Κύριε διευθυντά,
στο φύλλο της έγκριτης εφημερίδας σας της Τρίτης 26 Ιουνίου 2018 δημοσιεύτηκε ένα κείμενο με τίτλο «Σκυλοκατοφιλιά εξοστράκισε τον αθρωπισμό;», του οποίου ο συντάκτης κρυμμένος πίσω από μια βολική ανωνυμία και με το ψευδώνυμο “Το γεροντάκι” σχολιάζει από τη δική του οπτική γωνία τις παλαιότερες και τις σύγχρονες σχέσεις των ανθρώπων με τα ζώα. Δεδομένου τού ότι τα γραπτά μένουν εις το διηνεκές και ο ιστορικός του μέλλοντος, που θα επιχειρήσει ν’ αποτυπώσει την κοινωνική Ιστορία της εποχής μας, θα καταφύγει και στο αρχειακό υλικό των εφημερίδων, αναγκάζομαι ν’ απαντήσω (ομολογουμένως με αρκετή δυσφορία) στο συγκεκριμένο δημοσίευμα.
Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Η έννοια ανθρωπισμός (στην ηθική και όχι στη φιλοσοφική της διάσταση) σημαίνει συμπόνοια και ευσπλαγχνία προς κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη γη με κύριο άξονα την αγάπη προς ανθρώπους και ζώα αδιακρίτως. Οι σχέσεις του είδους των θηλαστικών ζώων, τα οποία ονομάζονται άνθρωποι, με τα υπόλοιπα είδη του ζωικού βασιλείου ξεκινούν από τα βάθη της προϊστορίας και υπήρξαν άλλοτε αρμονικές και άλλοτε διαταραγμένες, όπως άλλωστε και οι σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους.
Η αποικιοκρατία στην Αμερική εξαφάνισε τους βίσωνες και η λαθροθηρία στην Αφρική, λίγο έλειψε ν’ αφανίσει τους ελέφαντες και τα αιλουροειδή, ενώ διαχρονικά οι ματαιόδοξες κυρίες του ευγενούς ανθρωπίνου είδους φορούν τις γούνες ποικίλων άλλων ταλαίπωρων ζώων.
Αυτό είναι ανθρωπισμός; Η αλαζονεία του ανθρώπου, που θεωρεί ότι είναι καλύτερο να εξουσιάζει, να καταδυναστεύει και να εξολοθρεύει τα άλλα έμβια όντα του πλανήτη μας, από το να συνυπάρχει με αυτά σε αρμονία μη διαταράσσοντας την τροφική αλυσσίδα και τα οικοσυστήματα είναι ανθρωπισμός;
Το ανθρώπινο συμφέρον δεν είναι μόνον το ατομικό, το οποίο φαίνεται να είναι το μόνο που γνωρίζει και υπερασπίζεται το “γεροντάκι”.
Υπάρχει και το συμφέρον της ανθρωπότητας για αδιατάρακτη ισορροπία των ειδών και συνέχιση της τάξης στη φύση προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει ζωή. Στην Ελλάδα, παλιότερα, οι άνθρωποι έσφαζαν ένα γουρούνι μια φορά τον χρόνο, κάθε Χριστούγεννα, και περνούσανε μέχρι το Πάσχα και δεν προσκαλούσαν -όπως σήμερα- σε γάμους και βαπτίσεις δύο χιλιάδες άτομα δολοφονώντας άπειρα ζώα, αποκλειστικά και μόνον για επίδειξη πλούτου, των οποίων τα πτώματα πετιούνται κομματιασμένα και ψημένα στο καλάθι των αχρήστων.
Ωστόσο, στη ζωή τα πράγματα δεν είναι άσπρο-μαύρο και το «κάθε πέρυσι και καλύτερα» είναι πολύ σχετικό, αφού για παράδειγμα “πέρυσι” ο γυναικείος πληθυσμός δεν είχε δικαίωμα λόγου και ψήφου ούτε είχαν εφευρεθεί τόσα εργαλεία και φάρμακα, που έσωσαν το ανθρώπινο είδος (και όχι μόνον) από θανατηφόρες ασθένειες.
Το ζήτημα της εγκληματικής συμπεριφοράς προς τα ζώα είναι πολύ σοβαρό.
