Στο χιονισμένο χωριό παρέα με όλα τα παιδιά, στο σπίτι περιμένοντας με λαχτάρα τον ερχομό του πατέρα από τη Γερμανία, στην ελεύθερη Ελλάδα του ’74, στις γεύσεις και στα αρώματα των χριστουγεννιάτικων εδεσμάτων, σε ένα ξενοδοχείο φάντασμα στη Χίο και στις παιδικές αναμνήσεις συναντά κανείς ξεχωριστές γιορτινές θύμησες!
Ζεστασιά, μπόλικο φαΐ, αγαπημένα πρόσωπα συνθέτουν συνήθως το σκηνικό των τελευταίων ημερών του έτους∙ ίσως όμως όχι σε όλες τις ιστορίες…
Δέκα Χανιώτες, ηθοποιοί, αθλητές, πολιτικοί κι άνθρωποι του τόπου, αναπολούν αλησμόνητες γιορτές της ζωής τους, που για κάποιον λόγο “σφράγισαν” τη μνήμη τους, και τις μοιράζονται μαζί μας.
Μιχάλης Αεράκης: «Μέρες που γύρισε ο πατέρας»
Μονάχα μια στιγμή χριστουγεννιάτικη έχω κρατήσει ολοζώντανη στο νου. Ήμουν 9 χρονών και μέναμε στα Ανώγεια. Εκείνα τα Χριστούγεννα επέστρεψε ο πατέρας μου από τη Γερμανία, που είχε φύγει μετανάστης για δουλειά, για να περάσει τις μέρες των γιορτών μαζί μας και να ξαναφύγει. Η αδημονία μου ήταν ήδη μεγάλη από το άκουσμα του ερχομού του από τη μάνα μου. Τα προηγούμενα τρία χρόνια αισθανόμουνα μιαν απίστευτη μοναξιά τις γιορτές λόγω της απουσίας του, ένιωθα άβολα όταν τα υπόλοιπα παιδιά στην ηλικία μου γιόρταζαν με τους πατεράδες τους και ολάκερη την οικογένεια, οπότε η χαρά μου τότε ήταν απερίγραπτη όταν ήρθε.
Εκείνα τα Χριστούγεννα στήθηκε μεγάλο γλέντι. Γιορτάσαμε όλη η οικογένεια μαζί στο χωριό και θυμάμαι εκείνες τις στιγμές σαν να έγιναν τώρα. Δεν είχα ξεκολλήσει ούτε λεπτό από πάνω του και ακόμα-ακόμα θυμάμαι είχα εκφράσει και την επιθυμία να κοιμόμαστε μαζί το βράδυ τόσο που μου ‘χε λείψει. Και περιέργως τότε μου έφερε από τη Γερμανία ένα κλαρίνο ως δώρο, πολύ ασυνήθιστο για εμάς στην Κρήτη. Προσπάθησα ανεπιτυχώς να βγάλω κάποιους ήχους στην πορεία αλλά φυσικά δεν τα κατάφερα, ενώ ποτέ δεν τον ρώτησα γιατί μου το έφερε. Χαιρόμουν απλώς που ήταν κοντά μου και ήταν τέτοια η λαχτάρα μου που και τίποτα να μην μου έφερνε δεν με ενδιέφερε.
*Ο Μιχάλης Αεράκης είναι ηθοποιός
Άννα Ντουντουνάκη: Γιορτές μοιρασμένες… σε ομάδα και γονείς
Θυμάμαι κάποιες γιορτές στον Βόλο. Ήμασταν σε προετοιμασία για αγώνες με τους συναθλητές μου στην εθνική ομάδα. Οι γονείς μου, τότε, για να μην με αφήσουν να περάσω μόνη αυτές τις μέρες είχαν έρθει μαζί μου. Όλη η οικογένεια σε προετοιμασία λοιπόν! Στην αρχή έκανα τη αλλαγή του χρόνου με την ομάδα σε ένα ξενοδοχείο και στη συνέχεια βγήκαμε με τους γονείς μου σε ένα μεζεδοπωλείο με ζωντανή μουσική, από αυτά τα μεζεδοπωλεία για τα οποία φημίζεται ο Βόλος. Ήταν μικρό το μαγαζί και το κλίμα πολύ ζεστό κι είχαμε περάσει πολύ όμορφα. Ήταν κάποιες γιορτές μακριά από το σπίτι και τα Χανιά που όμως τις είχαμε περάσει όλοι μαζί!
