Γνωριμία με τη γλώσσα και την κουλτούρα των χωρών καταγωγής τους
Τη γλώσσα των γονιών τους, αλλά και στοιχεία της κουλτούρας και της παράδοσης των χωρών από όπου κατάγονται η μητέρα ή ο πατέρας ή και οι δύο τους, μαθαίνουν μαθητές στα Χανιά. Χάρις στις προσπάθειες των κοινοτήτων τους, με τη στήριξη των τοπικών φορέων στα Χανιά λειτουργούν σχολεία που διδάσκουν τα αλβανικά, τα ολλανδικά, τα δανέζικα, τα σουηδικά. Τα σχολεία αυτά επισκεφθήκαμε συνομιλώντας με γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά…
Μαθαίνοντας τη σουηδική γλώσσσα
Τη σουηδική γλώσσα έχουν την ευκαιρία να διδάσκονται κάθε Σάββατο παιδιά ηλικίας 7-18 ετών, μέσω του Σουηδικού Σχολικού Συλλόγου που λειτουργεί στα Χανιά.
Τα μαθήματα γίνονται στο κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα στο 2ο Γυμνάσιο Χανίων, στην οδό Κοραή. Ενα από τα Σάββατα αυτά, επισκεφθήκαμε το σχολείο και μιλήσαμε με τους μικρούς μαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους.
Οπως μας είπε η Μonika Varongi-Κουφογιαννάκη, πρόεδρος του Σουηδικού Σχολικού Συλλόγου που αριθμεί 35 μέλη και συστάθηκε το 1995, για να παρακολουθήσουν μαθήματα σουηδικής γλώσσας τα παιδιά, έρχονται ακόμα και από μακρινές περιοχές των Χανίων ή και τον νομό Ρεθύμνου.
Για παράδειγμα υπάρχει μαθητής που έρχεται από την Παλαιόχωρα αλλά και μαθητής που έρχεται από τον γειτονικό νομό. Και αυτό, σε μια προσπάθεια τα παιδιά που έχουν κατά το ήμισυ καταγωγή από τη Σουηδία (συνήθως από τη μητέρα) να διατηρήσουν ζωντανή την μητρική τους γλώσσα. Μάλιστα το σουηδικό κράτος υποστηρίζει και επιχορηγεί, υπό προυποθέσεις, αυτήν την προσπάθεια .
Επίσης υπάρχουν και περιπτώσεις μαθητών που έχουν γεννηθεί από Ελληνες γονείς στη Σουηδία οι οποίοι επέστρεψαν στην Ελλάδα και τα παιδιά παρακολουθούν το Σουηδικό σχολείο.
Η κα Varongi-Κουφογιαννάκη, η οποία κατάγεται από την Σουηδία, κάνει μαθήματα σε παιδιά μικρότερης ηλικίας (τάξεις του Δημοτικού).
Οι μικροί μαθητές διδάσκονται Ορθογραφία, Γραμματική & Συντακτικό σουηδικής γλώσσας, Ιστορία, Γεωγραφία αλλά και τα ήθη – έθιμα της Σουηδίας. Στόχος, είναι να καταλαβαίνουν, να μιλάνε και να εκφράζονται πολύ καλά τη σουηδική γλώσσα έτσι ώστε μελλοντικά εάν το επιθυμούν, να μπορούν να ενταχθούν στη σουηδική κοινωνία είτε για εκπαίδευση είτε για εργασία.
Η Αn Sofi-Bistrom Μουσχουντάκη με καταγωγή από τη Σουηδία που διδάσκει τη σουηδική γλώσσα στις μεγαλύτερες ηλικίες μαθητών (Γυμνάσιο και Λύκειο), μας λέει πως τα παιδιά δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για την ζωή, την οργάνωση της σουηδικής κοινωνίας και εκπαίδευσης. Μάλιστα κάποια από αυτά θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη χώρα από όπου
-κατά το ήμισυ- κατάγονται.
