Νέα δεδομένα για τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ) ενδέχεται να δημιουργήσει η σύσταση της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων (ΕΥΔΕ) Κρήτης και Δωδεκανήσων, ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της οποίας περιγράφονται σε προεδρικό διάταγμα το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ.
H απόφαση αυτή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών προκαλεί ανησυχία για το μέλλον του Οργανισμού, καθώς δημιουργεί συνθήκες “αθηνοκεντρισμού” στην υλοποίηση των έργων, ενώ ανοίγει παράθυρο για αποψίλωση των αρμοδιοτήτων του ΟΑΚ. Υπενθυμίζεται ότι από τις 22 Μαρτίου, τα “Χανιώτικα νέα” είχαν παρουσιάσει το προσχέδιο νόμου του υπουργείου Υποδομών για την επανασύσταση της ΕΥΔΕ με τους εργαζόμενους του ΟΑΚ τότε, να εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ
Βάσει του Προεδρικού Διατάγματος, η ΕΥΔΕ θα έχει έδρα στο Ηράκλειο και η διάρκεια λειτουγίας της ορίζεται στα οκτώ χρόνια.
Σύμφωνα με το Π.Δ. , η ΕΥΔΕ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ «ασκεί καθήκοντα Διευθύνουσας Υπηρεσίας για όλα τα έργα αρμοδιότητας της Γενικής Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Υποδομών (πλην των έργων που εκτελούνται με συμβάσεις παραχώρησης) και της Γενικής Διεύθυνσης Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, τα οποία ανήκουν χωρικά στην Περιφέρεια Κρήτης και στην Περιφερειακή Ενότητα Δωδεκανήσου».
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
Η ΕΥΔΕ συγκροτείται από δύο τμήματα:
α. Τμήμα Προγραμματισμού και Υποστήριξης.
β. Τμήμα Κατασκευής Έργων (ΤΚΕ).
Στις αρμοδιότητες του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ περιλαμβάνονται:
α. Ο συντονισμός των δράσεων των Τμημάτων της Υπηρεσίας σε θέματα γενικότερης επιχειρησιακής λειτουργίας αυτής.
β. Ο προγραμματισμός των έργων αρμοδιότητας της ΕΥΔΕ, η σύνταξη προϋπολογισμού, η παρακολούθηση των χρηματοδοτικών ροών και η συνεργασία με τους χρηματοδοτικούς φορείς.
γ. Η μέριμνα για τη διατηρησιμότητα της διαχειριστικής επάρκειας της Υπηρεσίας και των λοιπών συστημάτων διαχείρισης ποιότητας.
δ. Ο συντονισμός των ενεργειών για τους ελέγχους (δημοσιονομικούς, διαχειριστικούς, φυσικής προόδου κ.λπ.) που διενεργούν οι ελεγκτικές υπηρεσίες και επιτροπές των Κοινοτικών Ταμείων που συγχρηματοδοτούν τα εν λόγω έργα.
ε. Η μέριμνα για την τήρηση συστήματος οικονομικής διαχείρισης.
στ. Η οικονομική, διοικητική και μηχανογραφική υποστήριξη της Υπηρεσίας.
ζ. Ο έλεγχος των κτηματογραφήσεων και η παρακολούθηση των διαδικασιών υλοποίησης των απαλλοτριώσεων και των επιτάξεων.
η. Η μέριμνα για την εξασφάλιση των αδειοδοτήσεων σε επίπεδο κατασκευής.
Στις αρμοδιότητες του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΡΓΩΝ (ΤΚΕ) περιλαμβάνονται:
α. Η άσκηση αρμοδιοτήτων Διευθύνουσας Υπηρεσίας σύμφωνα με τη νομοθεσία Δημοσίων Έργων.
β. Η οργάνωση και τήρηση Συστήματος Διαχείρισης Έργων.
γ. Ο έλεγχος εργασιών που έχουν εκτελεστεί και πιστοποίηση αυτών.
δ. Η παρακολούθηση της τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων.
ε. Ο έλεγχος τήρησης των σχεδίων υγιεινής και ασφάλειας.
στ. Ο έλεγχος των επιμετρήσεων.
ζ. Ο έλεγχος και η έγκριση των μελετών εφαρμογής σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα κατασκευής των έργων και χωρίς αύξηση του συμβατικού κόστους, καθώς και των άλλων μελετών, που εκπονούνται χωρίς αμοιβή, σύμφωνα με τη σύμβαση, μετά την υπογραφή της και κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου. Επίσης, ο έλεγχος και ο συντονισμός των ενεργειών για έγκριση από την Προϊσταμένη Αρχή των λοιπών μελετών της φάσης κατασκευής.
η. Η εφαρμογή της διαδικασίας τροποποίησης εγκεκριμένης μελέτης κατά τη φάση κατασκευής και ο έλεγχος της τροποποιητικής μελέτης, πριν την υποβολή των προτάσεων στην Προϊσταμένη Αρχή.
