Tα “Χανιώτικα νέα” ξετυλίγουν το… νήμα των γεγονότων γύρω από την υπόθεση του Πάρκου, διαπιστώνοντας ένα προμελετημένο σχέδιο απαξίωσης.
Η ΠΑΥΣΗ ΦΙΛΗ
Οπως εξήγησε ο κ. Φίλης μιλώντας στα “Χ.ν.”, πριν από περίπου 1 χρόνο άρχισε η πορεία πλήρους απαξίωσης του Πάρκου από την Πρυτανεία του Ιδρύματος.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός της “παύσης” του πρ. πρύτανη Γιάννη Φίλη από τα καθήκοντα διευθυντή του Πάρκου χωρίς να προηγηθεί καμία επίσημη ενημέρωση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος, ενώ το ίδιο διάστημα μεθοδεύτηκε η απομάκρυνση του εναπομείναντος προσωπικού με συνέπεια πλέον να έχει απομείνει μόνο ένας συντηρητής. Κι όλα αυτά τη στιγμή που άλλα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έχουν καταφέρει σε αντίστοιχες δομές όχι μόνο να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας αλλά και να συντηρούνται αυτές με αυτοχρηματοδότηση στηρίζοντας και αξιοποιώντας δημιουργικά την περιουσία που διαθέτουν.
Να υπενθυμίσουμε ότι το Πάρκο “γεννήθηκε” το 1994 επί Πρυτανείας Γιάννη Φίλη και εγκαινιάστηκε επίσημα το 2004.
Ο πρ. πρύτανης και εμπνευστής του Πάρκου Γ. Φίλης υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι πρόσφατα διευθυντής του Πάρκου, ενώ η χρηματοδότηση του έργου βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην Παγκρητική Ενωση Αμερικής, σε ορισμένες χορηγίες και στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
Συγχρόνως το Πάρκο στελεχώθηκε με δύο άτομα επιστημονικό προσωπικό που έκαναν τις ξεναγήσεις και την ερευνητική δουλειά και δύο συντηρητές οι οποίοι προσελήφθησαν αρχικά ως συμβασιούχοι και στην πορεία έγιναν αορίστου χρόνου ως εργαζόμενοι στο Πάρκο.
Ωστόσο, όπως εξήγησε ο κ. Φίλης μιλώντας στα “Χ.ν.” πριν από περίπου 1 χρόνο άρχισε η πορεία πλήρους απαξίωσης του Πάρκου από την Πρυτανεία του Ιδρύματος.
“ΞΗΛΩΜΑ” ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
«Πριν από περίπου 1-1,5 χρόνο έφυγε η μία βιολόγος που εργαζόταν, ενώ πριν από μερικούς μήνες η Πρυτανεία πήρε τον έναν συντηρητή -αφήνοντας έναν μόνο συντηρητή στο Πάρκο- ενώ απέλυσε και τη μοναδική βιολόγο που είχε μείνει. Συνεπώς έμεινε μόνο ένας συντηρητής οποίος δεν μπορεί να κάνει ούτε ξεναγήσεις, ούτε έρευνα, ούτε συντηρήσεις των συλλογών που έχουμε», τόνισε ο κ. Φίλης, ενώ εξήγησε ότι η παραμονή της βιολόγου – βοτανολόγου που είχε απομείνει τελευταία στο Πάρκο έγινε εφικτή τον τελευταίο χρόνο καθαρά και μόνο λόγω των χρημάτων που είχαν εξοικονομηθεί από τα ποσά που έδινε η Παγκρητική τα προηγούμενα χρόνια.
Πώς όμως ξεκίνησε η Διοίκηση του Πολυτεχνείου να “ξηλώνει” τους ανθρώπους του Πάρκου; «Ο πρύτανης κ. Διγαλάκης σιγά – σιγά και χωρίς να με ενημερώσει, με έβγαλε από διευθυντή και τον τελευταίο χρόνο δεν είχα καμία ουσιαστική δικαιοδοσία. Οι μεν συντηρητές υπάγονται πλέον στην τεχνική υπηρεσία του Πολυτεχνείου, ενώ η βιολόγος που πληρωνόταν με χρήματα που είχαμε εξασφαλίσει από την Παγκρητική, με απόφαση Πρυτανείας πληρωνόταν το τελευταίο διάστημα με υπογραφή του αναπληρωτή πρύτανη Οικονομικών και όχι δική μου. Τυπικά, δηλαδή, εγώ θα έπρεπε να υπογράφω. Ωστόσο, αυτό ήταν δευτερεύον για εμένα, προσωπικά με ενδιαφέρει να λειτουργεί το πάρκο», ανέφερε ο κ. Φίλης, ενώ στην ερώτησή μας αν ο ίδιος ενημερώθηκε ως διευθυντής του Πάρκου για την “παύση” της υπογραφής του απάντησε: «Ποτέ δεν ενημερώθηκα. Απλώς de facto ενημερώθηκα. Δηλαδή κάποια στιγμή μου είπε ο συντηρητής ότι δεν θα υπογράφετε πλέον διότι υπάρχει εντολή να υπογράφει ο προϊστάμενος της τεχνικής υπηρεσίας ή ότι τα χρήματα που είχα εξασφαλίσει από την Παγκρητική τώρα θα τα διαχειρίζεται ο αναπληρωτής πρύτανης Οικονομικών. Δεν υπήρξε δηλαδή καμία ενημέρωση με τρόπο επίσημο».
ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ
Σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος και κατά πόσο η διατήρηση της λειτουργίας του Πάρκου είναι απαγορευτική οικονομικά για το Πολυτεχνείο, ο κ. Φίλης υπήρξε κατηγορηματικός: «Τι χρήματα χρειάζονται; Για τη βιολόγο χρειάζονται 12.000 ευρώ μικτά τον χρόνο. Ποσό που για εμένα είναι πραγματικά αστείο, δεν τίθεται θέμα ότι μπορεί το Πολυτεχνείο να το κάνει. Οι δε συντηρητές, οι οποίοι έγιναν αορίστου χρόνου λόγω της πρόσληψής τους στο Πάρκο, πληρώνονται πλέον από το ελληνικό δημόσιο. Τα υπόλοιπα λειτουργικά έξοδα είναι μικρά. Το σημαντικό είναι κάποιος να πειστεί ότι το Πάρκο προσφέρει κάτι. Είναι δηλαδή θέμα φιλοσοφίας και για εμένα και οι τελευταίες ενέργειες της Διοίκησης του Πολυτεχνείου πιστεύω είναι θέμα φιλοσοφίας και όχι αντικειμενικής αδυναμίας».
Αξίζει να σημειωθεί ακόμα ότι σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε ο πρώην πρόεδρος της Παγκρητικής Ενωσης Αμερικής Μανώλης Βεληβασάκης στη σελίδα του Πάρκου στο Facebook «πριν μερικά χρόνια, η Πρυτανεία είχε παροτρύνει την Π.Ε.Α. να σταματήσει τη χρηματοδότηση του Πάρκου γιατί “δεν χρειαζόταν πλέον”, και πως οι οικονομικές ανάγκες του πάρκου θα καλύπτονταν από τον προϋπολογισμό του ιδρύματος!».
Μάλιστα ο κ. Βεληβασάκης χαρακτηρίζει «οδυνηρή και στενόμυαλη» την απόφαση της Πρυτανείας του Πολυτεχνείου Κρήτης να βάλει “λουκέτο” στο Πάρκο «παρ’ όλες τις εγγυήσεις που είχαν δώσει στην Παγκρητική Ενωση Αμερικής για τη συνέχιση του έργου!».
«Μετά από τόσους κόπους, τόσες θυσίες από πολλούς, και τόσες δεκάδες χιλιάδες ευρώ από την Π.Ε.Α. για την προώθηση αυτού του πρότζεκτ, τα πετούν όλα στο καλάθι των αχρήστων! Μπράβο αξιοπιστία! Για να μην μιλήσουμε για καινοτομία και αριστεία!», σχολιάζει καταλήγοντας ο κ. Βεληβασάκης.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ
Η Μέλπω Σκουλά η οποία εργάστηκε στο Πάρκο από το 2004 έως το 2011 εξηγεί στα “Χ.ν.” το ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο που παράχθηκε
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πλούτος που διαθέτει το Πάρκο είναι μοναδικός και οι δυνατότητες αξιοποίησής του μεγάλες, αρκεί να αναζητήσει κανείς σύγχρονους τρόπους.
Τα “Χ.ν.” απευθύνθηκαν στη βιολόγο -βοτανικό Μέλπω Σκουλά η οποία εργάστηκε στο Πάρκο από το 2004 έως το 2011 αναπτύσσοντας ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο.
Οπως εξήγησε η κα Σκουλά, οι δράσεις που ανέπτυξε το Πάρκο όλα αυτά τα χρόνια είναι πολυδιάστατη. Ειδικότερα μέσα στα 300 στρέμματα που εκτείνεται το Πάρκο, περιλαμβάνονται:
• 300 ρίζες ελιές με υποδομή ποτίσματος, βιολογικής γεωργίας. Η κα Σκουλά τόνισε ότι η σωστή καλλιέργεια των ελαιόδεντρων αυτών με κατάλληλη επιστημονική επίβλεψη μπορεί να αποδώσει ένα σημαντικό εισόδημα.
