Περαστικός για λίγη ώρα απ’ το Εργαστήρι της Ειρήνης που λειτουργεί εδώ και τριάντα δύο χρόνια, σαν αγιοειρηνίτης μοναχός στην αρχαία Απτέρα, η γνωστή τοις πάσι ζωγράφος Μαρία Ορφανουδάκη, τις προάλλες. Για να ξαναδώ την έκθεσή της που άρχισε να λειτουργεί από τη Μεγάλη Τετάρτη, που “ο Χριστός εχάθη” και περιλαμβάνει κάποια απ’ τα παλιότερα έργα της επεξεργασμένα με photoshop. Για να ξανακούσω κάποιες απ’ τις “ιαχές” της και βέβαια για να δούμε μαζί απ’ το μπαλκόνι της τον Κόλπο της Σούδας και να τον ονειρευτούμε χωρίς τις βάσεις.
Επιμένει να ζει μοναχικά και να πορεύεται στον δρόμο που χάραξε, στον δρόμο της ατομικής ευθύνης, έτσι όπως ο Νίκος Καζαντζάκης τον προσδιόρισε, η Μαρία. Αγαπά πάντα κι ας απογοητεύεται συχνά, την ευθύνη, φωνάζοντας στη διαπασών με το έργο της ότι έχει χρέος να σώσει τη γης και ότι, αν δεν τη σώσει, αυτή θα φταίει (“Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί εγώ θα φταίω”. Νίκος Καζαντζάκης “Ασκητική”). “Εύχομαι να δώσεις με την τέχνη σου τη δική σου μαρτυρία όπως την έδωσαν οι Μύστες”, έγραψε, απευθυνόμενος στη Μαρία, μεταξύ των άλλων, εν έτει 1985, ο μακαριστός σήμερα, μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης, για να της θυμίσει στο τέλος τη φράση του Ιψεν που λέει ότι “ο δρόμος της χάριτος είναι στρωμένος με την πέτρα της θυσίας”. Επιασε η ψυχή του Παππού!
Εχει δώσει κι εξακολουθεί να δίνει πολλά με την τέχνη της η Μαρία… Δήμαρχος Χανίων για μια μέρα “Μη έχοντας μαγικό ραβδάκι, για να αλλάξω όσα θα ήθελα ως δήμαρχος μιας μέρας, με πρώτο την επικρατούσα νοοτροπία των καπετανάτων, στοχεύοντας στη συστράτευση όλων των ενεργών δυνάμεων του τόπου, κάτω απ’ τη σημαία του χανιώτικου εμείς, θα περιοριζόμουν σε μια συμβολική και σε μια ουσιαστική κίνηση. Και σαν δείγματα των προθέσεών μου και σαν παρακαταθήκες στον κανονικό δήμαρχο. Η πρώτη: Θα αναρτούσα μια καλαίσθητη επιγραφή πίσω απ’ το γραφείο μου με τα λόγια του αρχαίου ποιητή Αγάθωνα. «Τον άρχοντα τριών δει μεμνήσθαι. Πρώτον μεν ότι ανθρώπων άρχει, δεύτερον ότι κατά νόμους άρχει και τρίτον ουκ αεί άρχει».
Η δεύτερη: Θα έπαιρνα όλα τα αναγκαία μέτρα, απαγορεύοντας την κυκλοφορία των αυτοκινήτων κι επιτρέποντας μόνο τη χρήση ποδηλάτων, για ν’ «ανθρωπινέψει» το κέντρο της πόλης έστω και για μια μέρα και να μπορούν τόσο οι κάτοικοι όσο και οι επισκέπτες της να ζήσουν την καθημερινότητα της αρχοντικής ομορφιάς της. Να πω επιπλέον ότι θα τη ζούσα και ο ίδιος, συζητώντας με τους κατοίκους μέχρι το μεσημέρι, αφού μετά θα έπρεπε να περάσω απ’ όσα περισσότερα μέρη της πόλης και των περιαστικών Δήμων μπορούσα για ν’ ακούσω τη φωνή των πολιτών”. Η απάντησή μου στην ερώτηση: “Αν ήσασταν δήμαρχος Χανίων για μια ημέρα τι θα αλλάζατε”, που μου ετέθη από δημοσιογράφο της εφημερίδας μας τις παραμονές των Δημοτικών Εκλογών του 2010 (βλ. “Χ.Ν.” 3.11.2010). Εκ των ων ουκ ανευ ότι και σήμερα, αν μου ετίθετο η ίδια ερώτηση, την ίδια ακριβώς απάντηση θα έδινα. Διαγράψτε την Ελλάδα… αν τολμάτε Κραυγή υπέρ της Ελλάδας το κείμενο του Γάλλου λογοτέχνη και δραματουργού Ζαν Ρισπέν (Αλγερία 1849 – Παρίσι 1926), που έχει γραφτεί πριν από 100 περίπου χρόνια και έχει τίτλο “Διαγράψτε την Ελλάδα… αν τολμάτε” που ανέδειξε στο Διαδίκτυο, όπου κυκλοφορεί ευρύτατα, ο συγγραφέας Ηλίας Ρόμπερτ Νατζέμυ.
Η δημοσίευση ενός μέρους του, έτσι όπως το βρήκα στο με αρ. 17 τεύχος (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2013) του “Ενημερωτικού δελτίου” της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών γίνεται βέβαια και με αφορμή τις εκλογές: “[…] Σβήστε από την καθημερινότητα κάθε ελληνική λέξη/ αλλάξτε τα ευαγγέλια, αλλάξτε το όνομα του Χριστού,/ (κι αυτό βγαίνει από τα Ελληνικά και σημαίνει αυτός που έχει το χρίσμα),/ αλλάξτε και το σχήμα κάθε ναού (ώστε να χάσει την ελληνική γεωμετρία),/ σβήστε τον Μέγα Αλέξανδρο,/ σβήστε όλους τους μυθικούς ήρωες,/ αλλάξτε την παιδεία σας, αλλάξτε το όνομα της ιστορίας,/ αλλάξτε τα ονόματα στα πανεπιστήμιά σας,/ αλλάξτε τον τρόπο γραφής σας, χρησιμοποιήστε τον αραβικό,/ διαγράψτε τη φιλοσοφία, διαγράψτε, διαγράψτε, διαγράψτε. Θα πείτε… «δεν γίνεται»./ Σωστά, δεν γίνεται, γιατί μετά δεν θα μπορείτε να στεριώσετε ούτε πρόταση!/ Δεν γίνεται να σβήσει η Ελλάδα, ο Ελληνας, η προσφορά του πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη”.
