Πως λειτουργούν οι ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας; Ποιες είναι οι βασικές αρχές των ηλεκτρονικών και της ρομποτικής; Κι ακόμα πώς μπορεί κανείς να δημιουργήσει τις δικές του απλές συσκευές ή -γιατί όχι- ένα δικό του ρομπότ; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά επιχειρεί να δώσει, μεταξύ άλλων, το μαθητικό Hackerspace που λειτουργεί εδώ και λίγες εβδομάδες στο 2ο Γυμνάσιο Χανίων συγκεντρώνοντας παιδιά από διαφορετικά σχολεία και τάξεις, τα οποία μοιράζονται ένα κοινό πάθος: την τρέλα για τα ηλεκτρονικά, τον προγραμματισμό και τη ρομποτική!
Οι συναντήσεις γίνονται κάθε Πέμπτη στις 6 το απόγευμα και συμμετέχουν σε αυτές από μαθητές της Α’ τάξης Γυμνασίου μέχρι και της Γ’ Λυκείου. Παιδιά που άλλα φοιτούν σε Γυμνάσιο άλλα σε Γενικό Λύκειο κι άλλα σε ΕΠΑΛ.
Τι φέρνει κοντά όλα αυτά τα παιδιά;
Ο πειραματικός χαρακτήρας που έχουν αυτές οι ιδιαίτερες -δωρεάν- συναντήσεις αλλά και η δυνατότητα που δίνουν σε όποιους συμμετέχουν να γίνουν οι ίδιοι δημιουργοί και κατασκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών.
Ολα ξεκίνησαν από το μεράκι 4 καθηγητών των Μανώλη Κιαγιά, Ανδρέα Μαρκαντωνάκη, Γιάννη Σαραντόπουλο και Αντώνη Αθανασάκη. Οι 3 πρώτοι, καθηγητές Πληροφορικής, αποφάσισαν να διαθέσουν αφιλοκερδώς τον χρόνο και τις γνώσεις τους για να μοιραστούν τη συγκίνηση των πρωτότυπων κατασκευών με μαθητές που θα ήθελαν να συμμετέχουν. Ο Αντώνης Αθανασάκης, ως διευθυντής του 2ου Γυμνασίου, διέθεσε το εργαστήρι υπολογιστών του σχολείου για την πραγματοποίηση των συναντήσεων. Οι “διαδρομές” βρέθηκαν την περασμένη Πέμπτη στο 2ο Γυμνάσιο και παρακολούθησαν από κοντά ένα από τα πρωτότυπα αυτά “μαθήματα” το οποίο παρακολούθησαν πάνω από 20 παιδιά!
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
«Η ιδέα του Schoolspace ήταν να φτιάξουμε ένα μαθητικό Hackerspace στο οποίο οι μαθητές θα μαζεύονται για να κάνουν κάποιες δημιουργίες σχετικές με ηλεκτρονικά και προ- γραμματισμό και βέβαια με τον συνδυασμό αυτών των δύο», τόνισε ο καθηγητής πληροφορικής στο ΕΠΑΛ Κισάμου Μανώλης Κιαγιάς λίγο πριν αρχίσει να μοιράζει στα παιδιά τον εξοπλισμό για να φτιάξουν ένα μικρό κύκλωμα που θα κατέληγε στη δημιουργία μιας σειρήνας! Ο χαρακτήρας αυτών των εκπαιδευτικών συναντήσεων έχει απολύτως πρακτικό και πειραματικό προσανατολισμό όπως εξήγησε: «Στόχος μας είναι να φτιάξουμε πρωτότυπες κατασκευές που να συνδυάζουν μικροελεγκτές και αναλογικά ηλεκτρονικά και να μπορούν να κάνουν πράγματα όπως να δίνουν κίνηση σε κινητήρες, να αναβοσβήνουν led ή και -μελλοντικά- να φτιάξουμε μια πιο σύνθετη κατασκευή όπως για παράδειγμα ένα ρομπότ».
