Ο άνθρωπος που έμαθε τα playmobil να σκέφτονται…

1 από 8

Playmobil· μία μικρή πλαστική φιγούρα, με αποσπώμενα κομμάτια, ένα παιχνίδι 7,5 περίπου εκατοστών ικανό να πρωταγωνιστήσει σε άπειρα σενάρια της φαντασίας ενός μικρού παιδιού. Ακριβώς δηλαδή, όπως το οραματίστηκε ο “πατέρας των playmobil” Χανς Μπεκ. Και αν διαβάζοντας αυτές τις γραμμές θυμάστε ότι ξεκουμπώνοντας τα μαλλιά της φιγούρας βλέπατε ένα άδειο κεφάλι, τα “Χ.Ν.” βρήκαν τον άνθρωπο που έβαλε… μυαλό στα playmobil ενσωματώνοντάς τα στην ελληνική -και όχι μόνον- πραγματικότητα.
Ο λόγος για τον Νίκο Παπαδόπουλο, που σήμερα βρίσκει απέναντί του την πολυεθνική εταιρεία, η οποία έχει τα δικαιώματα των παιχνιδιών και τον εγκαλεί για τις μοναδικές του δημιουργίες.  Φυσικός και διδάκτωρ Αστρονομίας, ο Νίκος και η περιπέτειά του, έγιναν γνωστοί μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, και κυρίως το Facebook, που διατηρούσε μέχρι πρόσφατα τη σελίδα “Playmobolism” με χιλιάδες θαυμαστές. Εκεί ανέβαζε φωτογραφίες με τις φιγούρες του να πρωταγωνιστούν σε σενάρια της καθημερινότητάς μας. Playmobil να προβληματίζονται, να διαδηλώνουν, να περνούν το δικό τους κοινωνικό μήνυμα.
Και ξαφνικά, η πολυεθνική εταιρεία παραγωγής του δημοφιλούς παιχνιδιού του “εξαφανίζει” τη σελίδα, εγκαλώντας τον ότι χρησιμοποιούσε τη λέξη “Playmobil” στ’ όνομα της σελίδας «δημιουργώντας λανθασμένη εντύπωση ότι πρόκειται για εγκεκριμένες φωτογραφίες της Playmobil». Επιπλέον, ότι «το περιεχόμενο των φωτογραφιών ήταν καθαρά πολιτικού χαρακτήρα» και αντίθετο στις οδηγίες τους για την τροποποίηση των φιγούρων (customizing guidelines).
Περιγράφοντας την περιπέτειά του μέσα απ’ το ιστολόγιό του (http://plasticobil. blogspot.gr/), ο Νίκος εξηγεί ότι δεν παραβίασε τους όρους περί τροποποίησης, αφού χρησιμοποιούσε φιγούρες που κυκλοφορούν στο εμπόριο, ενώ άλλαξε και το όνομα της σελίδας του σε Plasticobilism. Δημιούργησε μία νέα, ευελπιστώντας ότι η εταιρεία θα του επιτρέψει να επανέλθει η παλιά σελίδα με νέο όνομα. Οπως περιγράφει ο ίδιος στη σελίδα του, «μου ζητούν ή να κλείσω τη σελίδα μόνος μου ή να αφαιρέσω τις φωτογραφίες με πολιτικό περιεχόμενο και να μην ξαναποστάρω τέτοιου περιεχομένου εικόνες, αλλιώς θα με ξανακλείσουν οι ίδιοι, με τη διωρία να είναι μέχρι σήμερα 10 Απριλίου. Τα ίδια, βεβαίως, ισχύουν και για το blog μου (http://plasticobilism. blogspot.gr), όπως και για το προηγούμενο blog (http://plasticobil.blogspot.gr) που έχω ήδη μετονομάσει και προς το παρόν περιέχει όλες τις φωτογραφίες που έχω δημιουργήσει μέχρι και το κλείσιμο της σελίδας Playmobilism».
Εκτοτε, βρίσκεται σε μία διαρκής “διαπραγμάτευση” με τη γερμανική εταιρεία και διαπίστωσε έκπληκτος ότι για… χατήρι του μπήκαν τροποποιημένοι όροι στην ελληνική ιστοσελίδα της playmobil! Με λίγα λόγια, σύμφωνα με όσα φαίνονται και από την αναλυτική έρευνα που παρουσιάζει ο Νίκος στο ιστολόγιό του, στην ελληνική ιστοσελίδα της playmobil εμφανίστηκε ξαφνικά η εξής οδηγία: «Η εταιρεία geobra Brandstätter GmbH & Co. KG, κατασκευαστής των PLAYMOBIL, έχει ορίσει τις κατευθυντήριες γραμμές, όσον αφορά τις φιγούρες και τα εξαρτήματα PLAYMOBIL, ώστε να πληρούν την υπεύθυνη δέσμευσή μας στην πνευματική κληρονομιά του Hans Beck καθώς και την ασφάλεια των παιδιών. Θα κινηθούμε εναντίον κάθε τροποποίησης της φιγούρας PLAYMOBIL που κοινοποιείται δημόσια, αν περιέχει κάτι από τα ακόλουθα:
• Οποιαδήποτε φυλετική διάκριση.
• Περιεχόμενο που χρησιμοποιείται για πολιτικές δηλώσεις.
• Περιεχόμενο ακατάλληλο για παιδιά.
• Εξτρεμιστικό περιεχόμενο κάθε είδους.
• Επιθετικό περιεχόμενο και αντίστοιχο περιεχόμενο που σχετίζεται με πόλεμο και βία.
• Περιεχόμενο και μορφές που βλάπτουν τα παιδιά».
Σύμφωνα με τον Νίκο «η ελληνική Playmobil μπήκε και ΠΡΟΣΘΕΣΕ τις συγκεκριμένες οδηγίες (που τους πλασάρει ως νόμους!) ΜΟΝΟ στην Ελλάδα και μόνο και μόνο για να κατεβάσει το blog μου, τη σελίδα μου και να με φιμώσει. Είτε επειδή έχω ενοχλήσει κάποιους στην Ελλάδα είτε επειδή έχω εκνευρίσει τη “μαμά” Γερμανία».
Διαβάζοντας τα παραπάνω στη σελίδα του, τον αναζητήσαμε και μιλήσαμε μαζί του για την εμπειρία αυτή, αλλά και για την ενασχόλησή του με αυτό το εντυπωσιακό και ξεχωριστό χόμπι.

