Αεροπορικά δυστυχήματα στα Λευκά Ορη

Στη μακραίωνη ιστορία των Λευκών Ορέων πολλά γεγονότα έχουν συμβεί σε αυτά. Σε αυτό το κείμενο καταγράφω τα αεροπορικά δυστυχήματα που έχουν γίνει πάνω στις Μαδάρες μας.
Πέρα από όσα θα αναφερθώ ίσως στον τελευταίο πόλεμο συνετρίβησαν εκεί κάποια πολεμικά αεροπλάνα, αλλά, αν είχε γίνει αυτό, οπωσδήποτε κάποια υπολείμματα από τα κουφάρια τους θα υπήρχαν ακόμη. Στα χαμηλότερα, όπως στο φαράγγι της Ιμβρου, που είχε καταρριφθεί το 1941 γερμανικό που πολυβολούσε τους υποχωρούντες συμμάχους, οπωσδήποτε υπάρχουν.
1. Στα Μαύρα Γκρεμνά, δίπλα, στα Πάνω Κρούσσια, στην απότομη πλαγιά, από το σημείο που αρχίζει πραγματικά το φαράγγι της Αράδαινας, υπάρχουν ακόμη τα συντρίμμια αεροσκάφους. Δεν απέκτησα φωτογραφία πέρα από αυτήν που μου έδωσε φίλος με τις σκουριασμένες ζάντες των τροχών του που είχαν παρασυρθεί χαμηλότερα από τις βροχές.
Για μήνες ερευνούσα τι αεροπλάνο και πότε συνετρίβη εκεί και μόλις προ ημερών το έμαθα. Ηταν αυστριακό στρατιωτικό και το δυστύχημα έγινε το έτος 1938. Επειδή τότε δεν υπήρχαν δρόμοι ούτε σε αυτή τη Χώρα Σφακίων και ραντάρ δεν αποκλείεται να έχει καταγραφεί στην Αυστρία σαν εξαφάνιση με άγνωστο τόπο.
2. Στην ανατολική, απότομη, πλαγιά της κορυφής Μικρό Σπαθί και σε υψόμετρο περίπου 1.300 μέτρων προσέκρουσε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 αμερικανικό μεταγωγικό αεροπλάνο που και αυτού τα συντρίμμια υπάρχουν ακόμη εκεί με ελάχιστα τμήματα να συναντάς στην τοποθεσία Γούρνες στα εκεί παλαιά μιτάτα.
Επέβαινε μόνο το πλήρωμα από το οποίο φυσικά δεν επέζησε κανείς.
3. 11η Φεβρουαρίου 1975. Η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία στα Λευκά Ορη. Γερμανικό μεταγωγικό αεροσκάφος C 160, που μετέφερε στρατιωτικούς για εκπαίδευση στο Πεδίο Βολής Κρήτης, με άσχημες καιρικές συνθήκες, κατά τη διάρκεια κύκλου για να πάρει κατεύθυνση προσγείωσης συνετρίβη στη χιονοσκέπαστη κορυφή Μαλοτύρα σε υψόμετρο 1.800 μέτρων. Νεκροί οι 35 προς εκπαίδευση και οι 6 του πληρώματος. Φθάσαμε ως ομάδα διάσωσης του Ορειβατικού πρώτοι εκεί με περισσότερο από τέσσερα μέτρα χιόνι και το θέαμα δεν περιγράφεται. Ογκοι χιονιού, σαν ένα μεγάλο δωμάτιο καθένας, που είχαν εκτοπισθεί και σε πολύ μεγάλη έκταση πάνω στο χιόνι κουρέλια, λαμαρίνες, σχισμένα έντυπα και ότι άλλο, ενώ σε κάποια σημεία υπήρχαν λωρίδες λαμαρίνας, όπως όταν ανοίγουμε κάποια κονσέρβα και έτσι και γλιστρούσε κάποιος στο παγωμένο χιόνι θα τον έκοβαν στα δύο. Από Θέρισο χρειάσθηκαν έξι ώρες λόγω χιονιού ως εκεί, ενώ μετά ήρθαν, πιο χαμηλά, με ελικόπτερο και οι καταδρομείς. Αυτοί έμειναν σε ´χιονότρυπες´ μέχρις που, την άνοιξη, έγινε αποκομιδή και της παραμικρής βίδας με δίχτυ ελικοπτέρου.