Ο κ. Κιαγιάς υπογράμμισε ότι ουσιαστικά η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στο να λειτουργήσει αντίστροφα από αυτό που κάνει το εκπαιδευτικό σύστημα: «Αντί δηλαδή να βάλει το μυαλό ενός παιδιού σε ένα συγκεκριμένο κανάλι και να το περιορίσει, επιδιώκει να του ανοίξει τον ορίζοντα και του βγάλει τη δημιουργικότητα που έχει, βοηθώντας το να φτιάξει κάτι πρωτότυπο».
Στην ερώτησή μας γιατί ο ίδιος αποφάσισε να “τρέξει” μια τέτοια πρωτοβουλία χωρίς κανένα οικονομικό όφελος, ο κ. Κιαγιάς απάντησε χωρίς δισταγμό: «Μου αρέσει και η δημιουργία και η διδασκαλία. Κι αυτό τα συνδυάζει και τα δύο».
ΜΕΤΟΥΣΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΕ ΠΡΑΞΗ
Δίπλα στον κ. Κιαγιά συναντήσαμε τον καθηγητή πληροφορικής στο 2ο Γενικό Λύκειο Γιάννη Σαραντόπουλο. Τον ρωτήσαμε τι είναι αυτό που κερδίζουν τα παιδιά από όλη αυτή τη διαδικασία: «Ξεφεύγουν από το πρόγραμμα που κάνουμε στο σχολείο ως Πληροφορική και το οποίο είναι δεσμευτικό με συνέπεια να μην μπορούμε να κάνουμε ελεύθερα κάποια πράγματα. Επίσης, λειτουργώντας με ελευθερία, τα παιδιά και ευχαριστιούνται και μπαίνουν σε μια δημιουργική διαδικασία».
Συνεχίζοντας τόνισε ότι η χαρά που παίρνουν τα παιδιά όταν κατασκευάζουν κάτι δικό τους είναι μεγάλη. Παράλληλα, όμως, παίρνουν ένα σημαντικό μάθημα που αφορά στο πώς η επιστημονική θεωρία που μαθαίνουν καθημερινά στο σχολείο μετουσιώνεται σε πράξη, σχολίασε ο κ. Σαραντόπουλος.
Στο ίδιο σημείο εστίασε κατά την κουβέντα μας και ο έτερος καθηγητής Πληροφορικής που συμμετέχει στη δράση Ανδρέας Μαρκαντωνάκης, ο οποίος διδάσκει στο 10 Δημοτικό Σχολείο Χανίων: «Το δυνατό στοιχείο σε αυτή τη δράση είναι ότι δίνουμε πολλά ερεθίσματα σε παιδιά ώστε να μπορέσουν να δουν την τεχνολογία έξω από το πλαίσιο του σχολείου, γιατί δυστυχώς το σχολείο μερικές φορές βάζει περιορισμούς που δεν είναι ό,τι καλύτερο για να αγαπήσουν τα παιδιά ένα μάθημα».
Ο κ. Μαρκαντωνάκης υπογράμμισε επίσης ότι μία από τις βασικές επιδιώξεις των εμπνευστών της δράσης ήταν «να κάνουμε τα παιδιά να μην βλέπουν τον υπολογιστή ως ένα απλό χρηστικό εργαλείο αλλά σαν ένα εργαλείο δημιουργίας».
«Εδώ συνδυάζουμε την πληροφορική με άλλα πράγματα, όπως τα ηλεκτρονικά, τη ρομποτική, τη τρισδιάστατη εκτύπωση κ.ά. Κάτι που δεν είναι εύκολο να γίνει στο πλαίσιο ενός μόνο μαθήματος ανεξάρτητα από τη βαθμίδα.
Συνεπώς, με το να συνδυάζουμε πολλά πράγματα δίνουμε πολλά ερεθίσματα στα παιδιά για να πειραματιστούν και να γίνουν οι ίδιοι δημιουργοί. Αυτό ήταν το αρχικό σκεπτικό μας, όπως είναι και το σκεπτικό στο εξωτερικό που αντίστοιχες δράσεις και συναντήσεις είναι πολύ διαδεδομένες είτε σε σχολεία, είτε σε δήμους, είτε σε βιβλιοθήκες, είτε οπουδήποτε αλλού. Βασικά όλο αυτό αποσκοπεί δηλαδή στο να κάνουμε τα παιδιά να δουν δημιουργικά την τεχνολογία και όχι να είναι απλοί χρήστες».