Οταν σε μία ευνομούμενη Πολιτεία ψηφίζεται ένας νόμος για την προστασία τους, αυτό σημαίνει ότι επείγουσα κοινωνική ανάγκη επέβαλε τη σύνταξη και την εφαρμογή του.
Προφανώς, λοιπόν, ο Ελληνας νομοθέτης με την ψήφιση μιας σειράς νόμων τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να προφυλάξει τα ταλαίπωρα ζώα από την κακοποίηση, την εγκατάλειψη ή τον αποδεκατισμό και ν’ αποτρέψει την εγκληματική φύση κάποιων ανθρώπων από το να σηκώσει κεφάλι και να συμπεριφερθεί ανάλογα.
Γιατί να ενδιαφερθεί ο νομοθέτης για «τσοι κάτες και τσοι σκύλους» που μαγαρίζουν τα τραπεζοκαθίσματα των “πεντακάθαρων” ανθρώπων;
Μα γιατί το ζητούμενο είναι η προστασία της ζωής και της ποιότητάς της για όλα τα μέλη της κοινωνίας και σαν τέτοια εννοούνται και οι συγκάτοικοι και συνοδοιπόροι μας στη γη, που ανήκουν σε άλλο είδος από το δικό μας και δεν έχουν φωνή να διεκδικήσουν το δίκιο τους.
Τα θηλαστικά ζώα (σκύλοι, γάτες, γουρούνια, κατσίκες κλπ) έχουν νοημοσύνη κι αν δεν μπορούν να διαβάσουν και να γράψουν, να οδηγήσουν αυτοκίνητο ή να κρατήσουν όπλο, όμως έχουν άλλες δεξιότητες που δεν έχει ο άνθρωπος, π.χ. καλύτερη όραση, όσφρηση, ακοή ή ταχύτητα και το σπουδαιότερο, έχουν αισθήματα προεξάρχοντος εκείνου της ευγνωμοσύνης, που ο άνθρωπος πλειστάκις δεν διαθέτει.
Και ναι, μπορούμε να κάνουμε συντροφιά με τα ζώα άσχετα από το πολιτιστικό και πνευματικό επίπεδο του κάθε ενός από εμάς. Και πολλές φορές δεν έχουν εκείνα ανάγκη εμάς αλλά εμείς εκείνα, επειδή, όπως ξέρετε, τα ζώα δεν σε κρίνουν με βάση το αν είσαι χοντρός ή άσχημος, φτωχός ή αμόρφωτος, καλοντυμένος ή μη. Τα ζώα σε δέχονται όπως είσαι και σ’ αγαπούν όπως είσαι…
Και πάμπολλοι από εμάς, με πλήρη ανιδιοτέλεια και προσωπικές θυσίες υποκαθιστούμε το έργο της Πολιτείας και ιδιαίτερα του Δήμου, ο οποίος έχει υποχρέωση να διατηρεί μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό για την περισσυλογή και την περίθαλψη των αδέσποτων ζώων και να μεριμνά για τον έλεγχο του αριθμού τους στειρώνοντας ένα μέρος τους και όχι δολοφονώντας τα, όπως προτείνει ευθέως το “γεροντάκι”.
Οσο για δικαστές και δικηγόρους, βουλευτές και υπουργούς, που ανατράφηκαν από “γεροντάκια” σαν τον συντάκτη του εν λόγω κειμένου, θα τον παραπέμψω στη λαϊκή ρήση «Από ρόδο βγαίνει αγκάθι κι απ’ αγκάθι βγαίνει ρόδο».
Από πότε όλοι αυτοί αποτελούν πρότυπο καλών πολιτών και ανθρώπων;
Aνάμεσά τους υπάρχουν καλοί και κακοί, όπως σε όλα τα επαγγέλματα και τα κοινωνικά στρώματα κι αν είχαν πατεράδες που έριχναν φόλες στα χωριά που μεγάλωσαν, όταν «επρεμαζωνούντανε» τ’ αδέσποτα, τότε… χαράς ευαγγέλια!
