Η Κεντρική “μας” τράπεζα

Το μαρτύριο της ελληνικής οικονομίας ξεκινά απ’ την απελευθέρωση κι ύστερα. Σαν το μαρτύριο του Ταντάλου που σπρώχνει τον ογκόλιθο στα ύψη, του τον κατεβάζουν οι “θεοί” στα χαμηλά και πάλι τον εξαναγκάζουν, να σπρώχνει. Μπερδεύουμε τη μυθολογία με την πραγματικότητα, αλλά η πολιτική και η οικονομία είναι συνειφασμένες με τις συγκυρίες των εποχών. Το μαρτύριο δεν έχει τελειωμό.
Ας μην πάμε μακριά. Απ’ τις αρχές του 1927 μας απασχολούσε το χρέος. Με τη δραχμή χρωστούσαμε στο εσωτερικό 8,7 δισ. δρχ. και στο εξωτερικό 72 εκατ. στερλίνες, 44 εκατ. δολάρια και 225 εκ. γαλλικά φράγκα. Ο Κουντουριώτης απείλησε να παραιτηθεί από πρόεδρος της Δημοκρατίας, όταν η κυβέρνηση Ζαΐμη οδήγησε σε αδιέξοδο με την οικονομική της πολιτική, έκανε περικοπές απολύσεις Δ.Υ. και μεταβλήθηκε σε κυβέρνηση φόρων και δανείων, όπως η σημερινή.
Οι δανειστές για να εξασφαλιστούν σκέφτηκαν να ιδρύσουν την Τράπεζα της Ελλάδος (Τ.τ.Ε.). Τον Ιανουάριο 1927 έφθασε στον Πειραιά με πολεμικό πλοίο ο υπ. Οικονομικών της Αγγλίας Τσώρτσιλ, ο οποίος είχε συνομιλίες με Ελληνες παράγοντες της οικονομίας.
Τι αποφάσισαν, πολύ αργότερα έμαθαν οι Ελληνες, όπως συμβαίνει με τις συμφωνίες της σημερινής κυβέρνησης με τον Σόιμπλε. Εκεί προς το τέλος του χρόνου “έσκασε” το καταστατικό ίδρυσης της Τ.τ.Ε. την 27/10/27 και επικηρώθηκε με τον νόμο 3424/7-12-27 ΦΕΚ Α’ τεύχος 298. Πρώτος Δ/τής τον Μάϊο 1928 ο Δροσόπουλος.
Ξένοι πιστωτές διέθεσαν το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων μεταξύ των οποίων ήσαν οι οίκοι Χάμπρο, η J.P. Morgan και ο Ρότσιλντ. Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο ήταν 400 εκ. δρχ. σε 80.000 ονομαστικές μετοχές των 5.000 δρχ. εκάστη, που εισήχθησαν στο Χ.Α.Α. και το Δημόσιο περιορίστηκε στις 8.000 μετοχές, χωρίς νά ’χει δικαίωμα από αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου πάνω από 10%. Τώρα βρίσκεται στο 3% καθ’ όσον οι περισσότερες μετοχές πουλήθηκαν επί κυβερνήσεως Σημίτη.
Είναι άξιον προβληματισμού η Τ.τ.Ε. να υπογράφει για λογαριασμό του Δημοσίου δανειακές συμβάσειες των μνημονίων ύψους 110 και 130 δισ. ευρώ. Ποιος μπορεί ν’ απαντήσει στο ερώτημα, ένας μέτοχος με ελάχιστο ποσοστό, να δεσμεύει τους άλλους μετόχους με τέτοια ποσά; Πώς γίνεται τούτο, όταν βάσει του ιδρυτικού νόμου (αρθρ. 45 εδαφ. 4) επιτρέπεται να υπηρετεί μόνο εσωτερικά δάνεια;
Ως γνωστόν η οικογένεια Rothcild βρίσκεται στο Ελληνικό προσκήνιο αφ’ ότου ιδρύθηκε το 1841 η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος. Σήμερα η εταιρεία Rothcild Sons είναι σύμβουλος του Ελληνικού κράτους για τις ιδιωτικοποιήσεις, παράγων των ΕΛ-ΠΕ, της Cosmote, της Εγνατίας Τράπεζας και μέτοχος σε πλήθος άλλων εταιρειών.
Την ίδρυση της Τ.τ.Ε. ήθελαν οι ξένοι, για να έχουν το εκδοτικό προνόμιο υπό έλεγχο. Τους βοήθησε τότε ο ισχυρός Δ. Λαμπράκης. Εισηγήθηκε, για να τιμωρήσει την ΕΤΕ, διότι αρνήθηκε να βοηθήσει το Δημόσιο κατά τον α’ παγκόσμιο πόλεμο, οπότε εθνικοποιήθηκε, να της αφαιρεθεί το εκδοτικό δικαίωμα. Ετσι έγινε, ώσπου το έχασε, όταν μπήκαμε στο ευρώ. Τώρα είναι άγνωστο ποιοι είναι οι μέτοχοι της Τ.τ.Ε.. Και όχι μόνον, διότι ουδείς δικαιούται να ερευνήσει τα βιβλία της, εκτός απ’ τον διορισμένο κυβερνητικό επίτροπο κι αυτός υπό όρους και σε περιορισμένο χρόνο. Ο δ/ντής που διορίζεται απ’ το Υπουργικό Συμβούλιο μετά από πρόταση του Δ.Σ. της Τ.τ.Ε., ορκίζεται ενώπιον του Π.Δ., οι δε σύμβουλοι ενώπιον του Δ/ντού του Δ.Σ. άπαντες δε ,να τηρώσιν εχεμύθεια όσον αφορά τας συναλλαγάς». (άρθρον 22).
Σήμερα η Τ.τ.Ε. μπορεί να ελέγχει όλες τις Τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, να κάνει τις συναλλαγές του Δημοσίου, να συμβουλεύει την κυβέρνηση για την οικνομική της πολιτική. Κανείς μέτοχος δεν μπορεί να έχει πάνω από 5% του μετοχικού κεφαλαίου της Τ.τ.Ε. Ομως κάποιος επενδυτής μπορεί να επηρεάζει τα πράγματα, αν έχει περισσότερες της μιας εταιρείες, που συμμετέχουν και λαμβάνεται αθροιστικά το ποσοστό τους. Η διάρκεια ισχύος της Τ.τ.Ε. ήταν 43 χρόνια (έληξε την 31/12/70) δυναμένη να παραταθεί δι’ αποφάσεως της Γ.Σ. των μετόχων και κατόπιν κυβερνητικού διατάγματος επ’ αόριστον.