Ονειρεύονται να κατασκευάσουν ένα ρομπότ!
Το κλίμα που συναντήσαμε μέσα στην αίθουσα των υπολογιστών του 2ου Γυμνασίου την Πέμπτη που βρεθήκαμε εκεί δεν είχε τίποτα το πληκτικό. Την ώρα εκείνη τα παιδιά μοιρασμένα σε ομάδες ακολουθούσαν τις οδηγίες των καθηγητών και κατασκεύαζαν ένα μικρό κύκλωμα.
«Αυτό που με έφερε εδώ ήταν ότι ήθελα να αποκτήσω περισσότερες γνώσεις σε πράγματα που μου αρέσουν όπως τα ηλεκτρονικά, η ρομποτική και οι υπολογιστές», μας είπε ο μαθητής της Γ’ τάξης του 2ου Γυμνασίου Αντώνης Μηλαθιανάκης. Ο ίδιος εξομολογήθηκε ότι απώτερος στόχος και επιθυμία του είναι να φτιάξει μια μέρα ένα δικό του ρομπότ!
Και δεν ήταν ο μόνος. Ο Γιώργος Πρίφτης διανύει 36 ολόκληρα χιλιόμετρα κάθε Πέμπτη για να έρθει από το ΕΠΑΛ Κισάμου και το Καστέλι στην οδό Κοραή και στο 2ο Γυμνάσιο ώστε να συμμετέχει στο Schoolspace.
«Μου αρέσουν πολύ τα ηλεκτρονικά και η πληροφορική και ήθελα να μάθω περισσότερα», τόνισε, ενώ όταν τον ρωτήσαμε τι είναι αυτό που αισθάνεται ότι κερδίζει απάντησε: «Μαθαίνω πολλά. Μαθαίνω για αντιστάσεις, τρανζίστορ, ολοκληρωμένα κυκλώματα και πολλά άλλα». Τι θα ήθελε όμως ο ίδιος να κατασκευάσει; «Ενα ρομπότ ίσως!», σημείωσε, ενώ κάλεσε ανεπιφύλακτα όποια παιδιά ενδιαφέρονται να έρθουν σε ουσιαστική επαφή με τις σύγχρονες τεχνολογίες, να έρθουν στο Hackerspace του 2ου Γυμνασίου.
Λίγο πιο δίπλα καθόταν ο Σήφης Ματσαμάκης από το ΕΠΑΛ Ελευθερίου Βενιζέλου: «Εμένα με έφερε στις συναντήσεις η αγάπη μου για τη ρομποτική. Με τα ηλεκτρονικά μπορεί να φτιάξεις ένα απλό κύκλωμα και αν βρεις μια βασική αρχή, μετά μπορείς να την εξελίξεις μόνος σου. Φτιάχνεις ένα απλό κύκλωμα, βάζεις να κατευθύνεται από ένα πιο πολύπλοκο και στη συνέχεια με τη βοήθεια ενός φίλου ή ενός καθηγητή μπορείς να φτιάξεις απίθανα πράγματα!», σημείωσε ο Σήφης, ο οποίος αφιερώνει πολλές ώρες και μόνος του πειραματιζόμενος στις κατασκευές. «Ολα είναι μια εμπειρία, το σημαντικό όμως στις συναντήσεις είναι ότι έχεις κάποιον να μιλήσεις και να μοιραστείς το πάθος σου», ανέφερε κλείνοντας την κουβέντα μας.
Αμέσως μετά συναντήσαμε τον μαθητή της Β’ τάξης του 2ου Γυμνασίου Χανίων Μιχάλη Τριανταφίρ. «Εμένα με συναρπάζει η προχωρημένη τεχνολογία», μας εξομολογήθηκε, ενώ στην ερώτησή μας αν τελικά βρήκε αυτό που προσδοκούσε στις συναντήσεις, είπε: «Αρχικά νόμιζα ότι επειδή ήμαστε πολλά παιδιά δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε δουλειά. Τελικά όμως όλα είναι μια χαρά. Είναι σημαντικό ότι βρισκόμαστε μαζί παιδιά που αγαπάμε τα ίδια πράγματα. Εμένα με κάνει να νιώθω πιο άνετα, πιο ανοιχτός!», τόνισε, ενώ ως προς το τι επιθυμεί να φτιάξει μέσα από τις συναντήσεις χωρίς αμφιβολία έβαλε τον πήχη ψηλά απαντώντας «ένα αμάξι»!