Είχαν ωραίο πρότυπο στη ζωή, γι’ αυτό σήμερα τραβάμε ό,τι τραβάμε…
Ωστόσο, υπάρχει και κάτι με το οποίο θα συμφωνήσω απόλυτα. Πρόκειται για την κατηγορία των δήθεν ζωοφίλων, των μικροαστών εκείνων μοδάτων συμπολιτών μας, που υιοθετούν ένα ζώο νομίζοντας ότι είναι μια άψυχη κούκλα-παιχνίδι για τα παιδιά τους κι όταν δουν ότι «είναι βαριά η καλογερική» το πετάνε χωρίς τύψεις στο πουθενά, εγκαταλείποντάς το στην αγκαλιά του Θανάτου.
Κι ακόμη, για εκείνη την κατηγορία των ανεύθυνων και ασυνείδητων δήθεν ζωοφίλων, που αφήνουν τα ζώα τους να “γαμπρίζουν” και να κοπρίζουν ελεύθερα αδιαφορώντας για τις ανεξέλεγκτες γεννήσεις και για τη δημόσια υγεία. Αυτοί, όμως, δεν είναι ούτε ζωόφιλοι ούτε ανθρωπιστές και προφανώς είναι καταδικαστέοι.
Οσο για τον Θεό, τον οποίο επικαλείται το “γεροντάκι”, καλύτερα να τον αφήσει στη μακαριότητά Του, γιατί στο όνομά Του έχουν γίνει τα μεγαλύτερα εγκλήματα, όπως τότε που οι καλοί Χριστιανοί στη μεσαιωνική Ευρώπη δολοφόνησαν αμέτρητες γάτες θεωρώντας τες εν πλήρει δεισιδαιμονία “όργανα του Σατανά”, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιαστούν ανεξέλεγκτα τα ποντίκια και να αποδημήσει εις Κύριον η μισή Ευρώπη λόγω της πανούκλας (Βουβωνική πανώλις).
Ο Θεός είναι αγάπη, δεν είναι μίσος. Και η ουσία της αγάπης, όπως προείπαμε, είναι η συμπόνοια και η ευσπλαγχνία. Οπότε, «αλλού τη ρίξε», όπως θα έλεγαν οι αυθεντικοί παλιοί συντοπίτες σας σε γνήσια κρητική διάλεκτο…
Πραγματικά επικίνδυνος είναι εκείνος που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, πολύ δε περισσότερο όταν πιάνει τον κονδυλοφόρο για να γράψει και να βάλει μπουρλότο σε κατακτήσεις, που έχουν γίνει από την Πολιτεία και τον ελληνικό λαό και σε προσπάθειες κοινωνικά ευαίσθητων ανθρώπων, για να εξαλειφθεί η σκληρότητα και η βαρβαρότητα προς τους αδυνάτους ασχέτως τού σε ποιο είδος του ζωικού βασιλείου ανήκουν.
Ο σεβασμός στη φύση, το «παν μέτρον άριστον», η καλή προαίρεση, ο εθελοντισμός και η αφιλοκέρδεια είναι κάποιες παράμετροι που θα συνιστούσα στο ανώνυμο “γεροντάκι” να επανεξετάσει χωρίς προκατάληψη.
Υστερόγραφο: Μια που το “γεροντάκι” παρέλειψε να προσθέσει στις λεξιλογικές σημειώσεις του την έννοια της κρητικής λέξης “μαρταρεύω”, σημειώνω προς πληροφόρηση των αναγνωστών σας ότι σημαίνει το μαρτύριο, στο οποίο υπέβαλαν (και υποβάλουν μέχρι σήμερα στην ελληνική επαρχία και σε διάφορες άλλες χώρες της Ασίας και της Αφρικής) τα ιπποειδή και τα μηρυκαστικά οικόσιτα ζώα οι χωριάτες και το οποίο συνίσταται στο δέσιμο του κεφαλιού με το πόδι ή του ενός μπροστινού ποδιού με το ένα πίσω πόδι, προκειμένου να μην κινούνται ελεύθερα τα ζώα για «να μην κάνουν ζημιές».
Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας αυτή η πρακτική ονομάζεται “παστούρωμα” και η ποινικοποίησή της διατυμπανίζεται καθημερινά σε ενημερωτικά μηνύματα Ζωοφιλικών Οργανώσεων, τα οποία προβάλλονται από κρατικά και ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Κατιλένα Π. Σταθάκου
Νομικός – Ιστορικός
