Στιγμές ανασκόπησης
Δεύτερη ανάγνωση
Μιχάλης Παπαδόπουλος Εκδόσεις: ΙΑΝΟΣ
Ενα βιβλίο με αποστάγματα σοφίας, πείρας, ´πέτρινης διαδρομής´ και τσιμεντένιας επιδρομής που παρόλα αυτά ο κόσμος προχωρεί εκχωρώντας σε νέες τάξεις και διατάξεις τη νέα ζωή, ίσως καλύτερη, ίσως χειρότερη που κουβαλά πίσω της ηρωικούς πολέμιους, αντιήρωες ηγέτες με τον ´ισχυρό να επιβάλει και τον αδύναμο να υποχωρεί´, αλλάζοντας παγκόσμια το πολιτικό τοπίο. Μέσα από διαλόγους θρησκειών και εγκλήματα, δρόμους ειρήνης ή πολέμου, με νεκρούς που ´συγκυβερνούν´, ενώ μπροστά μας ´καταρρέει´ το Πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα, με προοπτικές και προκλήσεις που ´αν συνεχίσουμε να σιωπούμε… τι θα πούμε;´.
Πάντως, η Ελλάδα μπορεί να υστερεί σε τεχνολογία, ξέρει, όμως, να καταλαβαίνει την αντίθετη άποψη. Αλλά ένας λόγος που είναι λόγος ελευθερίας, λόγος προόδου και λόγος ανεξαρτησίας, πώς θα ελευθερωθεί, θα προοδεύσει και θα ανεξαρτητοποιηθεί, όταν τα παιδικά μας μάτια δεν τα χάνουμε ποτέ; Ιδιαίτερα τώρα που τα παιδιά μας βρίσκονται μέσα στη δοκιμασία της κρίσης των πάντων με τη ματιά τους να βυθίζεται στη σκοτεινή μας αβεβαιότητα.
Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ
…Ο εορτασμός των αγώνων του 1912 – 13 και του 1940 – 41 αποτελεί υπόμνηση της ανάγκης προετοιμασίας, αλλά ενδεχομένως και θυσιών. Είμαστε μια σχετικά μικρή χώρα σε ένα ραγδαία παγκοσμιοποιούμενο περιβάλλον μέσα στο οποίο πρέπει να διαφυλάξουμε την εθνική μας ταυτότητα και ό,τι συνθέτει την ιστορία, τη θρησκεία, τη λογοτεχνία, τη μουσική, την ποίηση και πρώτα και πάνω απ’ όλα τη γλώσσα μας… Η προάσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και η διαφύλαξη της εθνικής μας ταυτότητας είναι ένας τραχύς και διαρκής αγώνας. Στον αγώνα αυτόν ο ρόλος της παιδείας είναι καθοριστικός.
• Δημιουργεί τεχνοκράτες καταρτισμένους στις ραγδαίες τεχνολογίες.
• Διαμορφώνει στελέχη με υψηλό διπλωματικό και επικοινωνιακό επίπεδο.
• Καλλιεργεί στους νέους και σε όλους τους πολίτες τη γλώσσα, τον πολιτισμό, τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα πρέπει να νικήσουν στρατευμένα στην πολυσύνθετη εθνική τους αποστολή… η οποία καταλήγει στην ανεργία, στην κοινωνική τραγωδία, στην οργή.
ΛΟΓΟΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Το παραπάνω κείμενο είναι δημοσιευμένο στο βιβλίο με τίτλο ´Μολύβι και Χαρτί, Στιγμές Ανασκόπησης´ του Μιχάλη Παπαδόπουλου, τ. πρύτανη του Α.Π.Θ. και τ. προέδρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Το βιβλίο ´Μολύβι και Χαρτί, Στιγμές ανασκόπησης´ περιλαμβάνει πρόλογο Μπαμπινιώτη, κείμενο ´Αντί εισαγωγής´ του συγγραφέα και 8 ενότητες, τις εξής:
• Κοινωνικοπολιτικά, με 10 κείμενα
• Θρησκευτικά, με 3 κείμενα
• Προσφυγικά, με 5 κείμενα
• Τιμητικά, με 6 κείμενα
• Πανεπιστημιακά, με 5 κείμενα
• Κριτικά, με 6 κείμενα
• Προσωπικά, με 4 κείμενα
Συνολικά, 47 σημαντικά κείμενα για τους λόγους της ευθύνης του ήθους, της γνώσης, του βάθους, της ελευθερίας, της τόλμης του συγγραφέα τους.
