ΚΚΕ – ΚΚ Τουρκίας: Παράλληλη και συχνά ταυτόσηµη µαρτυρική διαδροµή 29-1-1921
“Κι οι δεκαπέντε σας καρδιές, θε να χτυπάνε µαζί µας’’
Νατζίµ Χικµέτ
Στις 29 Γενάρη συµπληρώθηκαν 104 χρόνια από τη “Σφαγή των 15”. Πρόκειται για τη δολοφονία 15 Τούρκων κοµµουνιστών, ανάµεσά τους και του προέδρου του Κοµµουνιστικού Κόµµατος Τουρκίας (ΤΚΡ), Μουσταφά Σουπχί, στη Μαύρη Θάλασσα.
Αντί Βιογραφικού: Η ζωή του Σουπχί, παρότι σύντοµη, έχει σχεδόν κινηµατογραφική πλοκή. Μέσα σε ένα πολυτάραχο περιβάλλον, µε την αποσύνθεση της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, τον Α΄ Παγκόσµιο Ιµπεριαλιστικό Πόλεµο, το πέρασµα από τον προµονοπωλιακό καπιταλισµό στο ανώτατο στάδιό του, τον ιµπεριαλισµό όπου πλέον κυριαρχούν τα µονοπώλια, και τελικά µε τη νίκη της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης το 1917, ζει και συµµετέχει στα σπουδαιότερα γεγονότα της εποχής του: Γεννηµένος στην Κερασούντα το 1883, µαθητής στην Ιερουσαλήµ, τη ∆αµασκό, το Ερζερούµ και την Κωνσταντινούπολη (λόγω των συνεχών µετακινήσεων των γονιών του) και αργότερα φοιτητής στο Παρίσι, αποκτά σηµαντική κοινωνική και πολιτική πείρα. Στη συνέχεια, στην πολιτική εξορία στη Σινώπη και στο παράνοµο πέρασµα στα Ουράλια, όπου συνδέεται µε τους επαναστατικούς πυρήνες των Μπολσεβίκων στα εργοστάσια της περιοχής, ολοκληρώνοντας τη διαµόρφωσή του από σοσιαλιστής διανοούµενος σε µαρξιστής – λενινιστής επαναστάτης.
Οργανώνεται στο µπολσεβίκικο κόµµα το 1915, µαθαίνει τη ρωσική, ταταρική και γεωργιανή γλώσσα που ήταν κυρίαρχες ανάµεσα στους εργάτες των Ουραλίων και αναλαµβάνει την επιµορφωτική δουλειά. Φέρνει εις πέρας την κοµµατική αποστολή συγκρότησης στρατιωτικών ταγµάτων από Τούρκους και µουσουλµάνους κρατούµενους πολέµου για λογαριασµό του Κόκκινου Στρατού στην περιοχή του Καυκάσου, τους µήνες πριν τον Οκτώβρη. Με τη νίκη της Επανάστασης, πηγαίνει στο Μπακού, που από το 1918 εκδίδει σε διάφορες γλώσσες την εφηµερίδα «Νέος Κόσµος». Στο Α’ Συνέδριο της Κοµµουνιστικής ∆ιεθνούς το 1919 συµµετέχει ως αντιπρόσωπος σοσιαλιστικών οµάδων από την Τουρκία. Τον επόµενο χρόνο, το 1920 ιδρύεται στο Μπακού το ΤΚΡ και ο Σουπχί εκλέγεται πρόεδρός του. Τα ξηµερώµατα της 29ης Γενάρη 1921, ο Σουπχί και ακόµη 14 σύντροφοί του, κατά το πέρασµά τους από τη Σοβιετική Ρωσία στην Τουρκία, πέφτουν σε ενέδρα στην Τραπεζούντα από κεµαλικές παραστρατιωτικές οργανώσεις. Εκεί, στην Τραπεζούντα, µόλις λίγα χιλιόµετρα από το µέρος που γεννήθηκε ο Σουπχί, δολοφονείται ο ίδιος και η πρώτη ηγετική οµάδα του ΤΚΡ. Από τότε τέθηκαν τεράστια εµπόδια στην δράση του νεαρού κοµµουνιστικού κινήµατος στην Τουρκία και σύντοµα το ΤΚΡ τέθηκε εκτός νόµου.