«Οι φιγούρες μου είναι στρατευμένες στη σάτιρα»

• Ξαφνικά το αγαπημένο σου παιχνίδι/ χόμπι εμφανίζεται με τη μορφή μίας πολυεθνικής εταιρείας που σε απειλεί με κυρώσεις. Πώς αισθάνθηκες;
Καταρχήν, αυτό το απαίσιο αίσθημα να σου βουλώνουν το στόμα και να μην μπορείς να εκφραστείς. Αισθάνθηκα πολλά πράγματα και όλα αρνητικά σε σχέση με την εταιρεία που παράγει το playmobil. Αλλά δεν μίσησα το playmobil. Εχω αγαπήσει τόσο πολύ να δουλεύω τον τελευταίο χρόνο μ’ αυτά τα μικρά, πλαστικά ανθρωπάκια, που έχουν κλέψει ένα μέρος της καρδιάς μου.

Το γκλομπ που κρατά το playmobil, τι ακριβώς θα το κάνει ένα παιδάκι; Φαντάζομαι ότι θα το χρησιμοποιήσει για να “χτυπήσει” κάποια άλλα playmobil. Αν λοιπόν εγώ βγάλω μία φωτογραφία που ένας αστυνόμος playmobil χτυπά με το γκλομπ του κάποιο άλλο playmobil, εγώ είμαι αυτός που δημιουργεί το πρόβλημα ή αυτοί που έδωσαν τα μέσα στο παιδί μου; Είναι τουλάχιστον υποκριτικό κάτι τέτοιο.

