Τιμές: Υποχωρούν ελαφρά στην Ελλάδα ενώ διατηρούνται ψηλά στην Ισπανία!
Αρκετά καλά φαίνεται να αντιστέκονται οι τιμές παραγωγού στην Ισπανία κάτω από τις ισχυρές πιέσεις που ασκούνται από την οικονομική κρίση, αλλά και τα τεχνάσματα της αγοράς, κυμαινόμενες έτσι, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα από ό,τι στην Ελλάδα με τη διαφορά να φθάνει και μέχρι 60 – 80 λεπτά.
Πράγματι, στην Ισπανία την εβδομάδα που πέρασε οι τιμές παραγωγού διατηρήθηκαν στα ίδια σχεδόν επίπεδα με την προηγουμένη, ενώ αντίθετα στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη, παρουσίασαν αξιόλογη υποχώρηση σε σχέση με την προηγουμένη εβδομάδα.
Πιο συγκεκριμένα, στην Ισπανία, η οποία λόγω του όγκου της παραγωγής της σέρνει τα τελευταία χρόνια τον χορό στη διαμόρφωση των τιμών, οι τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο, την εβδομάδα 28/11 – 4/12, διαμορφώθηκαν από 2,88 € η μέγιστη μέχρι 2,43 € η μέση και 2,25 € η ελάχιστη σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. της 4/12/12 (www.sedik.gr).
Αντίθετα στην Ελλάδα, στις 4 Δεκεμβρίου οι τιμές για το έξτρα παρθένο των 0,3 βαθμών κυμάνθηκαν από 2,10 € έως 2,20 € στην Κρήτη, από 2,10 € έως 2,50 € στην Πελοπόννησο και στα 2,25 € στη Λέσβο, σύμφωνα με το Δελτίο του Σ.Ε.ΔΗ.Κ., παρουσιάζοντας έτσι μια υποχώρηση που κυμάνθηκε μεταξύ των αγοραστών από 0 έως 6% περίπου.
Ετσι, για πρώτη ίσως φορά τα τελευταία χρόνια, οι τιμές, ιδιαίτερα στην Κρήτη, βρίσκονται σε επίπεδα αρκετά κάτω από τα επίπεδα των τιμών της Ισπανίας. Και η διαφορά είναι πολύ σημαντικότερη από ό,τι από πρώτη άποψη φαίνεται και φθάνει μέχρι 60 – 80 λεπτά το κιλό. Κι αυτό γιατί οι τιμές της Κρήτης πρέπει να συγκρίνονται όχι με τις μέσες, αλλά με τις μέγιστες, τιμές της Ισπανίας, αφού αυτές αφορούν έξτρα παρθένα, ισάξια ποιοτικά με δικά τους των 0,3 βαθμών!
ΒασικΕς αιτΙες της υποχΩρησης των τιμΩν
Οπωσδήποτε βασική αιτία της υποχώρησης αυτής φαίνεται να είναι η μειωμένη αντίσταση των παραγωγών λόγω της κρίσης, αλλά και ο κατακερματισμός της προσφοράς από πολυπληθείς ενδιάμεσους (μεσάζοντες και εμπόρους), η οποία επιτρέπει στους λίγους μεγάλους αγοραστές, κάνοντας έναν άτυπο μειοδοτικό διαγωνισμό, να αγοράζουν κάθε φορά με τις χαμηλότερες δυνατές τιμές από τους παραγωγούς που πιέζονται περισσότερο!
Βέβαια, η περίοδος της γενίκευσης της συγκομιδής και της αυξημένης παρουσίας νέου προϊόντος και σε προηγούμενα έτη χρησιμοποιήθηκε από τους μεγάλους διεθνείς αγοραστές σαν κατάλληλη για άσκηση πιέσεων και επιτυχία χαμηλότερων τιμών από τους παραγωγούς που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες. Και ένας τρόπος πίεσης ήταν συνήθως μια τεχνητή προσωρινή παύση της ζήτησης, ώστε να προκληθεί ψυχολογία για εξασφάλιση χαμηλότερων τιμών.
Ομως, η αδυναμία ρευστότητας φαίνεται ότι πλήττει και τους ξένους μεγάλους αγοραστές, αφού το τραπεζικό σύστημα και στην Ιταλία και στην Ισπανία δείχνει να αντιμετωπίζει εξίσου σοβαρά προβλήματα.
Πάντως, η οικονομική κρίση φαίνεται ότι πιέζει πολύ τους παραγωγούς, αφού, όπως λέγεται, μερικοί από αυτούς άρχισαν πλέον να επιλεγούν ελαιοτριβείο ανάλογα με τη δυνατότητά του να τους πληρώσει άμεσα ή όχι, ενώ ελαιοτριβεία και έμποροι αντιμετωπίζουν και αυτοί πρόβλημα ρευστότητας, αφού οι δυνατότητες δανειοδότησής τους από Τράπεζες είναι πολύ περιορισμένες.