θ. Η διαχείριση των διαδικασιών κατάληψης των απαλλοτριωμένων – επιταγμένων ακινήτων.
ι. Η παροχή στοιχείων για την εξέταση ενστάσεων και αιτήσεων θεραπείας και δικαστικών διεκδικήσεων.
ια. Η αποτύπωση των αναγκών για συντήρηση έργων αρμοδιότητας της Υπηρεσίας και η υποβολή σχετικών εκθέσεων/αναφορών.
Βολουδάκης: «Επιστροφή στον γραφειοκρατικό λαβύρινθο»
«Η κυβέρνηση επιχειρεί να αφαιρέσει από τον ΟΑΚ την αρμοδιότητά του επί των δημοσίων έργων της Κρήτης και να την επιστρέψει στο Υπουργείο και στους γραφειοκρατικούς λαβυρίνθους των Αθηνών». Με αυτά τα λόγια σχολιάζει στα “Χ.ν.” την επανίδρυση της ΕΥΔΕ ο π. Υπουργός Μανούσος Βολουδάκης (φωτ.), ο οποίος εμπνεύστηκε και υλοποίησε επί των ημερών του τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης.
Ο κ. Βολουδάκης υπενθυμίζει πως «η αρμοδιότητά αυτή δόθηκε στον ΟΑΚ το Μάρτιο του 2013, με σκοπό ακριβώς να παρακαμφθεί για τα έργα υποδομών της Κρήτης η γραφειοκρατία και η δυσκινησία του Υπουργείου Υποδομών. Η δομή που δημιουργήθηκε τότε, όριζε τον ΟΑΚ ως την προισταμένη αρχή των δημοσίων έργων της Κρήτης έτσι ώστε οι αποφάσεις για την Κρήτη να λαμβάνονται στην Κρήτη, σε ένα δημόσιο οργανισμό στον οποίο μετέχει η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση. Το σχήμα αυτό σχεδιάσθηκε για να δώσει το καλύτερο και ταχύτερο αποτέλεσμα όταν – επιτέλους – υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση για τις υποδομές της Κρήτης».
Ο Χανιώτης πολιτικής παρατηρεί ότι «προς το παρόν, η κυβέρνηση παρά την εμφανή της πρόθεση έχει απλώς παράγει ένα κλασικό παράδειγμα κακοδιοίκησης και κακής νομοθέτησης : Εξέδωσε ένα Π.Δ. το οποίο στην ουσία αντιβαίνει προς τις διατάξεις ενός νόμου: Iδρύει μια υπηρεσία του Υπουργείου, σε επίπεδο Υποδιεύθυνσης μάλιστα, στην οποία δίνει αρμοδιότητες τις οποίες ο νόμος έχει δώσει στον ΟΑΚ. Ο νόμος όμως μόνο με νόμο μπορεί να αλλάξει. Ως τότε, οι όποιες πράξεις της νέας Υποδιεύθυνσης, θα μπορούν να ακυρωθούν με την προσφυγή οποιουδήποτε θιγομένου στα δικαστήρια».
Ο κ. Βολουδάκης καλεί τους κυβερνητικούς βουλευτές της Κρήτης και ιδιαίτερα των Χανίων «να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους : Θα ψηφίσουν στη Βουλή νόμο για την αφαίρεση αρμοδιοτήτων του ΟΑΚ και τη μεταφορά τους στο Υπουργείο; Έχουν επίγνωση ότι το Π.Δ. που μόλις δημοσιεύθηκε προετοιμάζει το έδαφος ακριβώς για ένα τέτοιο νόμο ; Θα απαιτήσουν από τον Υπουργό Υποδομών να αποσύρει το άρθρο 59 του μόλις δημοσιευθέντος Π.Δ. 123/2017 το οποίο έρχεται σε αντίφαση με τον ιδρυτικό νόμο του ΟΑΚ; Η μήπως η κομματική συνείδηση και πειθαρχία θα υπερισχύσει της υποχρέωσης να σεβασθούν τους τοπικούς θεσμούς και τις ανάγκες της Κρήτης ;».
Συμπληρώνει δε πως «και η Διοίκηση του ΟΑΚ έχει ευθύνη την οποία θα αναλάβει τελικά, ούτως ή άλλως. Θα δεχθεί αδιαμαρτύρητα να αφαιρεθεί από τον Οργανισμό η βασική αυτή αρμοδιότητα ; Εξέφρασε κάποια αντίρρηση κατά τη διαδικασία προετοιμασίας του Π.Δ. ; Θα εκφράσει έστω τώρα αντίρρηση στους σχεδιασμούς του εποπτεύοντος Υπουργείου ;».
