ΕΝ ΑΡΧΗ ην το ταξίδι. Σύμφωνα δε με τον Πλούταρχο (στο «Περί Παίδων Αγωγής») «περιπλεύσαι πολλάς πόλεις καλόν». Κάθε ταξίδι οδηγεί παντού· πιθανόν και πουθενά, όταν περιπλανιέσαι άσκοπα! Εξαρτάται από το πώς βλέπεις την πορεία: σαν άσκηση, ή σαν πηγή γνώσης και σοφίας; Σήμερα οι περιδιαβάσεις έχουν να κάνουν με πορείες σε μυστικά μονοπάτια, με επισκέψεις πολλών λογιών, με εκδρομές των Ορειβατικών ή άλλων Συλλόγων, με τον τουρισμό των γραφείων ταξιδίων (1)…
ΕΥΤΥΧΩΣ, το μόνο που δεν φορολογείται ακόμη είναι η αισθητική απόλαυση της φύσης. Της απαράμιλλης ελληνικής φύσης που κάθε εποχή προσφέρει και νέες εκπλήξεις. Ετσι, ένα ομαδικό ταξίδι προς τα βόρεια δυτικά της χώρας αποφασίζεται αυθόρμητα: Ο Ανδρέας το λέει στην Καίτη, η Καίτη στη Χριστίνη, η Χριστίνη στην Ειρήνη, και τον Γιώργο… Νάτη, λοιπόν, μια πρώτη μικρή ομάδα που δεν αργεί να πλαισιωθεί κι από άλλους.
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ κάθε ομαδικού ταξιδιού είναι η παρέα, το καλό φαί, το γέλιο. Η συντροφικότητα σε περίοδο κρίσης είναι κάτι που ενδυναμώνει. Αν υπάρχει κι ο χιουμορίστας που με ανέκδοτα ή ιδιόμορφες ιστορίες κρατά το σύνολο σε… εγρήγορση, τότε είναι ιδανική περίπτωση για ταξίδι. Τόσο ο Γιάννης και η Ρίτσα, όσο κι ο συνάδελφος Γιώργος (με τα καθαρόαιμα κρητικά ανέκδοτα) κάνανε τις πολύωρες διαδρομές πολύ ευχάριστες.
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ η πανέμορφη Καστοριά (μέσω Τεμπών και Βεροίας), ο πρότυπος ορεινός πετρόκτιστος οικισμός Νυμφαίον που θυμίζει χωριό Αυστριακών Αλπεων, ο μοναδικός Αρκτούρος, η Φλώρινα με το ποτάμι της, το χιονοδρομικό κέντρο Πισοδέρι, ο λιμναίος οικισμός (Καστοριά), η Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα, τα ερείπια του ναού του Αγίου Αχίλλειου, οι Ψαράδες -το έσχατο χωριό της χώρας στο τριεθνές, το Αργος Ορεστικό… Και στην επιστροφή η επίσκεψη της Μονής του Αγ. Στεφάνου, στα Μετέωρα. Ταξιδιώτες παρείσακτοι για μια εβδομάδα στη Δυτική Ελλάδα της κρίσης, στη φτωχότερη περιοχή της χώρας, είδαμε πολλά.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ταξιδιώτες που περιφέρονται από πόλη σε πόλη ή από χώρα σε χώρα, για επαγγελματικούς λόγους. Αλλοι απλά για να γνωρίσουν καινούργια μέρη παίρνοντας μια φευγαλέα γεύση του «άλλου». Υπάρχουν και οι μοναχικοί τύποι που θέλουν συνεχώς να «φεύγουν», για να ξεφύγουν -αν τελικά ξεφεύγουν- από την αβάσταχτη μονοτονία της ζωής τους (2). Ή, για να λησμονήσουν ένα βαρύ γεγονός της ζωής τους. Είναι κι άλλοι που επισκέπτονται πόλεις, χωριά και χώρες, για να μελετήσουν από κοντά χώρους, φύση, ανθρώπους, μνημεία, πολιτισμό, ήθη και έθιμα…
ΑΠΟ τον Ηρόδοτο και τον Πλάτωνα, τον Στράβωνα και τον Παυσανία, τον Ν. Καζαντζάκη και τον Κ. Ουράνη, μέχρι τον Σατωβριάνδο, τους αναρίθμητους ρομαντικούς περιηγητές του 19ου αιώνα, και τον «Ελληνα» Ζακ Λακαριέρ…, που όργωσαν για χρόνια Ελλάδα και Ανατολή, τα ταξίδια απέκτησαν άλλη χροιά. Εγιναν προπλάσματα αριστουργηματικών λογοτεχνικών Οδοιπορικών («Ταξιδεύοντας») ή άλλων έργων. Συνετέλεσαν στο να έχουμε πλήθος πληροφοριών για εποχές περασμένες. Ξένοι φυσιοδίφες και ιστοριοδίφες, αρχαιολόγοι και λογοτέχνες, έχουν τον πρώτο λόγο.
ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ τουρίστες στη χώρα μας για το 2013 υπολογίζονται σε 17 εκατομμύρια! Λέγεται πως η διαφορά τουρισμού και περιήγησης είναι ότι «ο σοφός περιηγείται, ο ανόητος περιπλανάται». Υπερβολικό στις μέρες μας που η περιήγηση μπερδεύεται εύκολα με τον τουρισμό. Η αλήθεια είναι ότι μέσα από ένα εμπεριστατωμένο περιηγητικό κείμενο (ας πούμε, «Το Ελληνικό Καλοκαίρι», του Ζακ Λακαριέρ) ανακαλύπτουμε και τους εαυτούς μας, επειδή οι περιηγητές περιγράφουν την πραγματικότητα όπως την έζησαν: χωρίς ψιμύθια και ωραιοποιήσεις. Αντίθετα οι τουριστικοί οδηγοί παρουσιάζουν μόνο τη «γοητεία» της χώρας, για να δελεάσουν τους ξένους…
ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ταξίδι δεν ήταν «περιήγηση» με την ειδική έννοια, αλλά μια επίσκεψη, ενισχυτική των περιοχών. Απολαύσαμε μια πολυποίκιλη φύση. Με βροχές, συννεφιές και πυκνές ομίχλες. Με θερμοκρασίες πολύ χαμηλές, αλλά και με χλομούς ήλιους. Με χιόνια και παράξενα σφυριχτούς αέρηδες στη λίμνη της Καστοριάς. Με μοναστική ηρεμία στον Άγιο Αχίλλειο. Με χορταστικό, εκλεκτό, φθηνό φαγητό και καλό κρασί στους Ψαράδες και στη Φλώρινα. Με καλούς, εξυπηρετικούς και ευγενείς ανθρώπους παντού. Που στο άκουσμα της Κρήτης, λίγο ζηλόφθονα αναρωτιόντουσαν αν έχουμε συνειδητοποιήσει σε ποιον ευλογημένο τόπο ζούμε! Αυτά δε που μας εντυπωσίασαν ήταν ότι δεν είδαμε πουθενά ζητιάνους [η εξήγηση είναι το τσουχτερό κρύο είναι απαγορευτικό για το… επάγγελμα], ότι οι πεζοί έχουν προτεραιότητα στους δρόμους που είναι χωρίς πολλά φανάρια, ότι η καθαριότητα στους δρόμους είναι καθεστώς…
ΔΕΝ λησμονούμε και την ευχή του κ. Αργυράκη, πωλητή souvenirs στην Καστοριά. Με το τσίπουρο στα χείλη στο κατάστημά του, λίγο πριν φύγουμε, μας ευχήθηκε να έχουμε «καλές αναμνήσεις». Πράγματι, τι σημαίνει ένα ταξίδι, αν δεν συνοδεύεται από καλές αναμνήσεις; Αναμνήσεις που, όπως λέει ο Marcel Proust, γεννιούνται μόνο από τη «νέα ματιά» που ρίχνουμε στους τόπους που επισκεπτόμαστε κι από τη ματιά που ταυτόχρονα ρίχνουμε στον εαυτό μας…
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1) Την εκδρομή στη Δυτική Μακεδονία οργάνωσε το πολύπειρο Ταξιδιωτικό Γραφείο «Anastasakis Travel» (Χανιά). Τα μέλη του, εκτός από τον άψογο επαγγελματισμό τους, διακρίνονταν για τη ζεστασιά, την οικειότητα και την ανθρωπιά τους. Ευχαριστίες σε Γιάννη, Ρίτσα και Τάσο… Οι βραδιές γύρω απ’ το αναμμένο τζάκι του ξενοδοχείου «Δέδης», με τα ψημένα κάστανα και την άφθονη τσικουδιά, θα παραμείνουν αλησμόνητες.
-(2) «…Καινούργιους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα βρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
Τους ίδιους. Και στες γειτονιὲς τες ίδιες θα γερνάς
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ´ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -μη ελπίζεις-
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ´ όλην την γη την χάλασες». (Κ.Π. Καβάφης, Η πόλις, 1910)
