Ως τέχνη του υφάσματος

«Εύκολα που περνώ απ’ τα μάτια σου στον ουρανό
απ’ το μανίκι του νερού στο πρόσωπο της θάλασσας
απ’ το μικρό σου δάχτυλο στου ζαφειριού το αστέρι
Έλπιση φήμη του φωτός, έχταση απέραντη….
Ό,τι κοιτάω με τη ματιά με θρέφει,
ό,τι κρατάω με την αφή με θρέφει…».
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, «ΑΝΟΙΧΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ»

Όταν επιλέγεις συνειδητά τον τόπο που θα ζήσεις, βάζοντας ως κριτήριο το ελληνικό φως και την χρωματική παλέτα της ελληνικής φύσης , τότε η ανεξάντλητη έμπνευση ακτινοβολεί, όχι μόνο στα έργα σου, αλλά και στην προσωπικότητα σου. Η δημιουργός Judith Watson κατάγεται από την Αγγλία και εδώ και 25 χρόνια ζει σε ένα χωριό του Αποκόρωνα μετουσιώνοντας το κρητικό τοπίο, τα χρώματα, τις αποχρώσεις που ο ήλιος της Κρήτης πριμοδοτεί, σε συναρπαστικό καλλιτεχνικό διάλογο στο ύφασμα.

Η ζωή της στην τέχνη και η τέχνη στη ζωή, αφού τα δημιουργήματα της είναι χρηστικά στοιχεία που αναβαθμίζουν την αισθητική εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Μαξιλάρια που συναγωνίζονται ζωγραφικούς πίνακες. Έργα τέχνης σε ύφασμα που σε ταξιδεύουν με τις γραμμές της ραφής τους, το συνταίριασμα των σχημάτων και τα χρώματα τους που δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα. ως προς τους τόνους τους, από εκείνα που συνάντησε στον περίπατο της η δημιουργός στην εξοχή. Είναι σαν να αιχμαλωτίζει η ίδια μαγικά τις αντανακλάσεις των αποχρώσεων του φυσικού τοπίου όπου κατοικεί, στο μυαλό της. Στη συνέχεια τις μεταμορφώνει σε εκφραστικό περιεχόμενο με φόρμες και υφές που γοητεύουν τη ματιά κάθε αποδέκτη και προκαλούν τη φαντασία του να αναζητήσει και να εναρμονίσει το πρωτότυπο κάδρο της φύσης με την αντίστοιχη έκφραση στο πανί. Θαυμαστή παραλληλία και σιωπηρή αμοιβαιότητα που μόνο αν αγαπάς αυτά που σε πλαισιώνουν, μπορείς να τα κάνεις εικόνα με μεταβαλλόμενα χρώματα, αλλά και ανεπανάληπτη απτική αίσθηση.
Το φυσικό φως αλλάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας και επηρεάζει το χρώμα και τη μορφή των αντικειμένων και των τοπίων. Επηρεάζει όμως και την υφή, την τονική ισορροπία, το σχήμα και τη διάθεση της δημιουργού . Η ίδια χαρακτηρίζει τη διαδικασία της δημιουργίας ενός έργου της αποκαλυπτική διεργασία που συντελείται σταδιακά και την ανατροφοδοτεί συναρπαστικά. Η ανακάλυψη του εκφραστικού περιεχομένου των έργων της στην περίπτωση της Judith Watson δεν είναι μόνο η κατάληξη αλλά επίσης και η αμοιβή μιας άρτιας πράξης δημιουργικής αντίληψης. Όλα έχουν κάτι να πουν όταν τα βλέπει κανείς με μια ιδιαίτερη ματιά.

