Εμμανουήλ Πετράκης*
Τα τελευταία χρόνια νέα συλλεκτικά ενδιαφέροντα με πολλή αγάπη έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται στο Μουσείο μας.
Ένα από αυτά είναι και ο Φιλοτελισμός, πρωτεργάτες δε της Φιλοτελικής μας προσπάθειας ο κ. Κων/νος Κορρές κατ’ αρχήν και ο κ. Πολ. Αποστολάκης στη συνέχεια οι οποίοι συμμετείχαν στη νέα προσπάθειά μας συλλογής και έκθεσης συγκεκριμένων σειρών γραμματοσήμων όπως “Ναυσιπλοΐα”, “Φάροι του κόσμου”, “Θαλάσσιο Περιβάλλον”, καθώς και μια πλήρης σειρά γραμματοσήμων για την “Ηρωική Κρήτη” που μας δώρισαν. Η τελευταία αυτή συλλογή παρουσιάσθηκε με μεγάλη επιτυχία στην επέτειο για τα “70 χρόνια Μάχης της Κρήτης” το 2011 μαζί με το αντίστοιχο επετειακό γραμματόσημο των ΕΛΤΑ σε χώρους του Μουσείου μας. Σημαντική θέση στη συλλογή μας αυτή κατέχει το σημαντικότατο γραμματόσημο που κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε σήμερα για την τόσο σπουδαία για μας τους Κρήτες όχι και τόσο γνωστή πτυχή της ύψωσης της Ελληνικής Σημαίας στη νησίδα Παλαιοσούδα την 1η Μαΐου 1913 αρκετούς μήνες πριν την ύψωση της Ελληνικής Σημαίας στο Φρούριο Φιρκά και την πολυπόθητη Ενωση με τη μητέρα Πατρίδα. (φωτ. 1)
Η οχυρωμένη νησίδα της Σούδας είχε τη τύχη να είναι το τελευταίο μέρος της Κρήτης (1715) που παραδόθηκε στους Τούρκους (σελ. 32, η Παλαιά Πόλη των Χανίων Μιχ. Ανδριανάκη), καθώς και το πρώτο μέρος όπου υψώθηκε επίσημα η Ελληνική Σημαία. Εκδόθηκε λοιπόν ένα γραμματόσημο που σήμερα παρουσιάζουμε (Δωρεά Ι. Σημανδηράκης, Π. Αποστολάκης) που πρόκειται για τη τελευταία έκδοση που προγραμματίστηκε και παραγγέλθηκε από τη Γενική Διοίκηση Κρήτης (Διάταγμα 20.6.1913) στο Βρετανικό οίκο Bradbury Wilkinson & Co. Ltd, με τη σύμφωνη γνώμη αυτή τη φορά των Αθηνών (Διάταγμα 30.5.1913).
Εκδόθηκε σαν Ελληνικό γραμματόσημο, και σε ανάμνηση των γεγονότων που σημάδεψαν την Κρήτη την άνοιξη του 1913 με επίκεντρο τη νησίδα Σούδα. Δηλαδή την απομάκρυνση από τη νησίδα της μεταλλικής τουρκικής σημαίας. Τελευταίου επί της Κρήτης συμβόλου της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στο νησί (1 Φεβρουαρίου 1913). Την ανακαίνιση του εκεί ημιερειπωμένου ναΐσκου και την αφιέρωσή του στον Αγ. Γεώργιο στην μνήμη του δολοφονηθέντος βασιλέος Γεωργίου και την εκεί ανύψωση της Ελληνικής σημαίας (1 Μαΐου 1913).
Το γραμματόσημο αυτό εντάσσεται στα Ελληνικά γραμματόσημα, ενώ κανονικά αποτέλεσε την τελευταία έκδοση των Κρητικών Ταχυδρομείων. Στους Φιλοτελιστές είναι γνωστό με το όνομα “Σούδα”, κυκλοφόρησε μόνο για ένα χρόνο και μόνο στη Κρήτη. Εκτυπώθηκε σε δίχρωμη χαλκογραφική και με οδόντωση γραμμική 14 ¼ και διατέθηκε σε 300,000 αντίτυπα. Ταξινομείται δε και ως μια από τις μεταβατικές Ελληνικές εκδόσεις της περιόδου 1912-1913 με αριθμό 356 (σελ 193 Γραμματόσημο & Ιστορία Θ. Παπαϊωάννου, σελ 213 Vol II Κατ. Γραμματοσήμου Α. Καραμήτσου).
