Τα Νεώρια ως χώρος φιλοξενίας μιας Σχολής Καλών Τεχνών. Αυτό οραματίσθηκαν, σχεδίασαν και υλοποίησαν μελετητικά στo πλαίσιο της διπλωματικής τους εργασίας οι φοιτήτριες του Πολυτεχνείου Κρήτης Ιωάννα Δαλακούρα και Ιωάννα Δημητρίου. Μια εξαιρετική, ρεαλιστική πρόταση που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για την επαναδιεκδίκηση μιας Σχολής Καλών Τεχνών στα Χανιά, είτε για τη μελλοντική εγκατάσταση της Αρχιτεκτονικής Σχολής στο συγκεκριμένο σημείο.
Oι φοιτήτριες μας εξηγούν το σκεπτικό πάνω στο οποίο βασίστηκαν για να υλοποιήσουν τη μελέτη τους. Μια δουλειά που διήρκεσε ένα ολόκληρο χρόνο.
«Ο στόχος μας ο αρχικός ήταν να επαναχρησιμοποιηθεί ένα συγκρότημα κτηρίων όπως είναι τα Νεώρια που είναι εγκαταλελειμμένο από τις αρχές και να αναδείξουμε καλύτερα τις δύο πλατείες Κατεχάκη και Τελωνείου» εξηγεί η Ι. Δημητρίου, ενώ η Ι. Δαλακούρα συμπληρώνει πως «επιλέξαμε να προτείνουμε ως χρήση τους τη φιλοξενία της Σχολής Καλών Τεχνών και επιλέξαμε το συγκεκριμένο σημείο καθώς ταιριάζει με τη φυσιογνωμία της Σχολής και τη “δένει” με τον οικιστικό ιστό της πόλης».
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Οι παρεμβάσεις που προτείνουν οι φοιτήτριες είναι κάτι παραπάνω από ενδιαφέρουσες και σίγουρα απόλυτα υλοποιήσιμες και εφικτές. Τα κτήρια των Νεωρίων ανακατασκευάζονται πλήρως, αξιοποιούνται για τη δημιουργία αιθουσών διδασκαλίας και εργαστηρίων με υλικά φιλικά στο περιβάλλον, βιβλιοθήκης και άλλες μικρές εγκαταστάσεις εναρμονισμένες με τη φυσιογνωμία του μνημείου και τις ανάγκες της Σχολής.
«Σεβόμαστε την αρχική μορφή του μνημείου και κρατάμε φυσικά το κέλυφός του. Επειδή τα κτήρια ήταν άμεσα συνδεδεμένα με τη ναυπηγική, δημιουργούμε αρχιτεκτονικά τέτοιες μορφές που να ταιριάζουν με τον προηγούμενο χρηστικό τους χαρακτήρα. Οι επεμβάσεις που προτείνουμε είναι αναστρέψιμες, ελαφρές κατασκευές, με υλικά από το περιβάλλον» τονίζει η Ι. Δημητρίου.
Ο ΒΟΡΕΙΝΟΣ ΤΟΙΧΟΣ
Η μοναδική μεγάλη παρέμβαση που προτείνουν τα κορίτσια «είναι το ρίξιμο των τοίχων της βορεινής όψης των Νεωρίων που είναι κατασκευής της Τουρκικής περιόδου όταν τα Νεώρια από ναυπηγεία έγιναν αποθηκευτικοί χώροι. Αυτό το αντικαθιστούμε με μια ξύλινη και γυάλινη κατασκευή. Το νότιο τμήμα των Νεωρίων θα είναι οι αίθουσες διδασκαλίας και στο μπροστινό τμήμα από το οποίο υπάρχει μεγάλη διέλευση κοινού προβλέπεται η εγκατάσταση δραστηριοτήτων της σχολής όπως το κυλικείο,το εστιατόριο, η λέσχη των φοιτητών» λέει η Ι. Δαλακούρα.
Μια “συνδετήρια οδός” από την είσοδο του κάθε Νεωρίου θα δίνει την ευκαιρία στον κόσμο να “περπατήσει” μέσα στη Σχολή! Μια πολύ πρωτότυπη και ξεχωριστή ιδέα που δένει ακόμα περισσότερο το μνημείο, τη Σχολή με την πόλη.
«Κάναμε μια έρευνα και σε άλλες Σχολές Καλών Τεχνών και διαπιστώσαμε ότι ο χώρος είναι υπεραρκετός για να φιλοξενήσει μια Σχολή Καλών Τεχνών και τα εργαστήρια της χαρακτικής, γλυπτικής, ζωγραφικής, αίθουσες διδασκαλίας καθώς και τη βιβλιοθήκη που θα μπορεί να χρησιμοποείται από την τοπική κοινωνία» λένε οι φοιτήτριες.
ΤΟΛΜΗ
Για την προσπάθεια των παιδιών μιλάει o καθηγητής Αρχιτεκτονικής κ. Νίκος Σκουτέλης. «Χρειάζεται μια μικρή τόλμη από το σύνολο της κοινωνίας σε σχέση με τα τετριμμένα που βλέπουμε συνήθως. Χρειάζεται η τόλμη που δείχθηκε για το Κ.Α.Μ.. Το ΚΑΜ είναι ένα παράδειγμα του πώς μπορεί να λειτουργήσει μέσα στη σύγχρονη πόλη ένα μνημείο που να είναι χρηστικό, όπως επίσης και στον τρόπο που κατασκευάστηκε αλλά και στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν» τονίζει.
Δυστυχώς η Σχολή Καλών Τεχνών δεν έγινε στα Χανιά πριν από 8 χρόνια καθώς η τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας είχε επιλέξει τη Φλώρινα και όχι το Πολυτεχνείο Κρήτης. Σήμερα με τα σχέδια “Αθηνά” που συρικνώνουν το δημόσιο πανεπιστήμιο και τη γενικότερη υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας η δημιουργία μια τέτοιας Σχολής ακούγεται ως κάτι ουτοπικό.
«Μια καινούργια Σχολή δεν πιστεύω ότι μπορούμε να τη διεκδικήσουμε. Μπορούμε όμως να βρούμε στα Νεώρια ένα χώρο για την Αρχιτεκτονική Σχολή. Η τάση σε όλο τον κόσμο είναι οι Σχολές Αρχιτεκτόνων και Καλών Τεχνών να είναι μέσα στην πόλη, ώστε να αποκτούν ένα “δέσιμο” με την τοπική κοινωνία. Αυτό κάνει και δυσκολότερη την προσπάθεια του Α΄ ή του Β΄ υπουργού αύριο-μεθαύριο να κλείσει μια Σχολή ή ένα τμήμα της.
Συν τοις άλλοις είναι σημαντικό να επισημανθεί πως αυτές οι Σχολές είναι οι καλύτερες ενέσεις ζωτικότητας στα ιστορικά κέντρα. Κρατάνε μακριά τα οχήματα, διευκολύνουν την πρόσβασή τους με τα πόδια» απαντάει ο κ. Σκουτέλης.
Ο ίδιος υπογραμμίζει πως κτήρια όπως τα Νεώρια και όχι μόνο, έχουν την ανάγκη μιας διαφορετικής αντιμετωπίσης.
«Είναι σημαντικό κατά την άποψή μου να μην μουσειοποιηθούν και να μην μουμιοποιηθούν αυτά τα μνημεία. Με τη λειτουργία στα Νεώρια μιας πανεπιστημιακής Σχολής όπως προτείνουν οι φοιτήτριές μας, τα κτήρια αποκτούν πάλι ζωή, γίνονται κομμάτι της πόλης» καταλήγει.
