ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΥΡΔΟΥΜΠΑΣ*
Το εθνικό σχέδιο δράσης για την προώθηση των Α.Π.Ε. μέχρι το έτος 2020 θέτει φιλόδοξους στόχους στοχεύοντας στη συμβολή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κατά 20% στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας. Το ποσοστό αυτό υπερκαλύπτει κατά 2% το ποσοστιαίο στόχο που έχει τεθεί για την Ελλάδα σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 2009/28 και ο οποίος ανέρχεται σε 18%.
Οσον αφορά τους επί μέρους τομείς, η συμβολή των Α.Π.Ε. στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αναμένεται να φθάσει στο 39,38 %, στην παραγωγή θερμότητος και ψύξης στο 19,7% και στο τομέα των μεταφορών στο 10,1%.
Η συμμετοχή των Α.Π.Ε. στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το 2020 αναμένεται να έχει την κατανομή που παρουσιάζεται στον πίνακα 1.
Η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα το 2020 αναμένεται να ανέλθει σε 5.887.000 τόννους ισοδύναμου πετρελαίου.
Οσον αφορά τη συμμετοχή των Α.Π.Ε. στην παραγωγή θερμότητος και ψύξης, το Εθνικό σχέδιο δράσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προβλέπει ότι το έτος 2020 αυτές θα καλύπτουν το 19,7% της καταναλισκόμενης ενέργειας για τον σκοπό αυτό.
Η επί μέρους συμμετοχή των διαφόρων Α.Π.Ε. στην κάλυψη των αναγκών θέρμανσης και ψύξης παρουσιάζεται στον πίνακα 2.
Η συνολική κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη στην Ελλάδα το έτος 2020 αναμένεται να ανέλθει σε 9.674.000 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου.
Η συμμετοχή των Α.Π.Ε. στον τομέα των μεταφορών προβλέπεται μικρότερη στο Εθνικό σχέδιο δράσης για τις Α.Π.Ε. σε σχέση με την παραγωγή ηλεκτρισμού και τη θέρμανση και ψύξη και ποσοστιαία ανέρχεται στο 10,1% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στον τομέα αυτό.
Στον πίνακα 3 παρουσιάζεται αναλυτικά η εκτιμώμενη συμβολή των Α.Π.Ε. στη συνολική καταναλισκόμενη ενέργεια στις μεταφορές στην Ελλάδα το έτος 2020.
Η συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα το έτος 2020 στο τομέα των μεταφορών αναμένεται να είναι 6.336.000 τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου.
Τα προαναφερθέντα παρουσιάζονται στον πίνακα 4.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ Α.Π.Ε. ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2020
Διάφορες πολιτικές έχουν αναπτυχθεί σήμερα και προσφέρονται αρκετά κίνητρα για την επίτευξη των στόχων της χώρας για το έτος 2020.
Οσον αφορά την προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., προσφέρονται σήμερα εγγυημένες τιμές αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από το δίκτυο (οι οποίες πρόσφατα έχουν εκλογικευθεί γιατί στο παρελθόν ήταν υπερβολικά υψηλές).
Παράλληλα, έχουν προωθηθεί θεσμικές αλλαγές για την προώθηση των επενδύσεων παραγωγής ηλεκτρισμού από Α.Π.Ε., ενώ άλλες προσπάθειες, όπως η εισαγωγή έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας, καθυστερούν.
Αντίθετα με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης παρατηρείται έλλειμμα κινήτρων. Ο νόμος 3851/2010 αναφέρει ότι τα νέα κτήρια θα πρέπει να καλύπτουν το 60% των αναγκών τους σε ζεστό νερό χρήσης από ηλιοθερμικά συστήματα. Παράλληλα από 1/1/2020 τα νέα κτήρια θα πρέπει να καλύπτουν όλες τις ανάγκες τους σε πρωτογενή ενέργεια από Α.Π.Ε., συστήματα συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού, τηλεθέρμανση ή αντλίες θερμότητος.
Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν έχουν προσφερθεί κατάλληλα οικονομικά ή άλλα κίνητρα για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων στόχων.
Στον τομέα των μεταφορών δεν υπάρχει σήμερα το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση των Α.Π.Ε. Υπάρχουν βέβαια κάποια οικονομικά κίνητρα (επιδότηση του κεφαλαίου της επένδυσης) προς τους επενδυτές που παράγουν βιοκαύσιμα τα οποία όμως δεν είναι αρκετά για τη σημαντική ανάπτυξη του κλάδου αυτού.
Συμπερασματικά, ενώ τα υπάρχοντα κίνητρα βοήθησαν την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. στην Ελλάδα στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, δεν συνέβη το ίδιο στους τομείς της θέρμανσης, ψύξης και των μεταφορών.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΩΝ Α.Π.Ε. ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Αρκετές από τις προαναφερθείσες τεχνολογίες εφαρμόζονται σήμερα στην Κρήτη για την παραγωγή θερμότητος, ψύξης και ηλεκτρισμού και συγκεκριμένα:
1. Ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού με φωτοβολταϊκά συστήματα, ενώ προωθούνται επενδύσεις για την ηλιοθερμική παραγωγή ηλεκτρισμού.
2. Αιολικά πάρκα στη στεριά παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, ενώ είναι πιθανόν να κατασκευασθούν τέτοια πάρκα και στη θάλασσα.
3. Υπάρχουν λίγα πολύ μικρά υδροηλεκτρικά έργα παραγωγής ηλεκτρισμού.
4. Βιοαέριο σε μικρές εγκαταστάσεις χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού.
5. Δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού από μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα, γεωθερμία, υγρή και στερεή βιομάζα.
6. Η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται με πολλούς τρόπους για την παραγωγή θερμότητος.
7. Η στερεά βιομάζα χρησιμοποιείται ευρύτατα για την παραγωγή θερμότητος.
8. Οι αντλίες θερμότητος αέρα και νερού χρησιμοποιούνται για την παραγωγή θερμότητος και ψύξης και σε μικρό μόνο βαθμό οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητος.
9. Η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται σε λίγες μονάδες για την παραγωγή ψύξης.
10. Η υγρή βιομάζα και τα γεωθερμικά ρευστά δεν χρησιμοποιούνται για την παραγωγή θερμότητος.
11. Οσον αφορά τα βιοκαύσιμα δεν υπάρχουν αξιόλογες μονάδες παραγωγής τους στην Κρήτη.
*Ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς διδάσκει Ενεργειακή Τεχνολογία στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Μ.Α.Ι.Χ.
