Πολιτικός διαμελισμός

Τα πολυκομματικά Κοινοβούλια θεωρητικά βαθμολογούνται ως η ισχυρότερη ένδειξη μιας ευνομούμενης, δίκαιης και ανταγωνιστικής πολυφωνικής δημοκρατίας. Υπό μία όμως αυστηρότατη προϋπόθεση: Οτι ο πολυκομματισμός αυτός οδηγεί, εκ των πραγμάτων, σε υποδειγματικές κυβερνήσεις, επίσης πολυκομματικές και όχι σε αλληλοσπαρασσόμενα ενδοκυβερνητικά μορφώματα, εξ ορισμού καταδικασμένα σε αυτοδιάλυση ή και σε αμέτρητα κόμματα και… αποκόμματα, που ακρίτως απορρίπτουν από ευθυνοφοβία στις διερευνητικές εντολές για σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας, κάθε πρόταση, για από κοινού ανάληψη κυβερνητικών πρωτοβουλιών.
Οι παραπάνω σκέψεις αποτυπώνονται στη διδασκαλία της φιλοσοφίας του Συνταγματικού Δικαίου, όπως τη δίδαξαν ο Αλέξανδρος Σβώλος, ο Θεμιστοκλής Τσάτσος, ο Χρήστος Σγουρίτσας και άλλοι κορυφαίοι συνταγματολόγοι. Ομως, στην τραγική δημοσιονομική κρίση των τελευταίων τριών χρόνων, χάθηκε καθώς φαίνεται, οριστικά, μια από τις σπάνιες μεταπολεμικά ευκαιρίες, ν’ αναδειχτεί το ελληνικό Κοινοβούλιο σε πανευρωπαϊκό μοντέλο πολυκομματικών κυβερνητικών σχημάτων, με επίσης υποδειγματικές πολιτικές δυνάμεις στα έδρανα της αντιπολίτευσης.
Και τώρα, ας πούμε καλύτερα τα πράγματα με το όνομά τους. Στις διερευνητικές εντολές του 2011 για τον σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας, εθνικής ενότητας ή “συνευθύνης” -κατά τον νομικό νεολογισμό του Ευαγ. Βενιζέλου- κυριάρχησε όχι απλώς η απροθυμία, αλλά και η λυσσαλέα άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, των ΑΝ.ΕΛ. και του ΚΚΕ για συμμετοχή σε παρόμοιο συνεργατικό κυβερνητικό σχήμα. Αλλά και η ίδια η ΝΔ δεν υστέρησε, εγκαινιάζοντας έναν επίμονο αντιμνημονιακό αγώνα για να καταλήξει σε… υπέρμαχο του φιλομνημονιακού σαδισμού. Το ΠΑΣΟΚ, από την πλευρά του, πλήρωσε ακριβά τα επίχειρα της προοδευτικής προσχώρησης των κυβερνήσεων Σημίτη στον νεοφιλελευθερισμό, χάνοντας έτσι την παραδοσιακή εκλογική του αίγλη.
Στη σημερινή σύνθεσή του το ελληνικό Κοινοβούλιο μας παραπέμπει στην κινηματογραφική “πρόβα ορχήστρας” του Φελίνι, όπου ο κορυφαίος σκηνοθέτης προαναγγέλλει, ήδη από τη δεκαετία του ’80, τα αυτοδιαλυτικά φαινόμενα ενός φαύλου πολυκομματισμού. Τα κόμματα (οργανοπαίχτες) αρνούνται τον καθοδηγητικό ρόλο του μαέστρου και η ορχήστρα μετατρέπεται σ’ ένα άναρχο συνονθύλευμα, που παράγει μια χωρίς αρμονία και ρυθμό ηχορρύπανση. Και η κάθαρση, βεβαίως, σ’ αυτό το δράμα της ασυνεννοησίας, έρχεται, όταν η μπαγκέτα ενός φωτισμένου διευθυντή ορχήστρας επαναφέρει το διαλυμένο σύνολο στα πραγματικά του καθήκοντα.
Τι να σημαίνει άραγε “φωτισμένος μαέστρος”; Ενας θεόσταλτος Μεσσίας; Ενα κατασκεύασμα των πολιτικών καλλιστείων των Μ.Μ.Ε.; Μια προεπιλεγμένη εφεδρεία των ντόπιων και ξένων κέντρων λήψης αποφάσεων; Ή μήπως μια ειλικρινής αυτοκάθαρση, όχι μόνον στο αιρετό πολιτικό θέατρο του παραλόγου, αλλά και στους ίδιους τους εντολείς του, του εκλογικού σώματος;