Αγαπητοί αναγνώστες,
καλημέρα σας και καλό μήνα!
Παρασκευή σήμερα, πρώτη του Νοέμπρη, χειμωνιάτικου μήνα, που όμως συνεχίζει τ’ Οχτώβρη τις φθινοπωρινές μέρες, όχι βέβαια για το καλό της Φύσης, κι όλων μας, συνακόλουθα. Γιατί, εμείς περιμέναμε -κατά τα ειωθότα- χειμωνιάτικο φθινόπωρο κι ας έχει λιομαζώματα και νυχτέρια ο Νοέμπρης κι ας είναι φορτωμένος από δουλειές κι αργίες, γιορτές και πανηγύρια! Γιατί σήμερα, δεν το ξεχνούμε, έχουμε τη γιορτή των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, των γιατρών αυτών -μεγάλη η Χάρη Τους των χωρίς σύνορα και χωρίς αμοιβές από τότε· και την Κυριακή (3/11) τ’ άϊ Γιωργιού του Μεθυστή, της μέρας δηλ. της χειμωνιάτικης γιορτής Του αυτής -κι όχι της κυριώνυμης 23/4- π’ ανοίγονται τα βαρέλια με τα νέας σοδειάς κρασιά, δοκιμάζονται και: Δοκίμασε, δοκίμασε στης γειτονιάς τα νοικοκυριά, γίνεσαι, κατά το κοινώς λεγόμενο: “κουτούτο στο μεθύσι” και τραγουδάς παράφωνα το ωραίο ριζίτικο:
“Πάντα στσι τρεις του Νοεμπριού και στσ’ εικοστρείς τ’ Απρίλη
πανηγυράκι γίνεται στ’ αϊ Γιωργιού τη Χάρη…”.
Ας αφήσουμε όμως τους κρασοπιοτήδες να το λένε κι ας πάμε παρακάτω, να δούμε τι έχει -για σήμερα- να μας παρουσιάσει η στήλη μας:
Θα ξεκινήσουμε με πρώτο το έργο:
Συλλογική Εργασία: “ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ” του Δήμου Αγ. Βασιλείου
Ρέθυμνο 2013, σχ. 8ο μεγάλο, σ. 636 + πλουσ. φωτογρ. υλικό
Το έργο αυτό για την Κρύα Βρύση είναι ένα επίτευγμα. Επίτευγμα απρόσκοπτης συνεργασίας και καταμερισμού συγγραφής ενοτήτων – τόσων αξιόλογων πνευματικών ανθρώπων. Επίτευγμα ποιοτικό του περιεχομένου. Επίτευγμα πληρότητος, άριστο συλλογικό, συγγραφικό αποτέλεσμα.
Στον Πολιτιστικό Σύλλογο Κρύας Βρύσης – Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης, πρώτιστα, τα εύσημα, γιατί εργάστηκε μεθοδικά, εξασφάλισε τις συμμετοχές συγγραφής των ενοτήτων, φρόντισε για τους χορηγούς της ακριβής αυτής έκδοσης και έφερε σε αίσιο πέρας ένα έργο όντως τιτάνιο, γιατί είναι πληρέστατο, πολυσέλιδο, ακριβέστατο, μνημείο δηλ. για το παρόν και το μέλλον της Κρύας Βρύσης, αλλά και υπόδειγμα και μέτρο αντίστοιχων προσπαθειών, για τ’ άλλα χωριά, συλλόγους και κεφαλοχώρια της Κρήτης μας!
Ο Γεωργ. Εμμ. Μαυροτσουπάκης, στις πρώτες 96 σελίδες του τόμου, μας γνωρίζει την Κρύα Βρύση και τη Νέα Κρύα Βρύση, από πολλές πλευρές, καταθέτει πληθυσμιακά και ιστορικά στοιχεία, πολιτιστικά και λαογραφικά, κοινωνικά δεδομένα, φορείς και οικογένειες, κοινωνική ζωή, επαγγέλματα και ασχολίες των κατοίκων, διηγήσεις ενδιαφέρουσες μέχρι και τα καφενεία του χωριού!