Οπως αναφέρουν οι δύο δασκάλες, στο σουηδικό σχολείο θα προμηθευτούν προσεχώς και τάμπλετ για κάθε μαθητή, όπως γίνεται και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση της Σουηδίας, (από την Α’ τάξη Δημοτικού). Παράλληλα εκφράζουν την ικανοποίηση και τις ευχαριστίες τους προς την Διεύθυνση του 2ου Γυμνασίου που φιλοξενεί στους χώρους του το Σουηδικό Σχολείο.
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
Ο Λούκας, 10,5 χρονών πάει Πέμπτη τάξη Δημοτικού, και κάθε Σάββατο έρχεται από το Ρέθυμνο για το μάθημα Σουηδικών. Εκτός από τα Σουηδικά αγαπά εξίσου και τα Γαλλικά και θέλει να γίνει πιλότος. Γι’ αυτό και στόχος του είναι να μάθει πολλές ξένες γλώσσες. «Σκέφτομαι μια μέρα να γυρίσω στη Σουηδία. Εχω πολλούς συγγενείς εκεί και νομίζω ότι τώρα που μαθαίνω τη σουηδική γλώσσα θα μπορώ να τους μιλάω καλύτερα» μας είπε.
Τον ρωτάμε ποια είναι η αγαπημένη του έκφραση στα Σουηδικά και μας απαντά: «Fika»! Είναι η στιγμή για διάλειμμα, συχνά με ένα φλιτζάνι καφέ ή ένα τσάι και συνοδευτικά ένα κουλουράκι ή ένα γλυκό.
Η Νιόβη, 12 ετών, παρακολουθεί μαθήματα Α’ Γυμνασίου και το αγαπημένο της είναι η Έκθεση. «Το μισό μου σόι μένει στη Σουηδία. Μιλάμε σουδικά, φυσικά. Θα ήθελα να σπουδάσω εκεί. Μου αρέσει η οργάνωσή τους» μας λέει η Νιόβη, που θα ήθελε να ασχοληθεί και με την υποκριτική.
Η Ελλη πηγαίνει επίσης Α’ Γυμνασίου και έρχεται κάθε Σάββατο από την Παλαιόχωρα για τα μαθήματα. Τα σουηδικά μάλλον τη δυσκολεύουν λιγάκι, όμως τη γοητεύει η ιστορία της χώρας και ιδιαίτερα οι ιστορίες των Βίκινγκ! Όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει ηθοποιός, ίσως όμως και ζαχαροπλάστης.
«God morgon!» (δηλ. Καλημέρα) μας λένε τα παιδιά αποχαιρετώντας μας για να συνεχίσουν το μάθημα…
Γνωρίζοντας την ολλανδική κουλτούρα
Από το 1992 ο Ελληνο-ολλανδικός Σύλλογος στα Χανιά οργανώνει μαθήματα για παιδιά με καταγωγή από την Ολλανδία και τη βελγική Φλαμανδία. Στόχος των μαθημάτων είναι η εκμάθηση της γλώσσας αλλά και της ολλανδικής κουλτούρας. «Η προσπάθεια ξεκίνησε από μια παρέα από μαμάδες που έχουν κάνει οικογένεια στην Ελλάδα και ήθελαν τα παιδιά τους να μάθουν την ολλανδική γλώσσα και κουλτούρα ώστε να έχουν και αργότερα τη δυνατότητα αν θέλουν να σπουδάσουν στην Ολλανδία», εξηγεί η πρόεδρος του Συλλόγου Esmerij van Deursen – Τσινάρη.
Εξίσου σημαντικό όμως είναι ότι μέσα από αυτή την πρωτοβουλία τα παιδιά κρατάνε ζωντανή την ολλανδική τους ρίζα και μπορούν να επικοινωνήσουν με τους συγγενείς και άλλα παιδιά από τις Κάτω Χώρες καθώς οι περισσότερες οικογένειες επισκέπτονται την Ολλανδία τακτικά.
Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια λειτουργίας του Συλλόγου δεκάδες παιδιά έχουν παρακολουθήσει τα μαθήματα. «Τα πρώτα χρόνια ήταν 35 παιδιά, ενώ τα τελευταία 10-15 χρόνια συμμετέχουν σταθερά 10 έως και 17 παιδιά, ηλικίας από 3 χρονών και πάνω. Φέτος για τρίτη χρονιά θα κάνουμε μαθήματα και για παιδιά Γυμνασίου όπου θα συμμετέχουν 5 παιδιά», εξήγησε η υπεύθυνη των μαθημάτων Dorothy Meeusen – Κόρακα, ενώ διευκρίνισε ότι τα μαθήματα απευθύνονται αποκλειστικά σε παιδιά με καταγωγή από την Ολλανδία και τη Φλαμανδία καθώς δεν πρόκειται για ένα κανονικό, τυπικό σχολείο.
Τα μαθήματα είναι 3ωρα και τα παιδιά μαθαίνουν κυρίως την ολλανδική γλώσσα σύμφωνα με το ολλανδικό πρότυπο διδασκαλίας, ιστορία και πτυχές του ολλανδικού πολιτισμού.
Σε αυτή την κατεύθυνση τα βοηθάει και το γεγονός ότι στην καθημερινότητα των οικογενειών τους χρησιμοποιούνται τα ολλανδικά κι έρχονται σε επαφή με βιβλία και ταινίες από την Ολλανδία.
Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά δείχνουν να απολαμβάνουν με την επαφή με την ολλανδική κουλτούρα: «Είναι ωραίο να είσαι δίγλωσσος», σημειώνει ο μικρός Αντρέας και προσθέτει πως δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία όταν μεγαλώνεις σε ένα δίγλωσσο περιβάλλον.
Η αδερφή του, Αλίκη, δηλώνει “φαν” των μαθημάτων: «Ανυπομονώ για τα μαθήματα αλλά κάποιες φορές είναι δύσκολα γιατί έχουμε πολύ διάβασμα από το σχολείο», σχολιάζει, ενώ η συμμαθήτριά της Βιβιάνα ομολογεί πως δυσκολεύεται στο θέμα της προφοράς.
Οι μικροί συνομιλητές μας έχουν επισκεφθεί πολλές φορές την Ολλανδία και είναι αρκετά πράγματα που τους έχουν εντυπωσιάσει. Ο Αντρέας θαυμάζει τα μεγάλα έργα υποδομής -μιας και η Ολλανδία βρίσκεται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας- το πόσο φιλική χώρα είναι για τους ποδηλάτες αλλά και το ότι η ανακύκλωση είναι καθημερινή πρακτική. Η Αλίκη στέκεται στα αξιοθέατα που μπορείς να συναντήσεις σε κάθε πόλη, ενώ η Βιβιάνα μιλάει για την ευγένεια των Ολλανδών.
Λίγο πριν τους αποχαιρετήσω τους μικρούς συνομιλητές μου ζητάω να μου γράψουν μια φράση στα Ολλανδικά: «Ik hou van Nederland!» μου γράφουν. Ή αλλιώς «Αγαπώ την Ολλανδία!».
Στα θρανία με… Εlsket
«Φτιάξαμε τον Σύλλογό μας, προκειμένου στη συνέχεια να δημιουργήσουμε το σχολείο μας» λένε οι γονείς και μέλη του “Δανέζικου Μορφωτικού-Πολιτιστικού Συλλόγου Χανίων” που εδώ και σχεδόν τρία χρόνια λειτουργεί ένα σχολείο εκμάθησης της δανέζικης γλώσσας σε παιδιά Δανών ή μεικτών οικογενειών που ζουν μόνιμα στα Χανιά.
Το σχολείο λειτουργεί στο Δ.Σ. Βαμβακόπουλου και φέτος ξεκίνησε με 14 παιδιά, αριθμός που θα αυξηθεί όσο η τουριστική σεζόν προχωράει προς το τέλος της.
«Τα παιδιά διδάσκονται γλώσσα, γραμματική, μαθαίνουν να διαβάζουν, γνωρίζουν την ιστορία, τη γεωγραφία, τη λογοτεχνία της Δανίας» αναφέρει η γονέας κα Κόνι Ραϊλάκη.
