Εθνικός Δρυμός Λευκών Ορέων

Είμαστε πλέον στο 51ο έτος από την ίδρυση του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς ή καλύτερα Λευκών Ορέων, όπως ονομάσθηκε μετά και όμως πολλά τα προβλήματα που παραμένουν σ? αυτόν παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των αρμόδιων Υπηρεσιών.
Στους επισκέπτες του Δρυμού που φθάνουν ως εκεί είτε με γραφεία ή μεμονωμένα στις περισσότερες φορές δίδεται η εντύπωση ενός κακοτράχαλου τοπίου μόνο, με φοβερά γκρεμνά, πεύκα και κυπαρίσσια και τίποτα πέρα από αυτά. Ιδίως όπως τους? τρέχουν τα γραφεία δεν προλαβαίνουν ούτε αυτά να απολαύσουν, αλλά και ούτε ενημερώνονται πως κάποτε εδώ το μεγαλύτερο ενδιαφέρον δεν υπήρχε στα πετρώματα και τα φυτά, αλλά στη ζωή των ανθρώπων του φαραγγιού, στις ιστορίες και τις παραδόσεις των, στην καθημερινή βιοποριστική δραστηριότητα σε αμέτρητες ασχολίες.
Δεν ήταν ένας τόπος με λίγους ερημίτες κατοίκους. Με το βιβλίο μου για τη Σαμαριά προσπάθησα να αναδείξω τους ανθρώπους και τις αμέτρητες ιστορίες και ασχολίες τους. Αυτά όμως πρέπει να προβληθούν και έμπρακτα στο φαράγγι. Οι πρώτοι? αφεντάδες του Δρυμού, προ μισόν αιώνα, αντί να συντηρήσουν το εν ενεργεία τότε υδροπρίονο και κάποια άλλα στοιχεία της ζωής εκεί, τα ξήλωσαν ή τα εγκατέλειψαν.
Πρόσφατα έγιναν κάποιες αξιόλογες προσπάθειες με δημιουργία χώρων με σχετικά εκθέματα στο χωριό της Σαμαριάς και στην Αγία Ρουμέλη, αλλά σπάνια κάποιος τα επισκέπτεται, αφού το? τροχάδην δεν το επιτρέπει, αλλά και δεν ενημερώνονται επαρκώς οι διερχόμενοι γι? αυτά.
Στην εκδήλωση για τα 50 χρόνια, στο πολιτιστικό κέντρο, επραγματοποιήθηκαν αξιόλογες ομιλίες, αλλά δεν θίχτηκαν τα περισσότερα από τα προβλήματα του Δρυμού.
Κάποια από αυτά, ας μου επιτραπεί, σαν μη ειδικός, να αναφερθώ, μιας και συμπλήρωσα εξήντα χρόνια από την πρώτη διάβαση του φαραγγιού μα και της Μαδάρας.
Για πολλά χρόνια στα μέσα της τουρ. περιόδου ξεκινούσαν οι διαδικασίες για την πρόσληψη του αναγκαίου για τη λειτουργία προσωπικού, ενώ θα έπρεπε αυτό να γίνεται από την αρχή της κάθε χρονιάς, όπως νομίζω γίνεται, ευτυχώς, φέτος.
Η Πολιτεία στάθηκε ανίκανη μέχρι σήμερα, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, να προστατέψει το αγρίμι της Κρήτης για το οποίο, κατά κύριο λόγο, δημιουργήθηκε ο Δρυμός. Και δεν είναι μόνο το κυνήγι του που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις από Ανώπολη μέχρι Κουστογέρακο, πέρα φυσικά από τα στενά όρια του Δρυμού, αλλά κινδυνεύει και από έναν άλλο, άγνωστο στους πολλούς, παράγοντα.
Τα πευκοδάση έχουν τόσο πολύ επεκταθεί που το παχύ στρώμα από τις πευκοβελόνες δεν αφήνει να φυτρώσει κανένα χόρτο ή βότανο για να τρέφονται τα αγρίμια.
Αυτό επεσήμανε και ο Γιάννης Καλογεράκης, γέννημα και θρέμμα της Σαμαριάς, μα και πολλοί ορειβάτες που περνάνε από το φαράγγι Καλόκαμπου προς Σαμαριά και από αλλού. Ετσι τα αγρίμια αναγκάζονται να βγαίνουν ψηλά για να βρούν τροφή και τα? υποδέχονται με ευκολία οι λαθροκυνηγοί. Δεν είναι αντιοικολογικές οι προτάσεις για δημιουργία ζωνών χωρίς πεύκα με κοπή ή άλλως πως σε διάφορα σημεία. Και δεν κινδυνεύουν μόνο τα αγρίμια, αλλά και η είδη της ενδημικής χλωρίδας.
