Του ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ*
´Μπλε´ πανσέληνο θα έχουμε την τελευταία νύχτα του καλοκαιριού. Θα είναι η δεύτερη πανσέληνος που θα γίνει μέσα στον ίδιο μήνα. Η πρώτη θα είναι στις 2 Αυγούστου (απόψε) και η δεύτερη, και πιο «σπάνια», στις 31. Δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο φαινόμενο να παρατηρούνται δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για το αυγουστιάτικο φεγγάρι.
Η δεύτερη πανσέληνος τον ίδιο μήνα αποκαλείται μπλε, όχι μόνο επειδή είναι ασυνήθιστη αλλά και επειδή κάποτε ήταν πραγματικά μπλε. Και όχι για μία νύχτα, αλλά για χρόνια.
Ηταν το 1883 όταν έγινε η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στην Ινδονησία. Σε απόσταση 600 χιλιομέτρων μακριά, ο κόσμος άκουσε την έκρηξη σαν βολή κανονιού. Ισοδυναμούσε η έκρηξη με βόμβα ισχύος 100 μεγατόνων.
Στα ανώτατα στρώματα τις ατμόσφαιρας εκτινάχθηκαν χώμα και στάχτη. Τότε το φεγγάρι έγινε μπλε και ήταν τόσο σπάνιο το γαλάζιο πρόσωπο της σελήνης που αντίκριζαν οι άνθρωποι «ώστε το μπλε φεγγάρι έμεινε στα χρονικά ως έκφραση ενδεικτική της έννοιας του “σχεδόν ποτέ”».
«Με αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και η φράση “μπλε σελήνη” για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σε έναν μήνα. Η δεύτερη δηλαδή πανσέληνος σε έναν μήνα ονομάζεται “μπλε σελήνη” παρ´ όλο που ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο (αφού η περίοδος από τη μία πανσέληνο έως την επόμενη φτάνει τις 29,5 ημέρες περίπου και για την ακρίβεια 29,53059 ημέρες) δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο».
*διευθυντής του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου
