Μόνο μία, αυτή της Κουντούρας, από τις έξι λιμνοδεξαμενές που κατασκευάστηκαν ή κατασκευάζονται εδώ και χρόνια λειτουργεί στα όρια του Νομού Χανίων, την ίδια στιγμή που η Δυτική Κρήτη θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα υδροάρδευσης φέτος!
Κατασκευαστικά λάθη του παρελθόντος, ελλιπής συντήρηση, αλλά και κακός σχεδιασμός σε ό,τι αφορά τη χωροθέτηση των λιμνοδεξαμενών είχαν ως αποτέλεσμα αυτοί οι ταμιευτήρες νερού να μην μπορούν να αξιοποιηθούν!
Χαρακτηριστική περίπτωση η λιμνοδεξαμενή της Χρυσοσκαλίτισσας, που, λίγες μέρες πριν τοποθετηθεί σε αυτή νερό το 2000 και εγκαινιαστεί, ένα μεγάλο τμήμα της κατέρρευσε!
Αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις λιμνοδεξαμενές που λειτούργησαν, είναι υπό κατασκευή ή σε σχεδιασμό συνομιλήσαμε με τον αντιπεριφερειάρχη Απ. Βουλγαράκη.
• ΟΜΑΛΟΥ: Η λιμνοδεξαμενή Ομαλού, μετά από χρόνια μελετών, αντιδράσεων για τη δημιουργία της, μείωση του όγκου, πλησιάζει στο τέλος της. «Η συγκεκριμένη λιμνοδεξαμενή, που αντιμετώπισε παρά πολλά προβλήματα στην ολοκλήρωσή της εδώ και χρόνια, προχωρά κανονικά. Εντός των επόμενων εβδομάδων θα τοποθετηθεί η μεμβράνη. Είχαμε μία ένσταση από κάποια Υπηρεσία της Αρχαιολογίας που σκέφθηκε ξαφνικά ότι έχει… αρμοδιότητα, αλλά λύθηκε το θέμα. Θα είναι έτοιμη το καλοκαίρι, αλλά νερό θα δεχθεί τον επόμενο χειμώνα, έτσι θα λειτουργήσει από του χρόνου. Θα μπορεί να φιλοξενήσει 500.000 κυβικά και θα γίνει μια προγραμματική σύμβαση για την αξιοποίηση του νερού της. Το οροπέδιο του Ομαλού δεν θα αντικαταστήσει τους κάμπους της Αγιάς και του Πλατανιά όπως ίσως νομίζουν κάποιοι, αλλά θα μπορούν να καλλιεργηθούν φρούτα και λαχανικά που θέλουν μικρές ποσότητες νερού» λέει ο κ. Βουλγαράκης.
• ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ: Η συγκεκριμένη λιμνοδεξαμενή, δυναμικότητας 800.000 κυβικών και κόστους σχεδόν 3 εκατ. ευρώ, κοντά στο χωριό Λιβάδια, στην περιοχή Ιναχώριο, στην Κίσαμο, έπαθε καθίζηση το 2011 με αποτέλεσμα να είναι ανενεργή! «Το Υπουργείο λέει ότι δεν μπορεί να ανακατασκευαστεί. Εμείς ως Περιφερειακή Ενότητα και ως Περιφέρεια επιμένουμε ότι μπορεί να επαναλειτουργήσει απλά πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διαρροές γιατί το έδαφος που έγινε δεν ήταν κατάλληλο. Το επόμενο διάστημα θα γίνει σύσκεψη με τον περιφερειάρχη για να δούμε τις ενέργειες που θα κάνουμε. Τη σχετική μελέτη πρέπει να την κάνει το Υπουργείο Αγροτ. Ανάπτυξης» αναφέρει ο αντιπεριφερειάρχης. «Για χρόνια ορισμένοι μεθόδευαν καταστάσεις ώστε να καταργηθεί για να προχωρήσουν τα σχέδιά τους για τη δημιουργία γυψωρυχείων. Αυτό δεν θα γίνει! Ο Δήμος, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και την κυβέρνηση, θα προσπαθήσει για την επαναλειτουργία της έστω και σε μικρότερο μέγεθος» δηλώνει ο δήμαρχος Κισάμου κ. Θοδωρής Σταθάκης.
