Τον ποιητή του “Αξιον Εστί”, της ελληνικής και της παγκόσμιας ψυχής, τον Οδυσσέα Ελύτη, τιμά με ένα τριήμερο συνέδριο, που ξεκίνησε χθες και συνεχίζεται σήμερα και αύριο, η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών – Ιδρυμα Καψωμένου μαζί με άλλους τοπικούς φορείς.
Το “παρών” στις χθεσινές εργασίες στο Ιδρυμα Καψωμένου στον Αλικιανό έδωσε και η σύντροφος του ποιητή Ιουλίτα Ηλιοπούλου.
Στη μαγεία της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη αναφέρθηκε ο κ. David Connolly, καθηγητής Πανεπιστημίου, μεταφραστής του έργου του Ελύτη στα αγγλικά.
«Είχα την ευτυχία να συνεργαστώ με τον Ελύτη ξεκινώντας με την “Ελεγεία της οξώπετρας” που μου πήρε 2 χρόνια για να τη μεταφράσω. Πήγαινα στο σπίτι του κάθε εβδομάδα και συζητούσαμε την κάθε λέξη για ώρες ώστε να μπω στο νόημα του ποιήματος και στη μαγεία του Ελύτη. Γιατί η κάθε λέξη του ασκεί μια μαγεία. Δεν είναι μόνο το περιγραφικό νόημα της λέξης. Όπου υπάρχει λέξη του Ελύτη έχει μια αντιστοιχία στην ψυχή μας και έτσι ασκεί μαγεία στον εσωτερικό μας κόσμο. Πολλοί λένε ότι η ποίηση του Ελύτη είναι δύσκολη. Όχι δεν είναι δύσκολη, χρειάζεται απλά να είσαι αθώος και να έχεις καλή πρόθεση για να μπεις βαθύτερα στο νόημα της ποίησής του» τόνισε ο κ. Connoly.
Μιλώντας για τους λόγους που αποφασίσθηκε η πραγματοποίηση του συνεδρίου για τον Οδυσσέα Ελύτη ο κ. Ερατοσθένης Καψωμένος από την Εταιρεία Κρητικών Σπουδών υπογράμμισε πως «πέρα του ότι είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος ποιητής και έχουμε και την επέτειο 20 ετών από τον θάνατό του, η επιλογή δεν έγινε για λόγους επετειακούς. Ο λόγος που επιλέξαμε τον Ελύτη σε αυτήν τη συγκυρία είναι γιατί είμαστε σε μια κρισιμότατη ιστορική περίοδο, κρίσιμη για όλη την ανθρωπότητα, που συμβαίνουν τεράστιες ανατροπές. Πολιτισμοί που ήταν σημεία αναφοράς μέχρι χθες σε όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς έχουν απαξιωθεί και έχουν πεταχθεί στην άκρη. Και έχουμε έναν κόσμο που αναδύεται σκοτεινός και μεσαιωνικός, που έρχεται να αντικαταστήσει όλες τις κατακτήσεις του ανθρώπου των τελευταίων αιώνων. Εχουμε έναν λαό, τον ελληνικό, με τον πολιτισμό του κατακτημένο και σε μεγάλο βαθμό αλλοτριωμένους τους ανθρώπους. Σε αυτές τις συνθήκες ένας ποιητής, όπως ο Ελύτης, μάς δίνει την ευκαιρία να ξαναμάθουμε τον εαυτό μας, να ξαναβιώσουμε τις αξίες που συνιστούν τη μεγάλη μας πνευματική παράδοση, που συνιστούν την ταυτότητά μας. Και αυτό το χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από το ψωμί».
Την εκδήλωση χαιρέτησε ο δήμαρχος Πλατανιά κ. Γιάννης Μαλανδράκης και η αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Χανίων κα Βαρβάρα Περράκη, ενώ από την Ενωση Πνευματικών Δημιουργών ο Δημήτρης Νικολακάκης υπογράμμισε την ανάγκη ίδρυσης σε ελληνικό Πανεπιστήμιο της έδρας “Οδυσσέα Ελύτη” που δυστυχώς δεν υπάρχει. Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκίνησαν με ριζίτικο τραγούδι, ενώ ακολούθησε απαγγελία ποιημάτων και μελοποιημένα ποιήματά του.
