«Εξηπάτηνται οι άνθρωποι
προς τη γνώσιν των φανερών»
Ηράκλειτος
Λέμε ότι το 95% του σύμπαντος είναι σκοτεινή ύλη. Υπάρχουν απόψεις ακόμα που λένε ότι η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου και η αρχιτεκτονική του σύμπαντος έχουν ομοιότητες.
Ξέρουμε επίσης -παρά τις τεράστιες προόδους- ότι το μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου όσον αφορά τις λειτουργίες του παραμένει ανεξερεύνητο. Περάσαμε από την απλουστευτική – τοπογραφική προσέγγιση των λειτουργιών στη λειτουργική, δυναμική προσέγγιση, στην αποκρυπτογράφηση του γονιδιώματος, στις λειτουργίες δεξιού, αριστερού ημισφαιρίου, στη λειτουργία των νευρώνων κ.λπ.
Ομως παραμένουν ακόμη άγνωστα το πώς παράγεται συνείδηση, συνείδηση της συνείδησης. Το πώς αποτυπώνονται στον εγκέφαλο τα ίχνη της εμπειρίας και κυρίως τι είναι αυτό που και η ψυχανάλυση αποκαλεί ασυνείδητο. Πώς συγκροτείται και πώς λειτουργεί το μεγαλύτερο μέρος του ψυχισμού δηλαδή. Πέραν τούτων, πέραν δηλαδή των ενεργών νευρικών κυττάρων, τι ρόλο παίζει η αποκαλούμενη νευρογλοία. Είναι απλώς ένα “δοχείο”, ένα στηρικτικό εργαλείο, ένα συμπληρωματικό και δευτερεύον εξάρτημα του εγκεφάλου όπως πιστεύαμε μέχρι πρόσφατα. Ενα “σιωπηλό” κομμάτι του εγκεφάλου ή “ακούει”, “παρακολουθεί”, παίζει ενεργό ρόλο στη λειτουργία του εγκεφάλου;
Μια πόρτα ανοίγουμε και έχουμε μπροστά μας άλλες δέκα κλειστές κ.ο.κ.
Λαχανιάζουμε στο κυνήγι της εξερεύνησης του εγκεφάλου μας. Γνωρίζουμε σήμερα πολλά για τη νευρωνική πλαστικότητα, για τις δυνατότητες του εγκεφάλου να αυτοποιεί, αλλά και να αυτοσυνθέτει, να αναδιαμορφώνεται, να μένει σταθερός, αλλά και να αλλάζει. Γνωρίζουμε επίσης ότι η συναισθηματική ακεραίωση είναι προϋπόθεση για σωστή λειτουργία της λογικής και της λήψης αποφάσεων.
Πώς όμως ακριβώς λειτουργούμε, πώς συμπεριφερόμαστε, πώς πράττουμε, δεν γνωρίζουμε ακριβώς. Τις πράξεις του ο άνθρωπος πάντα τελευταίος τις μαθαίνει. Μια φωτεινή κορυφή ενημερότητας και μια πολλαπλάσια σκοτεινή βάση. Αυτό είναι ο άνθρωπος.
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την πολιτική; Εχουν υπό την έννοια ότι ίσως πρέπει να πάψουμε να εστιάζουμε στις πολιτικές, αλλά στους ανθρώπους που ασκούν τις πολιτικές.
Μήπως το αριστερός, δεξιός είναι ένα θεμελιώδες λάθος; Λέω αριστερός, δεξιός και όχι αριστερά, δεξιά.
Για του λόγου το αληθές ας δούμε προσεκτικότερα ό,τι συμβαίνει τα δύο τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Οι λέξεις δεν μιλούν πια.
Χρειαζόμαστε νέες λέξεις να εκφράσουν αυτό που ζούμε. Χρειαζόμαστε νέο κώδικα επικοινωνίας.
Γιατί εστιάζουμε στο εργαλείο πολιτική και όχι στον φορέα, τον χειριστή, τον άνθρωπο που ενεργεί;
Στα κίνητρά του, στο “μέσα” του, πέρα από βερμπαλιστικές ρητορείες και σωτηριολογικές προσδοκίες.
Τίποτα το ανθρώπινο δεν είναι ξένο σε μένα, έλεγε ο Καρλ Μαρξ.
Η ανθρώπινη αγριότητα δεν έχει όρια απέδειξε η ανθρώπινη πολιτική ιστορία.
Πίσω, λοιπόν, στη σκοτεινή μας πλευρά. Πίσω στο σκοτεινό μας πρόγονο.
Εδιζησάμην εμεαυτόν.