• ΧΡΥΣΟΣΚΑΛΙΤΙΣΣΑΣ: Η λιμνοδεξαμενή της Χρυσοσκαλίτισσας, ανατολικά του οικισμού, δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ στο σύνολό της παρότι κόστισε 5 εκατ. ευρώ, αφού λίγες μέρες πριν τα εγκαίνιά της ένα μεγάλο τμήμα της κατέρρευσε. «Το Υπουργείο έχει αναλάβει να κάνει μια μελέτη που βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης και έχουμε την υπόσχεση ότι θα χρηματοδοτηθεί η ανακατασκευή της ώστε να λειτουργήσει τουλάχιστον ένα τμήμα της καθώς το υπόλοιπο θα καταργηθεί. Θα μείνουν 700.000 κυβ. εκατ.» λέει ο αντιπεριφερειάρχης. Υπολογίζεται ότι το έργο της ανακατασκευής της λιμνοδεξαμενής θα έχει προϋπολογισμό πάνω από 4 εκατ. ευρώ.
Η σχετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα ολοκληρωθεί μέσα στον Απρίλη από τις Τεχνικές Υπηρεσίες της Π.Ε. Χανίων.
Γι’ αυτή τη λιμνοδεξαμενή ο Θ. Σταθάκης αναφέρει ότι: «Αυτή η λιμνοδεξαμενή δεν δούλεψε ποτέ. Είμαστε σε επαφή με τους υπουργούς, τους βουλευτές, την Περιφέρεια προκειμένου να βρεθούν πόροι που θα είναι από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, γιατί η λιμνοδεξαμενή κατασκευάστηκε με κοινοτικούς πόρους και δεν χρηματοδοτείται πάλι. Με τις εκπτώσεις που κάνουν και που φτάνουν στο 50% πιστεύουμε ότι είναι εφικτό να βρεθούν τα 2,5 εκατ. ευρώ που θα απαιτηθούν».
• ΕΛΟΥΣ: Η συγκεκριμένη λιμνοδεξαμενή βρίσκεται επίσης υπό κατασκευή εδώ και μία τριετία. Οι ρυθμοί εργασίας είναι πολύ αργοί καθώς προέκυψε πρόβλημα με το παράλληλο οδικό έργο της παράκαμψης Ελους. «Είχαμε ένα θέμα όταν γινόταν ο δρόμος παράκαμψης Ελους με την έξοδο του κεντρικού αγωγού και είχαμε καθυστέρηση. Ευτυχώς λύθηκε το θέμα, προχωρά το έργο, μένει μια μελέτη να ολοκληρωθεί από τον εργολάβο. Το έργο το παρακολουθούν οι Υπηρεσίες της Περιφέρειας και πιστεύω ότι θα ολοκληρωθεί, έστω με καθυστέρηση», σημειώνει ο κ. Βουλγαράκης. Για το ίδιο έργο ο κ. Σταθάκης λέει πως «από τη στιγμή που ξεπεράστηκε το πρόβλημα με τον δρόμο με πρόταση που καταθέσαμε το έργο θα ολοκληρωθεί άμεσα».