Στη συνέχεια ο Θεοδ. Στ. Πελαντάκης, στις σ. 97 – 160 μας γνωρίζει την Κρύα Βρύση -περιοχή και παλαιοί οικισμοί της- θέση, ονομασία κλ. σχετικά, διανθισμένα από πολύτιμες μαρτυρίες παλαιοτέρων. Στη συνέχεια παρακολουθεί τον ετήσιο κύκλο της ζωής των κατοίκων Κρύας Βρύσης, τις ασχολίες των και στη συνέχεια παρακολουθεί τη ζωή, εδώ, μετά το 1944, που δεν είναι ακριβώς η παλαιότερη. Και η συνεργασία του Θ. Πελαντάκη, στις σ. 161 – 238, συνιστά μια πλήρη λαογραφική συλλογή για την περιοχή!
Ο π. Γεώργιος Ν. Φωτάκης, στις σ. 239 – 328 μας καταθέτει την τοπωνυμική σοδειά του για την Κρύα Βρύση και μια πολύτιμη καταγραφή 46 δημοτικών τραγουδιών που επιχωριάζουν εδώ. Οι παραλλαγές τους είναι για τους ειδικούς ερευνητές άκρως ενδιαφέρουσες.
Η κα Μαρία π. Ηλία Βαβουράκη – Μανωλούδη, καταθέτει στις σ. 329 – 400 μια αρκετά πλούσια συλλογή λαογρ. υλικού από την Κρύα Βρύση, με τους βίους: υλικό, επαγγελματικό, ποιμενικό, κοινωνικό και πνευματικό πληρέστατους, μεθοδικά παρουσιασμένους και σύμφωνα με τις οδηγίες του Κ.Ε.Ε.Λ. της Ακαδ. Αθηνών.
Ο αγαπητός σε όλους μας Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης, δρας Φιλοσοφίας, επιστήμονας λαογράφος, ερευνητής, ακαταπόνητος μια ζωή, έκαμε δώρο πολύτιμο στο έργο! Εδωσε την καταγραφή που είχε κάμει το 1965 ως ερευνητής ΚΕΕΛ της Ακαδημίας Αθηνών, με το πρωτογενές υλικό της έρευνάς του, τότε, στο οποίο είχε “εγκλωβίσει”, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, είχε σταματήσει τεχνητά τον χρόνο, για την Κρύα Βρύση, στα 1965. Ετσι χαίρεσαι στις 100 σελίδες (!) που του παραχωρούνται, το πρωτογενές υλικό μιας επιστημονικά οργανωμένης υποδειγματικής επιτόπιας έρευνας, μ’ όλο το πολύτιμο λαογρ. υλικό που αποθησαυρίζεται από τις “πηγές” της Κρύας Βρύσης, για τον υλικό, πνευματικό και κοινωνικό βίο της. Προσφορά ανεκτίμητη, κύρια για τις νεότερες γενιές της Κρύας Βρύσης!
Η κα Ειρήνη Χ. Λαγουδάκη – Χατήρη, αναφέρεται στον οικισμό της Νέας Κρύας Βρύσης και την ίδρυση Μουσείου Κρητ. Παράδοσης, στο οίκημα του σχολείου του χωριού, που δεν λειτουργεί.
Ο κ. Ηρακλής Κανακάκης, στη συνέχεια, καταθέτει στον τόμο, το κείμενο πανηγυρικού του, στην επέτειο του Ολοκαυτώματος Κρύας Βρύσης, τον οποίο εκφώνησε τον Αύγουστο του 1984.
Αντίστοιχος πανηγυρικός κατά την 22-8-2011, του κ. Θεόδωρου Στ. Πελαντάκη, φιλοξενείται στις σ. 513 – 518, ενώ στη συνέχεια: σελ. 519 – 636 πραγματοποιείται μια τεράστια έρευνα – καταγραφή των γενεαλογικών – οικογενειακών δέντρων και των -32- οικογενειών του πολύπαθου αυτού μαρτυρικού χωριού, εργασία που έφεραν σε πέρας οι: κ. Θεοδ. Στ. Πελαντάκης, Γεωργ. Εμμ. Μαυροτσουπάκης και π. Γεώργιος Νικ. Φωτάκης. Υποδειγματική εργασία, για επίδοξους καταγραφείς – συλλογείς.
Πρόκειται για αξιοθαύμαστη -χωρίς υπερβολή- προσπάθεια, με άριστα αποτελέσματα. Εργο που τιμά τους συντελεστές και αρωγούς, το σύνολο των Κρυοβρυσιανών, γιατί εργάστηκαν μονιασμένα, δυναμικά, με πάθος για την ανάδειξη και προβολή του χωριού των πολιτισμικά, ιστορικά, κινούμενοι από το χρέος προς τους μάρτυρες και τους γενάρχες της Κρύας Βρύσης! Οσα εγκάρδια συγχαρητήρια κι αν σας γράψουμε, είναι λίγα σας! Πάντα άξιοι!
