“Χρυσάφι” το ελαιόλαδο

Εξαγωγές από τη Δυτική Κρήτη σημαίνει… λάδι! Οταν τα τελευταία χρόνια οι εξαγωγές σε πανελλαδικό επίπεδο είναι εξαιρετικά μειωμένες εν συγκρίση με τις εισαγωγές, το παραγώμενο ελαιόλαδο αποτελεί το καλύτερο εξαγώγιμο προϊόν για την Κρήτη.
Και όλα αυτά μολονότι μεγάλες ποσότητες συνεχίζουν να πουλιούνται χύμα, στερώντας μεγάλες υπεραξίες από τους παραγωγούς.
Την ίδια στιγμή στους υπόλοιπους τομείς με εξαίρεση το ελαιόλαδο ο τομέας των εξαγωγών παρουσιάζει όπως προαναφέραμε σημαντική κάμψη συγκρίνοντας τον πάντα με τις εισαγωγές. Η έλλειψη ανάπτυξης του δευτερογενή τομέα για πολλούς λόγους, αποτελεί τον βασικότερο λόγο, παρά τις πολύ καλές προσπάθειες που γίνονται με διάφορα προϊόντα.
«Αυτή τη στιγμή το ΕΒΕΧ έχει εγγρεγραμμένους 95 εξαγωγείς που σε ένα μητρώο 16.000 επιχειρήσεων είναι σταγόνα στον ωκεανό. Όμως αυτό που μετράει είναι ο όγκος των εξαγωγών. Την τελευταία 10ετία βλέπουμε μια ραγδαία ανάπτυξη των εξαγωγών κυρίως στο λάδι. Στις 19 εξαγωγές του 2001 το 50% ήταν το λάδι, στις 125 εξαγωγές το 2011 οι 116 ήταν λάδι» δηλώνει στα ´Χ.Ν.´ ο κ. Μιχάλης Παπαβασιλείου, αναπληρ. διευθυντής – υπεύθυνος εξαγωγών του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Χανίων, έχοντας ως βάση τα πιστοποιητικά προέλευσης που παίρνουν οι επιχειρήσεις από το ΕΒΕΧ.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαβασιλείου πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της παραγωγής ελαιολάδου. «Μια σημαντική εξαγωγή ενός τυποποιητή – εξαγωγέα ελαιολάδου μπορεί να είναι σε οικονομικό μέγεθος με όλες τις υπόλοιπες εξαγωγές. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι η παρουσία των εξαγωγών στις εκθέσεις -και ειδικά αυτήν την περίοδο- είναι επιβεβλημένη. Εκεί πηγαίνουν οι μεγάλοι εισαγωγείς, εκεί γίνονται οι συζητήσεις με τους επιχειρηματίες» τονίζει.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Καθημερινά δεκάδες μικροί και μεσαίοι παραγωγοί ελαιολάδου απευθύνονται στο Επιμελητήριο ζητώντας τεχνογνωσία και συμβουλές για το πώς θα μπορέσουν να διακινήσουν το προϊόν τους στο εξωτερικό.
«Ενας που βγάζει 6-7 τόνους λάδι είναι δώρον – άδωρον να φτιάξει μια ολόκληρη τυποποιητική μονάδα. Δεν τον συμφέρει. Μπορεί όμως να τυποποιήσει το λάδι του σε μια άλλη μονάδα ως φασόν. Αν παράγει μεγαλύτερη ποσότητα και θέλει να φτιάξει τυποποιητική μονάδα, θα πρέπει να έχει τον χώρο, να σχεδιάσει το μανατζμεντ (καλή ετικέτα, design) και μετά το μάρκετινγκ που είναι το ήμισυ του παντός. Ερχονται πολλοί που μου λένε ότι κάποιος συγγενής, γνωστός τους που είναι στο εξωτερικό και έχει άλλους 5 γνωστούς εκεί… αυτά είναι πεθαμένα πράγματα. Για να κάνεις σωστή δουλειά πρέπει να έχεις ένα κανάλι διανομής επίσημο, έναν άνθρωπο που θα έχει αποθήκες, μέσα μεταφοράς, θα συνεργάζεται με σούπερ μάρκετ» απαντάει ο κ. Παπαβασιλείου.

