“Λάου – λάου” το πάνε με τα προβλήματα στην Τουρκία

Η ελληνοτουρκική διυπουργική συνεδρίαση στην Κων/πολη κινήθηκε σε χαμηλούς τόνους πάνω στα εμπορικά λεγόμενα κοινότοπα θέματα. Για τα σοβαρά θέματα, για τα οποία συνεζήτησαν οι δύο πρωθυπουργοί, παρουσία μόνον ενός διπλωμάτη Ελληνα κοινής εμπιστοσύνης, δεν μάθαμε τίποτα. Ακούσαμε για τα λιγότερο ´αγκαθωτά´ προβλήματα με τις 25 συμφωνίες που υπεγράφησαν και αφορούν επιχειρηματικά συμφέροντα. Ισως αυτά ν? αποτελούν την προετοιμασία του εδάφους για μελλοντικές συμφωνίες συνεκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου του Αιγαίου. Είναι η σειρά του κ. Σαμαρά να παίξει κι αυτός στο παιχνίδι με τη χρονίζουσα συνέχεια του ελληνοτουρκικού διαλόγου σε ζητήματα ´χαμηλής πολιτικής´ που ίσως επεκταθεί και στα ´ζέοντα´.
Προχωρούν, λοιπόν, οι συνεργασίες ´λάου – λάου´ κατά την ελληνική έκφραση, ´γουίν – γουίν´ κατά τους Αγγλους και ´καζάν – καζάν´ κατά τους Τούρκους. Εχουμε το θέμα των Ιμάμηδων, τη λαθρομετανάστευση, τη ναυτιλία, τις θαλάσσιες μεταφορές, τον τουρισμό, τη συνεργασία για την υγεία, το Κυπριακό κ.ά. Για την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης μπορεί ν? αντιπροτάθηκε το τζαμί, την κατασκευή του οποίου έχει προθυμοποιηθεί να καλύψει ο κ. Ερντογάν, πράγμα που αρνήθηκε η κυβέρνηση θεωρώντας ότι είναι πρόβλημα του ελληνικού κράτους.
Το ´καζάν – καζάν´ του κ. Ερντογάν σημαίνει ´μισή – μισή´ συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, κάτι απαράδεκτο για τις ελληνικές θέσεις. Είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός ότι θ? αναζητήσουμε κάθε είδους σύμπραξη πάνω σε ισότιμη βάση. Σε ό,τι αφορά την Α.Ο.Ζ. μπορούμε να συνεργασθούμε από κοινού και μοιρασθήκαμε την άποψη ότι τα βήματα αυτά στην Ανατολική Μεσόγειο γίνονται ´καζάν – καζάν´. Εκεί εντοπίζεται το ενδιαφέρον, διότι το αγκάθι που θέλουν να βγάλουν από πάνω τους είναι το Καστελόριζο. Υποχωρήσεις δεν πρόκειται να γίνουν και δεν ξέρουμε έως πότε θα κρατιέται αυτή η ισορροπία του τρόμου.
Για το θέμα αυτό οι ελληνικές απόψεις συνίστανται στο ότι η Α.Ο.Ζ., που είναι συνυφασμένη με τα χωρικά ύδατα και την υφαλοκρηπίδα, αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα και θα ασκηθεί, όταν κριθεί απαραίτητο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θαλάσσης. Ο κ. Σαμαράς είπε ότι μίλησαν για τη Χάλκη, τα περί τρομοκρατίας κ.ά. ως και για θέματα Α.Ο.Ζ., χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Ο κ. υπ. ΕΘ.Α. που ήταν εκεί, όταν επέστρεψε, μίλησε για τον προσανατολισμό της Ελλάδας με τη Συνθήκη του Μοντέγκο Μπέι. Πρόκειται για τη Σύμβαση του Ο.Η.Ε., που υπεγράφη στο ομώνυμο ξενοδοχείο του Μαϊάμι την 10/12/82 για το Δίκαιο της Θαλάσσης, η οποία έχει επικυρωθεί από πολλά κράτη και από εμάς, όχι όμως απ? την Τουρκία, την οποία όπου τη συμφέρει την επικαλείται.
Η Τουρκία επιμένει στον όρο ´ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα´, ότι τα νησιά του Ανατ. Αιγαίου, που δεν τα αποκαλεί ελληνικά, αλλά ´αιγαιακά´, αποτελούν γεωλογική προέκταση της εγγύς τουρκικής ηπείρου με συνέπεια να επικάθονται επί τουρκικής υφαλοκρηπίδος. Τα θεωρεί ότι ανήκουν στην Ελλάδα, αλλά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα πέραν των 6 ν.μ., όσο και τα χωρικά ύδατα. Στην περίπτωση του Καστελόριζου ισχυρίζονται ότι η αναλογικότητα της ´μέσης γραμμής´ της μεσολαβούσης νήσου στερεί την πολύ μεγαλύτερη τουρκική ακτή, άρα και την Α.Ο.Ζ. που κείται πίσω απ? αυτήν. Και αυτά παρά τα προβλήματα που έχει με τους γείτονές της, που, όταν οξύνονται, τα κάνει εξαγωγή παντοιοτρόπως.
Στα θέματα αυτά υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Και είναι το σημείο τριβής μεταξύ των σχέσεων των δύο χωρών. Ετσι αποφασίστηκε να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες. Πάντως τώρα δεν είναι επ? ωφελεία μας να κάνουμε διάλογο με ταχύτατα βήματα, όταν η χώρα είναι εξασθενημένη πολιτικά, λόγω της οικονομικής θέσεως, που βρίσκεται κάτι που οι Τούρκοι εκμεταλλεύονται ήδη. Αδυνατούμε να προκαλέσουμε με συντεταγμένες οικοπεδοποιήσεις στο Αιγαίο και χάρτες. Μπορούμε όμως σε άλλα σημεία, όπου υπάρχει ενδιαφέρον για υδρογονάνθρακες, να δραστηριοποιηθούμε χωρίς προβλήματα, που δεν υπάρχουν, όπως είναι στο Ιόνιο και Νότια της Κρήτης. Οσον αφορά τις διερευνητικές επαφές για χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα, θα συνεχισθούν και όπου βγει, αν και 10ετίες τώρα έχουμε βαρεθεί ν? ακούμε τις ίδιες ιστορίες.