• ΠΛΑΤΑΝΟΥ: Στον Ν. Χανίων υπάρχει σχεδιασμός για άλλη μια μεγάλη λιμνοδεξαμενή, αυτή στον Πλάτανο Κισάμου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η άρδευση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στα Φαλάσαρνα. «Ξεκινήσαμε μια μελέτη, ξεπεράστηκαν τα προβλήματα με το Δασαρχείο και ήμασταν πολύ κοντά στην ολοκλήρωσή της. Ο νέος δήμαρχος Κισάμου έκανε μια πρόταση για να γίνει η λιμνοδεξαμενή σε άλλο σημείο από αυτό που είχε οριστεί αρχικά. Αν προτείνει χώρο που δεν χρειάζονται απαλλοτριώσεις (που θέλουν 5 – 6 χρόνια) και έχουμε την παραχώρηση, μπορούμε να προχωρήσουμε σε νέα μελέτη. Περιμένουμε την πρόταση του δημάρχου για να δούμε τι θα γίνει» καταλήγει ο κ. αντιπεριφερειάρχης.
Από τη μεριά του ο κ. Σταθάκης σημειώνει πως αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη φάση της ολοκλήρωσης από το πρόγραμμα “Μπαλτατζής” το έργο υδροάρδευσης του Σφηναρίου και τα νερά που θα περισσεύουν θα πηγαίνουν στην περιοχή του Πλατάνου. «Η αρχική χωροθέτηση προέβλεπε την κατασκευή της λιμνοδεξαμενής στο ύψος της θάλασσας στο Σφηνάρι. Θα ήταν ένα έργο προβληματικό γιατί για να πάει το νερό στον Πλάτανο και στα Φαλάσαρνα θα πρεπε να μεταφέρεται με αντλίες ψηλά και από εκεί με νέες διανοίξεις και αγωγούς προς τα Φαλάσαρνα, κάτι που σημαίνει πολύ μεγάλα έξοδα. Εμείς προτείνουμε μια άλλη περιοχή στον κ. Βουλγαράκη που οι γεωλόγοι την κρίνουν κατάλληλη, σε κοίλωμα κοντά στον Πλάτανο, όπου το νερό θα κατεβαίνει με φυσική ροή. Και σε αυτήν την περίπτωση, όπως και στην πρώτη πρόταση, χρειάζονται απαλλοτριώσεις για να γίνουν οι λιμνοδεξαμενές· αυτό είναι δεδομένο, αλλά στον Πλάτανο η περιοχή είναι ιδανική. Μιλάμε για λιμνοδεξαμενή χωρητικότητας 750.000 κυβικών».
• ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ: Η μοναδική λιμνοδεξαμενή από αυτές που κατασκευάστηκαν στη Δυτική Κρήτη και λειτουργεί ακόμα είναι αυτή της Κουντούρας.
Απαραίτητη η αποταμίευση νερού
Kατά καιρούς έχουν διατυπωθεί και αρνητικές απόψεις αναφορικά με τη σκοπιμότητα των λιμνοδεξαμενών. Κυρίως οι ενστάσεις έχουν να κάνουν με την αναλογία κόστους κατασκευής και οφελών από το νερό που παρέχουν οι λιμνοδεξαμενές. Ο πρώην προϊστάμενος του Τμήματος Υδροοικονομίας κ. Κ. Βοζινάκης εξηγεί πώς οι λιμνοδεξαμενές μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας. «Η αποταμίευση νερού μικρής και μεγαλύτερης κλίμακας επιβάλλεται πλέον καθώς οι ανάγκες μεγαλώνουν. Ειδικά σε ξηρά έτη, όπως το φετινό, είναι απαραίτητες σε κλίματα όπως τα δικά μας» σημειώνει ο κ. Βοζινάκης.
«Οι λιμνοδεξαμενές είναι απαραίτητες και για τις χρονιές που έχουμε λειψυδρία και υπεράντληση λόγω των πολλών γεωτρήσεων» λέει ο δήμαρχος Κισάμου κ. Θ. Σταθάκης.
Συνολικά στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν ξεκίνησε η συζήτηση για τις λιμνοδεξαμενές, το Υπουργείο Γεωργίας είχε ορίσει 20 περιοχές μετά από αναγνωστική μελέτη που θα μπορούν να δεχθούν τέτοιες δραστηριότητες. Τελικά μετά από πολλές αλλαγές επιλέχθηκαν ορισμένες εξ αυτών.