Λίγο πριν φύγουμε δεν θα μπορούσαμε να μην μιλήσουμε και με τα δύο -μοναδικά- κορίτσια που συμμετέχουν στο μαθητικό Hackerspace. Την Αντζελα Σγουρού, μαθήτρια της Γ’ τάξης του 2ου Γυμνασίου Χανίων, την έφερε στις συναντήσεις η αγάπη της για τους υπολογιστές, το ενδιαφέρον που της προξένησε η παρουσίαση της πρωτοβουλίας που έκαναν στο σχολείο της οι καθηγητές που διδάσκουν, αλλά και η παρέα της καθώς μαζί με τη φίλη της Μαρία αποφάσισαν να μην χάσουν την ευκαιρία. Τη ρωτήσαμε τι θα κρατήσει από όλη αυτή την εμπειρία αλλά και τι θα ήθελε η ίδια να κατασκευάσει στο πλαίσιο της δράσης: «Αυτό που θα κρατήσω είναι οι γνώσεις πάνω σε συγκεκριμένα πράγματα αλλά και το ευχάριστο κλίμα που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα του σχολείου. Επίσης, νομίζω ότι οι καθηγητές εδώ είναι πιο ανοιχτοί, ενώ στο σχολείο τα πράγματα είναι πιο πιεσμένα».
Η φίλη της και συμμαθήτριά της στο 2ο Γυμνάσιο Μαρία Πετράκη που καθόταν δίπλα συμπλήρωσε: «Είναι ωραία αυτά που κάνουμε. Οι καθηγητές είναι καλοί και κυρίως είναι ωραίο που όλο αυτό γίνεται με πειράματα και πρακτικές εφαρμογές. Προσωπικά αισθάνομαι ότι είναι πιο δημιουργικά από ό,τι στο σχολείο που κάνουμε τα μαθήματα θεωρητικά».Πρωτοποριακή δράση
Είναι αξιοσημείωτο ότι στις συναντήσεις του Schoolspace τις Πέμπτες έρχονται μαθητές ακόμα και από το Καστέλι. Κάτι που δείχνει το αληθινό ενδιαφέρον των παιδιών για μια δράση που ξεφεύγει από τα σχολικά δεδομένα.
«Νομίζω ότι οι συναντήσεις αυτές έχουν μια ουσιαστική παιδαγωγική διάσταση που θεωρώ ότι είναι πρωτοποριακή σε όλα τα επίπεδα», σχολίασε ο διευθυντής του 2ου Γυμνασίου Αντώνης Αθανασάκης. «Οι μαθητές είναι ενθουσιασμένοι. Στην αρχή μπορεί να τους έφερε η περιέργεια, ενώ αρκετά παιδιά ήρθαν μετά τις παρουσιάσεις του προγράμματος που έκαναν οι συνάδελφοι καθηγητές στο σχολείο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το θέμα για τα παιδιά είναι να έρθουν μια φορά. Οταν γίνει αυτό μετά γίνονται φαν», επεσήμανε, ενώ τόνισε ότι οι συναντήσεις του Hackerspace είναι ανοιχτές για οποιοδήποτε παιδί από 13 έως 18 ετών αγαπάει τα ηλεκτρονικά και τη ρομποτική.
Την πρωτοβουλία που έχει ξεκινήσει τις τελευταίες εβδομάδες αγκάλιασε από την αρχή ο σχολικός σύμβουλος Πληροφορικής δυτικής Κρήτης Γιώργος Γώγουλος ο οποίος υπογράμμισε τον εθελοντικό χαρακτήρα των εκπαιδευτικών συναντήσεων.
«Είναι μία διαδικασία που ξεκίνησε πειραματικά και έχει σημαντική επιτυχία γιατί μέσα από τη συστηματική και εμπνευσμένη καθοδήγηση των καθηγητών, οι μαθητές μετατρέπονται σε μικρούς δημιουργούς», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Γώγουλος.