Συγκομιδή: Αρκετά καλή η ποιότητα
αλλά χαμηλές ακόμα οι αποδόσεις
Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου προχωρά και σιγά – σιγά γενικεύεται σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας, αλλά και της Ισπανίας και Ιταλίας.
Στην Κρήτη, παρά τους φόβους που υπήρχαν αρχικά για ζημιές από δάκο, τελικά με τη βοήθεια του καιρού (υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού) η ποιότητα εξελίσσεται πολύ καλά έως άριστα.
Η μέση οξύτητα του ελαιολάδου που έχει παραχθεί μέχρι τώρα από τα ελαιοτριβεία που δίδουν στοιχεία στον Σ.Ε.ΔΗ.Κ. κυμαίνεται στα Χανιά (Α.Σ. Πλατάνου, Κάλιαρι, Αστρικας) από 0,37 έως 0,43 βαθμούς, στο Ρέθυμνο (Πέραμα) 0,3 – 0,5 βαθμούς, στο Ηράκλειο (Θραψανός, Αγ. Παρασκιές) 0,3 – 0,45 και στο Λασίθι (Ζάκρος, Μαρώνια) 0,4 βαθμούς. Αναμένεται δε, όπως λένε ελαιοτριβείς, ότι με τη βοήθεια του αέρα (που ρίχνει τις δακοπρόσβλητες) στο προσεχές μέλλον να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο.
Η απόδοση του καρπού σε λάδι, αντίθετα, δεν πάει και τόσο καλά και κυμαίνεται στα Χανιά στα 5 – 5,65/1, στο Ρέθυμνο στα 5,7/1, στο Ηράκλειο στα 5,5 – 6/1 και στο Λασίθι στα 4,4 – 5,7/1.
Με φύτευση ελαιώνων πληρώνει χρέος η Ιταλία προς το Πακιστάν
Με προγράμματα ανάπτυξης, στα οποία περιλαμβάνεται και η φύτευση ελαιώνων, πληρώνει η Ιταλία χρέη της σε διάφορες χώρες. Μια αρκετά έξυπνη λύση που επιτρέπει αντιμετώπιση της κρίσης βασικά με παροχή υπηρεσιών συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της απασχόλησης.
Ηδη μια μεγάλη συμφωνία για προγράμματα αειφορικής ανάπτυξης και ερευνάς ύψους 100 εκατ. δολαρίων έχει συναφθεί με την Αίγυπτο, ενώ πρόσφατα υπογράφηκε και άλλη συμφωνία ύψους 10 εκατ. δολαρίων με το Πακιστάν στην οποία περιλαμβάνεται και φύτευση ελαιώνων σε εκτάσεις 1,5 εκατ. στρεμ.
Οι ελαιώνες αυτοί, που προγραμματίζεται να εγκατασταθούν στο Πακιστάν τα επόμενα τρία χρόνια, θα έχουν κύριο στόχο να αξιοποιηθούν υπάρχουσες εκτάσεις, αλλά και να καταστεί αυτάρκης η χώρα από ελαιόλαδο. Ωστόσο, είναι φανερό ότι, εάν το πρόγραμμα επιτύχει, οι έμπειροι στο εμπόριο Ιταλοί θα είναι εκείνοι που θα αξιοποιήσουν και τη διάθεση του προϊόντος.
Το τριετές αυτό πρόγραμμα, όπως δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης του Πακιστάν, υλοποιείται στο πλαίσιο της συμφωνίας για τη μετατροπή του χρέους προς τη χώρα της Ιταλίας και η συμφωνία υπογράφηκε μεταξύ του Συμβουλίου Αγροτικής Ερευνας (ΣΑΕ) του Πακιστάν και της ιταλικής κυβέρνησης.
Το ΣΑΕ του Πακιστάν έχει ήδη εντοπίσει ορισμένες ζώνες που εκτιμά ότι είναι κατάλληλες για την καλλιέργεια της ελιάς στην επαρχία του Khyber που περιλαμβάνουν μη αναπτυγμένες οικονομικά περιοχές της Ομοσπονδιακής Διοίκησης του Μπαλουχιστάν και Potohar.
Ηδη, όπως δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων του Πακιστάν ο δ/ντής του προγράμματος Mohammad Munir, από τον περασμένο Μάρτιο άρχισε η φύτευση των πρώτων ελαιοδέντρων, τα οποία αναμένεται ότι μετά από τρία χρόνια θα αρχίσουν να αποδίδουν καρπούς.