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ ΖΩΝΗ
Αναφορικά με τους υπόλοιπους τομείς εκτός ελαιολάδου, τα αρτοσκευάσματα έχουν μεγάλη πέραση, πολύ μεγάλη πρόοδο οι οινοπαραγωγοί με βελτίωση του προϊόντος τους,  και καλές προοπτικές το μέλι. Ωστόσο για τον  καθαρά βιοτεχνικό τομέα το μόνιμο πρόβλημα της έλλειψης βιοτεχνικής ζώνης είναι καθοριστικό. «Με ένα βιοτεχνικό πάρκο που έχει 87 χώρους με χώρους 250τ.μ. με 350τ.μ. ο μεγαλύτερος, είναι δυνατόν να δημιουργηθεί βιοτεχνία ή βιομηχανία που να εξάγει;
Αδύνατον. Δυστυχώς δεν υπήρχε ποτέ πολιτική βούληση για τη δημιουργία βιομηχανικής περιοχής στα Χανιά. Η δική μας ΒΙΠΕ θεσμοθετήθηκε πολύ πιο πριν του Ηρακλείου στην Κάινα του Δήμου Βάμου. Τότε ήταν 5 σπίτια. Αντε τώρα να κάνεις εκεί βιομηχανική περιοχή. Πλέον για μένα είναι αδύνατον να γίνει κάτι τέτοιο».

ΝΕΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
«Αυτό που προσπαθούμε ως διοίκηση του ΕΒΕΧ είναι να ανοίξουμε νέες αγορές για τις μεγάλες επιχειρήσεις των Χανίων μέσα από τη συνεργασία με τα ελληνογερμανικό, ελληνοαμερικάνικο, ελληνοκινέζικο και άλλα ανάλογα επιμελητήρια» δηλώνει στα ´Χ.Ν.´ ο πρόεδρος του ΕΒΕΧ κ. Γιάννης Μαργαρώνης. Αναφορικά με τις πιο μικρές επιχειρήσεις, ο κ. Μαργαρώνης επισημαίνει πως μπορούν να διοχετεύσουν το σύνολο σχεδόν της παραγωγής τους στους επισκέπτες της Κρήτης και των Χανίων.
«Παρά τη μεγάλη κρίση και η υπόλοιπη χώρα είδαμε μέσω των εκθέσεων του ´Αγροτικού Αυγούστου´ ότι τα προϊόντα μας είναι περιζήτητα και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Οι μικρές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να πουλήσουν σε ποσότητες και να βγουν στο εξωτερικό μπορούν να στραφούν στην Ελληνική αγορά. Εκεί έχουμε στρέψει το ενδιαφέρον μας.
Με τα βιοτεχνικά προϊόντα υπάρχει θέμα. Στόχος η δημιουργία του νέου ΒΙΟΠΑ για το οποίο καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες και είμαστε σε καλό δρόμο. Είμαστε σε επαφή με το Υπουργείο Ανάπτυξης για ένα πρόγραμμα μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων σε ΒΙΟΠΑ γιατί αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ρευστότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις» καταλήγει ο πρόεδρος του ΕΒΕΧ.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΙΧΕΛΑΚΗ
Ελαιόλαδο για όλο τον κόσμο
Εχοντας μια εμπειρία στην ελαιουργία απο τη δεκαετία του ’80, η οικογένεια Μιχελάκη έχει μπει ακόμα πιο δυναμικά τα τελευταία χρόνια στον κλάδο της τυποποίησης και εμπορίας ελαιολάδου. Διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις στο Κολυμπάρι και στον Αστρικα μέσω των οποίων διακινεί πάνω από 700 τόνους τυποποιημένου ελαιόλαδου. «Εχουμε πάρα πολύ καλή ποιότητα, αναγνωρισμένη παντού, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο όπλο μας. Είναι λάδι από το ελαιουργείο μας από την περιοχή του Κολυμβαρίου» υπογραμμίζει ο κ. Γιάννης Μιχελάκης.
Η οικογενειακή επιχείριση έχει 30 περίπου κωδικούς ελαιόλαδου. Από λάδι 150 γρ. σε σπρέι, 250 ml, 500 ml, 750 ml. και μεγάλες μεταλλικές συσκευασίες μέχρι και 5 λίτρα.
«Ξεκινήσαμε με μικρά βήματα, ίδια κεφάλαια καθώς δεν είχαμε ιδιαίτερη στήριξη. Χρειάσθηκαν να περάσουν 5 χρόνια να μας εγκρίνουν μια χρηματοδότηση για τις εγκαταστάσεις μας! Παρόλα αυτά το παλεύουμε και προσπαθούμε για το καλύτερο» τονίζει ο κ. Μιχελάκης, ξεναγώντας μας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και τυποποίησης του ελαιόλαδου που είναι τελευταίας τεχνολογίας.
Οι εξαγωγές ξεκίνησαν από τις ΗΠΑ, με Ελληνοαμερικάνο εισαγωγέα και επικεντρώνονται κυρίως σε μικρά καταστήματα, ντελικατέσεν, ποιοτικών προϊόντων. «Εκτός από την Αμερική, εξάγουμε σε Καναδά, Αυστραλία, Γερμανία σε πάρα πολλούς πελάτες, Ουκρανία ακόμα και στη Νιγηρία. Ολα τα λάδια μας είναι πιστοποιημένα. Για μας είναι πολύ θετικό ότι έχουμε άμεση επαφή με τους καταναλωτές των προϊόντων μας. Μας δίνουν συγχαρητήρια, μας μιλάνε με καλά λόγια.
Ειδικά πολλοί συμπατριώτες μας χαίρονται που βλέπουν στον τόπο που ζούν, λάδι από το Κολυμπάρι» τονίζει ο κ. Μιχελάκης.
Για τον ίδιο είναι κρίσιμο το ζήτημα της ποιότητας και σημειώνει την ανάγκη οι ελαιοπαραγωγικοί φορείς, το κράτος, όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες να δώσουν έμφαση σε αυτόν τον τομέα. «Πρέπει να δώσουμε στον κόσμο να καταλάβει πως για την υγεία του αξίζει να αγοράσει ελαιόλαδο. Να του πουμε ότι αν δώσει και 1-2 ευρώ παραπάνω αυτό θα είναι προς όφελός του ειδικά για θέματα υγείας, αξίζει να δώσεις κάποια χρήματα παραπάνω για την υγεία των παιδιών σου. Αυτό για μένα είναι το πιο σημαντικό ζήτημα και για το εξωτερικό αλλά και για την Ελλάδα» παρατηρεί ο ελαιουργός.

Η κρίση
Η οικονομική κρίση έχει κάνει πιο δύσκολη την αγορά. «Αγοράζουμε τοις μετρητοίς και πουλάμε επί πιστώση. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δύναμή μας είναι η ποιότητα, εκεί βασιζόμαστε. Εν συγκρίσει με λάδια από άλλες περιοχές, μας λένε ότι το λάδι σας είναι πιο ακριβό και εμείς τους λέμε όμως ότι πουθενά δεν θα βρουν τόσο ποιοτικό λάδι» αναφέρει ο κ. Μιχελάκης.