*Η Άννα Ντουντουνάκη είναι αθλήτρια
Γιάννης Κουκουράκης: «Αναμνήσεις με άρωμα σπιτικού φαγητού»
Θυμάμαι πήγαινα Λύκειο. Δεν πηγαίναμε προφανώς σχολείο γιατί ήταν περίοδος εορτών και είχαμε μαζευτεί όλο το σόι, καμιά 20ριά άτομα, φίλοι, συγγενείς, σε ένα τεράστιο τραπέζι. Τα παιδιά παίζαμε επιτραπέζια και ήμασταν όλοι μαζί τα Χριστούγεννα, κάτι που τα έκανε να ξεχωρίζουν γιατί ενώ πάντα είναι όμορφα, τότε είχαμε σμίξει τόσα αγαπημένα άτομα μετά από καιρό, στα Χανιά. Υπήρχε αυτή η οικογενειακή ατμόσφαιρα κι αυτό από μόνο του δημιουργεί ένα πολύ όμορφο συναίσθημα.
Ένα αστείο σκηνικό που μου ‘ρχεται στο μυαλό από εκείνα τα Χριστούγεννα είναι ότι είχα φάει όλη τη γέμιση από την γαλοπούλα γιατί είναι το αγαπημένο μου κι η μάνα μου το φτιάχνει καταπληκτικά και έτσι μου έφτιαξε δύο έξτρα πιάτα, τεράστιες μερίδες, λέγοντάς μου «αυτό είναι για σένα ξεχωριστά, γιατί εσύ θα τα φας όλα και θα ρεζιλευτούμε». Από τότε λοιπόν φτιάχνει έξτρα για μένα, γιατί όσο και να μεγαλώσω -όπως έλεγε αστειεύομενη- δεν θα αλλάξω.
*Ο Γιάννης Κουκουράκης είναι ηθοποιός
Αλέκα Μαρκογιαννάκη: «Γιορτές σε ένα ξενοδοχείο “φάντασμα”»
Ήταν 1983. Είχα διοριστεί νομάρχης στη Χίο. Βρέθηκα εκεί τέλη Νοέμβρη – αρχές Δεκέμβρη. Εγκαταστάθηκα σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο του “Χανδρή”, που βρισκόταν παραθαλάσσια και τον χειμώνα είχε μόνο τρεις πελάτες οι οποίοι έμεναν εκεί κατ’ επιλογή: τον νομάρχη, τον εισαγγελέα και τον έφορο. Η τραπεζαρία του δε λειτουργούσε ως κοινωνικός χώρος, όπου πήγαιναν οι άνθρωποι του νησιού για να φάνε και να διασκεδάσουν.
Φτάνει λοιπόν η παραμονή των Χριστουγέννων και δίνω άδεια στον οδηγό μου να πάει να κάνει γιορτές με την οικογένειά του. Σκεφτόμουν ότι θα έρθει κόσμος στο ξενοδοχείο και θα περάσω κι εγώ αυτές τις ώρες με τους επισκέπτες που θα έρθουν για ρεβεγιόν. Σημειωτέον ότι ήμουν μόνη, δεν είχα την οικογένειά μου μαζί μου και βέβαια δεν γνώριζα ακόμα κανέναν στο νησί. Το απόγευμα, λοιπόν, βλέπω την τραπεζαρία κλειστή. Κλειστά τα πάντα. Μια κυρία με ενημέρωσε ότι παραμονή και ημέρα των Χριστουγέννων η τραπεζαρία θα μείνει κλειστή.
Το ξενοδοχείο έξω από την πόλη κι εγώ χωρίς μεταφορικό μέσο και χωρίς οδηγό. Μένω, λοιπόν, ολομόναχη σ΄ αυτό το μεγάλο ξενοδοχείο εκείνα τα Χριστούγεννα χωρίς καν έναν καφέ ή φαγητό! Χωρίς να ακούγεται ανθρώπινη λαλιά. Να μην βλέπω άνθρωπο πουθενά. Ένα ξενοδοχείο φάντασμα! Πέρασα λοιπόν την ώρα μου στο παράθυρο βλέποντας τα αιγαιοπελαγίτικα κύματα να αφρίζουν και τους γλάρους να πετούν! Φυσικά μετά που περιέγραφα τα όσα έγιναν οι άνθρωποι ντράπηκαν που δεν με κάλεσαν, αλλά τότε ήταν ακόμα αρχή, δεν είχαν αποκτήσει θάρρος μαζί μου και βέβαια ούτε που το φανταζόταν ότι η νομάρχης θα έμενε ολομόναχη σε ένα ξενοδοχείο φάντασμα παραμονή και ανήμερα Χριστουγέννων!