• Μια μεγάλη έκταση με την τυπική χλωρίδα του Ακρωτηρίου, με ιδιαίτερο βοτανικό ενδιαφέρον. «Είχαμε καταγράψει περίπου 400 διαφορετικά είδη βοτάνων μέσα στο Πάρκο ενώ η συλλογή εμπλουτιζόταν διαρκώς», σημείωσε η κα Σκουλά.
• Ενας ιστορικός κήπος ο οποίος περιλαμβάνει φυτά με αναφορά στη μυθολογία και την ιστορία. Ο συγκεκριμένος κήπος αξιοποιούνταν ιδιαίτερα στις ξεναγήσεις των μαθητών.
• Είχαν αναπτυχθεί δύο οικότοποι, ένας παραλιακός κι ένας υγρότοπος, οι οποίοι περιελάμβαναν σημαντικά είδη φυτών που συναντώνται στους αντίστοιχους οικότοπους της Κρήτης, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν αυτά τα εξαιρετικά συστήματα.
• Ενα φαράγγι στο οποίο υπάρχει η ιδιαίτερη χλωρίδα των φαραγγιών η οποία περιλαμβάνει κάποια σπάνια είδη.
• Το παλιό ελαιοτριβείο το οποίο διασώθηκε από το Πάρκο και λειτουργούσε ως χώρος ενημέρωσης για τους παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής ελαιολάδου.
• Η Τράπεζα Παραδοσιακών Σπόρων, οι οποία ξεκίνησε με πρωτοβουλία εθελοντών, συγκεντρώνοντας σπόρους από παλιές, ξεχασμένες, τοπικές ποικιλίες λαχανικών, οσπρίων και σιτηρών. Οι εθελοντές ουσιαστικά απομακρύνθηκαν από το Πάρκο όταν η σημερινή Πρυτανεία δεν θέλησε να τους συναντήσει προκειμένου να συζητήσει μια πρόταση που είχαν να διατυπώσουν.
• Παράλληλα, όλα αυτά τα χρόνια πραγματοποιούνταν διαρκώς εκπαιδευτικές επισκέψεις από μαθητές (πάνω από 2.500 παιδιά επισκέφθηκαν το Πάρκο το 2016), γίνονταν επιμορφωτικά σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς, ξεναγούς κ.ά. καθώς και ερευνητικά προγράμματα.
«Το έργο που προσφέρει το Πάρκο είναι τεράστιο γιατί πρώτα από όλα δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να δουν τη φύση με τα μάτια ενός ειδικού. Επίσης, προσφέρει αναψυχή στο ευρύ κοινό αλλά και διατήρηση ειδών της τοπικής χλωρίδας», υπογράμμισε καταλήγοντας η κα Σκουλά.
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο δείχνει τον δρόμο » Το αγρόκτημα της Γεωπονικής ως πρότυπο οικονομικής διαχείρισης
Στο Αγρόκτημα του Α.Π.Θ. υπάρχει οικονομική αυτάρκεια και επιτυγχάνεται η άριστη σχέση του ιδρύματος με την τοπική κοινωνία.
Η κρατική χρηματοδότηση πάντως δεν είναι μονόδρομος για να καταστεί βιώσιμη μια τέτοια δομή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα και πρότυπο ορθής διαχείρισης και οράματος, το Αγρόκτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη.
Στο Αριστοτέλειο υπάρχει η Γεωπονική Σχολή και από το 1936 έχει ιδρυθεί το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης του Αγροκτήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ανεξάρτητο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, εποπτευόμενο από το Υπουργείο Παιδείας Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Καταλαμβάνοντας συνολική έκταση 2.000 στρεμμάτων, το αγρόκτημα βρίσκεται κοντά στο αεροδρόμιο “Μακεδονία”.
Ο διευθυντής του Αγροκτήματος, Αναστάσιος Λιθουργίδης, μιλά στα “Χ.ν.” για το επιτυχημένο πρότζεκτ της Θεσσαλονίκης.
Όπως εξήγησε στα “Χανιώτικα νέα” ο διευθυντής του Αγροκτήματος, Αναστάσιος Λιθουργίδης, το αγρόκτημα είναι ο χώρος στον οποίο πραγματοποιούνται οι εργαστηριακές ασκήσεις των περισσότερων μαθημάτων της Γεωπονικής Σχολής, πειραματικές εργασίες, πρακτική αλλά και επιστημονική έρευνα. Ετησίως εκπαιδεύονται 13.000 φοιτητές στο αγρόκτημα.
ΠΡΟΤΥΠΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Μπορεί στα Χανιά να μην υπάρχει Γεωπονική Σχολή, όμως η συζήτηση με τον κ. Λιθουργίδη αναφορικά με την οικονομική διαχείριση του Αγροκτήματος, δίνει ελπίδα για την περίπτωση του Πάρκου Χλωρίδας στα Χανιά αλλά γεννά και το παράπονο αναφορικά με την έλλειψη οράματος στη δική μας πόλη.
