Με αγωνία για το αύριο, οι αγρότες των ορεινών χωριών τα οποία επισκεφθήκαμε στο πρόσφατο οδοιπορικό μας στο Σέλινο εκδήλωσαν την ανησυχία τους για το μέλλον του τόπου ενώ συνεχίζουν να εργάζονται σκληρά όλη την ημέρα στις περιουσίες τους. Μιλώντας στο ίδιο μήκος κύματος, οι περισσότεροι εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για τον τρόπο που χειρίζεται η κυβέρνηση τα εθνικά και οικονομικά θέματα με την Τρόικα. Με πόνο ψυχής, λοιπόν, ηλικιωμένοι άνθρωποι νοσταλγούν το παρελθόν με τα όποια προβλήματα είχαν τα χωριά τους, όταν λειτουργούσαν οι κοινότητες και οι Καποδιστριακοί Δήμοι ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που νοσταλγούν το προγενέστερο παρελθόν.
ΤΕΜΕΝΙΑ
Τα Τεμένια είναι γνωστά από παλιά εξαιτίας της αρχαίας πόλης Υρτακίνας που ήταν στην περιοχή. Στο οδοιπορικό μας αυτό ξεναγηθήκαμε από κατοίκους του χωριού σε αγροτικές περιοχές, σε εκκλησίες, στις πηγές των φημισμένων νερών που έχει το χωριό, ενώ παρακολουθήσαμε το φούρνισμα ψωμιού στους ξυλόφουρνους των οικογενειών Γεωργίου Κοτζαμπασάκη και Ιωσήφ Μαρκετάκη. Για τη διαδικασία παρασκευής του προζυμιού η κα Βασιλική Μαρκετάκη είπε: «Συνεχίζω να φουρνίζω όπως μ’ έμαθε η μητέρα μου, χρησιμοποιώντας πάντα προζύμι που κάνει πολύ νόστιμο το ψωμί και το διατηρεί φρέσκο για πολλές ημέρες. Κάθε Μεγάλη Πέμπτη ζυμώνουμε αλεύρι με Αγιασμό και γίνεται προζύμι. Στη συνέχεια κάθε φορά που ζυμώνουμε αφήνουμε στο τέλος για την επόμενη φορά λίγο ζυμάρι…».
Στo χωριό έχει τις εγκαταστάσεις του το εργοστάσιο αναψυκτικών ´Τεμένια´, δίνοντας οικονομική τόνωση στην περιοχή. Από τουριστική υποδομή υπάρχει ο ξενώνας που λειτουργεί από το 1968 κοντά, με τη μία εκ των δύο πηγών καθώς επίσης και η θαυμάσια ταβέρνα της οικογένειας Μαρκετάκη. Πρόκειται για ένα χωριό που εκτός από την κτηνοτροφία παράγει τα πάντα: λάδι, κρασί, μήλα, κηπευτικά και κάστανα όπου αυτή την περίοδο γίνεται η συγκομιδή, επιφέροντας ένα καλό εισόδημα στους παραγωγούς.
Ο Ευτύχης Κοτζαμπασάκης και η μητέρα του Μαρία μας είπαν: «Το χωριό μας είναι από τα πιο όμορφα χωριά της Κρήτης αλλά με το να είναι ορεινό, ακολουθεί και αυτό τη μοίρα των άλλων.
Τα καστανοδάση μας είναι τεράστια αλλά ο καρπός μαζεύεται με δυσκολία και ακολουθεί στη συνέχεια η διαδικασία του ξεδιαλέγματος με την χρήση της στέρνας. Τα καλά πάνε στον πάτο ενώ τα σκουληκιάρικα επιπλέουν στην επιφάνεια…».