*Η Αλέκα Μαρκογιαννάκη είναι π. νομάρχης Χανίων
Βασίλης Πεντάρης: «Τα ελεύθερα Χριστούγεννα του ’74»
Τα Χριστούγεννα που θα μου μείνουν αξέχαστα ήταν τα Χριστούγεννα του ’74. Είναι αλησμόνητα για μένα για δυο λόγους:
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η χώρα μας περνούσε τα πρώτα ελεύθερα Χριστούγεννα μετά το 1966. Τα πρώτα Χριστούγεννα της Δημοκρατίας. Τα Χριστούγεννα που μεσολάβησαν μεταξύ 1966-1974, η Ελλάδα βρισκόταν σε καθεστώς στρατιωτικής δικτατορίας. Επικρατούσε ένα καθεστώς βίας, ανομίας, ανελευθερίας και στις μεγάλες εορτές η ατμόσφαιρα γινόταν ακόμη πιο θολή. Όταν καταπατείται η ελευθερία τότε ευχόμαστε το πνεύμα της θρησκείας του Χριστού να ξαναφέρει στον τόπο μας τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την μετάβαση στον ελεύθερο πολιτικό βίο. Ευχόμασταν η γέννηση του Χριστού να μας φέρει την γέννηση της Δημοκρατίας.
Πέρασα όλες τις εορτές των Χριστουγέννων σαν φοιτητής με δικτατορικό καθεστώς και τα ελεύθερα Χριστούγεννα του ’74 θα μου μείνουν αξέχαστα.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα Χριστούγεννα του ’74 με βρήκαν βουλευτή Χανίων. Ήμουν ο νεότερος Έλληνας βουλευτής! Το θυμάμαι όχι γιατί ήμουνα αξιωματούχος, γιατί στο κάτω-κάτω της γραφής αυτά τα αξιώματα ιδιαίτερα εκείνη την εποχή αποτελούσαν επιδίωξη της πολιτικής οικογενειοκρατίας, αλλά γιατί όταν βρέθηκα σαν βουλευτής στις εορταστικές εκδηλώσεις, ένιωσα πόσο μεγάλη επιτυχία ήταν στη ζωή μου. Ένας νέος άνθρωπος, χωρίς να προέρχεται από πολιτικό κι οικονομικό τζάκι των Χανίων, έσπασε το κατεστημένο της πολιτικής κληρονομιάς στον νομό μας. Άνοιξα τον δρόμο και για άλλους νέους που δεν ανήκαν σε τζάκια. Θυμάμαι ότι από τους 4 βουλευτές του νομού μας τότε, οι 3 ανήκαν σε πολιτικά τζάκια. Αυτό συνέβη πριν 48 χρόνια και αποτελούσε μια σπουδαία επιτυχία στη ζωή μου.
*Ο Βασίλης Πεντάρης είναι
π. βουλευτής Χανίων
Ζαχαρένια Σημανδηράκη: «Αισθήματα και αισθήσεις μοναδικές»
Θυμάμαι με πολλή νοσταλγία τα παιδικά μου χρόνια (στο δημοτικό) και Χριστούγεννα. Οι γιορτές για μένα ήτανε ιδιαίτερη περίοδος γιατί είχαμε δυο γιορτές στο σπιτικό μας. Ο πατέρας μου λεγόταν Στέφανος και γιόρταζε δυο μέρες μετά τα Χριστούγεννα, οπότε θυμάμαι είχαμε ένα ανοιχτό σπίτι, φωτισμένο, λαμπερό, μεγάλη παρέα με χαμόγελο. Τα γλυκά της μαμάς αρωμάτιζαν όλο το σπίτι κι εγώ είχα την τύχη-ατυχία να είμαι μοναχοπαίδι, οπότε όλα τα δώρα, η αγάπη κι η προσοχή έπεφταν πάνω μου.