Η Judith Watson είναι αυθεντική, αντισυμβατική και δημιουργική: «Δουλεύοντας διαισθητικά, προσπαθώντας να μην σκέφτομαι αλλά να νιώθω, ξεκινώντας με χρώματα και μοτίβα, όπως στη ζωγραφική, αλλά εγώ με τα νήματα και με το πανί στα χέρια μου. Κάθε κομμάτι είναι μια διαδικασία, αναπτύσσεται και αναδύεται, μερικά στοιχεία εφαρμόζονται, μερικά κόβονται. Όλα είναι καπιτονέ. Η προσωπική τεχνική μου έχει εξελιχθεί με την πάροδο των ετών και βασίζεται στην τεχνική κεντήματος Reverse appliqué. Αυτό που γεννιέται είναι αφηρημένο, τυχαίο, σύγχρονο, ωμό, με απτή ενέργεια. Η γοητεία προέρχεται από την ανάπτυξη της διαδικασίας, καθώς η σπίθα μιας ιδέας απογειώνεται και επιτρέπει την ελευθερία και τη δημιουργικότητα…»
Η τεχνική στην οποία έχει βασίσει την καλλιτεχνική της έκφραση είναι το ανάποδο απλικέ ή αντίστροφη εφαρμογή( reverse applique) Το reverse applique  είναι μια μέθοδος χειρισμού υφασμάτων, μια τεχνική κεντητικής, με την οποία πολλά στρώματα υφάσματος τοποθετούνται το ένα πάνω στο άλλο και τα σχήματα κόβονται σε στρώματα μειωμένου μεγέθους. Τα σχέδια κόβονται από το άνω στρώμα του υφάσματος και στη συνέχεια προστίθενται στρώματα από κάτω. Αυτό δίνει μια υφή και ενδιαφέρουσα στρωματοειδή εμφάνιση. Η διαδικασία δηλαδή γίνεται αντίστροφα. Στην απλικέ τεχνική τα κομμάτια απλικέ διατηρούνται στην όψη του υφάσματος. Ενώ στην αντίστροφη απλικέ τεχνική τα κομμάτια απλικέ διατηρούνται στο πίσω μέρος του υφάσματος και ράβονται στη θέση τους και έπειτα το πάνω ύφασμα κόβεται για να εκθέσει τα κομμάτια απλικέ κάτω. Η ματιά του υφάσματος απλικέ μέσα από τα κομμένα παράθυρα στο ύφασμα με αυτή την τεχνική γίνεται ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερη.
Η δημιουργός Judith Watson δεν σταματά να πειραματίζεται αδιάκοπα με την τεχνική της και αναζητά την έμπνευση διαρκώς στις εικόνες που της χαρίζει το τοπίο του Αποκάρωνα, κάθε εποχή! Αποτυπώνει στο ύφασμα δυναμικές παραστάσεις που παραπέμπουν σε λεπτομέρειες σχημάτων και όγκων με τονική αξία και με επιδέξιες υφές, πραγματικές και οπτικές που αλληλοεπιδρούν και η μια συμπληρώνει την άλλη. Οι συνθέσεις της είναι εικόνες που αναπαριστούν καταγραφές συναισθημάτων που η καλλιτέχνης συνέλαβε με άμεσο ενεργητικό τρόπο. Άλλοτε τρυφερό ή εξιδανικευτικό και άλλοτε με ένταση , αλλά πάντα με έναν αυθεντικό ρεαλισμό που εκφράζει θαυμαστά την πραγματικότητα των αισθημάτων της στη φύση, στον τόπο. Οι δημιουργίες της συναγωνίζονται εξπρεσιονιστικά έργα ζωγραφικής τέχνης που αντανακλούν τη συγκινησιακή ερμηνεία της πραγματικότητας
Η ίδια μιλώντας για την ενέργεια και την έμπνευση που αντλεί από την Κρήτη προσδιορίζει τα κίνητρα της επιλογής της και πώς τελικά η απόφαση της αυτή δικαίωσε και δικαιώνει κάθε λεπτό τη δουλειά της.
«Γεννήθηκα και σπούδασα στην Αγγλία, πήρα πτυχίο BA στο Κέντημα Τέχνης Loughborough, μετά την ολοκλήρωσή μου, μετακόμισα στο Λονδίνο και σύντομα άνοιξα το στούντιο μου δουλεύοντας κυρίως με κοστούμια για το Εθνικό Θέατρο και τις εταιρείες μπαλέτου. Επίσης συνεργάστηκα με τους εσωτερικούς σχεδιαστές παραγωγής “one off” με κομμάτια για πελάτες, τόσο ως ταπετσαρίες τοίχου, όσο και ως μαλακή επίπλωση κλωστοϋφαντουργίας.
Το να ζω σε ένα αστικό περιβάλλον δεν μπόρεσε να προκαλέσει την αληθινή συναισθηματική ανταπόκριση ή έμπνευση μου! Και τα δύο κρίσιμα για μένα για να εργαστώ σε οποιοδήποτε επίπεδο. Για αυτό το λόγο, πριν από 25 χρόνια αποφάσισα να μετακομίσω σε ένα κρητικό χωριό, έχω μια απερίγραπτη αγάπη για αυτό το νησί και τον τόπο του φωτός που αποκαλώ «σπίτι». Εδώ οι κουκκίδες ενώθηκαν εύκολα και η δουλειά που έπρεπε να κάνω με τα χέρια μου έτρεχε ασταμάτητα. Όλα φαίνονταν τόσο ζωντανά, λουσμένα στο ελληνικό φως, τα χρώματα, το τοπίο, οι άνθρωποι, η μουσική και η φύση !!! Όλη η πρωταρχική ενέργεια για να δοκιμάσω και να εμπνευστώ!!!!
Φτιάχνω λειτουργική τέχνη κλωστοϋφαντουργίας με τη μορφή μαξιλαριών, αφηρημένη, τυχαία, σύγχρονη, δημιουργημένη, κόβοντας και αποκαλύπτοντας στρώματα σε μια γραφιστική έκφραση. Δουλεύω διαισθητικά, προσπαθώντας να μην σκέφτομαι, αλλά να νιώθω κάθε κομμάτι με κάθε βελονιά, με κάθε ιστορία. Ένα βασικό στοιχείο στη δουλειά μου είναι το TOUCH και η απτική αλληλεπίδραση με κάθε παραλήπτη. Η απλή επιφανειακή διακόσμηση δεν είναι αρκετή, θέλω κάποιος να μπορεί να το κρατάει, να ακολουθεί τις γραμμές με περίεργα δάχτυλα, να το γυρίζει, να ανακουφίζεται από αυτό, να εξερευνά και να τρέχει με το χέρι του πάνω από το περίγραμμα του και να νιώθει τα χρώματα. Πιστεύω στα θετικά και ισχυρά ευεργετικά αποτελέσματα του χρώματος στην καθημερινότητα μας. Τώρα περισσότερο από ποτέ, η δημιουργικότητα και η ελευθερία της έκφρασης είναι εξίσου απαραίτητες με τον οξυγόνο. Ίσως εγκλωβισμένοι για μια στιγμή, αλλά πάντα δημιουργικοί και πάντα παρόντες!!!»
*Ο διάλογος μας πραγματοποιήθηκε στα Αγγλικά και ευχαριστώ θερμά τη δημιουργό για την εμπιστοσύνη της για την γραπτή απόδοση του λόγου της στο παρόν άρθρο, καθώς και για το φωτογραφικό υλικό που μου παραχώρησε!

Αναλυτικότερα στις διευθύνσεις:

https://www.judithwatsonstudio.com/
https://www.facebook.com/judith.watson.75436
https://trc-leiden.nl/trc-needles/techniques/applique/reverse-applique
https://sewguide.com/reverse-applique-tutorial/
https://antikleidi.com/2016/11/02/xromata_eliti/