ΦΛΩΡΙΑ
«Το χωριό μας έχει υψόμετρο 600 μέτρα, είναι αγροτοκτηνοτροφικό και ανήκει στον Δήμο Καντάνου – Σελίνου με έδρα την Παλαιόχωρα αλλά θα ήταν πιο καλά αν η Κάντανος ως μαρτυρική κωμόπολη είχε έναν δεύτερο Δήμο μέσα στο Σέλινο με μικρή περιφέρεια που θα περιελάμβανε τη Σπίνα και το χωριό μας, γιατί και τα Φλώρια ανήκουν στα μαρτυρικά χωριά», δήλωσε ο αγρότης – καφετζής Ελευθέριος Γεωργιλάκης ο οποίος στη συνέχεια επεσήμανε ότι «παρά τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζουμε από τις κυβερνήσεις, κυρίως των τελευταίων ετών, τα Φλώρια έχουν νέες οικογένειες με δεκατρία παιδάκια να πηγαίνουν στο Δημοτικό Σχολείο της Καντάνου ενώ έχουμε και σε πιο μικρή ηλικία.
Τα κάστανα αποτελούν ένα καλό εισόδημα για όλους μας, αν η χρονιά πάει καλά.
Φέτος δεν έβρεξε και η σοδειά είναι πολύ πιο μικρή από πέρυσι. Εχουν και αυτά τις δυσκολίες σους στο μάζεμα και στο ξεκαθάρισμα μέχρι να είναι έτοιμα για πώληση. Παράγουμε αρκετό λάδι όπως και κρασί αλλά οι τιμές, δυστυχώς, είναι πολύ χαμηλές. Να περιορίσουν τις εισαγωγές…».
ΡΟΔΟΒΑΝΙ
«Παλιό κεφαλοχώρι το Ροδοβάνι με έδρα κοινότητας», μας είπε ο Μανώλης Πετράκης, καφετζής στο χωριό για να συνεχίσει, τονίζοντας τα εξής: «Στην ακμή το χωριό, τα καλύτερα του χρόνια ήταν τη δεκαετία του 1960-70. Είχε πολλές οικογένειες εκ των οποίων οι περισσότερες πολύτεκνες αλλά και πριν τη Γερμανική κατοχή ήταν πάλι μεγάλο το χωριό. Το Ροδοβάνι ως κέντρο είχε έδρα κοινότητας η οποία περιελάμβανε τα χωριά Καμάρια, Αγριλές, Λειβάδα, Μάζα Ζυμπρού, Μερτές κ.λπ.. Σήμερα με τον Καλλικράτη δυσκολέψανε τα πράγματα, δεν υπάρχουν χρήματα. Με τον Καποδίστρια έγιναν πολλά έργα που θα περάσουν χρόνια να ξαναγίνουν. Πιο παλιά, με τις κοινότητες, είχαμε πάλι προβλήματα, περιμέναμε από τον βουλευτή να διαβάσουμε ´κατόπιν ενεργειών μου εγκρίθηκαν δύο χιλιάδες δραχμές…´. Ο Καποδίστριας ήταν πολύ καλύτερος από τις κοινότητες…».
ΚΑΝΤΑΝΟΣ
Η μαρτυρική Κάντανος είναι μια μικρή κωμόπολη που μαρτύρησε στην κατοχή αφού οι Γερμανοί την έκαψαν δύο φορές. Σε μια γειτονιά με την ονομασία Ανισαράκι, φωτογραφίσαμε τις παλιές πλύστρες που έπλεναν τα ρούχα τους οι νοικοκυρές. Σε μια άλλη γειτονιά που λέγεται Μπαμπακάδω φωτογραφίσαμε ένα παλιό αρχοντικό με την παλιά καμινάδα του. Σήμερα σε αυτή την γειτονιά δεν κατοικεί κανένας.
Μελλοντικά, αν το κράτος δεν αναθεωρήσει τις αποφάσεις του και η Κάντανος μείνει στο περιθώριο, θα υπάρξουν ακατοίκητες πολλές ακόμα γειτονιές στην άλλοτε σφύζουσα από ζωή πρωτεύουσα της επαρχίας Σελίνου.
ΜΑΡΑΛΙΑ – ΚΑΜΠΑΝΟΣ
Πανοραμική όψη από τα χωριά Μαράλια και Καμπανός.
Στον Καμπανό είχε την έδρα του ο Καποδιστριακός Δήμος Ανατολικού Σελίνου.