Το μόνο, σχεδόν ανέπαφο, όπως έγινε γνωστό, ήταν η καμπίνα με τους πιλότους που ολόκληρη είχε βυθιστεί στο χιόνι.
Από συνήθεια να έχω πάντα από όπου φτάσω κάποιο ´ενθύμιο´, όταν δεν χρειάσθηκε να έχουμε κάποια επέμβαση, πήρα ένα κομμάτι σωλήνα καυσίμου και κάποια σχισμένα φύλλα βιβλίου που μόνο σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, μου μετέφρασαν κάποια σημεία. Αυτά είναι από το τεχνικό φυλλάδιο του αεροσκάφους για τον μηχανικό του και έχει γράψει επάνω το όνομά του και σε δύο σημεία κάποιες λέξεις με στυλό και στο τέλος κάποια θαυμαστικά που, όπως νομίζω, αποτελούσαν ειρωνία για το φυλλάδιο. Γράφει, λοιπόν, στη μια σελίδα για τις υπογραμμισμένες λέξεις του ότι ´αυτές τις βλάβες είχαμε σήμερο´ και στην άλλη σελίδα για κάποια κομματάκια μηχανικά σπασμένα νομίζω. Φαίνεται, ότι πέρα από λάθος πιλότου, δεν θα ήταν και στην καλύτερη κατάσταση το αεροσκάφος. Πριν δέκα χρόνια ένας νέος Γερμανός πιλότος, μέλος κάποιας λέσχης, μου ζήτησε να τον πάω ως την κορυφή αυτή, αλλά απλώς του έδειξα τη διαδρομή, όπου, ως μου είπε μετά, ετοποθέτησε μικρή χάλκινη πλάκα για το γεγονός και έδωσε και τις συντεταγμένες της.
Η Γερμανική Πρεσβεία μας είχε ευχαριστήσει τότε.
4. Σε άσκηση του ΝΑΤΟ, που συμμετείχαν και βελγικά αεριωθούμενα πολεμικά αεροσκάφη δύο από αυτά ´έμειναν´ για πάντα στα Λευκά Ορη, αφού το ένα προσέκρουσε στην κορυφή Καλόρος, υψόμετρο 1.925 μέτρα, όπου τα συντρίμμια του είναι διασκορπισμένα σε μεγάλη έκταση και το άλλο, μάλλον επιχείρησε ανώμαλη προσγείωση στους Ποταμούς, στην περιοχή Αη Γιάννη Σφακίων, όπου ευρίσκεται ακόμη η άτρακτός του. Αυτό πρέπει να έγινε το έτος 1976 ή 1977, αλλά δεν μπόρεσα να εξακριβώσω ακριβή ημερομηνία και για ποιον λόγο.
Απ? ό,τι θυμάμαι λέχθηκε ότι ´έπεσαν´ σε δυνατό άνεμο και δεν υπολόγισαν το ορεινό της περιοχής και ´χτύπησαν´ το ένα πίσω από το άλλο και άλλη, σημερινή άποψη, είναι ότι συγκρούστηκαν μεταξύ τους.
Πάντως δεν επέζησε κανείς από τους πιλότους.
Αν κάποιος αναγνώστης γνωρίζει περισσότερα για όλα τα προηγούμενα, ας με ενημερώσει για να συμπληρώσω και αυτό το κεφάλαιο από τα ιστορικά της Μαδάρας μας.