• H εταιρεία σου ζητά να αφαιρέσεις τις δημιουργίες με “πολιτικό περιεχόμενο”. Εσύ τι μήνυμα πιστεύεις ότι περνάς με αυτά που μοιράζεσαι μαζί μας στο διαδίκτυο; Είναι “στρατευμένοι” οι ήρωές σου;
Είναι “στρατευμένοι” στη σάτιρα, στην απόδοση της πραγματικότητας, όπως αυτή είναι και είναι “στρατευμένοι” απέναντι στην εξουσία, ειδικά όταν αυτή ασκείται τόσο λάθος. Για μένα είναι τρόπος έκφρασης, ψυχοθεραπεία, κραυγή αγωνίας, είναι πολλά. Αλλά αν πρέπει να τα βάλω σε ένα γενικότερο πλαίσιο, θα έλεγα ότι αυτό λέγεται: “Σήκω και άλλαξε αυτό, που σ’ έκανε τόσο καιρό να μην σηκώνεσαι”.

•Από την έρευνα που έκανες εσύ ο ίδιος φαίνεται ότι τροποποιήθηκαν οι όροι της εταιρείας ειδικά για την Ελλάδα, ώστε να κλείσουν τη σελίδα σου. Γιατί μία ολόκληρη πολυεθνική να ασχοληθεί με εσένα; Πάει κάπου το μυαλό σου;
Οπως με ενημέρωσε και μου απέδειξε η γερμανική εταιρεία, αυτό ευτυχώς δεν συνέβη. Οι οδηγίες αυτές έχουν εκδοθεί από την εταιρεία το 2012, αλλά στο ελληνικό site δεν προστέθηκαν παρά δύο μήνες πριν (πότε ακριβώς δεν ξέρω, αλλά τον Ιανουάριο του 2014 δεν υπήρχαν) και φυσικά δεν υπήρχαν τον Αύγουστο το 2013 που ξεκίνησα το blog μου. Ομως δεν αιτιολόγησαν, γιατί ενώ ισχύουν σε όλο τον κόσμο, όπως λένε, δεν κυνήγησαν ποτέ άλλες σελίδες με επίσης πολιτικό περιεχόμενο και πολύ πιο μαζική αποδοχή (χωρίς φυσικά να εννοώ ότι πρέπει να κυνηγήσουν και αυτές!) αλλά στράφηκαν εναντίον μου ακόμη και όταν έφτιαξα νέα σελίδα με νέο όνομα που δεν παραπέμπει στην Playmobil, ζητώντας μου αρχικά ή να κλείσω τη σελίδα μόνος μου ή να αφαιρέσω τις φωτογραφίες με πολιτικό περιεχόμενο και να μην ξαναποστάρω τέτοιου περιεχομένου εικόνες, αλλιώς θα με ξαναέκλειναν οι ίδιοι.
Δεν ξέρω αν ενόχλησα κάποιους στην Ελλάδα ή αν εκνεύρισα τη “μαμά” Γερμανία, μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω. Οποιον απ’ τους δύο και να ενόχλησα θέλω να τους πω ότι στόχος μου δεν είναι να ενοχλήσω την Playmobil, αλλά πολλούς άλλους, με πρώτους και καλύτερους τους ενήλικες, σκεπτόμενους ανθρώπους που έχουν δικαίωμα ψήφου. Η σάτιρα σ’ αυτούς απευθύνεται και πρέπει να είναι μόνο στο πλάι τους, ακόμα κι αν τους ενοχλεί!