Πάντα βοηθούσα τον μπαμπά μου να στολίζουμε μαζί το δέντρο, όχι μόνο γιατί ήμουν το “χαϊδεμένο” τους, αλλά κι εγώ δεν είχα αδέρφια να συνεργαστώ και επίσης ήταν κάτι που απολάμβανα να κάνω. Μέσα στις γιορτές γιόρταζα κι εγώ! Οπότε οι γονείς μου οργάνωναν πάρτι γενεθλίων στο σπίτι και καλούσανε τα υπόλοιπα παιδάκια. Κι εμένα η μεγάλη μου αγωνία ήταν να μην το ξεχάσουνε οι συμμαθητές μου γιατί μεσολαβούσανε οι διακοπές και τότε δεν είχαμε κάρτες, τηλέφωνα κ.λπ. Κανείς όμως εν τέλει δεν το ξεχνούσε και αυτό που δεν θα ξεχάσω ποτέ ήταν οι γεύσεις που είχα τότε. Τι εννοώ; Είχα την μεγάλη χαρά να μου παίρνανε γλυκό από ένα ζαχαροπλαστείο που ’χει κλείσει τώρα, αυτό του Κόνιαλη στη Βενιζέλου. Έτσι η τούρτα μου ήταν για την εποχή ένα αριστούργημα. Γεύσεις, αισθήματα και αισθήσεις τις γιορτινές εκείνες μέρες μοναδικές! Βγαίναμε τότε παραμονή Πρωτοχρονιάς και κατεβαίναμε στη Μουσούρων, γινόταν μια κοσμοπλημμύρα, τα παιδιά έπαιζαν με τα νεροπίστολα, ο κόσμος τραγουδούσε και γελούσε… άλλες εικόνες.
*Η Ζαχαρένια Σημανδηράκης είναι
ειδική συνεργάτιδα Γενικών Αρχείων του Κράτους
Βεατρίκη Σαρρή: «Παιχνίδια στους χιονισμένους Λάκκους»
Τα αγαπημένα μου Χριστούγεννα τα έζησα στην παιδική μου ηλικία, που ‘χε χιονίσει πάρα πολύ στους Λάκκους, στο πατρικό που συνηθίζαμε να πηγαίνουμε καλοκαίρια, κι ήταν όλα κάτασπρα. Είχαμε καλέσει πολύ κόσμο, έχουμε έτσι κι αλλιώς μεγάλη οικογένεια, είχαν έρθει και φίλοι μας οικογενειακοί και θυμάμαι ήταν πολύ διαφορετικά Χριστούγεννα γιατί ξεφύγαμε από τα συνηθισμένα που περνούσαμε στην πόλη.
Ο πατέρας μας ντυνόταν Άγιος Βασίλης κι εγώ με τον αδερφό μου θυμάμαι του βάζαμε μπισκοτάκια και γάλα για να μην πεινάσει. Συνηθίζαμε να ανταλλάζουμε δώρα αλλά το αγαπημένο μου από τότε ήταν το κουνέλι μου, το οποίο το φρόντιζα για επτά χρόνια! Μια σκηνή που μου ‘ρχεται στο μυαλό είναι να καθόμαστε μπροστά στην σόμπα και να τρώμε ψημένα κάστανα και μετά να παίζουμε ασταμάτητα με τα παιδιά χιονοπόλεμο και να φτιάχνουμε χιονάνθρωπο.
*Η Βεατρίκη Σαρρή είναι αθλήτρια
Δώρα Κυριακάκη: «Μία μαγική βόλτα με τον μπαμπά»
Τα καλύτερα Χριστούγεννα που θυμάμαι με πάνε πίσω στην παιδική μου ηλικία. Μεγάλωσα στο κέντρο της πόλης, σε μια διαφορετική εποχή· θυμάμαι λέγαμε τα κάλαντα στα καταστήματα και στις γύρω γειτονιές ενώ έζησα και την πιο μαγική βόλτα με τον μπαμπά μου, ο οποίος δεν μου χαλούσε ποτέ χατίρι και με πήγαινε να διαλέξω το δώρο μου στα παιχνιδάδικα του κέντρου. Αυτό που κάναμε συνέχεια τότε και μου ‘χει μείνει είναι οι πάμπολλες επισκέψεις που “ανταλλάζαμε” με φίλους και συγγενείς, ξημεροβραδιαζόμασταν με μεγάλες παρέες παραμονές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Αυτό που δεν ξεχνώ σίγουρα είναι η μυρωδιά των σπιτιών τις γιορτινές μέρες τότε, τη δεκαετία του ’90. Γεύσεις μαμαδίστικες, πλούσια εδέσματα, γιαγιάδες, παππούδες και αγαπημένα πρόσωπα σε μεγάλα τραπέζια στα Χανιά.
