Η Κλιματική Αλλαγή είναι μία από τις σημαντικότερες παγκόσμιες προκλήσεις. Σήμερα και οι πλέον δύσπιστοι έχουν πεισθεί ότι δεν πρόκειται για ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά για ένα πραγματικό φαινόμενο του οποίου οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς.
Η επιστημονική κοινότητα είχε κρούσει από καιρό τον κώδωνα του κινδύνου, παρόλα αυτά, η παραδοχή του εύρους προβλήματος σε πολιτικό επίπεδο και η ανάγκη για λήψη μέτρων άργησε. Τελικά όμως ήρθε και επισφραγίστηκε με την ιστορική συμφωνία των ηγετών 195 χωρών στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο. Είναι πλέον προφανές ότι καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει απαθής. Αυτό ισχύει φυσικά και για τη χώρα μας η οποία επηρεάζεται και θα επηρεαστεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια από τις επιπτώσεις του φαινομένου.
Η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσίευσε το 2011 την πρώτη μελέτη σχετικά με τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα. Προϊόν δουλειάς δύο ετών και διεπιστημονικής συνεργασίας δεκάδων Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, η μελέτη ανέδειξε με τεκμηριωμένο τρόπο τα ζοφερά σενάρια των επιπτώσεών της στη χώρα μας. Με βάση τα μοντέλα και τα υποδείγματα υπολογισμού της ανθρωπογενούς παρέμβασης που χρησιμοποιήθηκαν, αναμένεται ότι κατά το τέλος του 21ου αιώνα, η βροχή θα μειωθεί μεταξύ 5% έως 19%, σε επίπεδο επικράτειας ενώ η θερμοκρασία του αέρα θα αυξηθεί μεταξύ περίπου 3,0 ˚C και 4,5 ˚C, αντίστοιχα. Αυτή η κλιματική μεταβολή, εφόσον δεν δράσουμε άμεσα, θα έχει πέραν του προφανούς περιβαλλοντικού κόστους και ένα οικονομικό κόστος της τάξης των 700 δισ. € μέχρι το 2100! Ενα ποσό προφανώς δυσθεώρητο συνυπολογίζοντας τη σημερινή οικονομική μας κατάσταση που όμως θα συνοδεύεται κι από απρόβλεπτες επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία.
Αυτά είναι τα κακά νέα. Τα καλά νέα είναι ότι δεν έχουμε μπει ακόμα στον δρόμο χωρίς επιστροφή. Αρκεί να δράσουμε τώρα αφού το κόστος της αδράνειας θα είναι πολύ βαρύτερο για το περιβάλλον και την οικονομία μας.
Σε τοπικό επίπεδο οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Κρήτη και τα Χανιά είναι ήδη ορατές. Τα έντονα καιρικά φαινόμενα, η διάβρωση των ακτών, η άνοδος της θερμοκρασίας, η μείωση των υδάτινων αποθεμάτων είναι κάποιες από τις σημαντικότερες. Κρίσιμοι κλάδοι της τοπικής οικονομίας που αποτελούν πυλώνες ανάπτυξης όπως ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή ενδέχεται να πληγούν σημαντικά εάν οι επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου οξυνθούν. Αντίστοιχες συνέπειες θα υπάρξουν και σε άλλους τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγεία και βέβαια η βιοποικιλότητα και το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης το οποίο από μόνο του αποτελεί το συγκριτικό της πλεονέκτημα.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο βαθμός αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής θα εξαρτηθεί από το τι θα κάνουν οι “μεγάλοι ρυπαντές”, οι βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες του κόσμου.
Αυτή είναι η μισή αλήθεια, αφού σημαντικό μερίδιο ευθύνης έχουν και οι “μικρότερες” σε μέγεθος χώρες αφού ούτως ή άλλως τις ίδιες ή ενδεχομένως και βαρύτερες συνέπειες θα επωμιστούν. Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Ενωση, που από την πρώτη στιγμή υπήρξε πρωτοπόρος στην χάραξη πολιτικών αντιμετώπισης του προβλήματος, έλαβε συγκεκριμένη δέσμη μέτρων και δεσμευτικών στόχων τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Μία από αυτές τις πολιτικές είναι το Σύμφωνο των Δημάρχων το οποίο μεταφέρει πλέον και σε επίπεδο Δήμων την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών σε τρία επίπεδα:
α) τον μετριασμό του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής,
β) την προσαρμογή στις επιπτώσεις της και
γ) στη βιώσιμη ενέργεια (κατανάλωση και παραγωγή).
Ο Δήμος Χανίων αντιλαμβανόμενος τη μεγάλη πρόκληση, τη σημασία του προβλήματος αλλά και την περιπλοκότητά του κάνει την αρχή. Με Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε η υπογραφή του “Συμφώνου των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια” από τον δήμαρχο Τάσο Βάμβουκα. Είναι ένα βασικό βήμα, μία πρώτη έκφραση πολιτικής βούλησης που συνάδει με τις ευρωπαϊκές και εθνικές κατευθύνσεις.
Δεν μένουμε όμως μόνο σε αυτό. Προχωράμε και στην αξιοποίηση εργαλείων που θα επιτρέψουν στον Δήμο να εξειδικεύσει και να συγκεκριμενοποιήσει τις απαραίτητες δράσεις και πρακτικές πρωτοβουλίες που οφείλει να πάρει το επόμενο διάστημα. Πρώτο βασικό εργαλείο είναι η λεγόμενη Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς και Εκτίμησης Κινδύνων και Τρωτότητας από την Κλιματική Αλλαγή. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν προσδιορισμό του πού βρισκόμαστε και πώς ακριβώς μας επηρεάζει το φαινόμενο σε τοπικό επίπεδο.
Δεύτερο εργαλείο είναι το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας και Κλίματος (ΣΔΑΕΚ) το οποίο επί της ουσίας θέτει ένα γενικό περίγραμμα μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων για την αντιμετώπιση του φαινομένου επίσης σε τοπικό επίπεδο.
Η μάχη για την αντιμετώπιση των συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής είναι μία διαρκής διαδικασία. Στον Δήμο Χανίων κάνουμε μία καλή αρχή αλλά είμαστε ακόμα στην αρχή κι όχι στο τέλος του δρόμου. Είναι μία προσπάθεια που ξεπερνά τα στενά όρια μιας δημοτικής περιόδου, απαιτεί συνεργασίες με τους παραγωγικούς και επιστημονικούς φορείς του τόπου μας και επαρκή ενημέρωση της ίδιας της κοινωνίας. Το βέβαιο είναι ότι αυτό που δεν επιτρέπεται να κάνουμε, είναι να αδιαφορήσουμε διότι οι αποφάσεις που θα κληθούμε να λάβουμε σήμερα, θα έχουν καθοριστικό αντίκτυπο στις γενιές του αύριο.
*Ο Γιώργος Φραγγεδάκης είναι αντιδήμαρχος Πολεδομίας
**Ο Δημήτρης Φραγκάκης είναι γενικός γραμματέας του Δήμου Χανίων
