Το άλλοτε μεγάλο χωριό της ορεινής ενδοχώρας, τα Παπαδιανά στα Εννιά Χωριά, διατήρησε την ακμή του και μετά την κατοχή με αποκορύφωνα τη δεκαετία του 1950, όταν το χωριό είχε πάνω από 40 οικογένειες με τις περισσότερες να είναι πολύτεκνες.
Καλά κρατιόταν μέχρι και το 1990 το χωριό παρά τη μείωση του πληθυσμού των νέων οικογενειών που αναζήτησαν καλύτερες μέρες σε αστικά κέντρα, αλλά και με ορισμένους να έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Τα Παπαδιανά ανήκαν στην Κοινότητα Κεφαλίου και αργότερα με τους Καποδιστριακούς Δήμους στον Δήμο Ιναχωρίου με έδρα το Ελος, ενώ σήμερα συμπεριλαμβάνονται στον μεγάλο Καλλικρατικό Δήμο Κισάμου.
Αφορμή για το παρόν ρεπορτάζ αποτέλεσε η εκδημία του δασκάλου από τα Παπαδιανά Νίκου Λιωνή, που δίδαξε για πάρα πολλά χρόνια μετά το 1950 στο ιστορικό διθέσιο εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Αθανασίου.
Ενας, λοιπόν, από τους εκατοντάδες μαθητές που διδάχτηκαν από τον αείμνηστο δάσκαλο και την εν ζωή δασκάλα Ναυσικά Πολάκη – Περιβολάκη από το Κεφάλι στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και ο γράφων.
Το Σχολείο αυτό επειδή εξυπηρετούσε όλα τα γύρω χωριά επιλέχθηκε να κτιστεί σε ιδανικό σημείο στο μέσον της περιοχής για να εξυπηρετεί όλους τους μαθητές από τα κοντινά χωριά και επειδή ήταν δίπλα στο βυζαντινό εξωκκλήσι του Αγίου Αθανασίου, ονομάσθηκε έτσι για να συμφιλιώσει ορισμένους αντιδραστικούς κατοίκους από τα γύρω χωριά.
Για το ιστορικό του Δημοτικού Σχολείου Αγίου Αθανασίου που χαρακτηρίσθηκε από την Κρητική Πολιτεία -όπως και κάποια άλλα- ως ανώτερο σχολείο, λειτούργησε το 1910 έχοντας εμπνευστή και πρωτεργάτη τον μακαρίτη δάσκαλο Παντελή Βαβουλέ.
Στα “Χ.Ν.” δημοσιεύσαμε στις 5 Οκτωβρίου 2010 ολοσέλιδο αφιέρωμα. Για τον μακαριστό δάσκαλο Νίκο Λιωνή μίλησαν ιερείς, μαθητές και συνάδελφοί του με τα καλύτερα λόγια.
Σημ.: Το παρόν ρεπορτάζ είναι αφιερωμένο στη μνήμη του.