«Ξεκινήσαμε τα μαθήματα από τη Χαλέπα το 9ο Δ.Σ., στη συνέχεια φιλοξενηθήκαμε στο Πολυτεχνείο και στο ΤΕΙ και από τον Ιανουάριο του 2019 είμαστε στο Βαμβακόπουλο. Φυσικά θα ήταν πολύ καλό να είχαμε τη δική μας αίθουσα αλλά είναι δύσκολο. Ωστόσο με τη βοήθεια και του Προξενείου μας και των τοπικών αρχών μπορούμε να προσφέρουμε τα μαθήματα μας» εξηγεί η κα Καρίνε Ούρε.
Τη βασική διαφορά του Δανέζικου από το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα μας εξηγεί η κα Λίνε Φυντίκη. «Το βασικό χαρακτηριστικό του Δανέζικου σχολείου είναι η συνεργασία. Τα παιδιά μαθαίνουν να δουλεύουν ως ομάδα. Καταλαβαίνουν ότι όλα στη ζωή είναι θέμα συνεργασίας, δεν μπορεί ο καθένας να πορευτεί μόνος του. Πάνω σε αυτήν την κατεύθυνση προσπαθούμε να οργανώσουμε τα μαθήματα μας. Αντίθετα το ελληνικό εκπαιδευτικό σχολείο φαίνεται να είναι περισσότερο για τη μονάδα» σημειώνει η Λίνε.
Για «άψογη συνεργασία» με τον σύλλογο και τους γονείς του Δανέζικου σχολείου κάνει λόγο ο διευθυντής του Δ.Σ. Βαμβακοπούλου κ. Τάσος Τριγκάκης.
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Εκπαιδευτικός στο σχολείο η κα Dorte Van Vlerken. Επιδίωξη της είναι η συνεργασία των μαθητών. «Πέρα από τη σωστή ανάγνωση και γραφή, θέλουμε να μάθουν πράγματα για τη Δανία και σημαντικούς ανθρώπους της όπως συγγραφείς, ποιητές, μουσικούς κ.ά. Επίσης δουλεύουμε πολύ ως ομάδα και ως σύνολο» τονίζει η δασκάλα.
«Το ελληνικό σχολείο είναι πιο δύσκολο. Τα δανέζικα μου φαίνονται πιο εύκολα. Δεν με προβληματίζει ότι πρέπει να κάνω μάθημα το πρωί του Σαββάτου γιατί στο Δανέζικο σχολείο κάνουμε ωραία πράγματα και περνάει ευχάριστα ο χρόνος» δηλώνει ο 14χρονος Γιώργος Ραϊλάκης, ενώ ο 10χρονος Μάριος Φυντίκης επίσης προτιμά το Δανέζικο σχολείο από το να είναι στο σπίτι το πρωί του Σαββάτου. «Είμαι καλός στο να διαβάζω και όχι τόσο στο να γράφω και θέλω να βελτιωθώ στο γράψιμο. Είναι καλό να γνωρίζεις και μια ακόμα γλώσσα πέρα από τα Ελληνικά αλλά και να μαθαίνεις για σημαντικούς Δανούς όπως ο συγγραφέας Χανς Κρίστιαν Αντερσεν και ο μουσικός Κιμ Λάρσεν» τονίζει ο Μάριος. Οσο για την αγαπημένη λέξη της τάξης… οι πάντες συμφωνούν με την “Εlsket” που σημαίνει “αγάπη”…
Στην τάξη της “Καρδιάς”
«Το σχολείο μας είναι το “shkolla e zemres”, το “σχολείο της καρδιάς”» λένε οι 39 μαθητές του σχολείου – φροντιστηρίου της “Κοινότητας Αλβανών Μεταναστών Χανίων”. Απόγευμα Σαββάτου όταν επισκεπτόμαστε τη σχολική τους τάξη και οι μικροί μαθητές παρακολουθούν με προσοχή τη δασκάλα τους. Εκπαιδευτικός στην Αλβανία η κα Ραιμόντα Κούκα, προσφέρει εθελοντικά την εργασία της στο σχολείο της “Αλβανικής Κοινότητας”. «Τα παιδιά μαθαίνουν τα βασικά της γλώσσας, το αλφάβητο, πώς γράφονται οι λέξεις» μας εξηγεί. Για την ώρα τα μαθήματα είναι στην αρχή και η εκπαιδευτικός προσπαθεί να τα προσαρμόσει στο επίπεδο των μαθητών. «Τα παιδιά θέλουν να μάθουν την μητρική τους γλώσσα, είναι βέβαια δύσκολο και για αυτά αλλά σιγά-σιγά θα βελτιωθεί η κατάσταση. Είναι καλό για τα παιδιά να γνωρίζουν όσο δυνατόν περισσότερες γλώσσες» καταλήγει.
