3η γνώμη

Η συγγνώμη
Στη νοτιοανατολική Μεσόγειο οι Η.Π.Α. και το Ισραήλ έχουν κοινούς γεωπολιτικούς στόχους, γι’ αυτό προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιβληθούν ως θεματοφύλακες της περιοχής. Η επιτυχία, όμως, δεν θα ήταν εξασφαλισμένη, εφόσον η Τουρκία παρέμενε εν διαστάσει στις σχέσεις της με το Ισραήλ εξαιτίας των γεγονότων του ´Μαβί Μαρμαρά´.
Οι Αμερικανοί σε κάθε περίπτωση λειτουργούν ως ο μεγαλύτερος υποστηρικτής των Ισραηλινών, ανεξάρτητα αν οι τελευταίοι καθορίζουν και ελέγχουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Ο αμερικανικός λαός, επειδή έχει κουραστεί με τις στρατιωτικές επεμβάσεις, που έχουν βαπτιστεί ´μάχη κατά της τρομοκρατίας´ και τους κοστίζουν πανάκριβα σε έμψυχο και άψυχο υλικό, έπεισε τον Ομπάμα να μεσολαβήσει για τη σύσφιξη των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας, καθ’ όσον εφιάλτης έχει καταντήσει η Τεχεράνη με τα πυρηνικά της και αγκάθι η Συρία, που δύο χρόνια τώρα φλέγεται από έναν εμφύλιο πόλεμο.
Ετσι ο Ομπάμα κατάφερε ώστε ο Νετανιάχου να ζητήσει συγγνώμη από τον Ερντογάν για το ρεσάλτο στο ´Μαβί Μαρμαρά´, ο οποίος ανταποκρίθηκε, ανεξάρτητα αν του κοστίσει πανάκριβα στην πολιτική του καριέρα. Σκοπός του ν’ αναβαθμίσει τον Ερντογάν και να ενισχύσει τον ρόλο της Τουρκίας. Ο Ερντογάν, αφού δέχθηκε τη συγγνώμη, δεν θα μπορούσε να μην το εκμεταλλευθεί πολιτικά, διαμηνύοντας στον τουρκικό λαό ότι τούτο αποδεικνύει την επιβεβαίωση της ισχυροποίησης της Τουρκίας στην περιοχή.
Η θετική εξέλιξη της νουθεσίας Ομπάμα προς τον Νετανιάχου είχε και συνέχεια. Επειδή οι Αμερικανοί ποτέ δεν αφήνουν κάποια ενέργειά τους να γίνεται μακρυχρόνιος, λίγες μέρες αργότερα έστειλαν τον υπ. Εξωτερικών Τζων Κέρρυ στην Κων/πολη και στην Ιερουσαλήμ να επισπεύσει την ισραηλοτουρκική συμμαχία. Στη συνάντησή του με τον Νταβούτογλου, εκτός απ’ το κύριο θέμα, τον πόλεμο στη Συρία, επαίνεσε τη γενναιόδωρη στάση της Τουρκίας, που δεν έκλεισε τα σύνορα με τη Συρία, για να δέχεται τους Σύρους, που εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες ζώνες και μίλησε για τις κοινές προσπάθειες Αγκυρας και Ουάσιγκτον για να ξαναρχίσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους και του ξεκαθάρισε: ´Βρείτε τα με το Ισραήλ´.
Τι σημαίνει τούτο; Να επιτευχθεί ο στόχος του Ομπάμα, ώστε οι δύο σύμμαχοί του στην περιοχή να γίνουν και μεταξύ τους σύμμαχοι, ώστε να λειτουργούν ως πόλοι σταθερότητος στην περιοχή. Επαναφέρεται στο προσκήνιο η παλαιά συμφωνία συμμαχίας Ισραήλ – Τουρκίας. Η Αγκυρα και πάλι εκμεταλλεύεται την περίπτωση, ζητώντας να διευθετηθεί πρώτα το ύψος των ισραηλινών αποζημιώσεων στις οικογένειες των θυμάτων του ´Μαβί Μαρμαρά´ και να τερματιστεί ο αποκλεισμός κατά των Παλαιστινίων. Αλλά και αυτοί απαιτούν ν’ απελευθερωθούν πρώτα οι κρατούμενοι. Ετσι σηματοδοτείται η αρχή του τέλους της απαγκίστρωσης των Η.Π.Α. απ’ τις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, χωρίς να ανατραπούν τα σχέδιά τους.
Συζητήθηκαν και άλλα περιφερειακά θέματα, όπως η ειρήνευση στη Μ. Ανατολή και το θέμα της επιστολής Νταβούτογλου προς τον Τζων Κέρρυ, ο οποίος προτείνει για το Κυπριακό ή τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων ή την οριστική δημιουργία δύο ανεξάρτητων κυπριακών κρατών. Ο Νταβούτογλου προτρέπει τώρα, που άλλαξε η ηγεσία στην Κύπρο, πρέπει ν’ ασχοληθούν οι Η.Π.Α. με το Κυπριακό. Δημιουργήθηκαν οι υποθέσεις, είπε, που πρέπει να μελετηθούν προσωπικά χωρίς να επηρεαστούν απ’ την οικονομική κρίση. Θεωρήθηκε δε απ’ τους δύο συνομιλητές ότι στη σημερινή συγκυρία υπάρχει ´παράθυρο ευκαιρία´.
Η Κύπρος, όμως, είναι εξασθενημένη. Κανένα όπλο δεν διαθέτει να αντιτάξει, αν την εξαναγκάσουν να πάει σε διαπραγματεύσεις. Αν δε ληφθεί υπ’ όψιν ότι ο Τζων Κέρρυ ρύθμισε επίσκεψη του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τις επόμενες εβδομάδες, ενώ βρίσκεται σε εκκρεμότητα του κ. Σαμαρά, εδώ και μήνες, καταλαβαίνει κανείς σε ποια δεινή κατάσταση βρίσκεται η ελληνική διπλωματία, η οποία είναι αναγκασμένη να αναμένει τις εξελίξεις. Το χειρότερο είναι η αποδυνάμωση της πολιτικής προσέγγισης Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ για τη διαμόρφωση συνθηκών μεταφοράς των υδρογονανθράκων στην Ευρώπη όχι μέσω Ελλάδος, αλλά μέσω Τουρκίας.