Το πρόγραμμα
Σήμερα οι εργασίες θα ξεκινήσουν στις 9 το πρωί στον Αλικιανό με θέμα της α’ τακτικής συνεδρίας “Ερμηνευτικά στον Ελύτη. Α’. Το ποιητικό του σύμπαν”.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εισηγήσεις:
• Κλειώ Παπαδερού, φιλόλογος, Μεταπτυχιακό Πανεπιστημίου Κρήτης.
Οι επιγραμματικές ρήσεις στη Συλλογή “Εκ του πλησίον”.
• Γιώτα Σαμιώτη, Δφ, φιλόλογος Μ.Ε. Γλώσσα και Τέχνη στο χωροχρόνο του Μικρού Ναυτίλου.
• Αργυρώ Λουλαδάκη, Δφ, εκπαιδευτικός, ποιήτρια.
Η “παραλογική έκφραση” και η σημασία της στην ποίηση και την ποιητική του Οδυσσέα Ελύτη.
• Χριστίνα Δ. Παπαδημητρίου, διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας.
Η αρχετυπική μορφή της γυναικείας παρουσίας στο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη και ο ρόλος της στην ποιητική μυθολογία του.
• Νάντια Στυλιανού, Δφ, διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ανώτερη μορφωτική λειτουργός. Οδυσσέας Ελύτης – Το δακτυλικό αποτύπωμα της Ελλάδας μέσα από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και το υπερρεαλιστικό κίνημα.
Θα ακολουθήσει η β’ τακτική συνεδρία με εισηγήσεις:
• Ανθούλα Δανιήλ, Δφ, φιλόλογος, κριτικός της Λογοτεχνίας. Ο επί γης Παράδεισος στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη.
• Αντώνης Σανουδάκης, Δφ, επικ. καθηγητής Α.Ε.Α. Κρήτης.
Ιστορία και ποίηση. Το “Ασμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας” του Οδυσσέα Ελύτη.
• Γιάννης Ζηκούδης Οι δρώσες δυνάμεις στο Αξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη.
• Σπύρος Κατσαραπίδης, φιλόλογος, νεοελληνιστής.
“Πλεονάκις επολέμησάν με εκ νεότητός μου”. Η γενεαλογία των εχθρών στην ποίηση του Ελύτη.
• Ιφιγένεια Τριάντου, αν. καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Στη συνέχεια η γ’ συνεδρία με θέμα: “Η ποίηση του Ελύτη και οι Τέχνες” έχει εισηγήσεις:
• Ολυμπία Ταχοπούλου, Δφ, καθηγήτρια – σύμβουλος (ΣΕΠ) στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
“Ο κήπος βλέπει”. Ο εικαστικός λόγος του Οδυσσέα Ελύτη.
• Δήμητρα Λυμπέρη, φιλόλογος, Μεταπτυχιακό. “Ο Ελύτης συναντά το Θεόφιλο”.
• Jacopo Mosesso, Μεταπτυχιακό. Eλύτης και Mozart. Το ύψος, η υπέρβαση και η γεωμέτρηση.
Η δ’ συνεδρία θα ξεκινήσει στις 6 μ.μ. με θέμα: “Ποιητική και Θεωρία του πολιτισμού” και εισηγήσεις:
• Σ.N. Φιλιππίδης, ομοτ. καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης.
Ελύτης/Éluard 1940: Ζητήματα ποιητικής.
• Γιάννης H. Ιωάννου, καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου.
Η «ακριβής στιγμή» και η «ανάπτυξη του στιγμιαίου»: Εννοιες ταυτόσημες ή διαφορετικές;
• Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, ομοτ. καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Πολιτισμικοί κώδικες στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη.
Η ε’ συνεδρία περιλαμβάνει τις εισηγήσεις:
• Paola Maria Minucci, Prof. della Sapienza Università di Roma: Η ποίηση του Ελύτη σε μια δεύτερη γραφή.
• Γιώργος Κουρουπός, μουσικοσυνθέτης, Ο μελοποιημένος Ελύτης.
ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ
Αύριο η Στ’ συνεδρία θα ξεκινήσει στις 10 το πρωί με θέμα τον Ελύτη στην εκπαίδευση και θα ακολουθήσουν η Ζ’ τακτική συνεδρία στις 11.20 με θέμα το δοκιμιακό έργο του Ελύτη και η Η’ τακτική συνεδρία στις 12.35 με θέμα: “Διακειμενικές σχέσεις – Συγκριτικές αναγνώσεις”.