Φέτος τα μαθήματα ξεκίνησαν με ένα τμήμα αλλά οι άνθρωποι της κοινότητας εκτιμούν πως μέσα στο φθινόπωρο ο αριθμός των μαθητών θα αυξηθεί σημαντικά.
Το σχολείο λειτουργεί χάρις στις προσπάθειες της “Κοινότητας Αλβανών Μεταναστών Χανίων” και του “Συλλόγου Γονέων” του σχολείου.
«Το 2017 δημιουργήσαμε την “Κοινότητα” γιατί για χρόνια δεν είχαμε κάποιο Σύλλογο ώστε να κάνουμε πράγματα να δείξουμε και εμείς τον πολιτισμό και την κουλτούρα μας. Ελληνες και Αλβανοί έχουμε πάρα πολλά κοινά στοιχεία, έθιμα και παραδόσεις. Για αυτό και πολλοί Αλβανοί θέλουμε και μένουμε μόνιμα στην Ελλάδα» δηλώνει ο Αφρίμ Αβντιάι, πρόεδρος της “Αλβανικής Κοινότητας”. Ο κ. Αβντιάι τονίζει τη συμβολή και τη στήριξη των τοπικών αρχών στην προσπάθειά τους να κάνουν ένα σχολείο. «Μας άνοιξαν την αγκαλιά τους, μας έδωσαν χώρους για μάθημα και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από τη συνεργασία μας. Και εμείς είμαστε πολύ προσεκτικοί, παραδίδουμε το σχολείο σε άριστη κατάσταση και έχουμε πει στο διευθυντή του 7ου Δ.Σ. που μας φιλοξενεί ότι αν έχουν ανάγκη σε εργασίες, επισκευές, είμαστε διατεθειμένοι να προσφέρουμε την εργασία μας γιατί το 90% των γονιών είναι τεχνίτες, μαστόροι» σημειώνει. Εκδρομές, εκδηλώσεις την παγκόσμια μέρα του παιδιού, μουσικοχορευτικές παραστάσεις είναι στους στόχους του σχολείου για το επόμενο διάστημα. «Θέλουμε και εμείς τα παιδιά μας να μάθουν τη γλώσσα ώστε να συνεννοούνται με τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Και τα παιδιά δείχνουν ενδιαφέρον για τη γλώσσα» λέει ο Εντλέβ Ντοντοβέτσι, ενώ ο Αφρίμ συμπληρώνει πως το σχολείο είναι ανοικτό και για Ελληνες που πιθανόν να θέλουν να μάθουν την αλβανική γλώσσα.
Για το μέλλον η “Κοινότητα” θα ήθελε τα παιδιά να παίρνουν ένα πτυχίο που να αναγνωρίζεται από το αλβανικό κράτος ως αποδεικτικό γνώσης για να το αξιοποιούν σε περίπτωση επιστροφής τους στην Αλβανία.
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
Η 15χρονη Ενεράλντα μιλάει άψογα τα ελληνικά και θέλει να μάθει και τη γλώσσα των γονιών της. «Εχουν πολύ ενδιαφέρον τα μαθήματα, θέλουμε να μάθουμε τη γλώσσα τη μητρική μας. Η γραμματική είναι λίγο δύσκολη αλλά με προσπάθεια και με δουλειά θα τα καταφέρουμε» τονίζει. Τη ρωτάμε για κοινά στοιχεία με την ελληνική γλώσσα. «Υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία και αυτό μας βοηθάει και εμάς» απαντάει.
Και για το τέλος η αγαπημένη λέξη της τάξης από τον 6χρονο Άλεξ. “Τe dua shume” που σημαίνει “σε αγαπάω πολύ”.
