Σε αποθηκευτικό χώρο και τόπο πραγματοποίησης μικροεπισκευών και άλλων εργασιών έχουν μετατραπεί τα Ενετικά Νεώρια των Χανίων μετά απο δεκαετίες εξαγγελιών και υποσχέσεων.
Eχουν περάσει επτά χρόνια μετά τον σεισμό που οδήγησε αρχικά στο να σταματήσει η λειτουργία των δύο πρώτων Νεωρίων που χρησιμοποιούνταν για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν εργασίες ύψους 400.000 ευρώ περίπου από το πρόγραμμα ´Θησέας´ ώστε να αρθεί η ετοιμορροπία. Παρόλα αυτά, όλα τα Νεώρια συνεχίζουν να παραμένουν κλειστά για το κοινό και να ´αξιοποιούνται´ για την τοποθέτηση υλικών των τεχνικών υπηρεσιών του δήμου, για να γίνονται εργασίες, για να φιλοξενούνται μέρος των σκηνικών της χολυγουντιανής ταινίας που γυρίσθηκε στα Χανιά, του χριστουγεννιάτικου χωριού του Αγιου Βασίλη κ.ά..
Ως γνωστόν εδώ και χρόνια ένα αριθμός Νεωρίων αξιοποιούνταν από την αρχαιολογία για τα εργαστήριά της. Πλέον όμως η εικόνα του συνόλου των μνημείων να λειτουργούν ως αποθήκη, σίγουρα δεν τιμά κανένα μας.
Και φυσικά ούτε λόγος για μια συνολική μελέτη ανακατασκευής, ανάδειξης και λειτουργίας όλων των Νεωρίων, παρότι όπως μαθαίνουμε έχει ολοκληρωθεί ένα μέρος της (αρχιτεκτονική μελέτη), έτσι ώστε να διεκδικηθούν οι αναγκαίοι πόροι για το ιστορικό αυτό μνημείο της πόλης.
ΠΡΙΝ 27 ΧΡΟΝΙΑ
Μια ματιά στο πρωτοσέλιδο των ´Χ.Ν.´ της 18ης Ιουλίου του 1985 είναι ενδεικτικό του πόσα έχουν κατά καιρούς εξαγγελθεί για τα Νεώρια. Ηταν η εποχή που ο περίφημος Ιταλός αρχιτέκτονας Ρέτζο Πιάνο είχε βρεθεί στα Χανιά ως εκπρόσωπος της Unesco με αίτημα τότε του Δήμου Χανίων προκειμένου να καταθέσει τις απόψεις του για το πώς μπορούν να ανακατασκευαστούν και να αξιοποιηθούν τα Νεώρια. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εποχής ο αρχιτέκονας πρότεινε:
α) Κλειστό και ανοικτό θέατρο για το κτήριο του παλιού Τελωνείου (είναι το έργο που εκτελείται σήμερα!)
β) Προφυλαγμένος κήπος για το μεγάλο Νεώριο με δημόσιες υπηρεσίες στεγασμένες στο πίσω μέρος (πρόκειται για το Μ. Αρσενάλι).
γ) Θέατρο (σε πρώτη φάση ώσπου να τελειοποιηθεί το οριστικό θέατρο στο Τελωνείο) μέσα στο πρώτο Νεώριο ανατολικά.
δ) Ναυτικό Μουσείο μέσα στο 2ο και το 2ο Νεώριο (Μουσείο Ναυτικών Κατασκευών) συμπεριλαμβανομένου και ενός υποθετικού ναυπηγείου για την κατασκευή γαλερών.
ε) Βιβλιοθήκη μέσα στο 4ο Νεώριο, με ένα τμήμα συνδεδεμένο με το Ναυτικό Μουσείο.
ζ) Κινηματογράφος και κινηματοθήκη στο 6ο Νεώριο.
η) Κέντρο της συνοικίας και αίθουσα κοινωνικών εκδηλώσεων για τους ψαράδες στο 7ο Νεώριο σε τοπικό χώρα.
Παράλληλα ο μελετητής εξειδίκευε τις προτάσεις του για κάθε Νεώριο και δήλωνε την πίστη του ότι (σ.σ. το 1985): «Θα είναι δυνατόν να παράγουμε από τώρα ως το τέλος του έτους, με τις συνδυασμένες προσπάθειες της Ουνέσκο και του γραφείου μου, ένα είδος γενικού σχεδίου εργασίας επί του οποίου μέσα στο 1986, να μπορέσουμε να αναπτύξουμε ένα πιο οριστικό πρόγραμμα του έργου για την κατασκευή των πρώτων κτηρίων» ανάφερε τότε ο Ρ. Πιάνο.
Σίγουρα ένα μέρος των τότε προτάσεων έχει υλοποιηθεί ή σε κάποια σημεία να έχει χάσει την επικαιρότητα του μετά από τόσα χρόνια, ωστόσο είναι ενδεικτικό της αδυναμίας όλα αυτά τα χρόνια να δρομολογηθούν σοβαρές εξελίξεις για το σύνολο των Νεωρίων, την ανακατασκευή και την ανάδειξή τους.
