«Ανησυχώ ιδιαίτερα για τα παιδιά που δεν διακρίνονται στις σχολικές εξετάσεις επειδή κανείς δεν αναγνωρίζει τα ταλέντα τους»
Howard Gardner, καθηγητής Πανεπιστημίου Harvard
Η αναγνώριση του μαθησιακού προφίλ κάθε μαθητή οφείλει να είναι κυρίαρχο θέμα από την πρώτη μέρα εγγραφής του σε ένα σχολείο. Ψυχολόγοι ή εκπαιδευτικοί με ειδικότητα αναλαμβάνουν αυτό τον ρόλο και στη συνέχεια ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς πρώτης γραμμής. Η πρόταση αυτή παρουσιάστηκε από τον καθηγητή H. Gardner το 1993 κι αμέτρητα παιδιά ωφελήθηκαν.
Αν αγνοούμε την πραγματικότητα ότι σε μια τάξη 20 ατόμων υπάρχουν ισάριθμα προφίλ μαθητών είναι σαν να προκαλούμε οι ίδιοι γνωστικές συγκρούσεις και κενά που δεν γεφυρώνονται.
Τελειώνω σήμερα την παρουσίαση μαθησιακών τύπων και ελπίζω ότι όσοι παρακολουθήσατε τα 3 κείμενα να αναγνωρίσετε σε ποιο γνωστό ή συγγενή σας αντιστοιχούν οι συμπεριφορές τους.
Μυρτώ η ισορροπημένη
Η Μυρτώ, ως μαθήτρια Γυμνασίου, γνώριζε πάντοτε τους λόγους της συμπεριφοράς της και πώς να εκφράζει ή να μην εκφράζει τα αισθήματα ή τις σκέψεις της. Οι ισορροπημένοι τύποι όπως η Μυρτώ, προσδιορίζουν τους στόχους τους και τους κατακτούν, έχουν το δικό τους σύστημα αξιών και εργάζονται μόνοι τους.
Παρατήρησα το αναπτυγμένο επίπεδο μεταγνώσης της όταν σε ηλικία 8 ετών ήλθε στο γραφείο να μου σχολιάσει τον τρόπο που δίδασκε μια καθηγήτρια. Οι ισορροπημένοι τύποι μαθαίνουν εύκολα κάθε αντικείμενο, επειδή έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν σαν λογικοί -αριστερόστροφοι και δημιουργικοί- δεξιόστροφοι ανάλογα με την περίσταση! Η Μυρτώ, αφού φοίτησε στο Πολυτεχνείο Αθηνών διάλεξε να σταδιοδρομήσει σε ένα πλέον αυτόνομο δημιουργικό επάγγελμα.
Η εσωτερική τους αναζήτηση κι η ανάγκη για συνεχή εξέλιξη τους κάνει να είναι δια βίου μαθητές και ερευνητές των υπαρξιακών ερωτημάτων του ανθρώπου. Τέλος, είναι αυτοί που εμπνέουν όσους τους γνωρίζουν.
Νάντια η παραμυθού
Η Νάντια, ως μαθήτρια Γυμνασίου, είχε γλωσσικό ταλέντο και έβρισκε συνεχώς αφορμές για να αρχίσει να λέει ιστορίες και παραμύθια για να μας εξηγήσει κάτι. Της άρεσε να συμμετέχει σε συζητήσεις, να γράφει ποιήματα, μύθους, μικρά θεατρικά ή άρθρα. Αργότερα στη φοιτητική της ζωή θα ήθελε να βγάλει λόγους, να κάνει παρουσιάσεις θεμάτων στις συμφοιτήτριες της ή να διευθύνει συζητήσεις.
Μας εξομολογήθηκε ότι στο μέλλον μπορεί να δημιουργήσει ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα ή να βρει δουλειά σε τοπική εφημερίδα για να παίρνει συνεντεύξεις. Σήμερα είναι εκπαιδευτικός και της αρέσει να ετοιμάζει φυλλάδια και φακέλους και φυσικά να εφευρίσκει συνθήματα, επικεφαλίδες και τίτλους για κείμενα.
Οι μαθητές που έχουν αναπτυγμένο το γλωσσικό ταλέντο δημιουργούν ένα CD με την ύλη του μαθήματος και χρησιμοποιούν τον υπολογιστή για να γράφουν τις εργασίες τους. Μαθαίνουν εύκολα φτιάχνοντας ιστορίες, παραβολές ή νουβέλες με τη νέα ύλη. Μπορούν να γίνουν άριστοι καθηγητές Ελληνικών ή μιας ξένης γλώσσας, δικηγόροι, δημοσιογράφοι, διαφημιστές, κειμενογράφοι, μεταφραστές και δάσκαλοι.
Συμπεράσματα
Οι δυσκολίες, τα εμπόδια κι η άνιση μεταχείριση που αντιμετωπίζουν, κατά τη διάρκεια του σχολικού τους βίου, οι διαφορετικοί μαθησιακοί τύποι είναι πέρα από κάθε περιγραφή.
Ευνοημένοι είναι όσοι μαθητές έχουν αναπτυγμένη μια από τις 2 κυρίαρχες δεξιότητες -τη γλωσσική και τη λογική. Οι διαπιστώσεις μου από την παρουσίαση του θέματος σε πολλές πόλεις τα τελευταία 15 χρόνια είναι ότι απέχουμε πολύ από το να δίνουμε ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά.
Το πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ το οποίο υλοποιείτο στα Χανιά μέχρι το 2001, ήταν μια εξαιρετική εκστρατεία – παρέμβαση που δεν είχε συνέχεια. Οι μεμονωμένες προσπάθειες για ισόρροπη αντιμετώπιση των μαθητών συνεχίζονται με την έκδοση εξαιρετικών εγχειριδίων από το Υπουργείο Παιδείας. Πρόσφατο παράδειγμα το βιβλίο για εκπαιδευτικούς “Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο” (2011) στον πρόλογο του οποίου αναγνωρίζεται η υστέρησή μας.
Κυρίαρχος αναδεικνύεται ο ρόλος της οικογένειας που καλείται να υποστηρίξει και να βοηθήσει την ανάπτυξη των παιδιών.
*συγγραφέας των εγχειριδίων ‘Μαθαίνω εύκολα’ και ‘Θυμάμαι εύκολα’
