Πριν από κάποιο ατύχημα, όλοι οι οδηγοί αγώνων συμπεριφέρονται σαν να είναι αθάνατοι. Ομως, μόλις έρθουν αντιμέτωποι με τον θάνατο αλλάζει τελείως η νοοτροπία τους, είχε πει ο γιατρός της Φόρμουλα 1 Σιντ Γουότκινς. Τα σοβαρά αυτά ατυχήματα, κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, αφήνουν τα σημάδια τους, κυρίως, στην ψυχή.
Ετσι οι περισσότεροι που είχαν εμπλακεί σε ατύχημα, όταν επανήλθαν στους αγώνες, δεν ήταν ποτέ οι ίδιοι. Ανάμεσα σ’ αυτούς υπάρχουν και δύο εξαιρέσεις, αυτή του αυστριακού οδηγού Νίκι Λάουντα, ο οποίος έπειτα από το ατύχημά του στο Νίρμπουργκινγκ το 1976 κατέκτησε δύο παγκόσμιους τίτλους και του Χουάν Μανουέλ Φάντζιο που επίσης έπειτα από ένα σοβαρό ατύχημα το 1952 στη Μόντσα, ανέκτησε τις δυνάμεις του και κέρδισε δύο παγκόσμια πρωταθλήματα.
Η λίστα όμως των οδηγών που δεν επέστρεφαν ποτέ στην προηγούμενη καριέρα τους, μετά από ένα σοβαρό ατύχημα στην F1,αρχίζει από τον Στέρλινγκ Μος και καταλήγει στον Καρλ Βέτλινγκερ. Ο Βέτλινγκερ σταμάτησε την καριέρα στη Φόρμουλα 1 το 1995 στην Αδελαΐδα. Το χρονόμετρο δεν προσέχει ούτε το πεπρωμένο του καθενός, ούτε δέχεται συγνώμες και δικαιολογίες. Οι αποστάσεις των δύο δευτερολέπτων από τους άλλους διαγωνιζόμενους στη Φόρμουλα 1 μπορούν να καθορίσουν μια ολόκληρη ζωή. Για τον Καρλ Βέτλινγκερ χάθηκε κάθε ελπίδα στις 12 Mαΐου του 1994 στο Μόντε Κάρλο, όταν χτύπησε στην μπαριέρα τη πίστας με 150 χλμ./ώρα. Το αμάξωμα της Sauber Mercedes απορρόφησε μεν την ενέργεια της σύγκρουσης, όμως, το ανθρώπινο σώμα δεν μπόρεσε ποτέ να ξεπεράσει το σοκ.
Ο βαριά τραυματισμένος Βέτλινγκερ έμεινε σε κώμα για 17 ημέρες. Μετά από τρεις μήνες άρχισε ξανά να προπονείται και έξι μήνες μετά το ατύχημα έπιασε ξανά τιμόνι στα χέρι του.
Ο καθηγητής Σιντ Γουότκινς, γιατρός των οδηγών της F1, (απεβίωσε το 2012 σε ηλικία 84 χρόνων, από καρκίνο) είχε πεί ότι : Από του οδηγούς απαιτείται η μέγιστη προσοχή, συγκέντρωσης, αίσθησης προσανατολισμού και ετοιμότητα αντίδρασης. Ολα αυτά απαιτούνται σε έναν βαθμό που δε μπορεί να συγκριθεί με τους συνηθισμένους ανθρώπους. Ετσι χρειάζονται δύο χρόνια μέχρι ο ανθρώπινος εγκέφαλος να μπορεί να συνδυάζει γρήγορα και αξιόπιστα το ένστικτο με τη συνείδηση, έχοντας ξεπεράσει τους φόβους και τις τραυματικές εμπειρίες. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αδυναμία του Βέτλινγκερ να σημειώσει καλούς χρόνους στην πίστα.
Οπότε, σύμφωνα μ’ αυτό, ο Βέτλινγκερ βιάστηκε να επιστρέψει στους αγώνες, αφού θα μπορούσε να ανακτήσει τις παλιές του ικανότητες στα μέσα αυτής τη χρονιάς περίπου.