Ν. ΓΛΑΡΙΤΗΣ:
«Σανδάλια από τα Χανιά»
«Φτιάχνουμε αποκλειστικά σανδάλια για την Ελληνική αγορά κυρίως αλλά κάνουμε και εξαγωγές σε Αυστραλία, Δανία, Ιταλία» μας λέει ο κ. Νικήτας Γλαρίτης που διατηρεί βιοτεχνία που κατασκευάζει σανδάλια στο Βιοτεχνικό Πάρκο στην οποία και απασχολεί τέσσερα άτομα.
Παλιότερα, ελληνικά υποδήματα εξάγονταν σε πολλές χώρες στο εξωτερικό, σήμερα είναι λιγοστές οι τοπικές επιχειρήσεις που μπορούν να το κάνουν. Τώρα ο κ. Γλαρίτης δίνει πάνω από 2.500 ζευγάρια αποκλειστικά στο εξωτεριικό. «Με βρήκαν οι ίδιοι οι εισαγωγείς στις χώρες αυτές μέσω της ιστοσελίδας μας. Τα υποδήματά μας είναι ποιοτικά πολύ καλά, από εξαιρετικά δέρματα που υπερέχουν πολλών άλλων προϊόντων, για αυτό και υπάρχει μια ζήτηση. Τους έστειλα προϊόντα μου τα δοκίμασαν, τα ενέκριναν, είδαν ότι είναι ποιοτικά καλά και ξεκίνησαν οι παραγγελίες. Τώρα συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια εξαγωγών και δηλώνουν ευχαριστημένοι από την ανταπόκριση που έχει το προϊόν» μας εξηγεί.
Οπως τονίζει ο κ. Γλαρίτης στον τομέα των εξαγωγών δεν αντιμετώπισε κανένα γραφειοκρατικό πρόβλημα και όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Το σημαντικότερο ζήτημα που απασχολεί όμως μονάδες όπως η δική του είναι η ρευστότητα και ο τραπεζικός τομέας. «Αν θέλουμε να ενισχύσουμε τον τομέα των εξαγωγών και των πωλήσεων γενικά στο εξωτερικό, θα πρέπει να υπάρχει βοήθεια από τον τραπεζικό τομέα. Υπάρχει έλλειψη ρευστότητας για να αντιμετωπίσεις τα αρχικά σου έξοδα και μια επιχείριση που θέλει να είναι εντάξει να πληρώνει το προσωπικό της, το ΙΚΑ, θέλει αυτή τη στήριξη. Αυτό είναι το πιο μεγάλο πρόβλημα για όλες τις μικρές επιχειρήσεις» είναι τα λόγια του κ. Γλαρίτη.

CRETAN BAKERY
«Σημαντική η συνέπεια…»
«Ως φούρνος έχουμε ζωή 92 χρόνια λειτουργίας. Από το 1989 αρχίσαμε να παράγουμε και να συσκευάζουμε αρτοσκευάσματα αρχικά για την τοπική αγορά και στη συνέχεια και για εξαγωγή» λέει ο πρόεδρος και διευθ. σύμβουλος της Cretan Bakery κ. Κ. Περάκης.
Εκτός των γεωγραφικών ορίων της Κρήτης η αρτοποιεία βγήκε από τη δεκαετία του ’90 αρχικά με super market. «Αυτοί οι πελάτες είναι απαιτητικοί και έτσι και εσύ μπαίνεις σε μια διαδικασία εκσυγχρονισμού. Σήμερα πια στέλνουμε προϊόντα μας στις Ιαπωνία, ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Μ. Βρετανία. Δεν κτυπάμε εκεί την μεγάλη αγορά των super market. Mπαίνουμε κυρίως σε μικρές αλυσίδες, σε καταστήματα με ελληνικά προϊόντα γιατί αυτές είναι οι δυνατότητές μας» τονίζει ο αρτοποιός.
Σημαντικός τομέας για τον επαγγελματία ώστε τα προϊόντα του να γίνουν γνωστά στο εξωτερικό είναι οι Εκθέσεις. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο κ. Περάκης «πήγαμε στις Εκθέσεις τροφίμων Anuga στη Γερμανία, στο Παρίσι, είδαμε πώς κινείται η αγορά, τι προδιαγραφές θέλουν, τα πάντα. Εκεί συναντάς ανθρώπους που ενδιαφέρονται να αγοράσουν. Μετά αρχίζει η στόχευση για το ποια αγορά σε ενδιαφέρει και  αν μπορείς να μπεις.»
Το μεγαλύτερο ζήτημα για τον κ. Περάκη σήμερα είναι το «πώς θα πείσεις τον καταναλωτή να επιλέξει το προϊόν σου και πως εσύ ο ίδιος θα δείξεις μια συνέπεια σε όλα.
Χρειάζεται να επενδύεις συνέχεια στο μάρκετινγκ, τη διαφήμιση, τη συσκευασία σε όλα.
Οποιος θέλει να αρχίσει τις εξαγωγές θα πρέπει να προσέξει πρώτα από όλα το προϊόν του. Να έχει γνώση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του πώς πρέπει να είναι συσκευασμένο το προϊόν του. Στη συνέχεια να ξέρει πού στοχεύει και να βγει έξω και να απευθυνθεί εκεί που πρέπει.
Θέλει πολλή μελέτη και μεγάλη προσπάθεια».