ΜΕΡΕΣ ΟΡΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ
• ´Οι εικόνες´ των ισχυρότερων ηγετών της γης, που οχυρώνονται πίσω από χιλιάδες πάνοπλους αστυνομικούς για να αποφύγουν την επαφή με τους πολίτες των χωρών τους…
• Τα φαινόμενα: Παγκοσμιοποίηση της οικονομίας. Η γκρίζα εξουσία των πολυεθνικών και η ανερυθρίαστη επίκληση της μεγιστοποίησης του κέρδους… που, τελικά, οδήγησε την ευρωπαϊκή και τη διεθνή οικονομία στην κρίση η οποία έπληξε την Ελλάδα καταστροφικά.
• Διεθνές Δίκαιο: Παραβιάζεται συνεχώς.
• Ευρωπαϊκή Ενωση: Κρίση ταυτότητας…
Παλινωδίες ανάμεσα στον διάλογο για τη μελλοντική της μορφή. Για να γκρεμίζει την κοινωνία της πολιτικής.
• Ελλάδα: Πολλά τα προβλήματα που επί δεκαετίες παραβλέψαμε να καταλάβουμε ότι δημιουργούνται… Κι όμως και τώρα λειτουργούμε χωρίς μελέτη, βιαστικά, αποσπασματικά και τελικά αναποτελεσματικά… Αλλά, η ανάληψη της ´πολιτικής ευθύνης´ δεν μπορεί να αποτρέψει φαινόμενα θλίψης και οργής για τη σημερινή κατάσταση που έχουμε οδηγηθεί.
Η ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΙΑ ΤΩΝ Η.Π.Α.
Αλλά ο λογιότατος τ. πρύτανης Μιχάλης Παπαδόπουλος σε μια εορταστική ομιλία του είπε και τα εξής:
´…Με την κατάρρευση της διπολικής ισορροπίας η κατάσταση επιδεινώθηκε. Οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου, άρχισαν σταδιακά να παραβιάζονται. Οι Η.Π.Α. πρωταγωνιστούν αρνητικά. Αναλαμβάνουν μονομερείς στρατιωτικές δράσεις, αρνούνται να αναγνωρίσουν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τους στρατιωτικούς τους και θέτουν το απειλητικό δίλημμα «μαζί μας ή εναντίον μας» σε όλους τους τόνους και σε όλες τις εκφάνσεις του, θυμίζοντας τραγικά τα λόγια των Αθηναίων πριν από τη σφαγή αμάχων στη Μήλο. Οι ενέργειες αυτές ίσως δε δικαιολογούνται από τα 3.000 αθώα θύματα της Νέας Υόρκης και δε φαίνεται να συμβάλουν στην προάσπιση της παγκόσμιας ασφάλειας, όπως συνεχώς αποδεικνύουν μεταγενέστερα περιστατικά. Αλλά, κατά τον Βενιαμίν Φραγκλίνο: «όσοι ανταλλάσσουν την ελευθερία με την ασφάλεια δεν δικαιούνται καμία από τις δύο…»´.