Ο ίδιος, ο πρώην πιλότος τη Sauber, παραδέχεται όπως είχε πει ότι του πήρε τουλάχιστον έναν χρόνο για να βρεθεί στο επίπεδο που ήταν το 1994 στο Μονακό. Μετά απο ένα σοβαρό ατύχημα, ο εγκέφαλος αυτόματα υπολογίζει τις πιθανότητες ατυχήματος, συγκρίνοντας τις παρούσες συνθήκες μ’ αυτές που επικρατούσαν κατά τη στιγμή του ατυχήματος. Εάν ένας οδηγός δεν έχει την δυσάρεστη αυτή εμπειρία, ο εγκέφαλός του δεν έχει και λόγο να κάνει τέτοιου είδους υπολογισμούς και αναλύσεις.
Παρ’ όλα αυτά είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς εάν και κατά πόσον ένα ατύχημα έχει αφήσει βαθιά τα σημάδια του στην ψυχή του οδηγού. Για την περίπτωση του Βέτλινγκερ υπάρχουν ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν, κυρίως, στη δεκαετία του ’60. Για παράδειγμα, ο Στέρλινγκ Μος, ο θρύλος της Αγγλίας την εποχή εκείνη, έμεινε έναν μήνα σε κώμα, μετά από ένα ατύχημα το 1962. Εννέα μήνες μετά το ατύχημα επιχείρησε να οδηγήσει ξανά ένα αγωνιστικό, αφού είχε θεωρήσει ότι πλέον ήταν έτοιμος, σωματικά και ψυχικά για να αντιμετωπίσει κάτι τέτοιο. Κατά το τέλος αυτής της δοκιμής είχε αποφασίσει, ότι τόσο ψυχικά, όσο και σωματικά δεν βρισκόταν στα επίπεδα της F1. Αρκετά χρόνια μετά ο ίδιος παραδέχτηκε ότι αποφάσισε πολύ νωρίς να επιστρέψει στους αγώνες.
Ο κάθε οδηγός που περνά από την κατάσταση αυτή θα πρέπει πάλι να παραδεχτεί το γεγονός ότι ρισκάρει κάθε στιγμή τη ζωή του. Επίσης, στην ανάρρωση βοηθά πολύ το αν οι οδηγοί είχαν υποφέρει μετά το ατύχημα ή όχι. Ο Νέλσον Πικέ, μετά το ατύχημα στην Ινδιανάπολη το 1992 έπρεπε να ζήσει επί μήνες με τη βοήθεια της μορφίνης, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τους πόνους. Μετά απ’ αυτό ορκίστηκε στον εαυτό του να μην περάσει ξανά από μια ανάλογη κατάσταση. Επίσης, βοηθά το αν ο οδηγός έχει ξεχάσει τελείως τα γεγονότα σχετικά με το ατύχημα. Για παράδειγμα, ο Ντέιβιντ Κούλτχαρντ το 1995 χτύπησε με την Williams του κατά τη διάρκεια δοκιμών. Οπως παραδέχεται ο ίδιος, δεν θυμάται τίποτα από τo ατύχημα και γνωρίζει μόνο όσα του διηγούνται οι άλλοι. Πάντως, ελάχιστοι είναι οι οδηγοί, οι οποίοι συνέχισαν ασυγκράτητοι μετά από ένα τέτοιο δυσάρεστο συμβάν.
Ο Μανουέλ Φάντζιο είχε ένα σοβαρό ατύχημα το 1952, στη Μόντζα, καθώς βγήκε από την πίστα κατά διάρκεια ενός νυχτερινού αγώνα. Τότε μάλιστα έσπασε και το λαιμό του. Μετά το ατύχημα, ο Αργεντινός κατέκτησε δύο παγκόσμια πρωταθλήματα.Ο Νάιτζελ Μάνσελ μετά το ατύχημά του στη Σουζούκ 1987, κατέπληξε τους πάντες με τις επιδόσεις του στα Indy Cars το 1993 στο Φοίνιξ της Αριζόνα. Επίσης και ο Νίκι Λάουντα είχε επιτυχίες μετά το ατύχημά του το 1976 στο Νίρμπουργκρινγκ. Σε εκείνο το ατύχημα ο Αυστριακός είχε εκτεταμένα και βαρύτατα εγκαύματα. Μετά από αυτό, όμως, κέρδισε δύο παγκόσμιους τίτλους το 1977 και το 1984. Ομως, ο Λάουντα είχε παρουσιάσει μείωση της ταχύτητάς του κατά τα δοκιμαστικά, αφού πριν από το ατύχημα του είχε ξεκινήσει 21 φορές από την πρώτη θέση, ενώ μετά το ατύχημα κατάφερε να ξεκινήσει πρώτος μόλις τρεις φορές.