Νόμιμες ή παράνομες οι εισαγωγές τυνησιακού ελαιολάδου;
Μέχρι σήμερα δεν έγινε γνωστό αν εξακριβώθηκαν από τις αρμόδιες Αρχές οι πληροφορίες για εισαγωγές τυνησιακού ελαιολάδου που κυκλοφόρησαν προ ημερών. Ετσι, οι εντυπώσεις των παραγωγών για ανεπαρκή προστασία του προϊόντος τους και οι υποψίες των παραδοσιακών αγοραστών ότι το κρητικό ελαιόλαδο που αγοράζουν ενδεχόμενα να μην έχει σχέση με την Κρήτη, οπωσδήποτε παραμένουν. Γι’ αυτό οι αρμόδιες Αρχές οφείλουν να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διαπιστώσουν την αλήθεια των πληροφοριών, ώστε η υποψία να μην βαρύνει όλους και η Πολιτεία πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για διασφάλιση και αξιοποίηση της ιδιαίτερης ποιοτικής αξίας του κρητικού ελαιολάδου.
Βέβαια, όπως είναι γνωστό, η αδασμολόγητη εισαγωγή παρθένου τυνησιακού ελαιολάδου στις χώρες της Ε.Ε. επιτρέπεται με βάση τον Κανονισμό της Ε.Ε. 1918 από το 2006 για μια συνολική ποσότητα 56.700 τόνων, η οποία μάλιστα κατανέμεται χρονικά με διάφορες ποσότητες ανά μήνα στο διάστημα από Φεβρουάριο έως Οκτώβριο. Δεν επιτρέπονται έτσι εισαγωγές καθόλου κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, ενώ ειδικά για το έτος 2012 η έκδοση πιστοποιητικών εισαγωγής από την Ε.Ε. έχει ανασταλεί με τον Κανονισμό 970/2012 από τις 22 Οκτωβρίου και μετά.
Επομένως, εάν έγινε εισαγωγή πριν τις 22 Οκτωβρίου στην Ε.Ε. είναι μεν νόμιμη, αλλά οπωσδήποτε είναι ηθικά και δεοντολογικά απαράδεκτη, εάν έγινε μετά εκτός του ότι είναι απαράδεκτη δεοντολογικά, είναι παράνομη και από πλευράς Κανονισμών. Επομένως τα αρμόδια Τελωνεία πρέπει να την ελέγξουν τι ακριβώς και ποτέ έχει συμβεί. Εάν όμως, όπως δημοσιεύεται, η εισαγωγή αυτή στην Ελλάδα έγινε μέσα από άλλη χώρα της Ε.Ε., τότε το θέμα περιπλέκεται.
ΑναγκαΙα η αναγνΩριση
του «Π.Ο.Π. ΚρΗτη»
Πάντως, όπως και να έχουν τα πράγματα, πρέπει να επισημανθεί για άλλη μια φορά ότι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της ποιότητας, της ταυτότητας και της φήμης του κρητικού ελαιολάδου, είναι η αναγνώριση ελαιολάδου «Π.Ο.Π. Κρήτη». Και για την αναγνώριση αυτή ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. και ο ΣΠΑΚΕ έχουν αγωνιστεί επί 5 και πλέον έτη, χωρίς δυστυχώς αποτέλεσμα εξαιτίας ενστάσεων που υποβλήθηκαν μέσα από την Κρήτη. Τώρα το θέμα έχει οδηγηθεί στο ΣτΕ όπου με συνεχείς αναβολές καθυστερεί δύο και πλέον χρόνια. Ομως λύση μπορεί να δοθεί, αν υπάρξει πολιτική απόφαση από τους Φορείς του νησιού, ώστε να πειστεί το ΥΠ.Α.Α.Τ. να τροποποιήσει την υπάρχουσα απορριπτική απόφασή του, η οποία έχει ήδη ζημιώσει σημαντικά τους ελαιοπαραγωγούς, αλλά και τους τυποποιητές του νησιού όσο και εάν κάποιοι από αυτούς δεν το κατανοούν. Ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ., όπως και η Περιφέρεια, αναμένεται ότι θα αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα το θέμα και θα προβούν στις δέουσες ενέργειες.
Η Ισπανία εγκρίνει 700 εκ. € για εκσυγχρονισμό των αρδεύσεων
Η κυβέρνηση της Ισπανίας, μετά τις σημαντικές ζημιές που έχει υποστεί η φετινή ελαιοπαραγωγή και γενικά η αγροτική παραγωγή της χώρας από την ξηρασία του περασμένου χειμώνα και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού φαίνεται ότι προχωρά στη λήψη δραστικών μέτρων για αποτροπή παρόμοιων ζημιών στο μέλλον. Ετσι, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε συμφωνία συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Γεωργίας και του Κρατικού Οργανισμού Αγροτικών Υποδομών (Seiasa) για την υλοποίηση επενδύσεων εκσυγχρονισμού της άρδευσης, προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ. Στόχος των επενδύσεων αυτών, όπως ανακοίνωσε το Υπουργικό Συμβούλιο, θα είναι η αποτελεσματική και ορθολογική χρήση του νερού και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών στην άρδευση και το ποσό των 208,9 εκατομ. θα δοθεί από τη Seiasa και άλλα 250,5 εκατ. θα συνεισφέρει μέσω κοινοτικών κονδυλίων η Ε.Ε.