• Πιστεύεις ότι τελικά θα έχει αίσιο τέλος αυτή η περιπέτεια;
Ειλικρινά δεν ξέρω. Στο τελευταίο e-mail έδειχναν την πρόθεσή τους να με αφήσουν ήσυχο. Από εκεί που μου ζητούσαν να αφαιρέσω ακόμα και συγκεκριμένες φωτογραφίες, τώρα δεν αναφέρονται σε αυτό και περιορίζονται στο να ξεκαθαρίσω με disclaimer (που τους το πρότεινα εγώ) ότι δεν έχω καμία σχέση με την εταιρεία. Θα δείξει ο χρόνος τι ακριβώς θα συμβεί.

•«Επιθετικό περιεχόμενο και αντίστοιχο περιεχόμενο που σχετίζεται με πόλεμο και βία». Αυτό δεν θέλει η εταιρεία να συνδέεται με το προϊόν της σύμφωνα με όσα σου λέει. Αν θυμάμαι σωστά μεγαλώσαμε με playmobil που είχαν σπαθιά, καραμπίνες, κανόνια… Πώς ορίζουμε τη βία τελικά στα παιχνίδια;
Αυτή είναι μία πάρα πολύ καλή ερώτηση! Η ποικιλία των όπλων που υπάρχουν ειδικά στα προϊόντα της playmobil είναι απίστευτη! Από περίστροφο, μέχρι όπλα που χρησιμοποιούνται για βασανισμούς και φρικιαστικούς θανάτους. Κυκλοφορεί σετ με ληστές κρατώντας λοστούς, κυκλοφορεί σετ με αστυνομικό που συλλαμβάνει με χειροπέδες έναν μάλλον αναρχικό (!), κυκλοφορεί σετ με ληστεία τράπεζας! Και κυκλοφορούν σετ με αστυνομικούς κρατώντας γκλομπ. Κι ας μείνω σ’ αυτό εγώ. Το γκλομπ που κρατά το playmobil, τι ακριβώς θα το κάνει ένα παιδάκι; Φαντάζομαι ότι θα το χρησιμοποιήσει για να “χτυπήσει” κάποια άλλα playmobil. Αν λοιπόν εγώ βγάλω μία φωτογραφία που ένας αστυνόμος playmobil χτυπά με το γκλομπ του κάποιο άλλο playmobil, εγώ είμαι αυτός που δημιουργεί το πρόβλημα ή αυτοί που έδωσαν τα μέσα στο παιδί μου; Είναι τουλάχιστον υποκριτικό κάτι τέτοιο.

•“Γέρων Παστίτσιος” και “playmobilism”. Βλέπεις ομοιότητες στις δύο περιπτώσεις; Μήπως τα κοινωνικά δίκτυα δεν… αντέχουν τη σάτιρα και το κοινωνικό σχόλιο; 
Υπάρχουν ομοιότητες υπό το πρίσμα της λογοκρισίας. Στη δική μου περίπτωση θίχτηκε μία εταιρεία, στην περίπτωση του “Παστίτσιου” θίχτηκαν κι εγώ δεν ξέρω ποιοι ακριβώς. Τα κοινωνικά δίκτυα τα αντέχουν όλα, εμείς δεν τα αντέχουμε. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να φιμώσουμε αυτόν που μας ενοχλεί. Προσωπικά, θεωρώ την περίπτωση του “Παστίτσιου” σοβαρότερη από τη δική μου και τραγικότερη την κατάληξη του θέματος (χωρίς φυσικά να ξέρω πώς θα καταλήξει η δική μου).

• Πολλά τα μηνύματα συμπαράστασης που δέχεσαι στο διαδίκτυο από ανθρώπους που δεν τους γνωρίζεις ουσιαστικά. Το περίμενες;
Πραγματικά, τα μηνύματα (αλλά και οι έμπρακτες αποδείξεις συμπαράστασης) είναι πάρα πολλά και τους ευχαριστώ προσωπικά έναν – έναν. Ξέρω ότι υπάρχει αυτός ο κόσμος εκεί έξω, που θα τρέξει, θα φωνάξει για τον άλλον γιατί ξέρει πως μία μέρα θα χρειαστεί κι ο άλλος να φωνάξει για τον ίδιο, δεν έχουμε σαπίσει όλοι σαν άνθρωποι. Δεν ήξερα όμως, αν θα τους απασχολήσει το θέμα μου ή αν έστω θα δουν το θέμα μου αυτοί οι άνθρωποι, μέσα στα τόσα πολύ σημαντικά προβλήματα που μας απασχολούν καθημερινώς.

