«[…] Το δέος από την αρχική επαφή μου με το έργο του Νίκου Παπαδάκη μετατράπηκε γρήγορα σε ένα ανυπόκριτο θαυμασμό. Προσπαθούσα να κλέψω λίγο χρόνο από την πιεστική ζωή μου, να αναβάλλω υποχρεώσεις και να ματαιώσω άλλες, για να βυθιστώ ξανά και ξανά στην ανάγνωσή του. Θέλω μάλιστα να υπογραμμίσω εξαρχής ότι αυτή η ανάγνωση δεν είναι ποτέ πληκτική, δεν κουράζει, όπως άλλα ιστορικά έργα. Αντίθετα: Ο όγκος του έργου (Σ.Σ. 1153 πυκνοτυπωμένες σελίδες) διαλύεται σε μικρές συναρπαστικές διηγήσεις ή εύστοχες κρίσεις, που υφαίνουν αργά αλλά σταθερά το πολύπτυχο μιας μοναδικής προσωπικότητας. Παράλληλα, ο αναγνώστης πείθεται από την αρχή ότι δεν παρακολουθεί απλώς τη βιογραφία ενός σπουδαίου ανδρός, αλλά και τη βιογραφία της ίδιας της ελληνικής πατρίδας, του μεγαλείου και των πτώσεών της».
[…] Δεν ξέρω, αν ο ίδιος ο Νίκος Παπαδάκης έχει συνείδηση μιας σπουδαίας αρετής του έργου του. Ότι αποκαθιστά τον ρόλο της προσωπικότητας στην ιστορία. Η αλήθεια αυτή, που στους σύγχρονους καιρούς έχει παραμερισθεί από τον λαϊκισμό και τις δογματικές αναλύσεις, είναι ορατή, όχι μόνο στην αρχαία αλλά και στη σύγχρονη Ελλάδα. Αντιθέτως, στον ολισθηρό δρόμο που ακολουθεί σήμερα η πορεία της Ευρώπης αλλά και στα δεινά που ζει ο τόπος μας, η εμβέλεια των ηγετών εμφανίζεται, προσώρας τουλάχιστον περιορισμένη και ανίσχυρη. Εκεί όμως που το έργο του Νίκου Παπαδάκη, με την έρευνα των πηγών αλλά και την ικανότητα του συγγραφέα, ρίχνει άπλετο φως είναι σε ένα επίτευγμα του Ελευθερίου Βενιζέλου, που εξωτερικά μοιάζει με θαύμα: Είναι ότι, η μικρά και ανίσχυρος Ελλάς μετατρέπεται γρήγορα σε υπολογίσιμο παράγοντα των διεθνών εξελίξεων».
«[…] Το αξιοθαύμαστο όμως είναι άλλο: Οτι το αναγεννητικό έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου γίνεται εν μέσω πολέμων, και με τις λυσσώδεις αντιδράσεις των αντιπάλων του ή τις ατέλειωτες δολοπλοκίες των ανακτόρων. Στις νοοτροπίες αυτές αλλά και τις πράξεις των αντιπάλων του Εθνικού Ηγέτη, ο Παπαδάκης δε χαρίζεται. Αναφέρει με ακρίβεια τα γεγονότα, δε διστάζει όμως καθόλου να εκφράσει την αυστηρή του κρίση και να καταδικάσει ενέργειες με διάτρητο το πολιτικό τους ήθος. Υπερβαίνει έτσι τον ρόλο του κλασικού ιστορικού, που η κατεστημένη αντίληψη τον θέλει απόμακρο και σχεδόν αδιάφορο. Κερδίζει όμως την αναγνώστη, που πείθεται ότι και ο ίδιος ο συγγραφέας πάσχει και η γνώμη του είναι και μια έκφραση γνώσης και ειλικρίνειας».
[…] Δύσκολα θα μπορούσε η ταπεινότητά μου να προσθέσει κάτι άλλο. Μόνον το ότι η απουσία του Ελευθερίου Βενιζέλου, σε ό,τι έζησε η χθεσινή και ζει η σημερινή Ελλάδα, αλλά και στα όσα μέλλοντα φοβούμαι στην αυριανή Ελλάδα, είναι αισθητή και διαρκής· η ιστορία δε φαίνεται πρόθυμη να καλύψει το κενό. Υπάρχει, όμως, ένα ευτύχημα με σημασία απροσμέτρητη: Οτι ένας Κρης στην καταγωγή συγγραφέας, ο Νίκος Παπαδάκης, ανέλαβε με γνώση και μεγάλο πάθος, να αναπληρώσει με την πένα του αυτή την απουσία, να μας πληροφορήσει και να μας διδάξει. Εχει λοιπόν την ευγνωμοσύνη όχι μόνον του αναγνώστη, αλλά του ίδιου του Εθνους και των γενεών που έρχονται”.
Στάσεις σε τέσσερα αποσπάσματα της ομιλίας με τίτλο “Σκέψεις και αισθήματα γύρω από το δίτομο έργο του Νίκου Παπαδάκη “Ελευθέριος Βενιζέλος: Ο άνθρωπος, ο ηγέτης” του πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργου Γραμματικάκη που έγινε στο Ατσιπόπουλο, στο πλαίσιο παρουσίασης του βιβλίου, στις 8 Αυγούστου, σήμερα. Ν’ ακούς τον Γιώργο Γραμματικάκη να μιλά για τον “Ελευθέριο Βενιζέλο” του Νίκου Παπαδάκη και να κρέμεσαι απ’ τα χείλη του. Το μόνο μου σχόλιο…