Και τώρα το:
“ΥΠΕΡΧ” – Περιοδική έκδοση S.M. “Χαλκιαδάκης”
τεύχος 67 – Φθινόπωρο 2013, σχ. 4ο, σ. 80, έγχρωμο, δωρεάν!
Είμαστε στα τέλη του φθινοπώρου και το θαυμάσιο “ΥΠΕΡΧ” των S.M. Χαλκιαδάκη κυκλοφόρησε το 67ο τεύχος του, με ενδιαφέρουσα όπως πάντα ύλη. Απ’ αρχής στεκόμαστε στο “εισαγωγικό” κείμενο – βαρύνουσα άποψη, του σεβαστού καθηγητή Πανεπιστ. Αθηνών και προέδρου της Ελλην. Λαογραφικής Εταιρείας κ. Μιχ. Μερακλή, όπου τονίζει μεταξύ των άλλων και ότι: “…Είναι μια άριστη εκδοτική προσπάθεια, με σύμβουλο τον πολύ γνωστό στην Κρήτη και ευρύτερα στην Ελλάδα δημοσιογράφο Νίκο Ψιλάκη, συγγραφέα και πολύτιμων βιβλίων για τον λαϊκό πολιτισμό… μαζί με τη σύζυγό του Μαρία, για τις τελετουργίες στις διάφορες εποχές του χρόνου, …από την παλιότερη παράδοσή τους έως τις μέρες μας…”.
Στη συνέχεια φτάνουμε στις σ. 14 κ.ε. με τα “Φωτογραφήματα” του αγαπητού Ν. Ψιλάκη, σύμβουλου της έκδοσης, με αποκαλυπτικές φωτό και ενδιαφέροντα κείμενά του για στάσεις του απ’ τα Αστερούσια ως τα Χανιά κι από τη Δίκτη ως τ’ Αρκάδι (που την άλλη βδομάδα γιορτάζει) κι ανατολικότερα.
Η χαρισματική Εφη Ψιλάκη περνοδιαβαίνει στα έργα του τροχού και τ’ αργαλειού και φτάνει ως τον ζευγαρόκαιρο τ’ Οχτώβρη και Νοέμπρη.
Η συνέντευξη του 88χρονου Καντανιώτη (Σέλινο) στον Ν. Ψιλάκη μας συγκλονίζει (σ. 34 – 38), ενώ “Ο Σταυρός στην καθημερινή μας ζωή” των σ. 40 – 44, επιβεβαιώνει τη βαθιά ριζωμένη πίστη μας.
Στις σ. 46 – 54 η Εφη Ψιλάκη, η μοναχοκόρη του ζεύγους Νίκου – Μαρίας Ψιλάκη, μας φέρνει στη θύμησή μας, συγχωριανό μου, τον αείμνηστο “Τρούμαν” (= τον Ευτύχη Πρωτοπαπαδάκη από το Επανωχώρι τ’ Ανατολ. Σελίνου) και την προσφορά τ’ αγριμιού που είχε πιάσει στον Ομαλό, στον Τρούμαν, κι όλη τη συνακόλουθη περιπέτεια…
Και το τεύχος συνεχίζει με τις συνεργασίες: “Στον ελαιώνα της Φαιστού” και για τον “Αστύρακα της Κρήτης” του Νικ. ψιλάκη το “αντικριστό” του Μ. Τσαπάκη, τα “πικραμένα χείλη” του Καζαντζάκη, κείμενα εκλεκτά.
– Το τεύχος μ’ έναν λόγο, θα το ζήλευαν πολλές αντίστοιχες εκδόσεις ποιότητος, γι’ αυτό “τα μπράβο” μας στον Χαλκιαδάκη είναι εγκάρδια!
– Μας χαρίζετε, κάθε τόσο, πνευματικό θησαυρό πολύτιμο. Πάντα άξιος κι εσείς κι οι συνεργάτες σας! Είσαστε πρωτοπόροι!
Εδώ όμως τελειώσαμε για σήμερα. Τα ξαναλέμε -συν Θεώ- την άλλη βδομάδα. Ως τότε γεια σας και καλό μήνα με υγεία!