• Πώς βλέπεις τα σημερινά παιδιά; Σε ανησυχεί που μεγαλώνουν κυρίως μ’ ένα τηλεχειριστήριο βιντεοπαιχνιδιού στο χέρι; 
Η ανησυχία μου έγκειται στο πώς και ποιος μεγαλώνει αυτά τα παιδιά, οι γονείς με ανησυχούν. Δεν θα “δαιμονοποιήσω” το τηλεχειριστήριο, αφού έτσι κι αλλιώς θα είναι μία γενιά του απόλυτου τηλεχειρισμού, θα “δαιμονοποιήσω” το αν το παιδί αφήνεται παρατημένο μ’ ένα τηλεχειριστήριο. Πρέπει να πιστέψω ότι τα παιδιά μας θα αλλάξουν τον κόσμο, ακόμα κι αν το κάνουν με τηλεχειριστήριο.

• Πότε αγόρασες ή σου δώρισαν το πρώτο σου playmobil; 
Ως παιδί δεν θυμάμαι καν και δεν έχω ούτε δείγμα από τότε. Ως ενήλικας, πριν από έναν ακριβώς χρόνο, όταν αγόρασα στον μικρό μου γιο ένα σετ από αυτά της προσχολικής ηλικίας.

• Πόσες φιγούρες υπολογίζεις ότι έχεις στη συλλογή σου; 
Δεν θεωρώ ότι έχω συλλογή. Ο,τι έχω, αγοράστηκε τον τελευταίο χρόνο. Δεν τις έχω μετρήσει ποτέ, αλλά γεμίζουν ασφυκτικά 5 μεγάλα κουτιά αποθήκευσης.

• Ποια είναι η αγαπημένη σου εποχή από τα playmobil (Αγρια Δύση, πειρατές, ιππότες κ.λπ.); 
Δεν έχω καμία αγαπημένη εποχή. Επικεντρώνομαι μόνο στις φιγούρες, γιατί αυτές είναι που χρησιμοποιώ.

• Ποια θεωρείς καλύτερη δημιουργία σου μέχρι σήμερα με τις φιγούρες;
Μπορώ να σου πω πολλές, μπορώ να σου πω “αυτή που θα κάνω αύριο”, μπορώ να σου πω αυτή με την οποία ανατρίχιασα, όταν είδα στον φακό πώς βγήκε, αλλά θα σου πω αυτήν με το Revolution, γιατί είναι μία από αυτές που η playmobil ήθελε να σβήσω! Με θύμωσε τόσο πολύ ο αυτός ο αδιανόητος παραλογισμός, που προσωπικά στο μυαλό την έχω ωραιοποιήσει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι πραγματικά είναι.

• Σε ποια πόλη θα πήγαιναν να μείνουν οι φιγούρες σου, αν μπορούσαν; 
Σ’ αυτήν με τα μεγαλύτερα προβλήματα. Για να κάνουν ότι μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυσή τους.

• Αγαπημένο παιχνίδι εκτός από τα playmobil; 
Ολα τα αγαπημένα παιχνίδια του γιου μου.

• Αγαπημένος ήρωας (cartoon ή παραμύθι); 
Ούτε καρτούν ούτε παραμύθι. Κόμικ. Και θα σου πω τους Watchmen.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ:
https://www.facebook.com/pages/Plasticobilism/679534845436860
http://plasticobilism.blogspot.gr
http://plasticobil.blogspot.gr