11 Νοεμβρίου 2018: 100 χρόνια από το τέλος του Μεγάλου Πολέμου

Στις 11 Νοεμβρίου πέρασαν 100 χρόνια από το τέλος του Μεγάλου Πολέμου.
O  στρατάρχης Foch πήρε την εκδίκησή του από την ήττα του Sedan όταν σε ένα βαγόνι στη Compiegne ψυχρός και απόμακρος δέχθηκε την παράδοση της Γερμανίας. Ήταν το τέλος του Μεγάλου Πολέμου κατά τον οποίον οι Δυνάμεις της Αντάντ (Γαλλία, Ρωσία, Βρετανία) και οι σύμμαχοί τους κατέβαλαν τις Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αύστρο-Ουγγρική αυτοκρατορία) και τους συμμάχους τους (βλ. «11 Νοεμβρίου, μέρα της παπαρούνας», στο Χρίστος Α. Θεοδούλου, ΘΕΣΕΙΣ: από την Διεθνή και Κυπριακήν Πολιτικήν Ζωήν (1957-1970). Λευκωσία, Εκδόσεις «Χέλκα», 1971, σελ. 93-94).
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ίσως ο πιο αιματηρός από όλους τους προηγούμενους πολέμους με τον αριθμό των φονευθέντων και των εξαφανισθέντων να ανέρχεται περίπου σε 9 εκ. Η μεγαλύτερη όμως συνέπεια του Μεγάλου Πολέμου ήταν η πτώση και η παρακμή της Ευρώπης και η εμφάνιση της νέας Δύναμης που είναι μαζί μας μέχρι σήμερα, των ΗΠΑ. Τέσσερεις αυτοκρατορίες – η Γερμανική, η Αυστρο-Ουγγρική, η Ρωσική και η Οθωμανική- κατέρρευσαν και η Βρετανία και η Γαλλία εξήλθαν του πολέμου καταβεβλημένες (οπ. παρ.). Ο «Περήφανος Πύργος», στα λόγια της Μπάρμπαρα Τάτσμαν και «η ωραία εποχή» έδωσαν τη θέση τους σε μακρινές Δυνάμεις που έχουμε τώρα μαζί μας, τις ΗΠΑ, τη Κίνα και στο μέλλον θα έχουμε βέβαια τις χώρες της Αφρικής.
Αυτή η εκατόμβη έδωσε αφορμή φέτος σε λαμπρές εκδηλώσεις και επίσημα γεύματα στο Elyssee με οικοδεσπότη τη χώρα η οποία υπέστη τις μεγαλύτερες θυσίες, τη Γαλλία. Ο κ. Macron κάλεσε στο Παρίσι καμιά 60αριά ηγέτες από όλο τον κόσμο μεταξύ των οποίων την καν. Merkel, τον κ. Trump και τον κ. Πούτιν.
Τα κεντρικά πρόσωπα αυτού του γεγονότος ήταν οι δύο κύριοι αντίπαλοι του Μεγάλου Πολέμου που αντιπροσωπεύονταν από τον κ. Macron και την κα. Merkel. Θα πίστευε κάποιος ότι κάτι άλλαξε μέσα σ’ αυτά τα 100 χρόνια. Είχαμε βέβαια ακόμα ένα Παγκόσμιο Πόλεμο (1939-1945). Μέσα όμως στα 73 χρόνια από τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου δεν είχαμε ένα Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό, ίσως, να είναι το μόνο πλεονέκτημα για τη κατάσταση του κόσμου. Από την άλλη μεριά λίγα έχουν αλλάξει στη συμπεριφορά των Κρατών. Ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις προσπαθούν να διατηρούν τις ισορροπίες, ούτως ώστε να μην δημιουργηθεί μια παγκόσμια ανάφλεξη, η συμπεριφορά τους απέναντι στις αδύνατες Δυνάμεις είναι και παραμένει η ίδια. Μπορεί να μην έχουμε πλέον αποικίες στη διεθνή σκηνή, οι μικρές, όμως, Δυνάμεις χρησιμοποιούνται το ίδιο, σε πολλές περιπτώσεις, όπως χρησιμοποιούνταν οι αποικίες.
Η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν πείρα αυτής της συμπεριφοράς. Ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται π.χ. η Τουρκία στο Αιγαίο και στη Κύπρο είναι ο ίδιος που οι Μεγάλες Δυνάμεις συμπεριφέρονταν κατά την εποχή του Ευρωπαϊκού Κονσέρτου. Και το άλλο θέμα είναι ότι οι Σύμμαχοι των μικρών αυτών Κρατών συμπεριφέρονται βέβαια σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα και έτσι μια αδύνατη χώρα δεν μπορεί να είναι σίγουρη ότι θα την υπερασπιστούν οι Σύμμαχοί της, εναντίον μιας μεγαλύτερης Δύναμης εάν και όταν χρειαστεί.
Τα πανηγύρια λοιπόν στο Παρίσι λίγα πράγματα άλλαξαν στην κατάσταση της Διεθνούς Κοινωνίας 100 χρόνια μετά από τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου. Και 70 χρόνια μετά την υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι Μεγάλες Δυνάμεις εκμεταλλεύονται τις μικρές, οι οποίες έχουν καθήκον, μέσα σ’ αυτή τη ζούγκλα, να προσπαθούν να υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους όσο το δυνατό καλύτερα. Είναι, όμως, αυτό δυνατό;