Ο Γκέραρντ Μπέργκερ παραδέχεται ότι μετά το ατύχημά του το 1989 στην Ιμολα, έχει αρχίσει να χάνει κάποια δέκατα του δευτερολέπτου σε χρόνους, αφού υποσυνείδητα κάτι τον εμπόδιζε να αναλάβει πολύ μεγάλα ρίσκα. Βέβαια, όπως ό ίδιος δήλωνε έχει αναπτύξει έναν δικό του τρόπο να αξιολογεί τα πράγματα με έναν αισιόδοξο τρόπο: «Οταν από λάθος του οδηγού γίνει ατύχημα σκέφτομαι ότι αυτό δεν πρόκειται να επαναληφθεί, ενώ όταν το αυτοκίνητο πάθει κάποια ζημιά, όπως π.χ. σπάσει μια αεροτομή, σκέφτομαι ότι αυτό δεν θα γίνει άλλη φορά, διότι οι μηχανικοί θα βρουν έναν τρόπο να στερεώσουν την αεροτομή έτσι ώστε αυτό να μην ξανασυμβεί». Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80 οι οδηγοί αγώνων πλήρωναν τα δικά τους ή τα κατασκευαστικά σφάλματα με τραυματισμούς, κυρίως στα κάτω άκρα.
Αυτό πλήγωνε τρομερά την αυτοπεποίθησή τους, αφού οι οδηγοί αγώνων χρειάζονται τρομερή ταχύτητα και ευαισθησία στα πόδια. Η λίστα των οδηγών που έχουν σπάσει τα πόδια τους είναι πολύ μεγάλη. Ο Κλιφ Αλισον κατέστρεψε την καριέρα του με δύο ατυχήματα, το ένα το 1960 στο Μόντε Κάρλο και το άλλο το 1961 στο Σπα. Ο Πίτερ Αρουντελ ξεχάστηκε μετά από ένα ατύχημα στη Φόρμουλα 2 το 1964 στη Ρεμς, όταν μέχρι τότε ο ειδικός τύπος τον αποκαλούσε ως το δεύτερο Τζιμ Κλαρκ. Ο Γκράχαμ Χιλ μετά το ατύχημά του το 1969 στο Γουότκινς Γκλεν δεν ξαναβρήκε ποτέ τον παλιό του εαυτό.
Ο Μάικ Χέιλγουντ αναγκάστηκε να ξεχάσει τις φιλοδοξίες του μετά από το ατύχημά του το 1974 στο Νίρμπουργκρινγκ, ενώ ο Ζαν Πιέρ Ζαμπούιγ δεν μπόρεσε να ξαναλάβει μέρος σε αγώνες μετά το ατύχημα του το 1980 στο Μόντρεαλ. Ομοίως, ο Ντιντιέ Πιρονί το 1982 στο Χόκενχαϊμ.
Ο Τζόνι Τσεκότο το 1984 και ο Ζακ Λαφίτ το 1986, μεταπήδησαν από την Formula 1 στους αγώνες αυτοκινήτων τουρισμού μετά τα ατυχήματά τους στο Μπραντς Χατς.Ο Μάρτιν Ντόνελι ανάρρωσε μεν από το ατύχημα του στη Χερέθ το 1990, όμως επειδή η κινητικότητα του αριστερού του γόνατος είχε μειωθεί αισθητά, δεν μπορούσε να απομακρυνθεί εντός πέντε δευτερολέπτων από το κόκπιτ του αυτοκινήτου σε περίπτωση ανάγκης και έτσι δεν πληρούσε μία από τις προϋποθέσεις για να μπορέσει να ξανατρέξει σε αγώνες F1.
Τα κάτω άκρα των οδηγών στα σημερινά αυτοκίνητα F1 είναι σχετικά καλά προστατευμένα, λόγω της αλλαγής στη σχεδίαση και κατασκευή των αυτοκινήτων. Ομως, με τον τρόπο αυτόν περνάμε στην εποχή, που οι σοβαρότεροι τραυματισμοί γίνονται στον αυχένα και στο κεφάλι.
Τα μοντέρνα αμαξώματα από ανθρακονήματα προστατεύουν το σώμα μόνο μέχρι τον λαιμό. Για τον λόγο αυτό σχεδιάζονται συνεχώς νέα κόκπιτ, τα οποία είναι μακρύτερα, ενώ τα πλαϊνά τους τοιχώματα είναι αρκετά υπερυψωμένα και ανθεκτικότερα.
