Εκατόν πενήντα τρία χρόνια μετά τη γέννηση του μέγιστου ποιητή του νεώτερου ελληνισμού Κ. Καβάφη (1863-1933), μπορούν να υπάρχουν στοιχεία που δεν είδαν το φως της δημοσιότητας στα εκατοντάδες βιβλία που κυκλοφόρησαν για τη ζωή του και τις χιλιάδες σελίδες που γράφτηκαν για τον ίδιο και τον οικογενειακό του περίγυρο; Έξι τέτοια περιστατικά που αφορούν το στενό οικογενειακό του περιβάλλον, αλίευσα ως “ειδήσεις” από αθηναϊκές εφημερίδες του 19ου αιώνα, που βρίσκονται αρχειοθετημένες στη φιλόξενη Παπαχαραλάμπειο βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου.
Έτσι στην εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ της 16-12-1866 διαβάζουμε ότι μεταξύ των Ελλήνων του Λονδίνου, που συνδράμουν με γενναία ποσά τους πρόσφυγες της Κρήτης, λίγο μετά το έπος και το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου, περιλαμβάνεται και ο Γ. Καβάφης, αδελφός του πατέρα του Πέτρου Καβάφη και θείου του ποιητή, με 100 λίρες. Το ίδιο πράττει και η Μαρία Καβάφη, σύζυγος του προαναφερόμενου Γεωργίου Καβάφη, με 1.000 δρχ. σύμφωνα με την εφημερίδα ΜΕΛΛΟΝ της 14-6-1868. Εξ άλλου σύμφωνα με την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ της 29-3-1972, ο Π. Καβάφης, ο οποίος πρέπει να είναι εξάδελφος του ποιητή, Παντελής Καβάφης, υπογράφει μια διακήρυξη, εντόνως φιλοβρετανική, μαζί με άλλους ομογενείς της Κωνσταντινούπολης.
Η πολιτική άποψη της διακήρυξης δικαιώθηκε ιστορικά με τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878, κατά τον οποίον οι Ρώσοι, αφού κατενίκησαν τους Οθωμανούς, με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (3-3-1878), ευνόησαν σκανδαλωδώς τους Βούλγαρους και δημιούργησαν τη Μεγάλη Βουλγαρία, την οποίαν έβρεχαν πλέον με τα νερά του Αιγαίου, αφού η Μακεδονία -πλην Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής- προσαρτήθηκε σ’ αυτήν. Πρωτοστατούσης όμως της Αγγλίας, λίγους μήνες μετά, το Συνέδριο του Βερολίνου επανέφερε τη Μακεδονία στην Οθωμανική αυτοκρατορία και επεδίκασε στο μικρό ελληνικό βασίλειο τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου, η προσάρτηση των οποίων στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1881. Εξ άλλου, πριν τη γέννηση του ποιητή το 1863 και η μητέρα του Χαρίκλεια Καβάφη κατά την εφημερίδα ΑΘΗΝΑ της 11-3-1856, συμμετέχει με το ποσό των 100 δρχ. στην ανέγερση του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου κορασίδων και κατά την ίδια εφημερίδα της 29-3-1856 συμμετέχει στον έρανο για την ανέγερση του αυτού Ορφανοτροφείου θηλέων, στην Αθήνα και η προαναφερθείσα θεία του ποιητή Μαριόρα (Μαρία) Καβάφη με το ποσόν των 36 δρχ. Ακόμα παλαιότερα (1840) ο αυτός Γεώργιος Καβάφης, θείος του ποιητή από το Μάντσεστερ της Αγγλίας, κατά την ΑΘΗΝΑ της 12-2-1841, προσέφερε στην Αρχαιολογική Εταιρία 10 δρχ. άπαξ και 20 δρχ. ετησίως, ως μέλος αυτής, και κατά την υποσημείωση του συντάκτου Ν. Δραγούμη:
«Υ.Γ. Ο Κ.Γ. Ι. Καβάφης επιθυμεί να λαμβάνη και την Αρχαιολογικήν Εφημερίδα· παρακαλείσθε λοιπόν να διατάξητε να στέλλεται προς αυτόν υπό Ταινίαν, συστημένη προς τον Jouides Esq. q. Tuislury Corens, London». Τα ποσά αυτά φαίνονται στην εποχή μας ασήμαντα, αλλά στην εποχή τους η αξία ήταν σημαντική. Πάντως ίσως να έχουν σχέση με τους στίχους από το αθάνατο ποίημά του “Θερμοπύλες”: «γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν είναι πτωχοί, πάλιν εις μικρόν γενναίοι, πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε».