Είχε προταθεί ακόμη από τον Γιάννη να κλαδευτούν τα από μισόν αιώνα εγκαταλελειμμένα ελαιόδεντρα στο χωριό Σαμαριά, ώστε να φαίνεται μια πηγή βιοποριστική των κατοίκων και να φυτρώσει, τουλάχιστον εκεί, χορτάρι.
Δεν χρειάζεται μεγάλη δαπάνη και ίσως με χορηγία κάποιου για να συνεχιστεί η διερευνητική ανασκαφή στον Αγιο Νικόλαο που ίσως παρουσιάσει εκπλήξεις για την προ Χριστού ιστορία της περιοχής, αλλά και σε άλλα σημεία του φαραγγιού και στην αρχαία Τάρρα. Ετος 2013 και ακόμη παραμένει μυστήριο με τα κτίσματα και το τείχος στην τοποθεσία Χώρα, σε γκρεμνό ψηλά και πριν από το χωριό της Σαμαριάς. Κεραμικά που είχα φέρει, πολύ παλαιά, στην Αρχαιολογική Υπηρεσία αποφάνθηκαν ότι ήταν μεσαιωνικά, πράγμα που επιβεβαιώνει περίπου την ιστορία των Σκορδύληδων και της Χρυσομαλλούσας, αλλά και την ονομασία Χώρα (πρωτεύουσα). Το κρανίο που βρέθηκε σε έργα στην εκκλησία Οσίας Μαρίας και διατηρούσε τα κοντά κομμένα μαλλιά, όταν εγώ αναφέρθηκα στον Τύπο ότι, σίγουρα, ήταν της Χρυσής Σκορδύλη? εξαφανίστηκε. Μενταγιόν που ήταν στον σκελετό, κατά μαρτυρία τότε εργατών και αυτό ´χάθηκε´ και που θα χρονολογούνταν η ταφή.
Ο δρόμος προς Ποριά, από Μαχί Ομαλού, πρέπει να βελτιωθεί μιας και είναι ο μοναδικός που δίδει πρόσβαση στο δασωμένο μέρος του φαραγγιού σε περίπτωση ανάγκης.
Παλαιότερα είχε ανακινηθεί και το θέμα του μονοπατιού μέσα στο φαράγγι, κυρίως στο πρώτο τμήμα του, που με τις χιλιάδες των επισκεπτών είχε κατέβει κοντά ένα μέτρο με αποτέλεσμα να βγαίνουν οι ρίζες των δέντρων στην επιφάνεια.
Οπως επισημάνθηκε και στην εκδήλωση από τον δήμαρχο Σφακίων είναι απαραίτητο να τακτοποιηθεί το θέμα ύδρευσης της Αγίας Ρουμέλης έτσι που να μην προκαλούν το περιβάλλον οι μαύροι πλαστικοί σωλήνες που είναι εκεί από το 1970 (στις Πόρτες).
Αν υπάρχει δυνατότητα να αναστηλωθεί το τουρκικό κάτω κάστρο στο ύψωμα Πίσκοπος, ένα από τα τέσσερα, όχι για να προβάλλεται η προσωρινή κυριαρχία κατακτητών, αλλά γιατί, φτιαγμένο από Γάλλους μηχανικούς με αγγαρείες ντόπιων φυσικά, αποτελεί αριστούργημα κατασκευαστικό. Κάποτε μάλιστα επιχειρηματίας σκεπτόταν να εγκαταστήσει από κάτω ως εκεί? τελεφερίκ. Οι φιλοπρόοδοι επιχειρηματίες της Αγίας Ρουμέλης μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα θέμα που αναγνωρίζουν ότι υπάρχει και που πιο πολύ ξενίζει τους παλαιούς περιπατητές του φαραγγιού.
Φτάνοντας στην Αγία Ρουμέλη, όπου έχεις τη γνώση ότι δεν υπάρχει αυτοκινητόδρομος, να αντικρίζεις δεκάδες κάθε λογής οχήματα γεμάτα τα σοκάκια της. Ισως στην περιοχή του ελικοδρομίου μπορεί να αποφασίσουν να συγκεντρώνουν αυτά.
Ακόμη ωραία εικόνα δεν προσφέρουν τα διαφημιστικά πανό πάνω από τα δρομάκια του χωριού. Οσο για τον υπόλοιπο Δρυμό, τη Μαδάρα μας, στο επόμενο γραφτό μου.