■ Μια συνδιοργάνωση των “Φίλων των Γραμμάτων”, του Μουσείου Μπενάκη, των “Χανιώτικων νέων” και του “Χρυσόστομου”
Εκθεση φωτογραφίας της Βούλας Παπαϊωάννου (1898-1990) με τίτλο “Βούλα Παπαϊωάννου: Το ανθρώπινο βλέμμα στα βάσανα ενός λαού (1940 – 1950) διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος “Οι φίλοι των γραμμάτων” σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, την εφημερίδα “Χανιώτικα νέα” και τον Φιλολογικό Σύλλογο “Ο Χρυσόστομος”, στην αίθουσα του αρχαιότερου πνευματικού σωματείου της Κρήτης, στην οδό Χάληδων 83.
Tα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την επόμενη Τετάρτη 5 Μαρτίου στις 8μ.μ., παρουσία και των επιμελητών του Μουσείου Μπενάκη.
Οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται στην έκθεση αποτυπώνουν στιγμιότυπα από τη ζωή του άμαχου πληθυσμού της Αθήνας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως τα κατέγραψε ο φακός της Βούλας Παπαϊωάννου. Οι φωτογραφίες αυτές κυκλοφόρησαν στο εξωτερικό μέσω του Διεθνή και Ελβετικού Ερυθρού Σταυρού και συνέβαλαν στην άμεση αποστολή τροφίμων.
Μετά την αποχώρηση των κατακτητών, ως φωτογράφος ξένων αποστολών, η Βούλα Παπαϊωάννου κατέγραψε την τραυματισμένη ελληνική ύπαιθρο, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της και την προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της χώρας, ενώ παράλληλα μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος.
Την έκθεση καθημερινά μπορούν να επισκέπτονται ιδιώτες, φιλότεχνοι και σχολεία από Δευτέρα έως Παρασκευή, το πρωί 11π.μ. – 1μ.μ. και το απόγευμα 6:30μ.μ. – 9μ.μ., ενώ θα παραμένει ανοιχτή για το κοινό και το Σάββατο πρωί 11π.μ. -1μ.μ.. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Με αφορμή τη σπουδαία αυτή φωτογραφική έκθεση την Κυριακή, 23 Μαρτίου στις 7μ.μ. στο κτήριο του Φιλολογικού Συλλόγου “Ο Χρυσόστομος”, θα πραγματοποιηθεί επιστημονική εκδήλωση – συζήτηση με τίτλο: “Κατοχή – Απελευθέρωση
– Ανασυγκρότηση: Μια ιστορική προσέγγιση”.
Εισηγήσεις στην εκδήλωση θα κάνουν οι:
α) Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Α.Π.Θ..
β) Γιάννης Σκαλιδάκης, ιστορικός – Πάντειο Πανεπιστήμιο.
γ) Βασίλης Μανουσάκης, υποψήφιος διδάκτορας στο Α.Π.Θ..
Τη συζήτηση που θα ακολουθήσει θα συντονίσει η Diana Becker (Ντιάνα Μπέκερ).
Σύντομο εργοβιογραφικό σημείωμα για τη Βούλα Παπαϊωάννου (1898 – 1990) από το Μουσείο Μπενάκη
Η Βούλα Παπαϊωάννου μυήθηκε στην τέχνη της φωτογραφίας στα μισά της δεκαετίας του 1930 ασκούμενη κατ’ αρχάς με επιτυχία σε λήψεις τοπίου, μνημείων και αρχαιολογικών εκθεμάτων.
Στροφή στην πορεία του έργου της αποτέλεσε η κήρυξη του πολέμου του ’40 και ιδιαίτερα τα δεινά του άμαχου πληθυσμού της Αθήνας, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής, που ενεργοποίησαν την κοινωνική συνείδηση της φωτογράφου. Εγινε μάρτυρας στον αποχαιρετισμό των στρατευμένων, στις ετοιμασίες της πόλης για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και στη φροντίδα των πρώτων τραυματιών. Οταν η πείνα έπληξε την πρωτεύουσα, κατήγγειλε τη φρίκη του πολέμου με τις συγκλονιστικές μορφές των αποσκελετωμένων παιδιών.
Μετά την Απελευθέρωση ως υπεύθυνη του φωτογραφικού τμήματος της UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration) περιηγήθηκε τη ρημαγμένη ελληνική ύπαιθρο και κατέγραψε τις δύσκολες συνθήκες επιβίωσης των κατοίκων της.
Ξεφεύγοντας συχνά από τις εντολές της υπηρεσίας της, απαθανάτισε προσωπικές ιστορίες και φυσιογνωμίες απλών ανθρώπων που παραπέμπουν μάλλον στην αξιοπρέπεια παρά στην εξαθλίωση.
Στη δεκαετία του ’50 το έργο της εκφράζει την αισιοδοξία που επικρατούσε μετά τον πόλεμο για το μέλλον της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα την τάση στην επάνοδο των παραδοσιακών αξιών. Πέρα από κάθε προηγούμενη ρομαντική προσέγγιση, αποτύπωσε και πάλι το ελληνικό τοπίο με τα σημάδια της ιστορίας του και τους κατοίκους της υπαίθρου.
Η Βούλα Παπαϊωάννου εντάσσεται στο ρεύμα της “ανθρωπιστικής φωτογραφίας” που αναπτύχθηκε ως αντίδοτο της κατάλυσης των ανθρωπίνων αξιών εξαιτίας του πολέμου. Ο αγώνας των συμπατριωτών της για επιβίωση, όπως αποτυπώθηκε από τον φακό της με σεβασμό, καθαρή ματιά και διακριτική συμμετοχή, αποκτά παγκοσμιότητα και αντανακλά την πίστη στη δύναμη του απλού ανθρώπου και στην αξία της ζωής.
