» Επιστημονική επιμέλεια: Στέργιος Μπαμπανάσης, Πάρις Αργυρόπουλος, Ιδρυμα Μεσογειακών Μελετών
Ιωάννης Α. Σεϊμένης, Κωνσταντίνος Ν. Σεΐτης Εκδόσεις: ΖΗΤΗ
Ενα βιβλίο που αναλύει τα βασικά δεδομένα και χαρακτηριστικά των μεσογειακών χωρών, τις εξελίξεις της περιοχής της Μεσογείου στις δεκαετίες του 1990 – 2000 και διατυπώνει ορισμένες προβλέψεις για την ερχόμενη δεκαετία. Πέρα από τις εσωτερικές εστίες ενδιαφέροντος αποτελούν οι διεθνείς σχέσεις, με έμφαση σε αυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των μεσογειακών χωρών, ενώ διατυπώνει σειρά προβλέψεων για θέματα όπως ο πληθυσμός (με την Ευρώπη να ´γερνάει´ επικίνδυνα)… το μακρο-οικονομικό περιβάλλον, με προβλέψεις οικιστικής καταστροφής της Μεσογείου και την εκτεταμένη πιεστική μετανάστευση καθώς και με σειρά άλλα προβλήματα στρατηγικής και γεωστρατηγικής υπερ-εξουσιαστικότητας και σκληρής ανταγωνιστικότητας, τα οποία θέτουν σε εκτεταμένο και συνεχή κίνδυνο στη μεσογειακή λεκάνη όλους τους πληθυσμούς της.
Με ευθύνη των ισχυρών της ευρωπαϊκής σκληρότητας, η οποία, με την εφαρμογή της συνθήκης της Λισαβόνας, αποδυνάμωσε όλους τους λαούς του ευρωπαϊκού νότου. Για να τους οδηγήσει σε οικονομική κατάρρευση, για εκμετάλλευσή τους από το νέο γερμανικό imperium. Τα ενδιαφέροντα περιεχόμενα του βιβλίου ´ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ στον 21ο αιώνα´ περιλαμβάνουν πέντε (5) κεφάλαια τα εξής:
ΚΕΦ. ΠΡΩΤΟ: Βασικά δεδομένα και χαρακτηριστικά των μεσογειακών χωρών, ΚΕΦ. ΔΕΥΤΕΡΟ: Οι μεσογειακές χώρες Ευρώπης, Βόρειας Αφρικής και Μ. Ανατολής, ΚΕΦ. ΤΡΙΤΟ: Ευρώπη και Μεσόγειος, ΚΕΦ. ΤΕΤΑΡΤΟ: Οι πολιτικές του ΝΑΤΟ και των Η.Π.Α., στη Μεσόγειο, ΚΕΦ. ΠΕΜΠΤΟ: Συμπεράσματα, προτάσεις και προβλέψεις.
Τέλος, στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι οι περιφερειακές συγκρούσεις στη Μεσόγειο θα είναι απρόβλεπτες στα επόμενα χρόνια λόγω των τεταμένων σχέσεων Ιράν – Ισραήλ για τα πυρηνικά με διαρκή ένταση, λόγω σκληροπυρηνικών ομάδων Παλαιστινίων Χαμάς και Ισραήλ, λόγω Κύπρου από την οποία η Τουρκία επιμένει στην ανακήρυξη ανεξάρτητου βόρειου κράτους και λόγω έντασης που δημιουργεί το θέμα των πετρελαϊκών εκμεταλλεύσεων με αποτέλεσμα η Μεσόγειος να ´φλέγεται´ αντί να προοδεύει.
´Η Μεσόγειος στις αρχές του 21ου αιώνα´. Αυτός ο συνηθισμένος, αλλά πάντα, προκλητικός τίτλος δόθηκε σ’ ένα ενδιαφέρον βιβλίο που κυκλοφορήθηκε από τις επιστημονικές – εκπαιδευτικές εκδόσεις ΖΗΤΗ (με έδρα τη Θεσσαλονίκη και κέντρο διανομής στην Αθήνα), με μόνιμη εκδοτική παρουσία στη Στοά του Βιβλίου. Το βιβλίο αυτό δημιουργήθηκε από το Ιδρυμα ´Μεσογειακών Μελετών´ με συγγραφείς τους ειδικούς ερευνητές Ιωάννη Α. Σεϊμένη και Κωνσταντίνο Ν. Σεΐτη με την επιστημονική επιμέλεια του ομ. καθηγητή Στέργιου Μπαμπανάση – προέδρου του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών και του Πάρι Αργυρόπουλου, συνεργάτη του Κέντρου.
Το οποίο, όπως αναφέρει στον πρόλογό του ο καθηγητής και πρόεδρος του Ιδρύματος Στέργιος Μπαμπανάσης έχει υλοποιήσει ήδη 85 ερευνητικά προγράμματα, έχει εκδώσει 53 βιβλία και έχει δημιουργήσει δεκάδες επιστημονικές εκδηλώσεις. Με όλες αυτές τις δραστηριότητες να συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με θέματα που αφορούν τη Μεσόγειο και τις μεσογειακές χώρες.
Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Ναι, τη Μεσόγειο με την αρχαία καθοριστική ιστορία της και σημασία της στη δημιουργία και την εξέλιξη του πολιτισμού διαχρονικά. Ως σήμερα που η Μεσόγειος, συνολικά από το Γιβραλτάρ και το Σουέζ αποτελεί το επίκεντρο ενός καθοριστικού παραγωγικού, ενεργειακού, συγκρουσιακού, οικονομικά εκμεταλλευτικού και υπερ-εξουσιαστικού γεωπολιτικού και γεωοικονομικού ρόλου.
ΑΝΤΙ ΟΜΩΣ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ) ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ
Ο καθηγητής Μπαμπανάσης στον πρόλογό του επίσης αναφέρει ότι στο βιβλίο που αναφερόμαστε σήμερα, παρουσιάζονται με λεπτομέρειες οι πρωτοβουλίες της διεθνούς κοινότητας για την ανάπτυξη συνεργασίας με τη Μεσόγειο και τις μεσογειακές χώρες: Ολες οι πολιτικές και στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Μεσόγειο, η διαδικασία της Βαρκελώνης, η ευρωμεσογειακή χάρτα, η ευρωπαϊκή κοινή πολιτική για τη Μεσόγειο, η ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας στη Μεσόγειο και η εφαρμογή της, η ευρωπαϊκή πολιτική γειτνίασης, η σχέση της Μαύρης Θάλασσας και της Κεντρικής Ασίας με τη Μεσόγειο, οι πολιτικές του ΝΑΤΟ και των Η.Π.Α. για τη Μεσόγειο.
Αλλά και οι προοπτικές ανάπτυξης της Μεσογείου στο μέλλον. Υπό το πρίσμα να γίνουν ευνοϊκότερες με την προώθηση των σύγχρονων μορφών σταθερής διεθνούς συνεργασίας. Με ολοκλήρωση της Μεσογειακής Ζώνης ελεύθερου εμπορίου, της ανάπτυξης της ευρωμεσογειακής, ενεργειακής κοινότητας με αξιοποίηση των πηγών πετρελαίου, φυσικού αερίου και της ηλιακής ενέργειας της Μεσογείου και της Σαχάρας καθώς και με την υλοποίηση του σχεδίου δημιουργίας της Ενωσης για τη Μεσόγειο.
75 ΠΟΤΑΜΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Ακόμα, σ’ αυτόν τον τετρασέλιδο πρόλογο ο ομ. καθηγητής και πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών επισημαίνει την άμεση ανάγκη για τη διάσωση της Μεσογείου από τον κίνδυνο περιβαλλοντικής καταστροφής της από την παντοειδή μόλυνση που υφίσταται εδώ και χρόνια. Κυρίως από τη φοβερή ρύπανση που προκαλούν 75 περίπου ποτάμια με μολυσμένα νερά που χάνονται σε αυτήν, από την ήδη πεθαμένη θάλασσα του Εύξεινου Πόντου.
Επισημαίνει, όμως, ως μέγιστο γεγονός κινδύνου τις εξεγέρσεις των αραβικών λαών ´αραβική άνοιξη´ (που δημιουργήθηκαν όπως όλοι γνωρίζουν από υπερεξουσιαστικούς μηχανισμούς και τα μεγάλα συμφέροντα των ενεργειακών πηγών καθώς και τα στρατηγικά προβλήματα της μείωσης και κατοχής των υδάτων).
Τέλος, ο καθηγητής αναφέρει τη μεγάλη ανάγκη για μείωση της πληθυσμιακής πίεσης που αυξάνεται στη Μεσόγειο τις τελευταίες δεκαετίες με επιθετικούς ρυθμούς.
ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΑΣΙΑΣ – ΑΦΡΙΚΗΣ
Γι’ αυτό το σοβαρό θέμα στο 5ο κεφάλαιο του βιβλίου με τίτλο ´Συμπεράσματα, προτάσεις και προβλέψεις´ αναφέρονται στο Β’ μέρος και τα εξής: ´Με βάση τα στοιχεία, ο προβλεπόμενος πληθυσμός της Μεσογείου έως το 2020 θα είναι 838.719.000 εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Δηλαδή το 10,79% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αντίθετα η Ευρώπη παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μείωση τη στιγμή που η κοντινή Αφρική έχει αυξητικές τάσεις. Σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε. ο πληθυσμός της Ασίας, το έτος 2050 θα είναι 59,1% του παγκόσμιου πληθυσμού, της Αφρικής το 19,8% (διπλάσιο από εκείνο το ποσοστό του 2000).
Ενώ, παράλληλα ο πληθυσμός της Ευρώπης θα πέσει στο 7% τότε. Ομως, ο ευρωπαϊκός πληθυσμός το 1900 (πρώτος χρόνος του 20ού αιώνα) ήταν τριπλάσιος έναντι της Αφρικής. Βασικά, η δεδομένη πρόβλεψη για τον πληθυσμό της Ε.Ε., περίοδος 2008 – 2020 αναφέρεται ότι θα είναι στον αριθμό 545 εκατομμυρίων. Με το σύνολο των πληθυσμών των κρατών της Μεσογείου να ανέβει στα 532,45 εκατομ.
ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΛΙΜΟ ΑΝ ΔΕΝ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 70% ΩΣ ΤΟ 2050
Με αποτέλεσμα η γερασμένη Ευρώπη να υποχρεωθεί να στραφεί στον ευρωπαϊκό νότο, στις χώρες Μεσογείου – Αφρικής για εξεύρεση εργατικών χεριών, την ώρα λέει (όπως αναφέρεται στη σελ. 157) που οι παγκόσμιες προβλέψεις για ενέργεια, τροφή και νερό είναι δυσοίωνες λόγω των ανεξέλεγκτων πιέσεων από τις χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Ασίας που συνεχώς διογκώνονται.
Με την αύξηση των πληθυσμών, των δυσμενών περιβαλλοντικών συνθηκών και των δραματικών σύγχρονων υπερ-εκμεταλλεύσεων των ισχυρών κρατών που επαναφέρανε στην πράξη τη νέα αποικιοκρατία, να εντείνεται η ανεργία, η κοινωνική απόγνωση και η επαρκής παραγωγή τροφίμων. Με σύγχρονη γεωργική ανάπτυξη, η οποία, αν δεν δημιουργηθεί σύντομα με έξοδο πληθυσμού από τα γκέτο των αντιπαραγωγικών εφιαλτικών μεγαλουπόλεων είναι βέβαιο ότι η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει μια ευρείας έντασης πείνα. Εναν σύγχρονο λιμό (μετά την κοινωνία της ευμάρειας της παγκοσμιοποίησης).
Συγκεκριμένα γι’ αυτό το μείζονος σημασίας θέμα στο βιβλίο ´Η Μεσόγειος στις αρχές του 21ου αιώνα´ αναφέρεται στη σελ. 158, με βάση στοιχεία του παγκόσμιου οργανισμού τροφίμων και γεωργίας (Food and Agriculture Organization FAO) ότι: για αντιμετώπιση μιας βαριάς κρίσης λιμού ο κόσμος πρέπει να παράγει 70% περισσότερη τροφή μέχρι το έτος 2050 για να συντηρηθεί η προβλεπόμενη αύξηση του πληθυσμού της.
Η ΕΥΡΩΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ´ΒΟΥΛΙΑΖΕΙ´…
Στα συμπεράσματα αυτού του βιβλίου που πρωτοκυκλοφόρησε το 2011 (κεφ. 5) αναφέρονται τα δεδομένα της περιφερειακής προσέγγισης στις χώρες της Μεσογείου όπως αυτές είχαν υιοθετηθεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο.
Βέβαια, όπως αναφέρεται από τον χρόνο της κυκλοφορίας του βιβλίου το 2011, τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή της ευρωμεσογειακής συνεργασίας δεν ήταν τόσο ικανοποιητικά για πολλούς λόγους. Με ουσιώδη αιτία τη μη επιτυχία του υψηλού στόχου που είχε θέσει η διάσκεψη της Βαρκελώνης για ολόκληρη την περιοχή των ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου.
ΕΛΛΑΔΑ ΧΑΜΕΝΗ, ΚΥΠΡΟΣ ΣΕ ΚΩΜΑ, ΤΩΡΑ ΠΟΙΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΘΥΜΑ;
Τώρα, όμως, με τη βαριά οικονομική κρίση που έχει απλωθεί, με αρχή την Ελλάδα, στον ευρωμεσογειακό νότο -που τώρα κυνικά- ισοπέδωσε οικονομικοκοινωνικά και την Κύπρο, οι υπόλοιπες χώρες στην Ευρωπαϊκή Μεσόγειο βρίσκονται σε πλήρη αναβρασμό, με επικείμενη μια μη ελέγξιμη έκρηξη από τους ίδιους τους λαούς τους, επιπρόσθετα όμως, τα μεγάλα γεωοικονομικά και ενεργειακά παιχνίδια που παίζονται, παράλληλα με τη γεωστρατηγική προώθηση από ΝΑΤΟ κ.λπ. της ´αραβικής άνοιξης´ σε συνάρτηση με τον ευρωπαϊκό χειμώνα που δημιούργησε η νέα παγγερμανική οικονομικο-πολιτική επικυριαρχία έχουν ανατρέψει τα πάντα με πλείστα όσα ενδεχόμενα μιας εντεινόμενης αβεβαιότητας με πολλούς μεγάλους κινδύνους ως το 2020. Ως τότε που δεν θα υπάρχει η Ε.Ε. ως εμπραγμάτωση του μεγάλου ονείρου μιας πραγματικής ευρωπαϊκής ενότητας, ενώ η Ελλάδα ως τότε θα ´βουλοπλέει´ στον ταραγμένο ωκεανό της συνεχιζόμενης κρίσης της.