Με τα δικά Του λόγια: «Έχουµε καθήκον να καθοδηγούµε τις οργανώσεις µας στην εργατική τάξη σε διεθνιστική βάση, ως αναγκαίο συστατικό του απελευθερωτικού κινήµατος της σοσιαλιστικής κοινωνικής επανάστασης.
*Λίγους µήνες πριν τη δολοφονία του Σουπχί, στην ίδια περιοχή, είχε δολοφονηθεί το στέλεχος του ΚΚΕ ∆ηµοσθένης Λιγδόπουλος, που γυρνούσε στην Ελλάδα από το 2° Συνέδριο της Κοµιντέρν, µαζί µε τον σ. Ωρίωνα Αλεξάκη.
*∆υο χρόνια µετά τη δολοφονία του Σουπχί, µέλος του ΚΚ Τουρκίας γίνεται ο νεαρός τότε λιµενεργάτης στην Κωνσταντινούπολη Νίκος Ζαχαριάδης, ο µετέπειτα Γενικός Γραµµατέας της ΚΕ του ΚΚΕ επί πολλά χρόνια.
Πρόκειται για δύο ιστορικά γεγονότα στη µακρόχρονη και ηρωική Ιστορία του ΚΚΕ και του ΚΚ Τουρκίας που φωτίζουν την παράλληλη και συχνά ταυτόσηµη µαρτυρική ιστορική διαδροµή των κοµµουνιστών των δύο χωρών, που πέρασαν από «τη φωτιά και το ατσάλι» της ταξικής πάλης.
Έχουµε ύψιστη υποχρέωση να σώσουµε τους Τούρκους εργαζόµενους και τους οικείους τους και να ενωθούν µαζί µας οι φτωχοί Ρωµιοί, Αρµένιοι, τα θύµατα των Κουρδικών εθνών… ενάντια στους ξένους εισβολείς και στα ντόπια παράσιτα, που ως ένα, προωθούν τα συµφέροντά τους εναντίων τους. Αξιότιµοι σύντροφοι, η αγάπη για την πατρίδα και το µέλλον της, δεν µπορεί να συνδέεται µε τα καλέσµατα εκείνων που συνάπτουν συµφωνίες µε τους ληστές αποικιοκράτες. Μπορεί µόνο να συνδέεται µε τα συµφέροντα των προλετάριων και των φτωχών αγροτών, που σήµερα ο λαός της Ρωσίας επιβάλλει πανηγυρικά».
Ένα από τα πιο γνωστά ποιήµατα του Ναζίµ Χικµέτ και στην Ελλάδα είναι το «Στους δεκαπέντε συντρόφους», το οποίο ο Τούρκος κοµµουνιστής ποιητής έγραψε για τη δολοφονία του Μουσταφά Σουπχί και των 14 συντρόφων του.
∆ε χύνουν δάκρυ
τα µάτια που συνήθισαν να βλέπουνε φωτιές.
∆ε σκύβουν το κεφάλι οι µαχητές
κρατάν ψηλά τ’ αστέρι
µε περηφάνεια.
∆εν έχουµε καιρό να κλαίµε τους συντρόφους.
Το τροµερό σας όµως κάλεσµα
µες στην ψυχή µας
κι οι δεκαπέντε σας καρδιές
θενά χτυπάν
µαζί µας.
Το σιγανό σας βόγγηµα
σαν προσκλητήρι
χτυπάει στ’ αυτιά µας
σαν τον αντίλαλο βροντής.
Στάχτη θα γίνεις κόσµε γερασµένε
σου είναι γραφτός ο δρόµος
της συντριβής.
Και δε µπορείς να µας λυγίσεις
σκοτώνοντας τ’ αδέρφια µας της µάχης.
Και να το ξέρεις
θα βγούµε νικητές
κι’ ας είν’ βαριές µας
οι θυσίες.
Μαύρη εσύ θάλασσα γαλήνεψε
τα κύµατά σου.
Και θάρθει η µέρα η ποθητή
η µέρα της ειρήνης
της λευτεριάς σου.
Ω, ναι θαρθεί
η µέρα που θαρπάξουµε τις λόγχες
που µες στο αίµα το δικό µας
έχουν βαφτεί.
ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ, 1921
Πηγές: Εκδόσεις ‘’Σύγχρονη Εποχή’’
*O Σπύρος ∆αράκης είναι πρώην πρόεδρος µαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ, πρώην δήµαρχος
Μηθύµνης και µέλος του ∆.Σ του ∆ικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄
(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)