Το Αγρόκτημα του Α.Π.Θ. πέρα από το σπουδαίο ερευνητικό έργο που επιτελεί, πέτυχε να έχει οικονομική αυτάρκεια, χωρίς να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του Α.Π.Θ. ή τα κρατικά ταμεία γενικότερα.
«Πέρα από τις ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, στο αγρόκτημα έχουμε πρότυπες παραγωγές τις οποίες εκμεταλλευόμαστε ώστε να παράγονται έσοδα και το αγρόκτημα να είναι αυτοχρηματοδοτούμενο», αναφέρει ο κ. Λιθουργίδης και εξηγεί: «Εχουμε για παράδειγμα συμβολαιακή γεωργία. Εκτάσεις με δημητριακά, με την παραγωγή να κατευθύνεται σε ιδιωτικές εταιρείες για παραγωγή μπύρας. Πέρα από τις συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα, έχουμε πωλήσεις χονδρικής και λιανικής. Υπάρχει ένα πρατήριο του Αγροκτήματος όπου οι Θεσσαλονικείς μπορούν να προμηθευτούν τα προϊόντα μας».
Η γκάμα των προϊόντων του Αγροκτήματος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, φέτα, αυγά, κρασί, λάδι, φρούτα. «Είναι μια μικρή αλλά ποιοτική παραγωγή που οι πολίτες την προτιμούν», εξηγεί στα “Χ.ν.” ο διευθυντής του αγροκτήματος, συμπληρώνοντας πως υπάρχει και ζωικό κεφάλαιο. Αγελάδες, πρόβατα, κατσίκες και κότες.
ΠΡΟΤΥΠΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ
Μία από τις πολύ σημαντικές δράσεις του Αγροκτήματος είναι αυτή των πρότυπων βιολογικών λαχανόκηπων που ξεκίνησε το 2012. Το Αγρόκτημα διαθέτει τεμάχια των 100 τετραγωνικών σε Θεσσαλονικείς έναντι 10 ευρώ το μήνα, ώστε να καλλιεργούν και να παράγουν τα λαχανικά τους υπό την καθοδήγηση των ερευνητών. «Ιδιαίτερα στις εποχές που ζούμε, αναλογιστείτε πόσο σημαντικό είναι κάποιος να παράγει τα λαχανικά του αντί να τ’ αγοράζει και να εξασφαλίζει υγιεινά προϊόντα για την οικογένεια ή τους φίλους του», σχολιάζει ο κ. Λιθουργίδης. Παράλληλα τονίζει ότι η πρωτοβουλία αυτή «είναι πολύ σημαντική για την εξωστρέφεια του Α.Π.Θ. Οι λαχανόκηποι δεν προσφέρουν κέρδος αλλά δεν προκαλούν και ζημιά. Εχουμε εισπράξει πολύ θετικά σχόλια από την τοπική κοινωνία της Θεσσαλονίκης. Είναι μια σημαντική διέξοδος για τις οικογένειες, καθώς πέρα από το οικονομικό κομμάτι, έχουν την ευκαιρία να βγουν στη φύση, να σηκωθούν από τον καναπέ τους!».
Ρωτώντας τον κ. Λιθουργίδη πώς κατάφερε το Αγρόκτημα να πετύχει αυτή την οικονομική αυτάρκεια και να τη συνδυάσει με την επιστημονική έρευνα και την εξωστρέφεια, η απάντησή του ήταν απλή και άμεση: «Με σκληρή δουλειά και σωστή διαχείριση».
Ετσι λοιπόν, δώδεκα άνθρωποι απασχολούνται στο αγρόκτημα. Διοικητικοί υπάλληλοι, γεωργοεργάτες, χειριστές μηχανημάτων και σταυλίτες.
ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΚΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ
Η συζήτηση με τον κ. Λιθουργίδη ήταν σύντομη αλλά περιεκτική. Δημιούργησε ένα αίσθημα ικανοποίησης για την Ελλάδα που παράγει, οραματίζεται και δημιουργεί. Αφήνει όμως και ένα παράπονο ή για να είμαστε ειλικρινείς ένα αίσθημα ζήλιας. Γιατί στα Χανιά να μην υπάρχει αυτή η διάθεση εξωστρέφειας, προσφοράς και ορθολογικής διαχείρισης. Γιατί δεν μπορεί να εφαρμοστεί κάτι αντίστοιχο στο Πάρκο Χλωρίδας για να μην οδηγηθεί στην απαξίωση και στο “λουκέτο”;
Μακάρι η διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης να βρει κίνητρο και να ακολουθήσει το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης.