Καλεί τέλος, να «συνειδητοποιήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι ότι οι πράξεις και παραλείψεις του καθενός σε αυτή την υπόθεση, δεν είναι μέρος μιας ακαδημαϊκης συζήτησης για νόμους και αρμοδιότητες, αλλά αφορούν άμεσα το μέλλον των υποδομών της Κρήτης».
Προς το παρόν ηρεμία στον Ο.Α.Κ.
Με ψυχραιμία αντιμετωπίζει την επανασύσταση της ΕΥΔΕ ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΚ Φώτης Καζάσης εξηγώντας στα “Χ.ν.” πως «δεν τίθεται κανένα απολύτως θέμα κατάργησης αρμοδιοτήτων του Οργανισμού εκτός κι αν αλλάξει κάτι γύρω από το θεσμικό πλαίσιο που τον διέπει».
Ο κ. Καζάσης αναφέρει πως η ΕΥΔΕ είναι πλέον η εποπτεύουσα αρχή χωρίς να έχει αποκλειστικότητα στην εκτέλεση των έργω. «Ακόμα και πριν από αυτό το Π.Δ. οι διευθύνσεις συγκοινωνιακών και η διεύθυνση υδραυλικών μπορούσαν να εκτελέσουν έργα στην Κρήτη και παντού. Δεν λέει πουθενά το Π.Δ. ότι αποκλειστικότητα έργων στην Κρήτη έχει η ΕΥΔΕ Κρήτης. Συνεπώς δεν τίθεται θέμα αποψίλωσης αρμοδιοτήτων του ΟΑΚ, δεν αλλάζει κάτι» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Καζάσης πάντως σημειώνει ότι «δεν συμφωνώ με τη μεγάλη συγκέντρωση αρμοδιοτήτων στο υπουργείο , καθώς μπορεί να κατανείμει πλέον ο ίδιος ο υπουργός τα έργα σε ποιους φορείς θα πάνε». Ο διευθύνωνς σύμβουλος του ΟΑΚ παρατηρεί ότι «έτσι κι αλλιώς υπήρχε αυτή η δυνατότητα για το υπουργείο αλλά τώρα ο εκάστοτε υπουργός υποδομών θα μπορεί να κατανέμει τα έργα σε υπηρεσίες, να λέει για παράδειγμα ότι το έργο “Χ” το δίνω στην τάδε διεύθυνση από την Αθήνα γιατί θεωρώ ότι θα το κάνει καλύτερα απ’ ότι θα το κάνει η υπηρεσία στην Κρήτη».
Κατά τον κ. Καζάση, «ανησυχία θα υπήρχε αν το νέο αυτό οργανόγραμμα έβαζε αποκλειστικότητα σε σχέση με τα έργα, οδικά ή υδραυλικά, μόνο στους φορείς που συστήνονται και στις δομές του υπουργείου και όχι στους εποπτευόμενους φορείς, όπως είναι ο ΟΑΚ. Αναφέρει όμως ρητά ότι έχουν τη δυνατότητα να εκτελούν έργα και για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό». Προσθέτει πάντως ότι «αν κάποιος υπουργός πάρει τα έργα και τα πάει κάπου αλλού, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα».
Ο κ. Καζάσης ξεκαθαρίζει ότι «Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης διέπεται από συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο, τον ιδρυτικό νόμο 4138/2013, που του χε δώσει τις αρμοδιότητες που έχει και σήμερα. Κανένα Π.Δ. δεν μπορεί να αφαιρέσει αρμοδιότητες από φορέα που έχει δικό του νόμο και δικό του θεσμικό πλαίσιο». Επομένως, συμπληρώνει, «κίνδυνος θα υπάρξει αν προκύψει μια αλλαγή θεσμικού πλαισίου του ΟΑΚ».
Σύμφωνα με τον κ. Καζάση, «για την ώρα δεν βλέπω θέμα αποδυνάμωσης, πέρα από το ότι κάποιος υπουργός μπορεί να μοιράζει τα έργα. Αυτός είναι και ο αγώνας που δίνουμε συνεχώς. Να παίρνουμε έργα για την Κρήτη σαν ΟΑΚ».ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ ΚΑΤΙ ΣΤΟΝ Β.Ο.Α.Κ.
Αναφορικά με το ζήτημα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, ο κ. Καζάσης εξήγησε στα “Χ.ν.” ότι δεν αλλάζει κάτι στον σχεδιασμό. «Οι μελέτες του ΒΟΑΚ έχουν προκύψει βάσει προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ ΟΑΚ και υπουργείο Υποδομών, γιατί την αρμοδιότητα την έχει ο οργανισμός βάσει νόμου και το υπουργείο δεν έχει αρμοδιότητα στο ΒΟΑΚ εκτός από αυτά που του εκχωρούμε. Αυτό λοιπόν παραμένει αφού δεν έχει αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο όπως ανέφερα και πριν». Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Καζάση εξαιρούνται οι ΕΥΔΕ από τις συμβάσεις παραχώρησης.