Η ΣΜΥΡΝΗ ΔΕΝ ΜΑΣ ΔΙΔΑΞΕ
Ομως εμείς πώς φθάσαμε στην καταστροφή της Σμύρνης το 1922 και πώς βρεθήκαμε στην ευρεία κατάσταση… καταστροφής;
Τότε, φτάσαμε στην καταστροφή γιατί οι χαμένες από τον Ελ. Βενιζέλο εκλογές του 1920 και η επάνοδος αμέσως μετά του βασιλιά Κωνσταντίνου επηρέασαν αρνητικά τόσο την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα όσο και την εξωτερική της πολιτική, με επιπτώσεις στο Μικρασιατικό. Επιπρόσθετα τόσο οι ευφυείς κινήσεις του Κεμάλ στο εσωτερικό και την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας όσο και η αδράνεια και τα λάθη της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο οδήγησαν στην απώλεια της Ιωνίας, στον ξεριζωμό 1,5 εκατομμυρίου Ελλήνων και στον θάνατο, στη Σμύρνη μόνο, πάνω από 100.000 συμπατριωτών μας… ´Ο έλεγχος των πετρελαίων της Μοσούλης από τους Αγγλους κυρίως είναι μια οικονομική συνιστώσα´.
Ομως, περιγράφεται το έγκλημα της Σμύρνης ενενήντα ένα χρόνια μετά, διδάσκει άραγε η Ιστορία;
Οχι, μπορούμε να πούμε ανοιχτά γιατί, αν δίδασκε η Ιστορία, εμείς σήμερα δεν θα βρισκόμαστε σε εθνική – λαϊκή δοκιμασία και αιχμαλωσία μέσα στην ίδια τη χώρα μας.
ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Αλλά σ’ αυτή την ευρύτερη δοκιμασία είναι βουτηγμένο και …το Ελληνικό Πανεπιστήμιο αποτελεί ένα απόλυτα φυσιολογικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, με θαυμάσια επιμέρους υποσύνολα, αλλά και άλλα αδύναμα και κενά και ελλείψεις, αλλά και πολύ ισχυρά σημεία. Το ζήτημα της διασφάλισης ενός υψηλού μέσου όρου, με μικρές αποκλίσεις με αυτόν να είναι το αιτούμενο… Είναι βέβαιο ότι η χώρα έχει άμεση ανάγκη από συνεννόηση και σχεδιασμό για μια εθνική στρατηγική παιδείας κι από ένα όραμα, που να μπορεί να εμπνεύσει και να καθοδηγήσει το νεότερο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Η χώρα έχει ανάγκη από μια παιδεία, που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις, οι οποίες αποτελούν και όρο επιβίωσης στον καινούργιο κόσμο που απαιτεί απομάκρυνση από τα αποτυχημένα και ξεπερασμένα πρότυπα παιδείας μέσα στην καταστροφική εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης.
ΑΓΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΩΣΤΟ ΔΡΟΜΟ
Από αυτό το βιβλίο που έχει τίτλο: ´Με μολύβι και χαρτί´ του τ. προέδρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου του Υπουργείου Παιδείας και τ. πρύτανη του Α.Π.Θ. παρουσιάσαμε ορισμένες σκέψεις από τα κείμενα που περιέχονται μέσα σ’ αυτό. Για να έχουν μια γεύση οι αναγνώστες μας για τον ποιοτικό, υπεύθυνο και ´αυτοαλογόκριτο´ λόγο ενός ιδιαίτερα υπεύθυνου σύγχρονου Ελληνα που εκφράζει τη σκέψη του ´τεχνο-ποιητικά´ και δημιουργικά, ως λόγο υψηλής ευθύνης, για έναν καλύτερο κόσμο.
Με πίστη στην Παιδεία και στον ρόλο της, αλλά και αγωνία, για τον σωστό δρόμο της σ’ έναν τόσο δύσκολο κόσμο, όπως αυτός που όλοι ζούμε σήμερα, ιδιαίτερα στη χώρα μας που αν επιτύχει να αναδείξει τη νέα παιδεία σε ιδεώδες των αυριανών Ελλήνων και Ελληνίδων τότε η Ελλάδα θα έχει επιτύχει να ξανααποκτήσει μια διεθνή αναγνώρισή της, ως του κέντρου που γέννησε τη μεγάλη αρχαία Παιδεία της σύγχρονης ανθρωπιστικής παιδείας σ’ έναν τόσο απάνθρωπο κόσμο.