Από το συνολικό ποσό της επένδυσης, 250 εκ. ευρώ θα καλυφτούν από κοινοτικά κονδύλια, ενώ το υπόλοιπο της χρηματοδότησης θα δοθεί από τις κοινότητες άρδευσης, οι οποίες θα συμβάλλουν με 206,3 εκατομμύρια και οι αυτόνομες κοινότητες με 30,8 εκατομμύρια. Τα υπόλοιπα θα δοθούν από τους Τοπικούς Οργανισμούς Αρδευσης και τις Αυτόνομες Περιφέρειες της χωράς.
Ανά περιοχή, οι προγραμματισμένες επενδύσεις είναι οι εξής: Ανδαλουσία (243,6 εκατομμύρια ευρώ), Καστίλη και Λεόν (173,6 εκατομμύρια ευρώ), Aragon (75,1 εκατ. ευρώ), Βαλένθια (65,4 εκατ. ευρώ), Μούρθια (52,8 εκατ. ευρώ), Extremadura (43,3 εκατ. ευρώ), Καταλονία (35,8 εκατ. ευρώ), Castilla La Mancha (6,5 εκατ. ευρώ) και της Μαδρίτης (200.000 ευρώ). Με την κατανομή των επενδύσεων η ελαιοπαραγωγική περιφέρεια της Ανδαλουσίας θα λάβει τη μερίδα του λέοντος 244 εκατ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα θα κατανεμηθούν σε άλλες Περιφέρειες.
Νόμος για την ποιότητα και τη διαφάνεια στην Ιταλία
Σχέδιο νόμου για την υπεράσπιση της ποιότητας και την εξασφάλιση διαφάνειας για τον καταναλωτή των έξτρα παρθένων ελαιολάδων ενέκρινε πρόσφατα η Επιτροπή Γεωργίας της Γερουσίας της Ιταλίας.
Το νομοσχέδιο που προχωρεί ήδη στη Βουλή για τελική έγκριση, όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Σύμπραξης Ελαιοπαραγωγών (CNO) κ. Gennaro Sicolo αποτελεί ένα πρώτο ουσιαστικό βήμα για την ορθή λειτουργία της αγοράς και για μια αυστηρή και προσεκτική άμυνα της ποιότητας και αυθεντικότητας του ιταλικού εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου που από καιρό αναμενόταν από τους Ιταλούς παραγωγούς.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις που καθορίζουν την εμφάνιση της ετικέτας, την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών όπως την υαλοποίηση ξένων ελαιόλαδων και, τελικά, επιτρέπουν τη βελτίωση της ποιότητας των ιταλικών προϊόντων.
Επιπλέον, καταλήγει ο κ. Sicolo, οι νέες διατάξεις θα επιτρέψουν στους καταναλωτές να εντοπίζουν ευκολότερα τα ποιοτικά και τα αυθεντικά ελαιόλαδα.
Το πρώτο άρθρο του νομοσχεδίου περιλαμβάνει του κανόνες με τους οποίους θα παρουσιάζεται στην ετικέτα η καταγωγή ελαιολάδου, η οποία θα εμφανίζεται στο ίδιο οπτικό πεδίο και κοντά στην εμπορική ονομασία με το ίδιο μέγεθος γραμμάτων κ.ά.
Στο τρίτο άρθρο αφορά την εφαρμογή ενός «ειδικού σχεδίου εποπτείας της κάθε επιχείρησης» στην περίπτωση που το προϊόν της υπερβαίνει κάποια όρια όπως το όριο των 30 mg/kg για τους αλκυλεστέρες.
Το άρθρο 7 αναφέρεται στη διατηρησιμότητα και έκθεση του ελαιολάδου στους χώρους εμπορίας του και διευκρινίζει ότι αν ένα προϊόν ταξινομείται ως «εξαιρετικά παρθένο» ή «παρθένο» οι συνθήκες αποθήκευσής του δεν μπορούν να αιτιολογήσουν την απόκλιση των χαρακτηριστικών του από εκείνα που ορίζουν οι κανονισμοί.
*Ο δρ Νίκος Μιχελάκης, πρώην δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και επιστ. σύμβουλος του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. διευκρινίζει ότι τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. (nmixel@otenet.gr)