ΡΕΝΙΕΡΗΣ Ε.Ε.
«Μόνο στο εξωτερικό!»
«Από το 1996 που δημιουργήσαμε το πρώτο δικό μας μικρό τυποποιητήριο στον Κορφαλώνα Κισάμου είχαμε ως στόχο τις εξαγωγές, με την εσωτερική αγορά δεν ασχοληθήκαμε σχεδόν καθόλου» μας λέει ο κ. Λευτέρης Ρενιέρης, επικεφαλής της ´Ρενιέρης Ε.Ε.´ μιας εκ των μεγαλυτέρων εξαγωγικών εταιρειών ελαιολάδου στη Δυτική Κρήτη.
Διαθέτει σύγχρονες αποθήκες και τυποιητήρια στην περιοχή της Κισάμου, μέσα από τις οποίες διακινεί 1000 τόνους ελαιόλαδου σε 20 χώρες!
«Το όραμά μας και ο στόχος μας είναι να αυξήσουμε την αναγνωρισιμότητα του προϊόντος μας στους καταναλωτές του εξωτερικού. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθεί η ζήτηση και κατ’ επέκταση η τιμή του ελαιολάδου μας με όφελος όλων και κυρίως των ντόπιων παραγωγών. Εξάγουμε ποσότητα των 1000 τόνων για το 2012 και οι εκτιμήσεις μας για το 2013 είναι για πάνω από 1300 τόνους λόγω νέων συμφωνιών» αναφέρει ο κ. Νίκος Ρενιέρης, συνεχιστής της προσπάθειας του πατέρα του.
Οι εξαγωγές ελαιολάδου άρχισαν από την Αμερική, με μικρές ποσότητες. Σήμερα η εταιρεία διαθέτει μια πολύ μεγάλη γκάμα επωνυμιών, κατοχυρωμένες πανευρωπαϊκά και παγκόσμια όπως τα: «Μίνως», «Κιng Minos», «Αpollo», «Κisamos», «Chania Creta Gold» κ.ά.
«Για την πρώτη εξαγωγή δυσκολευτήκαμε πολύ καθώς δεν ξέραμε τους κανονισμούς της αγοράς εκεί, τι θα πρεπε να έγραφε η ετικέτα, πώς θα ήταν οι μακέτες, δεν ήξεραν ούτε από τον ΣΕΒΙΤΕΛ, τον σύνδεσμο μας πώς γίνεται. Μόνοι μας το παλέψαμε και το καταφέραμε» αναφέρει ο κ. Λευτέρης Ρενιέρης.
Στόχος της επιχείρησης είναι τα μεγάλα super market. «Οι ποσότητες που απορροφούνται στα ντελικατέσεν δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν ποτέ την Ελληνική παραγωγή. Ούτε θα το μάθει ο κόσμος διεθνώς μόνο από τα ντελικατέσεν. Για μένα, με την εμπειρία που έχω, είναι αποτυχημένη αυτή η προοπτική. Εμείς θέλουμε να πουλάμε απ’ ευθείας στα super market χωρίς διαμεσολαβητές. Προσπαθούμε συνέχεια. Αν έλθετε στις 12 το βράδυ θα βρείτε τα παιδιά εδώ της επιχείρησης. Το βράδυ, το πρωί, από το σπίτι τους, τα κινητά τους, να στέλνουμε μηνύματα γιατί ο ένας πελάτης είναι στην άλλη μεριά του πλανήτη στην Αυστραλία και ο άλλος στη Γερμανία. Αυτό είναι και το μυστικό μας. Η πολλή δουλειά και η πολύ μεγάλη προσπάθεια. Για να μπούμε σε ένα super market μπορεί να απαιτηθούν και 3, 4 ακόμα και 5 χρόνια προσπαθειών. Δεν είναι εύκολο πράγμα. Αλλά ακόμα και αν έλθεις σε επικοινωνία με τον υπεύθυνο μιας κολοσιαίας επιχείρισης super market, το πιο λεπτό σημείο είναι να τον πείσεις ώστε να βγάλει κάποιον άλλον από τα ράφια του και να βάλει εσένα» είναι τα λόγια του έμπειρου τυποποιητή.
«Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει μια εξαγωγική επιχείρηση όπως η δική σας;», είναι το επόμενο ερώτημα για τον κ. Ρενιέρη. «Με το κράτος γενικά δεν έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, δεν είχαμε ιδιαίτερο ζήτημα. Θα θέλαμε φυσικά περισσότερα εφόδια για να παλέψουμε καλύτερα. Είναι αρνητικό το ότι ακόμα φεύγουν από την Κρήτη μεγάλες ποσότητες χύμα, γιατί αυτήν την πρώτη ύλη την εκμεταλλεύονται άλλοι και αυτοί παίρνουν την υπεραξία του προϊόντος, που είναι πολύ μεγάλη. Οταν το λάδι πουλιέται ως ελληνικό προϊόν και τυποποιείται, τότε το όφελος θα είναι μεγαλύτερο και για τον παραγωγό» είναι η απάντησή του.
Σε κάποιον που θα ήθελε να μπει στην τυποποίηση και εμπορία ελαιολάδου, ποια θα ήταν η συμβουλή που θα έδινε ο κ. Ρενιέρης; «Να ξεκινήσει αργά και προσεκτικά. Να εξασφαλίσει την πληρωμή, να μην τον ενδιαφέρει το μεγάλο κέρδος αλλά το πώς θα εξασφαλίσει τα χρήματα του. Πρέπει να αυξηθεί από τα Χανιά η εξαγωγή τυποποιημένου ελαιόλαδου γιατί τόσα χρόνια το χαρίζουμε στους Ιταλούς και στους χονδρεμπόρους. Πρέπει όλο το λάδι να τυποποιείται. Αυτό μπορεί να γίνει με την στήριξη των εταιρειών που ήδη έχουν μια δραστηριότητα, με χαμηλό δανεισμό, ελεγχόμενες από τις τράπεζες, ώστε να υπάρχει ρευστότητα που έχουν ανάγκη για να προχωρήσουν. Διαφορετικά δεν θα προχωρήσει. Το να θέλουμε να βάλουμε το λάδι σε ένα μπουκάλι και από 2 ευρώ να το πουλάμε 4, δεν θα λύσει το πρόβλημα» καταλήγει ο εξαγωγέας.

Χώρες
Σε είκοσι χώρες εξάγει ελαιόλαδο η ´Ρενιέρης Ε.Ε.´. Ειδικότερα σε Αυστραλία, Γερμανία, Αυστρία, Βραζιλία, Γαλλία, Καναδά, ΗΠΑ, Μ. Βρετανία. Ιαπωνία, Πολωνία, Ν. Κορέα. Κίνα, Ρωσία, Ταϊβάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Φινλανδία, Δανία και Σουηδία.

Εξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο στα Χανιά
Παραγ. Ποιότητα    35.000 τον.

Τυποποιούνται     10.000 τον.

Εξαγωγ. Τυποποιημ.    5.000 τον.

Εξαγωγ. χύμα    10.000 τον.

Τυποποιητήρια    15

Εξαγωγές ελαιολάδου 2011

Χώρα             Πιστώσεις        Ευρώ
Βραζιλία    40    1.020.549
Ουκρανία    21      704.406
Κίνα     19    545.146
Ρωσία    13      669.738
ΗΠΑ     11     373.642
Αυστραλία    5      159.000
Γαλλία     4     61.926
Ν. Αφρική      3    143.193