Άξιου λόγου να αναφερθούμε στο κείμενο των κ. Αθ. Ζερβοπούλου, Εμμ. Κακώνη από το περιοδικό “ΦΙΛΟΤΕΛΕΙΑ” (τεύχος 43, σελ 89 του έτους 1928) με θέμα τα Ρώσικα γραμματόσημα της Ρεθύμνης όπου επιμέρους γράφουν «η επικυριαρχία του Σουλτάνου περιορίζεται εις μιαν τενεκεδένιαν σημαίαν επί του Φρουρίου της Σούδας ήτις σήμερον ευρίσκεται εις το Εθνολογικόν μας Μουσείον»… (Η φιλοτέλεια είναι το αρχαιότερο ελληνικό Φιλοτελικό έντυπο, ιδρύθηκε το 1924 και κυκλοφορεί μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή).
Επίσης, στο πλαίσιο των εξαίρετων σχέσεων μεταξύ Ν. Μουσείου Κρήτης και ΕΛΤΑ λάβαμε σε φ/α το προσχέδιο του γραμματοσήμου της Σούδας όπως φωτογραφήθηκε όταν άνοιξε το θησαυροφυλάκιο του Μουσείου των ΕΛΤΑ. Στο προσχέδιο αυτό φαίνονται ευκρινώς και οι αλλαγές που έγιναν από ΔΡΑΧΜΗ σε 25 λεπτά και από 23 Απριλίου 1913 στην κανονική ημερομηνία ύψωσης της Σημαίας 1 Μαΐου 1913. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να ευχαριστήσω τον Διευθυντή Φιλοτελισμού κ. Α. Στούμπη, Ειδ. Σύμβουλο Φιλοτελισμού κ. Μωυσή Κωνσταντίνη και την κα Μυρσίνη Βαρδοπούλου για την υποστήριξη και διαχρονική εμπιστοσύνη τους καθώς και στα Διευθυντικά στελέχη των ΕΛΤΑ για την μέχρι σήμερα βοήθειά τους.
Το σημαντικό αυτό γραμματόσημο μαζί με τα υπόλοιπα γραμματόσημα της Κρήτης που κατέχουμε καθώς και τα δυο νέα που έχουν προγραμματισθεί να κυκλοφορήσουν μετά από πρότασή μας την 1η Δεκεμβρίου 2013 από τα ΕΛΤΑ σε ανάμνηση του γεγονότος της Ενωσης έχουμε τη τιμή να παρουσιάσουμε στον χώρο του Μουσείου μας την ημέρα του πανηγυρικού εορτασμού της Ένωσης (1 Δεκ. 2013), μετά την ύψωση της Ελλ. Σημαίας (όπως έχει γίνει ήδη γνωστό στην επιτροπή εορτασμού για να συμπεριληφθεί στο επίσημο πρόγραμμά της). Από πλευράς μας δε έχει αναληφθεί από τώρα κάθε δυνατή προσπάθεια πραγματοποιήσεως μιας λαμπρής παρουσίασης των νέων αυτών επετειακών γραμματοσήμων καθώς και των ανάλογων αναμνηστικών τους.
Το άγνωστο ταξίδι για μέχρι πριν από καιρό στον Φιλοτελισμό για μας άνοιξε τα πανιά του και με ούριους ανέμους πορευόμαστε στο ωραίο αυτό ταξίδι της εξερεύνησης και της αναζήτησης της ιστορίας και του πολιτισμού με ανέλπιστα αποτελέσματα με νέες γνώσεις και εμπειρίες προχωρούμε αναζητώντας νέα λιμάνια γνώσεων και εμπειριών.
Τα νέα επετειακά γραμματόσημα για την επέτειο “100 χρόνων Ένωσης της Κρήτης” με τη πατρίδα μας, μας γεμίζουν χαρά και ικανοποίηση για τη μέχρι σήμερα προσπάθεια και ευελπιστούμε ότι θα γεμίσουν κάθε σπίτι, κάθε φιλοτελιστή, κάθε επίσημο που θα λάβει μέρος στις εκδηλώσεις για την επέτειο αυτή και εμείς από πλευράς μας αναμένουμε να τους υποδεχτούμε στον χώρο μας. Περισσότερες λεπτομέρειες επί της αναφερόμενης λαμπρής εκδήλωσης θα ανακοινωθούν έγκαιρα όπως συμβαίνει συνήθως.
* Πρόεδρος Ν.Μ.Κρήτης
Αρχιπλοίαρχος Π.Ν. ε.α.
