349 νόμιμες υιοθεσίες στην Κρήτη

» Γραφειοκρατικά εμπόδια για όσους θέλουν να γίνουν ανάδοχοι γονείς

» Παράθυρα παρανομίας από το θεσμικό πλαίσιο

Πολλά παιδιά, των οποίων οι γονείς για διάφορους λόγους τα έχουν εγκαταλείψει, περιμένουν μια οικογένεια να τα αγκαλιάσει και εκατοντάδες ζευγάρια στη χώρα μας προσπαθούν να αποκτήσουν ένα παιδί μέσω της κρατικής υιοθεσίας περνώντας την ψυχοφθόρα διαδικασία της χρόνιας αναμονής.
Προκειμένου να παρακάμψουν το κράτος, που επί πολλά χρόνια δεν έχει κάνει καμία ενέργεια για να κάνει πιο ευέλικτη τη διαδικασία, πολλά ζευγάρια επιλέγουν τον δρόμο της ιδιωτικής υιοθεσίας, η οποία είναι νόμιμη στην Ελλάδα, ωστόσο, το θεσμικό πλαίσιο αφήνει “παράθυρα” για υιοθεσίες με “μεσολαβητές” οι οποίοι αμείβονται, κάτι που απαγορεύεται ή ακόμα και για κυκλώματα που εκμεταλλεύονται εγκύους, αλλά και την αγωνία πολλών ζευγαριών.
Αλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που υιοθετούνται μέσω του ιδιωτικού τρόπου προέρχονται από τη Βουλγαρία.

ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ
Για να αποκτήσει ένα ζευγάρι παιδί μέσω μιας επίσημης διαδικασίας για υιοθεσία έχει τρεις επιλογές: την κρατική υιοθεσία, τη διακρατική και την ιδιωτική.
Η διαδικασία της κρατικής υιοθεσίας είναι και η πλέον γραφειοκρατική και χρονοβόρα, αφού το ζευγάρι μπορεί να περιμένει μέχρι και έξι χρόνια για να υιοθετήσει κάποιο παιδάκι.
Πρόκειται για παιδιά που φιλοξενούνται σε ιδρύματα, όπως το ΜΗΤΕΡΑ και οι υποψήφιοι γονείς υποβάλλονται σε εξαντλητικούς ελέγχους, ψυχιατρικούς, οικονομικούς και άλλους μέχρι να καταφέρουν να αποκτήσουν το δικό τους παιδί.
Στη διακρατική υιοθεσία υπάρχουν πολλές ομοιότητες με την κρατική υιοθεσία και διαρκεί επίσης πολλά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί. Στην περίπτωση αυτή το παιδί που πρόκειται να υιοθετηθεί προέρχεται από χώρα του εξωτερικού και υπάρχει διακρατική συνεργασία των αρμοδίων δημοσίων φορέων των δύο χωρών.
Η ιδιωτική υιοθεσία είναι η μέθοδος που επιλέγουν πια πολλά ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν παιδί, αφού διαρκεί πολύ λιγότερο η διαδικασία και συνήθως το παιδί που αποκτούν είναι βρέφος, κάτι που τα περισσότερα ζευγάρια επιθυμούν.
Στην ιδιωτική υιοθεσία η βιολογική μητέρα του παιδιού που είτε είναι πολύ μικρό είτε ακόμα το κυοφορεί, που είναι το πιο σύνηθες, αποφασίζει να δώσει το παιδί της σε συγκεκριμένο άτομο και τη διαδικασία υλοποιούν δικηγόροι.
Η ιδιωτική υιοθεσία γίνεται χωρίς τη διαµεσολάβηση ιδρύµατος ή κάποιας κοινωνικής υπηρεσίας, με απευθείας επαφή των ενδιαφερομένων. Σε αυτήν την περίπτωση, διαμεσολαβητής μεταξύ των φυσικών και θετών γονέων είναι τρίτα άτομα, εκτός αν υπάρχει ήδη γνωριμία μεταξύ των δύο πλευρών. Ο νόμος απαγορεύει να ζητηθεί και να ληφθεί οποιοδήποτε ποσό από τους φυσικούς γονείς ή τους τυχόν µεσολαβητές (δικηγόρους, γυναικολόγους κ.λπ.) ως όρος για την ολοκλήρωση της υιοθεσίας.
Η θετή μητέρα μπορεί να πάρει στο σπίτι της το παιδί μόλις γεννηθεί ή αν έχει ήδη γεννηθεί, μόλις το αποφασίσει η βιολογική του μητέρα. Η πρόθεση της υιοθεσίας δηλώνεται στην Κοινωνική Υπηρεσία της κάθε Περιφερειακής Ενότητας. Βάσει της ελληνικής νομοθεσίας, τότε ξεκινά η έρευνα για τους θετούς γονείς, η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε 6 μήνες. Ελέγχονται τα ζευγάρια σε ψυχολογικό και οικονομικό επίπεδο, ελέγχεται το σπίτι που θα μείνει το παιδί, όπως και το οικογενειακό περιβάλλον του ζευγαριού.
Μέσα στο διάστημα των έξι μηνών γίνεται δικαστήριο κεκλεισμένων των θυρών το οποίο βάζει την επίσημη “σφραγίδα” της υιοθεσίας εφόσον είναι θετική η γνωμοδότηση της Κοινωνικής Υπηρεσίας. Αν είναι αρνητική, τότε το παιδί πρέπει να αποχωριστεί τη θετή του οικογένεια.
Η θετή οικογένεια δηλαδή φιλοξενεί το παιδάκι μέχρι να γίνει η δίκη η οποία γίνεται παρουσία της βιολογικής μητέρας και των θετών γονέων ή εκπροσώπων τους.
Σε αντίθεση επομένως με την κρατική υιοθεσία, που η έρευνα στους υποψήφιους γονείς σχετικά με το αν πληρούν τα κριτήρια προηγείται, στην ιδιωτική πρώτα οι θετοί γονείς φιλοξενούν το παιδί στο σπίτι τους και μετά γίνεται η έρευνα.
Βέβαια η διαδικασία αυτή σύμφωνα με δικηγορικούς κύκλους αφήνει περιθώρια για παρανομίες, ακόμη και για εμπόριο βρεφών, εφόσον δεν διασφαλίζεται απολύτως η νομιμότητά της.
Πώς μπορεί ένα ζευγάρι να μάθει ότι κάποια μητέρα θέλει να δώσει το παιδί της για υιοθεσία; Οι Κοινωνικές Υπηρεσίες δεν παρέχουν τέτοια μεσολάβηση, άρα επαφίεται στην καλή τύχη του ζευγαριού να το μάθει από κάποιον συγγενή, φίλο ή κάποιο γνωστό του γιατρό ή δικηγόρο και να προχωρήσει στη διαδικασία.
Ωστόσο, τίποτα δεν αποκλείει ότι εμπλέκονται μεσολαβητές οι οποίοι αμείβονται είτε αμείβεται η βιολογική μητέρα, αν και από τον νόμο απαγορεύεται ρητά η δωροληψία για την απόκτηση ενός παιδιού, ανάμεσα σε βιολογική και θετή οικογένεια.
Βάσει της νομοθεσίας η πράξη μπορεί να χαρακτηριστεί παράνομη μόνο εάν οι πρωταγωνιστές της δοσοληψίας συλληφθούν επ’ αυτοφώρω τη στιγμή που ο “διαμεσολαβητής” παίρνει τα χρήματα για να παραδώσει το παιδί.
Δεν είναι λίγες οι φορές όμως που έχουν δημοσιοποιηθεί περιπτώσεις εμπορίας παιδιών, αφού ζευγάρια που επιθυμούν πολύ ένα παιδί και έχουν εξαντληθεί ψυχολογικά και οικονομικά με αλλεπάλληλες εξωσωματικές επί πολλά χρόνια, μπορεί να γίνουν έρμαιο στα χέρια των επιτήδειων και να πληρώσουν μεγάλα ποσά για να καταφέρουν να κρατήσουν στην αγκαλιά τους ένα παιδί.
Επίσημα καταγεγραμμένα στοιχεία δεν υπάρχουν σε επίπεδο Κρήτης, εκτός από τα όσα κατά καιρούς μπορεί να έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Αυτό που επισημαίνουν δικηγόροι είναι πως η διαδικασία της νόμιμης κρατικής υιοθεσίας πρέπει να αλλάξει, να μην είναι τόσο χρονοβόρα και να αναγκάζονται τα ζευγάρια να επιλέγουν άλλες οδούς.

ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ
Δεκάδες είναι τα ζευγάρια και στην Κρήτη που προσπαθούν επί πολλά χρόνια να αποκτήσουν παιδί, δεν τα καταφέρνουν και αποφασίζουν να ακολουθήσουν την επιλογή της υιοθεσίας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από τις αρμόδιες Υπηρεσίες, από το 2000 μέχρι σήμερα στην Κρήτη έχουν γίνει 349 νόμιμες υιοθεσίες. Οι 38 από αυτές αφορούν ζευγάρια στο Ρέθυμνο, οι 212 στο Ηράκλειο, οι 52 στον Νομό Λασιθίου και οι 47 στα Χανιά.
Κατά μέσο όρο στο Ρέθυμνο γίνονται 3 υιοθεσίες τον χρόνο, κάποιες από αυτές είναι ιδιωτικές, άλλες κρατικές, ενώ δεν ασχολείται με διακρατικές υπηρεσίες η Κοινωνική Υπηρεσία της Π.Ε. Ρεθύμνου. Υπάρχουν επίσης και συγγενικές υιοθεσίες, δηλαδή αν κάποιο παιδί χάσει τους γονείς του σε ατύχημα, τότε κάποιος συγγενής αποφασίζει να το υιοθετήσει.
«Στόχος μας πάντα είναι το συμφέρον του παιδιού, εάν δηλαδή το περιβάλλον που θα το δεχτεί είναι κατάλληλο, γι’ αυτό είτε πρόκειται για αίτημα που έχει γίνει σε ίδρυμα για κρατική υιοθεσία είτε πρόκειται για ιδιωτική υιοθεσία, έχουμε ευθύνη να διερευνήσουμε πλήρως αν το περιβάλλον που θα τοποθετηθεί το παιδί είναι κατάλληλο», τόνισε η προϊσταμένη του Τμήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Π.Ε. Ρεθύμνου κα Πόπη Κλάδου.
Η ίδια υπογραμμίζει ότι πράγματι είναι πολύ χρονοβόρα η διαδικασία της κρατικής υιοθεσίας και γι’ αυτό πολλά ζευγάρια στρέφονται στην ιδιωτική.
Η κα Κλάδου όμως εφιστά την προσοχή στα ζευγάρια, δεδομένου ότι ενδεχομένως κάποιοι να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την επιθυμία τους αυτή.
Τέλος, ερωτηθείσα η κα Κλάδου σχετικά με το αν θα βοηθούσε στη γρηγορότερη εξέλιξη της διαδικασίας της κρατικής υιοθεσίας η πρόσληψη επιπλέον προσωπικού στις Υπηρεσίες, σημείωσε πως θα ήταν πολύ σημαντικό να ήταν στελεχωμένες οι αρμόδιες δημόσιες Υπηρεσίες με το απαραίτητο προσωπικό, διότι μπορεί στο Ρέθυμνο να είναι λίγες αριθμητικά οι υιοθεσίες κάθε χρόνο, λόγω και του πληθυσμού του, αλλά σε άλλες πόλεις οι αιτήσεις είναι πολύ περισσότερες και οι καθυστέρηση μεγάλη.

ΧΑΡΑ ΒΗΛΑΡΑ