Ήταν όλα πιο απλά αλλά κι όμορφα. Μαζευόντουσαν όλα τα Χανιά σε ένα κέντρο στα Χανιά και τρώγανε οι οικογένειες. Μετά έπαιρναν την σκυτάλη οι επισκέψεις. Μέρες γεμάτες οι χριστουγεννιάτικες.
*Η Δώρα Κυριακάκη είναι
πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Χανίων
Δανάη Λουκάκη: «Τα αγαπημένα μου Χριστούγεννα τα περιμένω φέτος»
Τα αγαπημένα μου Χριστούγεννα είναι αυτά που θα έρθουν σε λίγες μέρες! Κι αυτό γιατί θα τα περάσω με την οικογένειά μου και τα ανίψια μου, πλήρης απαρτία, καθώς φέτος καλωσορίσαμε στην οικογένεια και τη δεύτερή μου ανιψιά, την μπέμπα μας, μετά τον ανιψιό μου τον Θανούλη. Έτσι όμορφα κι οικογενειακά ονειρεύομαι τις γιορτές γιατί ούτως ή άλλως για μένα τα Χριστούγεννα είναι το να περνάς χρόνο με τους αγαπημένους σου, όποιοι αγαπημένοι κι αν είναι αυτοί, οικογένεια, φίλοι, άνθρωποι πολύ δικοί μας.
Επίσης πάντα τα Χριστούγεννα έχουμε διπλή γιορτή γιατί γιορτάζουμε τον αγαπημένο μου θείο Μανώλη, οπότε είναι συνυφασμένα πάντα με τραπέζι στο σπίτι του, μαζευόμαστε όλοι να φάμε, να γιορτάσουμε, να χαρούμε… και φέτος θα έχουμε δύο παιδιά – μωρά στο γιορτινό μας σπίτι!
*Η Δανάη Λουκάκη είναι ηθοποιός
Μαρίνα Πανηγυράκη: «’Ενα αξέχαστο σμίξιμο»
Τα αγαπημένα μου Χριστούγεννα ήταν στην τρυφερή ηλικία των 5, 6 ετών για μένα. Θυμάμαι ήμασταν όλοι μαζί οικογενειακά κι είχε ντυθεί ο μεγάλος μου αδερφός Άγιος Βασίλης, είχε μπει από το παράθυρο, είχαμε κλείσει τα φώτα και ξαφνικά ήρθε με δυο τσουβάλια δώρα! Εγώ έγραφα γράμματα κι εκείνος τα έστελνε στον Βόρειο Πόλο και κάναμε ολόκληρη εκστρατεία να τα λάβει ο Άγιος Βασίλης, τον οποίον με διαβεβαίωνε ο αδερφός μου ότι ήξερε προσωπικά…
Ξεχώρισα αυτά τα Χριστούγεννα γιατί από τότε δεν έχουμε ξαναβρεθεί όλοι οι συγγενείς μαζί να γιορτάσουμε. Όταν μαζευόμασταν όλα τα αγαπημένα πρόσωπα μαζί, δίναμε και παίρναμε δώρα, παίζαμε μαζί, αυτό το σμίξιμο δεν γίνεται να το ξεχάσεις. Το θυμάμαι ακόμα και τώρα και πιστεύω ότι αυτό που λένε πως τα Χριστούγεννα είναι αγάπη, οικογενειακή συνάντηση κ.λπ. εγώ το συναντώ εκεί, σε αυτήν την παιδική ανάμνηση. Μάλιστα τότε δούλευε ο πατέρας μου στο ίδρυμα παιδικής μέριμνας στα Χανιά και μέναμε σε ένα σπίτι στην αυλή του ιδρύματος και οι γιορτές μαζί με αυτά τα παιδιά δεν μπορούν παρά να είναι μαγικές.
*Η Μαρίνα Πανηγυράκη
είναι ηθοποιός
