνεχώς βλαστάρια σε διαφορετικά μέρη.

Ιστορικά στοιχεία
Ένα προϊστορικό βοτανικό απολίθωμα, το Πολυκόμπι είναι στενός συγγενής των δέντρων που υπήρχαν πριν από 270 εκατομμύρια χρόνια, την εποχή της Λιθανθρακοφόρου περιόδου και είναι σήμερα η πηγή των σύγχρονων φλεβών άνθρακα. Το Πολυκόμπι, μαζί με την Φτέρη είναι ίσως τα πιο αρχαία προϊστορικά φυτά, από την αποσύνθεση των οποίων δημιουργήθηκαν τα ανθρακώδη πετρώματα και από τότε πολύ λίγο έχουν εξελιχθεί. Οι αρθρωτοί βλαστοί του Εκουϊζέτο είναι πλούσιοι σε επουλωτικό πυρίτιο και για τον λόγο αυτό οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία των πληγών. Ο Πλίνιος έγραφε για αυτό το 77 μ.Χ. «Τόσο θαυματουργές είναι οι ιδιότητές του, που κι ένα άγγιγμα του μόνο, φτάνει για να σταματήσει την αιμορραγία». Σήμερα στην Ελλάδα θεωρείται ζιζάνιο.
Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε σε περιπτώσεις κίρρωσης του ήπατος. Χρησιμοποιήθηκε επίσης εναντίον της φυματίωσης, λόγω του διοξειδίου του πυριτίου που περιέχει. Χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή καλλυντικών και σαμπουάν και τα αποξηραμένα κοτσάνια του για την στίλβωση των μετάλλων.

Συστατικά – χαρακτήρας
Το Εκουϊζέτο είναι κυριολεκτικά αποθήκη μετάλλων. Περιέχει σαν δραστική ουσία το αλκαλοειδές “εκουισετίν” και έχει γενικά περίεργη χημική σύνθεση Περιέχει διοξείδιο του πυριτίου (μέχρι 70% σε μορφή διαλύματος), σαπωνίνη (εκουϊσετόνη), γλυκοσιδικές φλαβόνες, οργανικά οξέα, ίχνη αλκαλοειδών (νικοτίνη, παλουστρινίνη και παλουστρίνη), φυτικές χρωστικές, μαγκάνιο, κάλιο, θειάφι, μαγνήσιο, τανίνη. Περιέχει ακόμα και χρυσό αλλά όχι σε εκμεταλλεύσιμες ποσότητες. Είναι δροσερό, ξηρό και ελαφρώς πικρό.

Aνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Την άνοιξη φυτρώνουν οι καφετιοί γόνιμοι βλαστοί του φυτού. Χρησιμοποιούμε για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες τους ξηρούς μίσχους του βοτάνου που συλλέγουμε αρχές καλοκαιριού και καθ’ όλη την περίοδο αύξησης, συνήθως από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Το εκουϊζέτο δρα ως στυπτικό, διουρητικό, ανθελμινθικό, αντιδιαρροϊκό, αποχρεμπτικό και επουλωτικό. Το διοξείδιο του πυριτίου που περιέχει βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου και εμποδίζει την εναπόθεση λιπιδίων στις αρτηρίες.
Είναι εξαιρετικά στυπτικό. Μειώνει την αιμορραγία και επουλώνει τα τραύματα χάρη στη μεγάλη του περιεκτικότητα σε διοξείδιο του πυριτίου. Ενεργεί σαν ήπιο διουρητικό και η τονωτική και στυπτική του δράση το καθιστούν πολύτιμο για τη θεραπεία της ακράτειας και της νυκτερινής ενούρησης στα παιδιά. Σκοτώνει τους μικροοργανισμούς που προκαλούν ασθένειες και μολύνουν πληγές. Θεωρείται ειδικό ίαμα για περιπτώσεις φλεγμονής ή καλοήθους διόγκωσης του προστάτη αδένα. Βελτιώνει τον μεταβολισμό του οργανισμού, την κυκλοφορία του αίματος, βοηθά στη δημιουργία λευκών αιμοσφαιρίων με αποτέλεσμα να αυξάνει την αμυντική ικανότητα του οργανισμού στις μολυσματικές ασθένειες, αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος στην καρδιά και τον εγκέφαλο και κατεβάζει την χοληστερίνη.
Ο φρέσκος χυμός του βοτάνου σταματά τις αιμορραγίες στους πολύποδες της ουρήθρας, οξεία κυστίτιδα, αιμορραγίες της μήτρας και της μύτης.
Εξωτερικά είναι επουλωτικό.
Συνδυάζεται καλά με την Υδράγγεια για την αγωγή των προβλημάτων του προστάτη.

Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 2 κουταλιές του τσαγιού ξηρό βότανο και το αφήνουμε 15-20 λεπτά. Το ρόφημα αυτό πρέπει να πίνεται 3 φορές την ημέρα.
Μπορούμε επίσης να κάνουμε με εκουϊζέτο ένα λουτρό που έχει καλά αποτελέσματα για τον ρευματικό πόνο και τις χιονίστρες. Μουλιάζουμε 100 γραμμάρια βοτάνου σε καυτό νερό για μία ώρα και ρίχνουμε το νερό αυτό στο νερό του μπάνιου.
Αν χρησιμοποιούμε το βάμμα τότε παίρνουμε 2-4 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.

Προφυλάξεις
Το βότανο πρέπει να το λαμβάνουμε για ορισμένο χρόνο. Αντενδείκνυται να λαμβάνεται σε φλεγμονές των νεφρών λόγω της ερεθιστικότητας του. Η εκουιζετίνη που περιέχει το βότανο είναι ένα αλκαλοειδές το οποίο μπορεί να προκαλέσει αναστολή της ανάπτυξης και εντερικές ενοχλήσεις.